Neyðarástandi lýst yfir í Bretlandi: „Íslensk stjórnvöld ættu hiklaust að lýsa yfir neyðarástandi“
Umhverfisstjórnunarfræðingur segir stjórnvöld eiga að lýsa yfir neyðarástandi. Borgarstjórinn í Reykjavík og bæjarstjórinn á Akureyri útiloka ekki slíkar aðgerðir.
Namibískur lögmaður segir forsetann aðalmanninn í Samherjamálinu
Namibíski lögmaðurinn Maren de Klerk segir að forseti Namibíu Hage Geingob hafi verið aðalmaðurinn í spillingarmálinu sem kallað er Samherjamálið á íslensku. Ef de Klerk segir rétt frá er málið, sem hófst með því að sagt var frá mútugreiðslum Samherja í landinu, dýpra og stærra en áður hefur verið talið og snýst meðal annars um æðsta ráðamann þjóðarinnar.
2
ViðtalDauðans óvissa eykst
14
Einsemd og dauði á göngum Landspítalans á tímum Covid-19
Árið 2020 var merkilegt fyrir margra hluta sakir en ekki síst fyrir það hversu nálægur dauðinn varð samfélaginu í heild sinni. Aldrei áður hafa borist jafn margar tilkynningar í sjónvarpinu af dauðsföllum og hvað þá með svo stuttu millibili yfir svo langan tíma.
3
Fréttir
37235
Rannsókn á Ásmundarsal líklega send ákærusviði í þessari viku
Rannsókn lögreglu á hugsanlegu broti á sóttvarnarlögum í Ásmundarsal á Þorláksmessu er langt komin. Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra var meðal gesta í salnum.
4
FréttirSamherjaskjölin
58306
Ísland greiðir tvær milljónir fyrir úttekt eftir Samherjamálið
Samningur við Matvæla- og landbúnaðarstofnun Sameinuðu þjóðanna um úttekt á viðskiptaháttum útgerða í þróunarlöndum var undirritaður í nóvember. Samningurinn er hluti af aðgerðaráætlun ríkisstjórnarinnar til að auka traust á atvinnulífinu í kjölfar Samherjamálsins í Namibíu.
5
ViðtalDauðans óvissa eykst
6106
„Við syrgjum af því að við elskum“
Ótímabær dauðsföll geta reynst aðstandendum erfið og ýft upp tilfinningar á borð við reiði, að sögn sálfræðings sem sérhæfir sig í aðstoð við syrgjendur. Hún leggur áherslu á mikilvægi samskipta og varar við „ráðagóða róbótnum“. Ótti við dauðann er stundum fylgifiskur kvíðaröskunar og Covid-19 faraldurinn getur gert hana erfiðari.
6
Þrautir10 af öllu tagi
2757
266. spurningaþraut: Hið ósundurgreinanlega!
Hér er hún, já þrautin síðan í gær. * Aukaspurningin sú hin fyrri: Á hinni skemmtilegu mynd hér að ofan má sjá leikritahöfund lesa nýtt leikrit fyrir leikara og starfsfólk í svonefndu Listaleikhúsi, sem setti síðan leikritið upp. Höfundurinn er þarna fyrir miðri mynd, skeggjaður. Hvað heitir hann? * Aðalspurningar: 1. Hvaða flugvöllur er í alþjóðlegum samskiptum táknaður með...
Hér er þraut frá í gær, já. * Aukaspurningin fyrri: Skoðið vandlega myndina hér að ofan. Hver er karlinn sem hér er verið að handtaka? * Aðalspurningar: 1. Hvað hét leikarinn sem lék Mafíubófann Tony Soprano í sjónvarpsþáttaröð um hann og fjölskyldu hans? 2. Hver er lengsti fjallgarður í heimi? 3. Í tveimur borgum á Vesturlöndum eru hverfi sem kallast...
Prentútgáfa Stundarinnar kemur næst út þann 29. janúar.
Jeremy CorbynFormaður Verkamannaflokksins segir yfirlýsingu breska þingsins um neyðarástand í loftslagsmálum vera sögulega stund.
Breska þingið samþykkti í gær að lýsa yfir neyðarástandi í landinu vegna hlýnunar jarðar. „Söguleg stund“ sagði Jeremy Corbyn, formaður Verkamannaflokksins. Ákvörðunin er ekki bindandi fyrir ríkisstjórnina. Litið er á hana sem táknrænan gjörning og vonast til að hún verði hvatning fyrir ríkisstjórnir um allan heim til að lýsa yfir loftslagsneyð. Umhverfisstjórnunarfræðingur segir að íslensk stjórnvöld eigi hiklaust að lýsa yfir neyðarástandi vegna loftslagsbreytinga. Borgarstjórinn í Reykjavík og bæjarstjórinn á Akureyri útiloka ekki að til slíkra aðgerða verði gripið hér.
Neyðarástandi lýst í 500 borgum og bæjum
Jeremy Corbyn, formaður Verkamannaflokksins sendi í vikunni frá sér myndband með yfirlýsingu til að vekja athygli á því að hann hygðist fara fram á það við neðri deild þingsins að neyðarástandi yrði lýst yfir í landinu vegna hlýnunar jarðar og að tafarlaust yrði hafist handa við að draga verulega úr losun gróðurhúsalofttegunda. Í myndbandinu sem Corbyn deildi á samfélagsmiðlum sagði hann að miðað við þróun allra síðustu ára væri rökrétt að gera ráð fyrir að hitastig jarðar hækki um 4 gráður frá því sem það var fyrir iðnbyltingu, og því ekki aðeins um loftslagsbreytingar að ræða heldur loftslagsneyð.
