Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 6 árum.

Sértæk gleymska

Snæ­björn Ragn­ars­son hef­ur ákveð­ið að gleyma.

Sértæk gleymska
Þetta árlega Fyrsti skafdagur framkallar hroll. Mynd: Shutterstock

„Ég þurfti að skafa í morgun!“ Í fyrsta skipti sem við heyrum þetta ár hvert fáum við hroll. Við trúum því ekki að sumarið hafi skotist hjá og veturinn sé svona skammt undan. Vitanlega eru sumarmánuðirnir stuttir og rýrir og jafnvel heitfengustu manneskjur til í að draga þá á langinn eins og mögulega hægt er. En þarf þetta alltaf að koma okkur svona óskaplega á óvart?

Það fraus líka í fyrra, og örugglega á svipuðum tíma. Líka 2016 og 2015. Og ef við stökkvum aftur í stærri skrefum versna hitatölurnar sennilega. Án þess að ég hafi fyrir því að fletta upp í fræðiskýrslum er ég nokkuð viss um að það hafi haustað enn fyrr þegar ég var yngri, veturnir voru kaldari og snjóþyngslin meiri. En alltaf og iðulega verðum við svona gapandi hissa. Hvað veldur þessu eiginlega? Er þetta hrein og klár gleymska? Finnst okkur í alvöru að góðviðrið hafi varað lengur í fyrra? Ef við flettum upp í fyrrnefndum fræðibókum kæmumst við auðvitað að því að við erum rétt að segja í munstrinu og að gleyma einhverju á einu ári sem hefur svona djúpstæð áhrif á okkur er merki um eitthvað annað en hreina gleymsku.

Ég ætla að kalla þetta sértæka gleymsku.

Þetta element er ótrúlega sterkt í okkur öllum. Ég er nýorðinn faðir í annað sinn og endurupplifi um þessar mundir alls konar skítadjobb sem ég tæklaði fyrir tveimur og hálfu ári síðan. Ég var búinn að gleyma þessu öllu saman. Djöfull er leiðinlegt að vakna svona á nóttunni og djöfull er leiðinlegt að labba í hringi með barn á handlegg sem kvartar og kveinar en getur ekki sagt hvers vegna. Ég var algerlega búinn að gleyma þessu öllu, það segi ég af einlægni. Ég man vel eftir rólegum stundum uppi í sófa þar sem manni fannst fyrsta brosið hafa fæðst, hvernig augnsambandið varð sterkara, fyrstu orðin, allan dugnaðinn og frábærlegheitin sem fullkomið barn hefur til að bera. En ég man ekkert eftir öllum kúkableiunum og gubbinu og andvökunum og afsali sjálfstæðis og gleðistunda. Kannski eiga þessi skrif mín hérna í svefnleysinu eftir að prenta skelfinguna örlítið fastar í heilabörkinn á mér og stíga á bremsuna þegar þessi fásinna grefur um sig aftur, þessi sem lýgur því að mér að líf mitt verði auðugra ef ég eignast fleiri börn. Börnin mín gefa mér vitanlega margt og ég vildi ekki fara gegnum lífið án þess að reyna þetta, en djöfull sem það getur nú verið leiðinlegt og tímafrekt að eiga þau.

„En ég man ekkert eftir öllum kúkableiunum og gubbinu og andvökunum og afsali sjálfstæðis og gleðistunda.“

Ég hef líka séð konuna mína eignast þessi tvö börn. Hún getur logið því að mér og sjálfri sér eins og hún vill að þetta hafi verið besta og frábærasta upplifun lífs hennar. Ég veit betur. Í bæði skiptin, þótt ólík væru, einkenndust þessar stundir af ómannlegum sársauka, langri baráttu við krampa og ógleði, óþægilega stórum skammti af stressi og dauðahaldi á því haldreipi að þetta tæki enda áður en eitthvað hræðilegt ætti sér stað. „Yndislegasta upplifun ævi minnar!“ Aha, einmitt.

