Meirihlutinn í Reykjavík er fallinn og framundan eru meirihlutaviðræður, þar sem Framsóknarflokkurinn undir forystu Einars Þorsteinssonar er í lykilhlutverki. Í aðdraganda kosninga hefur Einar ekki útilokað samstarf með neinum. Einar gæti þó átt erfitt með að mynda meirihluta með Sjálfstæðisflokknum, jafnvel þótt hann hafi á yngri árum verið meðlimur í Sambandi ungra sjálfstæðismanna. Vegna þeirrar fortíðar var Einar fyrr á árinu orðaður við framboð fyrir Sjálfstæðisflokkinn í Kópavogi, sem fyrrverandi formaður félags ungra sjálfstæðismanna í bænum.

Takmarkaðir möguleikar Sjálfstæðisflokks

Möguleikar Sjálfstæðisflokksins í borginni eru hins vegar takmarkaðari en annarra flokka, vegna þess að tvö framboð, Píratar og Sósíalistar, með þrjá og tvo borgarfulltrúa, hafa útilokað samstarf Sjálfstæðisflokknum.

Eftir stendur þá að eina raunhæfa meirihlutasamstarf Sjálfstæðisflokksins felur í sér tvo valkosti með Framsóknarflokki: Að ná saman með Samfylkingunni, eða tvo smærri flokka sem hafa einn borgarfulltrúa, Flokki fólksins, Vinstri grænum og Viðreisn. 

Raunhæfari möguleikar liggja hjá Samfylkingunni, sem getur myndað þriggja flokka meirihluta með Framsókn og Pírötum. Sá meirihluti ylti einnig á einum fulltrúa, en með Viðreisn og Vinstri græn sem stuðning yrði hann tveimur borgarfulltrúum sterkari. 

Dagur B. Eggertsson, borgarstjóri og oddviti Samfylkingarinnar, hefur sagt að Sósíalistar, sem hafa tvo borgarfulltrúa, liggi langt frá Samfylkingunni og má því gera ráð fyrir að þeir liggi enn lengra frá Framsóknarflokki og Viðreisn, sem boðaði aukinn einkarekstur fyrir kosningarnar. Sósíalistar hafa þess vegna hafnað samstarfi við Viðreisn. 

Meirihlutinn missti tvo

Fráfarandi meirihluti missti alls tvo borgarfulltrúa. Samfylkingin fékk 20,3 prósenta fylgi og missti tvo borgarfulltrúa, Viðreisn einn og Vinstri grænir fengu minna fylgi heldur en Sósíalistaflokkurinn og Flokkur fólksins, en hélt þó inni einum borgarfulltrúa. Píratar er eini flokkurinn í meirihlutasamstarfinu sem bætir við sig fylgi og fær þriðja manninn inn.

Þegar niðurstaða lá fyrir lýsti Dagur B. Eggertsson því yfir að borgarstjórastóllinn væri ekki úrslitaatriði í komandi meirihlutaviðræðum, en þriðjungur borgarbúa vill sjá hann áfram í því hlutverki, fleiri en kusu Samfylkinguna.

„Það bara verður að koma í ljós,“ sagði Einar í nótt, aðspurður um hvort hann ætlaði sér að verða borgarstjóri. Hann svaraði sömu spurningu í Silfrinu á RÚV í morgun og sagði þá: „Borgarstjórastóllinn er ekkert sérstakt markmið í sjálfu sér, en það er samt ákall um breytingar á hinni pólitísku forystu. Tveir stærstu flokkarnir tapa fylgi og við njótum mikils hljómgrunns. Við þurfum bara að sjá hvert þessi umræða um málefni leiðir okkur og meta svo stöðuna.“ 

Núverandi meirihluti ræðir saman

Dagur B. Eggertsson sagði þegar fyrstu tölur lágu fyrir að eðlilegast og heiðarlegast væri að núverandi meirihluti myndi ræða fyrst saman, en það þyrfti að tala við fleiri. „Ég þarf að ræða við mína félaga í meirihlutanum. Ég held að við þurfum ekkert að flýta okkur.“ 

Eina leiðin til þess er að taka inn Framsóknarflokkinn, eða þá Sósíalistaflokkinn, sem gerir kröfu um að Viðreisn fari þá úr borgarstjórn. 

Sjálfstæðisflokkurinn er stærsti flokkurinn í borginni, en er engu að síður í sögulegri lægð með 24,5 prósent atkvæða og missir tvo borgarfulltrúa. Borgarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins eru nú sex. „Við skulum hafa eitt á kristaltæru,“ sagði Hildur í örstuttu ávarpi til flokksins þegar fyrstu tölur lágu fyrir, og benti á að Sjálfstæðisflokkurinn hefði fyrir örfáum dögum mælst með sextán prósent fylgi í Reykjavík. Um sögulega fylgisaukningu væri að ræða. 