Corbyn lagði svo í gær fram tillögu þess efnis að þingið lýsti yfir loftslagsneyð í landinu og sköpuðust miklar umræður meðal þingmanna um málið. Flestir lýstu áhyggjum af stöðu mála. Michael Gove, umhverfisráðherra Bretlands sagði að Bretum hefði tekist að draga meira úr losun gróðurhúsalofttegunda en átta stærstu iðnríki heims (G8) Aðspurður hvort ríkisstjórnin væri að gera nóg til að draga nægilega úr losun til að koma í veg fyrir alvarlegar afleiðingar af völdum hlýnunar jarðar, sagði Gove að svo væri ekki, ríkisstjórnin þyrfti að gera enn meira til að ná markmiðum sínum. Hann studdi ekki tillögu Verkamannaflokksins í gær.
„Þá daga sem við sofum á verðinum hlýnar jörðin sem svo leiðir til hamfara sem ekkert okkar vill upplifa.“
Bretland er fyrsta landið til að lýsa yfir neyðarástandi af völdum loftslagsbreytinga. Hins vegar hafa yfirvöld í um 500 bæjum, þorpum og borgum í Bretlandi, Kanada, Sviss, Bandaríkjunum og Ástralíu lýst yfir neyðarástandi síðustu mánuði. Þeirra á meðal eru London og Manchester í Englandi og Vancouver í Kanada. Talið er að enn fleiri eigi á næstunni eftir að samþykkja að lýsa yfir neyðarástandi.
Skýrslan sem vakti fólk af værum blundi
„Loftslagsbreytingarnar eru hraðskreiðar en við erum í hægagangi. Við erum að renna út á tíma“ sagði António Guterres, aðalframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna þegar ný skýrsla Loftslagsnefndar SÞ var kynnt í október síðastliðnum. Þar kemur fram að miðað við núverandi þróun stefni í þriggja til fjögurra gráðu hlýnun jarðar fyrir næstu aldamót en samkomulag flestra þjóða heims hljóðar uppá að hlýnunin fari ekki yfir 2 gráður. Loftslagsvísindafólk hefur reyndar sagt að til að koma í veg fyrir alvarlegar hamfarir megi hlýnunin ekki verða meiri en 1,5°C. Til að það gangi eftir segja vísindamenn loftslagsnefndar SÞ að þörf sé á hröðum og jafnframt stórtækum breytingum á samfélagi mannanna.
Guterres sagði að skýrslan sýndi svo ekki yrði um villst að lítill tími væri til stefnu. „Hvern dag ætti það að vera forgangsverkefni að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda. Þá daga sem við sofum á verðinum hlýnar jörðin sem svo leiðir til hamfara sem ekkert okkar vill upplifa.“
Að minnsta kosti 40 milljónir manna búa í þeim borgum og bæjum sem hafa lýst yfir neyðarástandi vegna hlýnunar jarðar. Yfirvöld á þessum stöðum segjast hafa gert sér grein fyrir alvarleika málsins við lestur skýrslu loftslagsnefndar SÞ í október. Aðgerðir Gretu Thunberg hafi einnig haft sitt að segja. Helsta krafa hennar og fjöldahreyfingar sem kallar sig Extinction Rebellion og mótmælt hefur víða um heim í nokkrar vikur, er að stjórnvöld viðurkenni hættuna sem er yfirvofandi, lýsi yfir neyðarástandi og grípi til tafarlausrar aðgerða í loftslagsmálum.
Byrjaði í Bristol
Carla DenyerBorgarfulltrúi í Bristol
Nokkrum vikum eftir að skýrsla SÞ kom út sagði Carla Denyer, fulltrúi Græningja í borgarstjórn Bristol á fundi þar, að komið væri að ögurstundu. Hún var fyrsti borgarfulltrúinn í Bretlandi sem ljáði máls á að lýsa formlega yfir neyðarástandi vegna hlýnunar jarðar. Hún lagði fram tillögu um að Bristol yrði fyrsta borgin í Bretlandi til að lýsa yfir loftslagsneyð. Tillagan var samþykkt með öllum greiddum atkvæðum. Þar er fyrst og fremst stefnt að því að ná fram kolefnishlutleysi fyrir árið 2030 en það felur í sér að grípa til mótvægisaðgerða þannig að árleg losun gróðurhúsalofttegunda sé ekki meiri en það sem binst í gróðri og jarðvegi á sama tíma.
Í desember, um mánuði eftir að Carla Denyer og félagar hennar í borgarstjórninni í Bristol lýstu yfir neyðarástandi í borginni, fór kastljós fjölmiðla að beinast að sextán ára sænskum aðgerðarsinna. Greta Thunberg var þá búin að skrópa í skólanum á hverjum föstudegi frá því í september til að mótmæla því sem hún kallar aðgerðarleysi stjórnvalda í loftslagsmálum. „Skólaverkfall fyrir loftslagið“ kallaði Greta mótmælin. Upp úr þessu varð til fjöldahreyfing barna og ungs fólks sem krefst þess að stjórnvöld bregðist strax við með afgerandi hætti.