Sennilega gerir náttúran þetta til að halda okkur réttum megin. Ef við værum öll í skynsemisgírnum, til að mynda með þetta fæðingamál, myndi engin kona eignast fleiri en eitt barn og það er ekki góð stærðfræði. Og ætli það sé svo ekki svipað upp á teningnum með stjórnmálin? Um leið og haldið er til nýrra kosninga lofa allir öllu fögru og oftar en ekki því sama og lofað var síðast. Okkur virðist engu skipta hvort loforðið var svikið síðast eður ei, við erum alveg til í að kokgleypa vitleysuna, jafnvel þótt vitiborið fólk sýni okkur svart á hvítu að sami kjaftavaðall hafi farið þráðbeint niður um ræsið fyrir nokkrum mánuðum síðan. Þarna þykknar plottið sjálfsagt eitthvað og auðvitað spilar húsbóndahollusta og hjarðhegðun inn í. Það að trúa forystufólki í blindni án hjálpar skynsemi eða gagnrýni. En fyrst og fremst trúum við því bara að ekki geti fryst aftur á haustin.

Vonin er sterk og birtist okkur í ýmsum myndum. Áhangendur afleitra íþróttaliða kannast við þá sannfæringu við upphaf tímabils að þeirra lið muni nú loksins rífa sig upp og eyða tímabilinu í einu af toppsætunum, ef ekki hreinlega í titilssætinu. Enda þótt ekkert hafi gengið síðustu þrjá áratugina og ekkert bendi til þess að breyting verði þar á trúum við úrtökulaust. Og samt sem áður eru Raiders strax í bullandi rugli og tímabilið ekki hálfnað. Ég er gapandi hissa þrátt fyrir að hafa innst inni vitað þetta upp á hár, en mín einlæga von fleytir mér enn á þau feigðarmið að liðið nái í úrslitakeppnina.

Vonin flytur auðvitað fjöll og þannig komst íslenska karlalandsliðið í knattspyrnu á EM og nú aftur á HM. Vonin býr til trúna og trúin ýtir okkur áfram, lengra en við vissum að við gætum í átt til draumanna. Og þannig kemst Ísland á HM. En ég er hræddur um að vonin dugi ekki til þess að stöðva haustfrostið þótt það væri vissulega næs.

Eða hvað? Hvar endar þetta þá? Eigum við að reyna að berjast á móti sjálfsblekkingunni? Eigum við að halda því sérstaklega til haga hversu sársaukafullt það er að eignast börn og leiðinlegt að ala þau upp? Eða eigum við kannski frekar að virkja þessa tilfinningu og nota hana til að komast fram úr á morgnana? Helvítis skynsemin er kannski óskaplega holl, en hún fer létt með að drepa allan lífsneista ef hún er ofnotuð. Ég ætla þess vegna að trúa því að ég þurfi aldrei að skafa haustið 2018.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Mest lesið

„Mér hefur ekki verið nauðgað“
2
Fréttir

„Mér hef­ur ekki ver­ið nauðg­að“

„... þó að fjór­ar rík­is­stjórn­ir hafi geng­ið úr skugga um að flokka, bæla nið­ur og jafn­vel þurrka út eig­in­lega öll mest af­ger­andi sönn­un­ar­gögn­in tókst þeim ekki að halda lok­inu á sam­ráði og mis­ferli sínu,“ skrif­ar pró­fess­or Nils Melzer sem rann­sak­aði mál Ju­li­an Assange sem sér­stak­ur skýrslu­gjafi fyr­ir Sam­ein­uðu þjóð­irn­ar. Skýrsl­an kom út sem bók.
Örlæti Haraldar kostar ríkissjóð yfir hálfan milljarð
3
Afhjúpun

Ör­læti Har­ald­ar kost­ar rík­is­sjóð yf­ir hálf­an millj­arð

Rík­is­sjóð­ur sit­ur uppi með yf­ir 500 millj­óna króna reikn­ing eft­ir að Har­ald­ur Johann­essen, fyrr­ver­andi rík­is­lög­reglu­stjóri, hækk­aði líf­eyr­is­rétt­indi út­val­inna und­ir­manna sinna um helm­ing, án þess að hafa til þess heim­ild. Þetta er nið­ur­staða meiri­hluta Hæsta­rétt­ar sem kall­ar verk Har­ald­ar „ör­læt­is­gjörn­ing“. Stór hluti þess­ara und­ir­manna Har­ald­ar skrif­aði und­ir op­in­bera stuðn­ings­yf­ir­lýs­ingu við hann stuttu síð­ar. Samn­ing­arn­ir standa samt því und­ir­menn­irn­ir vissu ekki bet­ur en að Har­ald­ur mætti gera þá. Um­mæli tveggja ráð­herra hafi styrkt þá trú þeirra.
Þórður Snær Júlíusson
4
Leiðari