„Það eru ýmsir möguleikar í stöðunni. Ekkert rosalega margir en ýmsir,“ sagði Hildur í Silfrinu í morgun. Hildur lagði áherslu á að Degi hefði verið hafnað, þar sem Samfylkingin hefði misst tvo borgarfulltrúa. Sjálfstæðisflokkurinn missti einnig tvo borgarfulltrúa í kosningunum og fékk verstu kosningu sína frá upphafi í borginni. 

Framsókn sigurvegarinn

Samfylkingin kemur þar á eftir með fimm borgarfulltrúa, en Framsóknarflokkurinn er sigurvegari kosninganna með 18,7 prósent atkvæða. Eftir að hafa ekki náð einum manni inni í síðustu kosningum fékk Framsókn fjóra borgarfulltrúa og er þriðji stærsti flokkurinn í Reykjavík. Píratar eru með þrjá borgarfulltrúa, Sósíalistaflokkurinn tvo, Viðreisn, Flokkur fólksins og Vinstri grænir hver með einn. Miðflokkurinn, Ábyrg framtíð og Reykjavík besta borgin náðu ekki manni inn. 

Alls þarf tólf borgarfulltrúa til að mynda meirihluta. Píratar og Sósíalistaflokkurinn hafa hafnað samstarfi við Sjálfstæðisflokkinn í aðdraganda kosninga. Í viðtali við Vísi í nótt sagðist hún vilja fá Sósíalista og Flokk fólksins inn í meirihlutasamstarfið. „Við þurfum að ná fram efnahagslegu réttlæti fyrir fólkið sem hefur það verst,“ sagði hún í nótt. 

Í Silfrinu teiknaði Sanna upp meirihlutasamstarfið sem hún sér fyrir sér: „Það er mjög skýrt í mínum huga að borgarbúar eru að kalla eftir því að það verði lögð áhersla á félagshyggju og það verði lögð áhersla á mannúð. Ef við teiknum upp mynd af því hvernig meirihluta við gætum séð, þá gætum við séð hérna Samfylkingu, Sósíalista, Pírata, VG og Flokk fólksins. Þetta eru

flokkar sem hafa verið að tala með þessum áherslupunktum um húsnæðismálin og velferðina og óréttlætið. Það þarf að vera mjög skýrt að við ætlum að útrýma þessu óréttlæti.“ Til að Sósíalistaflokkurinn gæti unnið með Framsókn yrði hún að vita hvort hann ætlaði að stíga til vinstri eða hægri, það væri of óljóst að hennar mati. 

Dóra Björt Guðjónsdóttir, oddviti Pírata, lýsti vilja til að vinna með Framsóknarflokknum í nótt, en sem fyrr segir gætu Samfylkingin, Píratar og Framsókn myndað þriggja flokka meirihluta. 

Hún lagði þó áherslu á það í morgun að fyrsti kostur væri áframhaldandi samstarf meirihlutans. „Við höfum alveg verið skýr með það að það væri æskilegt ef það er mögulegt að halda því áfram. Við höfum staðið þétt saman.“ 

Benti hún á að báðir flokkarnir sem höfnuðu samstarfi við Sjálfstæðisflokkinn í aðdraganda kosninga hefðu bætt við sig fylgi. 

Framsókn vill sátt

Meginkosningamál Framsóknarflokks fyrir kosningarnar var hins vegar að ná sátt í stjórnmálum og kveða niður pólaríseringu í samfélaginu. Slíkar áherslur gætu einna helst náðst fram með því að leiða saman Sjálfstæðisflokkinn og Samfylkinguna í breiðri þriggja flokka stórstjórn þvert milli vinstri og hægri, líkt og gert hefur verið í landsmálunum með ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur, Bjarna Benediktssonar og Sigurðar Inga Jóhannssonar. 

Í helstu hitamálum kosninganna gætu leiðir þessara flokka legið saman, þar sem stefna Sjálfstæðisflokks í borgarlínu er opin í báða enda og Framsókn vill bæði þétta og dreifa byggð. 

Málefnalega greinir þó margt á milli. Dagur benti á það í nótt að áherslum Sjálfstæðisflokksins hefði í raun verið hafnað. „Mér fannst kosningarnar hverfast um þetta, framtíðina í samgöngu- og skipulagsmálum eða fortíðina. Mér finnst niðurstaðan frekar afdráttarlaus,“ sagði Dagur. 

Hildur útilokaði ekkert í Silfrinu í morgun: „Við kunnum að vinna með fólki sem er ekki eins og nákvæmlega eins við alltaf. Ég er spennt fyrir framhaldinu. Ég held að það verði spennandi samtöl á næstu dögum,“ sagði hún. 

Dagur var spurður beint út í mögulegt samstarf við Sjálfstæðisflokkinn. „Ég hef talað fyrir mjög skýrum áherslum og framtíðarsýn í borginni og ekki deilt henni með Sjálfstæðisflokknum. Þannig að mér finnst það mjög langsótt.“

Aðspurður hvort löngum og ströngum borgartjóraferli hans væri lokið sagði Dagur einfaldlega: „Þegar borgarbúar voru spurðir var lang stærsti hópurinn þar sem vildi að ég væri áfram.“