„Í ráðhúsi borgarinnar verður unnið hörðum höndum að því að lágmarka skaðann en við þurfum aðstoð ríkisstjórnarinnar“
Sadiq KhanBorgarstjóri London hefur gagnrýnt ríkisstjórn sína vegna aðgerðaleysis.
Núna, hálfu ári eftir að borgarstjórnin í Bristol lýsti yfir loftslagsneyð í borginni hafa um 90 bæjar- og borgarstjórnir í Bretlandi bæst í hópinn, þar á meðal London. Tillaga Caroline Russell fulltrúa Græningja í borginni um þetta var samþykkt í desember. Sadiq Khan, borgarstjóri sagði eftir að tillagan var samþykkt að áhersla yrði lögð á að útfæra vandlega þær aðgerðir sem gripið yrði til svo spyrna mætti við frekari losun gróðurhúsalofttegunda. Khan gagnrýndi ríkisstjórn Theresu May, sagði hana draga lappirnar í loftslagsmálum. „Við erum í neyð sem ógnar jörðinni, heilsu okkar, börnunum okkar og barnabörnum og í ráðhúsi borgarinnar verður unnið hörðum höndum að því að lágmarka skaðann en við þurfum aðstoð ríkisstjórnarinnar. Hún þarf að bregðast við, með aðgerðum sem hægt er að treysta á að dragi úr losun og ríkisstjórnin þarf að veita nægilegt fjármagn svo hægt sé að ráðast í þær aðgerðir sem nauðsynlegar eru“ sagði Khan við blaðamann Guardian.
Nicola SturgeonFyrsti ráðherra Skotlands hefur lýst yfir neyðarástandi.
Mynd: Kenny Halley
Í vikunni lýsti Nicola Sturgeon, fyrsti ráðherra Skotlands yfir neyðarástandi í landi í ræðu á flokksþingi Skoska þjóðarflokksins (SNP). Hún sagðist hafa tekið þá ákvörðun eftir að hafa rætt við ungt fólk sem var að mótmæla aðgerðarleysi stjórnvalda í loftslagsmálum.
„Ég hlusta á unga fólkið því það hefur rétt fyrir sér“
„Unga fólkið vill að allar ríkistjórnir heims lýsi yfir neyðarástandi. Vísindarannsóknir staðfesti að svo sé og ég hlusta á unga fólkið því það hefur rétt fyrir sér. Þannig að í dag, sem fyrsti ráðherra Skotlands, lýsi ég því opinberlega yfir að það er neyðarástand vegna hlýnunar jarðar og að Skotar muni taka því alvarlega og lofa að gera sitt besta til að leysa vandann.“
Sitja sofandi við stjórnvölinn
Yfirvöld í þeim bæjum og borgum þar sem lýst hefur verið yfir loftslagsneyð saka ríkisstjórnir landa sinna um sofandahátt og segja að ef fram heldur sem horfir muni losun gróðurhúsalofttegunda aukast. Ástandið sé grafalvarlegt og bregðast verði við af fullum þunga. Þess vegna sé krafa þeirra sú að ríkisstjórnirnar lýsi yfir neyðarástandi í heimalöndunum. Vegna aukinnar losunar gróðurhúsalofttegunda fari hitastig jarðar hækkandi og ef svo heldur sem horfir sé ekki möguleiki að halda hækkuninni undir 2 gráðum eins og loftslagsvísindafólk hefur sagt að verði að nást ef koma á í veg fyrir grafalvarlegar hamfarir. Þess vegna sé gert ráð fyrir tveggja gráðu hitamarkinu í Parísarsamkomulaginu en þar segi einnig að mun betra væri að halda hitastigshækkuninni undir 1,5°. Það sé þó talið óraunhæft miðað við þróun síðustu ára. Hins vegar sé megi búast við að hitastig jarðar hækki, að óbreyttu, um 4 gráður.
Ekki útilokað að lýst verði yfir neyðarástandi í Reykjavík og á Akureyri
Stefán GíslasonUmhverfisstjórnunarfræðingur segir íslensk stjórnvöld verða að grípa til aðgerða.
Stefán Gíslason umhverfisstjórnunarfræðingur segir að sér lítist vel á ákvarðanir þessara bæja og borga. „Með þessu staðfesta viðkomandi stjórnvöld vilja sinn til að meðhöndla það neyðarástand sem upp er komið sem raunverulegt neyðarástand og til að gera allt sem í þeirra valdi stendur til að halda meðalhlýnun innan við 1,5°C. Þetta skapar ekki aðeins aðstæður til að ráðast í metnaðarfull loftslagsverkefni í viðkomandi byggð, heldur líka þrýsting á aðrar byggðir að gera slíkt hið sama.“ Stefán telur að aðgerðirnar geti skilað miklum árangri. „Með yfirlýsingunum eru loftslagsmál sett í fyrsta sæti, sem þýðir meðal annars að verkefni sem ganga í aðra átt verða að víkja.“
Dagur B. Eggertsson, borgarstjóri segist, aðspurður um hvort til greina komi að lýsa yfir neyðarástandi í Reykjavík, ekki vilja útiloka neitt sem getur vakið athygli á loftslagsvandanum og knúið á um skjót viðbrögð. Þeirra sé sannarlega þörf í loftslagsmálum. „Vandinn er sá að voðinn er vís í framtíðinni ef ekki verður brugðist afgerandi við núna. Það er þetta sem borgir og ríkisstjórnir eru að vekja fólk til umhugsunar um með því að lýsa yfir neyðarástandi.“
Dagur B. EggertssonBorgarstjóri segir Reykjavíkurborg hafa verið nokkuð eina um forystu í málaflokknum.