Þórður Snær Júlíusson

Dýr­asta kosn­ingalof­orð Ís­lands­sög­unn­ar

Ár­ið 2003 lof­aði Fram­sókn­ar­flokk­ur­inn 90 pró­sent lán­um til hús­næð­is­kaupa svo börn gætu flutt úr for­eldra­hús­um. Rík­is­ábyrgð var á fjár­mögn­un lán­anna. Nú, tveim­ur ára­tug­um síð­ar, stend­ur rík­is­sjóð­ur frammi fyr­ir því að vera að tapa að nokkr­um millj­örð­um króna á mán­uði vegna þess­ara lof­orða og það hef­ur aldrei ver­ið erf­ið­ara fyr­ir ungt fólk að kom­ast í eig­ið hús­næði.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Ákveðið að saksækja þrjá í Lindsor-málinu rúmum 15 árum síðar
2
Skýring

Ákveð­ið að sak­sækja þrjá í Lindsor-mál­inu rúm­um 15 ár­um síð­ar

Sama dag og Geir H. Haar­de flutti ræðu til þjóð­ar­inn­ar þar sem hann bað guð um að blessa Ís­land veitti Kaupþing af­l­ands­fé­lagi lán sem not­að var til að kaupa verð­lít­il skulda­bréf af starfs­mönn­um og vild­ar­við­skipta­vini bank­ans. Nú, 15 og hálfu ári eft­ir að lán­ið var veitt, stend­ur til að sak­sækja þrjá ein­stak­linga í Lúx­em­borg vegna þess.
Var dæmdur til dauða fyrir hryðjuverk
5
ViðtalÚkraínustríðið

Var dæmd­ur til dauða fyr­ir hryðju­verk

Bret­inn Shaun Pinner var ný­kom­inn úr löngu sam­bandi og fann fyr­ir lífs­kreppu sem marg­ir á miðj­um aldri upp­lifa. Hans lausn við henni var að fara til Úkraínu og þjálfa her­menn. Pinner var hand­tek­inn, stung­inn og pynt­að­ur af Rúss­um en var svo hluti af stór­um fanga­skipt­um sem áttu sér stað milli stríð­andi fylk­inga í sept­em­ber 2022. Ósk­ar Hall­gríms­son ræddi við Pinner.
„Það er svo ótrúlega helvíti erfitt að fara frá honum“
6
Viðtal

„Það er svo ótrú­lega hel­víti erfitt að fara frá hon­um“

Krist­inn Hrafns­son ræð­ir stöð­una á mál­um Ju­li­an Assange en um­ræð­an byrj­aði að breyt­ast eft­ir að Nils Melzer, þá­ver­andi skýrslu­gjafi Sam­ein­uðu þjóð­anna, gaf út á bók ár­ið 2022 og lagði áherslu á að eng­inn hef­ur axl­að ábyrgð á stríðs­glæp­um þeim sem Wiki­Leaks af­hjúp­aði á með­an Ju­li­an sæt­ir pynt­ing­um og yf­ir­völd fjög­urra landa hafa marg­brot­ið á hon­um. Bók­in hef­ur haft áhrif, jafn­vel á Joe Biden og Olaf Sholz.
Segir íslenskt kórastarf geta stuðlað að aukinni inngildingu
8
FréttirForsetakosningar 2024

Seg­ir ís­lenskt kór­astarf geta stuðl­að að auk­inni inn­gild­ingu

Halla Hrund Loga­dótt­ir vill hvetja út­lend­inga til að „læra tungu­mál­ið okk­ar í gegn­um söng og ís­lensk­una.“ Halla Hrund seg­ir að við þurf­um að vera að­eins meira skap­andi í því hvernig við nálg­umst við­fangs­efni inn­flytj­enda. Hún var með­al for­setafram­bjóð­enda sem mættu í pall­borð­sum­ræð­ur í síð­asta þætti Pressu.