Mynd: Samfylkingin
„Mér hefur fundist margt gott fara af stað hjá nýrri ríkisstjórn en nú skiptir máli að standa við stóru orðin“
Dagur segist hafa sett loftslagsmál, loftgæði og afleiðingar loftslagsbreytinga á dagskrá almannaverndar höfuðborgarsvæðisins, þar sem hann er formaður. „Það er í fyrsta sinn sem unnið er að viðbragðsáætlunum og kortlagður viðbúnaður sem þarf vegna þess“ segir Dagur. Hann segir að enn sem komið er hafi Reykjavíkurborg verið nokkuð ein í forystu í þessum málaflokki meðal íslenskra sveitarfélaga, bæði með samþykkt róttækrar loftslagsstefnu og aðgerðaráætlunar. „Þar skipum við okkur í röð framsæknustu borga“ segir Dagur. „Mér hefur fundist margt gott fara af stað hjá nýrri ríkisstjórn en nú skiptir máli að standa við stóru orðin, ekki síst í því að efla almenningssamgöngur og breyta ferðavenjum í umferðinni.“
Ásthildur Sturludóttir bæjarstjóri á Akureyri segir að ekki hafi enn verið rætt um að lýsa yfir neyðarástandi. „En mögulega er ástæða til að ræða það þannig í ljósi ákvarðana annarra borga og ríkja.“ Hún segir að ákvörðun þeirra sé rétt ef hún sé leiðin til að umheimurinn átti sig á þessari miklu ógn. Ásthildur segir talsvert rætt um hlýnun jarðar á þeim fundum sem hún sæki erlendis en ekki hafi enn verið talað um að lýsa yfir neyðarástandi, það kunni hins vegar að breytast í ljósi nýlegra ákvarðana bæjarstjórna erlendis.
Flest bendir til þess að losun aukist á Íslandi á næstu árum
Umhverfisstofnun greindi frá því um miðjan apríl síðastliðinn að losun á Íslandi hefði aukist um 2,2% milli áranna 2016 og 2017 og að talið væri að losun myndi áfram aukast hér á næstu árum. Aukningu á heildarlosun sem er á ábyrgð stjórnvalda má meðal annars rekja til fjölgunar ferðamanna og aukinnar neyslu almennings. L osun frá stóriðju hér hefur aukist um 133% frá árinu 1990 samkvæmt skýrslu Umhverfisstofnunar. Sú losun er aðeins óbeint á ábyrgð stjórnvalda, þar sem stóriðjufyrirtækin þurfa að verða sér úti um losunarheimildir úr sérstöku viðskiptakerfi Evrópusambandsins (ETS = emissions trading system).
„Flest bendir til að þessi losun aukist verulega á næstu árum, einkum vegna nýrrar stóriðju“
Í aðgerðaráætlun stjórnvalda í loftslagsmálum til ársins 2030 segir að flest bendi til þess að losun frá iðnaðarferlum aukist verulega fram til ársins 2030. Kísilmálmverið á Bakka við Húsavík er nefnt til sögunnar og að starfsleyfi hafi verið veitt fyrir fyrirhugað kísliver í Helguvík og fleiri stóriðjukostir hafi verið í undirbúningi. Þá segir í aðgerðaráætlun stjórnvalda að samdráttur í losun í þessum geira verði vart mögulegur nema með tilkomu nýrrar tækni. Í áætlun stjórnvalda er einnig fjallað um losun sem fellur undir evrópska viðskiptakerfið (ETS) sem í tilfelli Íslands er langmest á sviði stóriðju. Í lok þess kafla skýrslu stjórnvalda segir: „Flest bendir til að þessi losun aukist verulega á næstu árum, einkum vegna nýrrar stóriðju, en að langt sé í tækniframfarir sem líklegar eru til að skila miklum samdrætti í losun.“ Þar segir líka að ný og metnaðarfull markmið hafi verið sett í stjórnarsáttmála. Þar beri hæst markmið um kolefnishlutleysi Íslands árið 2040 og að samkvæmt fjármálaáætlun 2019-2023 sé ráðgert að setja verulega fjármuni í verkefni sem stuðla að minni losun og aukningu kolefnisbindingar.
Ísland eigi hiklaust að lýsa yfir neyðarástandi
Í gær skoraði Landvernd á ríkisstjórn Íslands að lýsa því yfir að neyðarástand ríki í loftslagsmálum. Þetta var ákveðið á aðalfundi samtakanna í gærkvöldi. Stefán Gíslason tekur undir yfirlýsingu Landverndar og segir að það liggi alveg fyrir að þau markmið sem ríkisstjórnir þjóða heims hafi sett sér á grundvelli Parísarsamningsins dugi engan veginn til að ná meginmarkmiðum hans. „Íslensk stjórnvöld ættu hiklaust að lýsa yfir neyðarástandi vegna loftslagsbreytinga, ekki seinna en strax. Þetta neyðarástand er skollið á og öll bið gerir ástandið enn óviðráðanlegra. Það skiptir líka máli að vera sá sem dregur vagninn í þessum efnum, í stað þess að vera seinfær sporgöngumaður,“ segir Stefán Gíslason og bætir við að yfirlýsing um neyðarástand hljóti að fela í sér róttæka endurskoðun á markmiðum ríkisstjórna. Næg þekking sé til staðar, það þurfi bara að nota hana. „Yfirlýsing um neyðarástand felur í sér að viðkomandi stjórnvöld vilji gera allt sem í þeirra valdi standi. Það hafi þau ekki gert hingað til,“ segir Stefán.
„Yfirlýsing um neyðarástand felur í sér að viðkomandi stjórnvöld vilji gera allt sem í þeirra valdi standi. Það hafi þau ekki gert hingað til“
Andrés Ingi JónssonÞingmaður Vinstri grænna segir unga fólkið vaknað.
Andrés Ingi Jónsson, þingmaður Vinstri grænna spurði á Alþingi í fyrradag hvort ástæða væri til að lýsa yfir neyðarástandi í loftslagsmálum. Andrés Ingi talaði um aðgerðir Gretu Thunberg og sagði „Unga fólkið er vaknað, heimurinn er að vakna og við sem hér sitjum þurfum líka að vakna. Við eigum fjöldann allan af aðgerðaráætlunum, þeim þarf að tryggja fjármagn og þær þarf að gera betri og metnaðarfyllri á hverjum degi. En dugar það til? Kannski er vandinn orðinn það knýjandi að þurfi að lýsa yfir neyðarástandi í loftslagsmálum, en áður en til þess kemur getum við líka litið í kringum okkur hér á þingi og fundið breytingar sem má hrinda í framkvæmd því sem næst strax.“
Stefán Gíslason segir að ef ríkisstjórnin taki þetta ekki upp hjá sér ættu einstakir þingmenn eða einstakir þingflokkar að leggja fram tillögu til þingsályktunar í þessa veru. „Þeir sem ekki styðja slíka tillögu þurfa að útskýra ástæður þess. Umræðan sem þetta skapar verður tvímælalaust gagnleg!“
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Stundin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Mest lesið
1
FréttirSamherjaskjölin
35343
Namibískur lögmaður segir forsetann aðalmanninn í Samherjamálinu
Namibíski lögmaðurinn Maren de Klerk segir að forseti Namibíu Hage Geingob hafi verið aðalmaðurinn í spillingarmálinu sem kallað er Samherjamálið á íslensku. Ef de Klerk segir rétt frá er málið, sem hófst með því að sagt var frá mútugreiðslum Samherja í landinu, dýpra og stærra en áður hefur verið talið og snýst meðal annars um æðsta ráðamann þjóðarinnar.
2
ViðtalDauðans óvissa eykst
14
Einsemd og dauði á göngum Landspítalans á tímum Covid-19
Árið 2020 var merkilegt fyrir margra hluta sakir en ekki síst fyrir það hversu nálægur dauðinn varð samfélaginu í heild sinni. Aldrei áður hafa borist jafn margar tilkynningar í sjónvarpinu af dauðsföllum og hvað þá með svo stuttu millibili yfir svo langan tíma.
3
Fréttir
37235
Rannsókn á Ásmundarsal líklega send ákærusviði í þessari viku
Rannsókn lögreglu á hugsanlegu broti á sóttvarnarlögum í Ásmundarsal á Þorláksmessu er langt komin. Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra var meðal gesta í salnum.
4
FréttirSamherjaskjölin
58306
Ísland greiðir tvær milljónir fyrir úttekt eftir Samherjamálið
Samningur við Matvæla- og landbúnaðarstofnun Sameinuðu þjóðanna um úttekt á viðskiptaháttum útgerða í þróunarlöndum var undirritaður í nóvember. Samningurinn er hluti af aðgerðaráætlun ríkisstjórnarinnar til að auka traust á atvinnulífinu í kjölfar Samherjamálsins í Namibíu.
5
ViðtalDauðans óvissa eykst
6106
„Við syrgjum af því að við elskum“
Ótímabær dauðsföll geta reynst aðstandendum erfið og ýft upp tilfinningar á borð við reiði, að sögn sálfræðings sem sérhæfir sig í aðstoð við syrgjendur. Hún leggur áherslu á mikilvægi samskipta og varar við „ráðagóða róbótnum“. Ótti við dauðann er stundum fylgifiskur kvíðaröskunar og Covid-19 faraldurinn getur gert hana erfiðari.
6
Þrautir10 af öllu tagi
2757
266. spurningaþraut: Hið ósundurgreinanlega!
Hér er hún, já þrautin síðan í gær. * Aukaspurningin sú hin fyrri: Á hinni skemmtilegu mynd hér að ofan má sjá leikritahöfund lesa nýtt leikrit fyrir leikara og starfsfólk í svonefndu Listaleikhúsi, sem setti síðan leikritið upp. Höfundurinn er þarna fyrir miðri mynd, skeggjaður. Hvað heitir hann? * Aðalspurningar: 1. Hvaða flugvöllur er í alþjóðlegum samskiptum táknaður með...