Mest lesið í mánuðinum

Læstur inni í íbúðinni sinni í fimmtán ár
1
ViðtalFatlað fólk beitt nauðung

Læst­ur inni í íbúð­inni sinni í fimmtán ár

Sveinn Bjarna­son bjó í fimmtán ár í læstri íbúð á veg­um Ak­ur­eyr­ar­bæj­ar. Hann bank­aði oft ít­rek­að og grét áð­ur en starfs­fólk opn­aði fyr­ir hon­um. Móð­ir hans gerði end­ur­tekn­ar at­huga­semd­ir við að hann væri læst­ur inni og seg­ir son sinn hafa ver­ið van­rækt­an. Fyrr á þessu ári greip hún til þess ör­þrifa­ráðs að flytja hann bú­ferl­um í ann­an lands­hluta til að fá mann­sæm­andi að­bún­að fyr­ir hann. Mál Sveins varp­ar ljósi á al­var­leg­ar brota­lam­ir í þjón­ustu við fatl­að fólk á Ís­landi og sýn­ir hvernig mann­rétt­indi hafa ver­ið virt að vett­ugi ár­um sam­an.
Rúlletta Róberts og vitnisburðir starfsfólks: „Þetta er bara rosalega mikið álag“
3
ÚttektRóbert Wessman, Alvogen og Alvotech

Rúll­etta Ró­berts og vitn­is­burð­ir starfs­fólks: „Þetta er bara rosa­lega mik­ið álag“

Starfs­menn Al­votech lýsa vinnu­álag­inu sem ómann­eskju­legu og hafa leit­að til stétt­ar­fé­laga út af ógreiddri yf­ir­vinnu og fleiri mál­um. Vinnu­að­stæð­urn­ar hafa ver­ið svona út af því að Al­votech hef­ur unn­ið að því að fá mark­aðs­leyfi fyr­ir sam­heita­lyf Humira í Banda­ríkj­un­um. Fyr­ir­tæk­ið hef­ur veðj­að öllu á þetta lyf en sala á því hef­ur dreg­ist sam­an og sam­heita­lyfj­um þess hef­ur alls ekki geng­ið eins vel í Banda­ríkj­un­um og reikn­að var með.
„Ég ætla ekki að kinka kolli framan í einhver illmenni án þess að segja neitt“
6
ViðtalForsetakosningar 2024

„Ég ætla ekki að kinka kolli fram­an í ein­hver ill­menni án þess að segja neitt“

Jón Gn­arr er kom­inn í for­setafram­boð. Hann seg­ir meiri þörf á gleði og húm­or í lýð­ræð­inu og sam­fé­lag­inu þar sem of­fram­boð sé á leið­ind­um og er sann­færð­ur um að þjóð­in sé að leita sér að mann­eskju sem hún geti séð sjálfa sig í. Jón ætl­ar sér að mýkja freka kall­inn með kær­leik­ann að vopni og lof­ar að vera hvorki of­stopa­mann­eskja né lydda, nái hann kjöri. Svo hef­ur hann alltaf dreymt um að búa í Garða­bæ.
Hjúkrunarheimilið Sóltún fékk 20 milljarða frá íslenska ríkinu
8
Fréttir

Hjúkr­un­ar­heim­il­ið Sól­tún fékk 20 millj­arða frá ís­lenska rík­inu

Frá ár­inu 2009 hef­ur hjúkr­un­ar­heim­il­ið Sól­tún feng­ið tæp­lega 20 millj­arða króna frá ís­lenskra rík­inu. Um 90 pró­sent af tekj­um Sól­túns koma frá rík­inu. Eig­end­urn­ir hafa tek­ið á þriðja millj­arð króna út úr rekstr­in­um með því að selja fast­eign­ir og lóð­ir og lækka hluta­fé fyr­ir­tæk­is­ins. All­ur rekst­ur­inn bygg­ir hins veg­ar á um­deild­um samn­ingi við ís­lenska rík­ið sem gerð­ur var ár­ið 2000.
Ákveðið að saksækja þrjá í Lindsor-málinu rúmum 15 árum síðar
9
Skýring

Ákveð­ið að sak­sækja þrjá í Lindsor-mál­inu rúm­um 15 ár­um síð­ar

Sama dag og Geir H. Haar­de flutti ræðu til þjóð­ar­inn­ar þar sem hann bað guð um að blessa Ís­land veitti Kaupþing af­l­ands­fé­lagi lán sem not­að var til að kaupa verð­lít­il skulda­bréf af starfs­mönn­um og vild­ar­við­skipta­vini bank­ans. Nú, 15 og hálfu ári eft­ir að lán­ið var veitt, stend­ur til að sak­sækja þrjá ein­stak­linga í Lúx­em­borg vegna þess.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár

Loka auglýsingu