Hér er þraut frá í gær, já. * Aukaspurningin fyrri: Skoðið vandlega myndina hér að ofan. Hver er karlinn sem hér er verið að handtaka? * Aðalspurningar: 1. Hvað hét leikarinn sem lék Mafíubófann Tony Soprano í sjónvarpsþáttaröð um hann og fjölskyldu hans? 2. Hver er lengsti fjallgarður í heimi? 3. Í tveimur borgum á Vesturlöndum eru hverfi sem kallast...
Mest deilt
1
FréttirSamherjaskjölin
35340
Namibískur lögmaður segir forsetann aðalmanninn í Samherjamálinu
Namibíski lögmaðurinn Maren de Klerk segir að forseti Namibíu Hage Geingob hafi verið aðalmaðurinn í spillingarmálinu sem kallað er Samherjamálið á íslensku. Ef de Klerk segir rétt frá er málið, sem hófst með því að sagt var frá mútugreiðslum Samherja í landinu, dýpra og stærra en áður hefur verið talið og snýst meðal annars um æðsta ráðamann þjóðarinnar.
2
FréttirSamherjaskjölin
58305
Ísland greiðir tvær milljónir fyrir úttekt eftir Samherjamálið
Samningur við Matvæla- og landbúnaðarstofnun Sameinuðu þjóðanna um úttekt á viðskiptaháttum útgerða í þróunarlöndum var undirritaður í nóvember. Samningurinn er hluti af aðgerðaráætlun ríkisstjórnarinnar til að auka traust á atvinnulífinu í kjölfar Samherjamálsins í Namibíu.
3
Fréttir
35232
Rannsókn á Ásmundarsal líklega send ákærusviði í þessari viku
Rannsókn lögreglu á hugsanlegu broti á sóttvarnarlögum í Ásmundarsal á Þorláksmessu er langt komin. Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra var meðal gesta í salnum.
4
FréttirCovid-19
8140
Læknir gagnrýnir sóttvarnaraðgerðir eftir banaslys í Skötufirði
Jóhann Sigurjónsson læknir segir að með því að etja ferðalöngum í langferðir milli landshluta eftir komuna til landsins án tillits til aðstæðna sé verið að leggja fólk í hættu. Hann vill að fólk sé hvatt til að dvelja eina nótt á suðvesturhorninu áður en það leggur í langferðir eftir komuna til landsins.
5
ViðtalDauðans óvissa eykst
6106
„Við syrgjum af því að við elskum“
Ótímabær dauðsföll geta reynst aðstandendum erfið og ýft upp tilfinningar á borð við reiði, að sögn sálfræðings sem sérhæfir sig í aðstoð við syrgjendur. Hún leggur áherslu á mikilvægi samskipta og varar við „ráðagóða róbótnum“. Ótti við dauðann er stundum fylgifiskur kvíðaröskunar og Covid-19 faraldurinn getur gert hana erfiðari.
Hér er þraut frá í gær, já. * Aukaspurningin fyrri: Skoðið vandlega myndina hér að ofan. Hver er karlinn sem hér er verið að handtaka? * Aðalspurningar: 1. Hvað hét leikarinn sem lék Mafíubófann Tony Soprano í sjónvarpsþáttaröð um hann og fjölskyldu hans? 2. Hver er lengsti fjallgarður í heimi? 3. Í tveimur borgum á Vesturlöndum eru hverfi sem kallast...
7
StreymiUpplýsingafundir um Covid-19
2673
Ekki eða mjög ólíklega tengsl milli bólusetninga og dauðsfalla - Þó ekki hægt að útiloka eitt tilvik
Í fjórum tilvikum af fimm þar sem tilkynnt var um alvarleg atvik, andlát og veikindi, eftir bólusetningar við Covid-19 var ekki eða mjög ólíklega um orsakasamband að ræða. Í einu tilviki var ekki hægt að útiloka tengsl en þó talið líklegra að andlát einstaklings hafi átt sér skýringar í undirliggjandi ástandi hans.
Mest lesið í vikunni
1
ViðtalDauðans óvissa eykst
51561
Lifir í nálægð við dauðann
Pétur Guðmann Guðmannsson réttarmeinafræðingur starfar í návígi við dauðann alla daga en í kjallara gamla Blóðbankans á Barónsstíg kryfur hann daglega lík eða tvö.
2
ViðtalDauðans óvissa eykst
7294
Dauðinn veitir manni þolinmæði
Karólína Helga Símonardóttir var enn í sorgarferli vegna föðurmissis þegar eiginmaður hennar varð bráðkvaddur á sama ári. Sorgin kenndi henni að taka lífinu með æðruleysi, enda ráði fólk örlögum sínum ekki sjálft.
3
Fréttir
25131
Börn grétu yfir hópslagsmálum í Breiðholtinu í dag
Menn í slagsmálum brutu rúðu í Pizzunni í Hólagarði í hópslagsmálum sem áttu sér stað nokkrum klukkustundum eftir að vopnaðir menn fóru inn í Borgarholtsskóla.
4
Pistill
29361
Jón Trausti Reynisson
Öll hús skipta máli
Tíu atriði sýna óbærilegan ósambærileika Búsáhaldabyltingarinnar og innrásar trumpista í Þinghúsið í Washington.
5
Pistill
39350
Þorvaldur Gylfason
Bankasýslan brennir af
Annað er eiginlega ekki hægt eins og ástatt er svo við byrjum á Trump þótt þessi grein fjalli um annað mál sem er að mestu – en þó ekki öllu – leyti óskylt honum.
6
Fréttir
167422
Íslendingar borga 40% meira fyrir matinn
Íslendingar greiða 40 prósent hærra verð fyrir mat og drykk en að meðaltali í öðrum Evrópuríkjum, samkvæmt nýjum tölum. Matarkarfan hér á landi er sú þriðja dýrasta í Evrópu, en var sú dýrasta árið áður. Laun á Íslandi voru 60 prósentum hærri en að meðaltali í Evrópu á sama tíma.
7
FréttirDauðans óvissa eykst
634
Óútskýrðum dauðsföllum fjölgar verulega
Veruleg aukning er á tilfellum þar sem réttarmeinafræðilega rannsókn þarf til að hægt sé að ákveða dánarorsök. Um 20 prósent andláta hér á landi flokkast sem ótímabær. Réttarmeinafræðingur segir að ekkert bendi til að sjálfsvígum fari fjölgandi.
Mest lesið í mánuðinum
1
Pistill
4443.204
Bragi Páll Sigurðarson
Bjarnabylgjan
„Ég á rétt rúmlega árs gamlan strák sem hefur ekki hitt ömmu mína og afa síðan í sumar,“ skrifar Bragi Páll Sigurðarson skáld um sóttvarnabrot fjármálaráðherra.
2
FréttirSamherjaskjölin
169469
Sonur Þorsteins Más kemur fram sem talsmaður Samherja
Baldvin Þorsteinsson, sonur Þorsteins Más Baldvinssonar, kemur fram sem talsmaður fyrirtækisins í grein þar sem rætt er um markaðssetningu á íslenskum fiski. Fyrr á árinu, í kjölfar Namibíumáls Samherja, var sagt frá því að Þorsteinn Már hefði selt hlutabréf sín í Samherja til barna sinna.
3
PistillUppgjör 2020
841.507
Hallgrímur Helgason
Veiran vill einkarekstur
„Það þarf að kenna fólki að deyja,“ sagði deyjandi faðir hans, á sama tíma og samfélagið lærði að óttast dauðann meira en áður. Hallgrímur Helgson fjallar um lærdóm ársins og þá von að ríkisvaldið læri að setja heilbrigðiskerfið ofar öllu.
4
Fréttir
7652.898
Þau fá listamannalaun 2021
2.150 mánuðum af listamannalaunum var útlhutað til samtals 453 listamanna í dag.
5
Fréttir
3071.313
Kvarta undan tapi og kaupa 150 milljóna króna aukaíbúð
Björn Leifsson, eigandi World Class, hefur hagnast verulega á rekstri líkamsræktarstöðvanna, en vildi að fjármálaráðherra bætti sér upp tap vegna lokana í Covid-faraldrinum. Um sama leyti keypti eiginkona hans og meðeigandi 150 milljóna króna aukaíbúð í Skuggahverfinu.
6
FréttirCovid-19
1971.582
Deildarlæknir á Landspítalanum: „Téður ráðherra ætti að segja af sér - tafarlaust“
Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra braut sóttvarnarreglur með viðveru í 40-50 manna samkvæmi í Ásmundarsal í gær. Deildarlæknir segir að samkoman gæti fræðilega leitt til dauðsfalla. „Ég er ekki að ýkja hérna.“ Brot Bjarna varðar 50 þúsund króna sekt.
7
ViðtalDauðans óvissa eykst
51562
Lifir í nálægð við dauðann
Pétur Guðmann Guðmannsson réttarmeinafræðingur starfar í návígi við dauðann alla daga en í kjallara gamla Blóðbankans á Barónsstíg kryfur hann daglega lík eða tvö.
Nýtt á Stundinni
Mynd dagsins
227
Tveir plús tveir eru fimm
Í svona árferði leggjast auðvitað nokkrar Lundabúðir á Laugaveginum á hliðina, en það kemur líka auðvitað eitthvað annað í staðinn - eins á og Laugavegi 48. Á föstudaginn opnaði þar nýtt gallerí, MUTT Gallery, með stórgóðri sýningu Úlfs Karlssonar (mynd) sem ber heitið: 2+2 = 5. Miðbærinn okkar er alltaf að breytast, er bestur þegar þar verður til áhugaverð blanda af menningu, veitingastöðum og fjölbreyttum verslunum sem gerir miðbæinn bæði lifandi og áhugaverðan fyrir gesti og gangandi.
Fréttir
117
Lögreglan rannsakar greiðslur fullorðinna til barna fyrir kynferðislegar myndir
Tæplega tugur slíkra mála er á borði kynferðisbrotadeildar lögreglunnar. Líklegt er talið að um fáa fullorðna einstaklinga sé að ræða og líklega ekki mikið fleiri en tvo. Auka þarf fræðslu til barna um hegðun á netinu verulega að mati aðstoðaryfirlögregluþjóns.
FréttirCovid-19
128
Hnykkt verður á leiðbeiningum við ferðalanga um heimild til hvíldar
Rögnvaldur Ólafsson lögregluþjónn hjá ríkislögreglustjóra segir skýrt að heimild sé til þess að ferðalangar megi dvelja eina nótt nálægt Keflavíkurflugvelli áður en þeir halda á dvalarstað í sóttkví.
FréttirCovid-19
8140
Læknir gagnrýnir sóttvarnaraðgerðir eftir banaslys í Skötufirði
Jóhann Sigurjónsson læknir segir að með því að etja ferðalöngum í langferðir milli landshluta eftir komuna til landsins án tillits til aðstæðna sé verið að leggja fólk í hættu. Hann vill að fólk sé hvatt til að dvelja eina nótt á suðvesturhorninu áður en það leggur í langferðir eftir komuna til landsins.
Þrautir10 af öllu tagi
2651
268. spurningaþraut: Smáfólk, kínversk og bandarísk ættarnöfn, ár í Eyjafirði, og sitthvað fleira
Þrautin frá því í gær! * Aukaspurningar: Hvað hét höfundur persónanna sem hér að ofan sjást? Eftirnafn dugir. * Aðalspurningar: 1. Eins og allir vita, þá nefnist teiknimyndasagan, þar sem ofangreindar persónur koma fram, Smáfólk á íslensku. En hvað heitir sagan á frummálinu, ensku? 2. Meira um ensku. Bandaríkjamenn eru 328 milljónir. Algengasta ættarnafnið þar í landi bera 2,4 milljónir....
Mynd dagsins
2
Fuglar, jólatré, gamalt skrifborð, plast og síðan olía
Á Álfsnesi voru urðuð hvorki meira né minna en 103 þúsund tonn af sorpi á síðasta ári, að sögn Arnórs Gunnarssonar hjá Sorpu. Innan um stórvirkar vinnuvélar voru hundruð fugla að finna sér æti í morgun, áður en mokað var yfir úrganginn. Næsta stóra verkefni Sorpu er að hefja þróunarstarf með PVD ehf. og í sameiningu ætla fyrirtækin að vinna olíu úr öllu því plasti sem berst í flokkunarstöð fyrirtækisins í Gufunesi. „Það að nýta plast í olíuframleiðslu gerir Sorpu kleift að endurnýta allt það plast sem áður hefur farið í brennslu erlendis."
FréttirSamherjaskjölin
35343
Namibískur lögmaður segir forsetann aðalmanninn í Samherjamálinu
Namibíski lögmaðurinn Maren de Klerk segir að forseti Namibíu Hage Geingob hafi verið aðalmaðurinn í spillingarmálinu sem kallað er Samherjamálið á íslensku. Ef de Klerk segir rétt frá er málið, sem hófst með því að sagt var frá mútugreiðslum Samherja í landinu, dýpra og stærra en áður hefur verið talið og snýst meðal annars um æðsta ráðamann þjóðarinnar.
Fréttir
37235
Rannsókn á Ásmundarsal líklega send ákærusviði í þessari viku
Rannsókn lögreglu á hugsanlegu broti á sóttvarnarlögum í Ásmundarsal á Þorláksmessu er langt komin. Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra var meðal gesta í salnum.
StreymiUpplýsingafundir um Covid-19
2673
Ekki eða mjög ólíklega tengsl milli bólusetninga og dauðsfalla - Þó ekki hægt að útiloka eitt tilvik
Í fjórum tilvikum af fimm þar sem tilkynnt var um alvarleg atvik, andlát og veikindi, eftir bólusetningar við Covid-19 var ekki eða mjög ólíklega um orsakasamband að ræða. Í einu tilviki var ekki hægt að útiloka tengsl en þó talið líklegra að andlát einstaklings hafi átt sér skýringar í undirliggjandi ástandi hans.
FréttirSamherjaskjölin
58306
Ísland greiðir tvær milljónir fyrir úttekt eftir Samherjamálið
Samningur við Matvæla- og landbúnaðarstofnun Sameinuðu þjóðanna um úttekt á viðskiptaháttum útgerða í þróunarlöndum var undirritaður í nóvember. Samningurinn er hluti af aðgerðaráætlun ríkisstjórnarinnar til að auka traust á atvinnulífinu í kjölfar Samherjamálsins í Namibíu.
Hér er þraut frá í gær, já. * Aukaspurningin fyrri: Skoðið vandlega myndina hér að ofan. Hver er karlinn sem hér er verið að handtaka? * Aðalspurningar: 1. Hvað hét leikarinn sem lék Mafíubófann Tony Soprano í sjónvarpsþáttaröð um hann og fjölskyldu hans? 2. Hver er lengsti fjallgarður í heimi? 3. Í tveimur borgum á Vesturlöndum eru hverfi sem kallast...
Bíó Tvíó#188
16
Í skugga hrafnsins
Andrea og Steindór ræða mynd Hrafns Gunnlaugssonar frá 1988, Í skugga hrafnsins.
Þín áskrift hefur áhrif
Almenningur hefur viðhaldið Stundinni með áskriftum og styrkjum frá febrúar 2015. Með því að kaupa áskrift styrkir þú sjálfstæða rannsóknarblaðamennsku.
Athugasemdir