Þessi grein birtist fyrir rúmlega 5 mánuðum.

Smartland sálarinnar

Einn helsti veik­leiki bók­ar­inn­ar er að hún er hrein­lega of stutt, það eru ákveðn­ir þætt­ir sem hefði gjarn­an mátt kafa dýpra í, skrif­ar Ás­geir H. Ing­ólfs­son gagn­rýn­andi.

Smartland sálarinnar
Bók

Melan­kól­ía vakn­ar

Höfundur Sölvi Björn Sigurðsson
Sögur útgáfa
224 blaðsíður
Niðurstaða:

Melankólía vaknar er ort inn í form hælisbókmenntanna, samfélag og manneskja eru sálgreind samtímis í forvitnilegri samtímalýsingu sem hefði þó mátt vera örlítið lengri til að ná almennilega utan um helstu söguefnin.

Gefðu umsögn

Embla er tvíkynhneigður tvíburi sem sér stundum tvíhöfða veru. Hún syrgir líka tvær stórar ástir í lífi sínu og það eru þónokkrir tvífarar á sveimi í þessari bók.

„„Ég held reyndar, Melankólía mín, að þú sért eitthvað að plata mig.“ Hann hafði kallað hana þessu nafni frá því þau voru börn. Þau höfðu rekist á orðið áður en þau skildu hvað það merkti og fundist það fallegt. Síðar, þegar merkingin laukst upp fyrir þeim, fannst Bjarka engin ástæða til að hætta að nota það um systur sína. Hún var ekki beinlínis döpur en þó lá yfir henni alvara, eins og hluti af henni hefði einhvers staðar orðið eftir og henni hefði aldrei gefist færi á að endurheimta hann.“

Þessi orðaskipti eiga sér stað í byrjun bókar og jú, hún er að plata Bjarka, tvíburabróður sinn. Hún þykist ætla að taka að sér tímabundna vinnu í sólinni í Lecce en er þvert á móti á leiðinni á dularfullt heilsuhæli norður í landi. Sem er laustengt þessu sem var í fréttunum fyrir nágrannaerjur fyrir nokkrum misserum, eitt af nokkrum dæmum þar sem veruleiki fréttanna villist inn á síður bókarinnar.

En þetta er kyndugt hæli. Embla bíður sífellt eftir að fá leiðsögn einhvers sálfræðings eða jógakennara eða annara sérfræðinga, en þess í stað virðist Siggó sjá um allt, maður sem er óþolandi hress en hræðist þó alltaf dýpið og er lýst á einum stað eins og „forstjóri íþróttadeildar í einhverjum af nágrannasveitarfélögum Reykjavíkur“ og annars staðar eins og bankamanni. Óhóflega hress skemmtanastjóri kemur líka upp í hugann.

„Eins og oft í hælisbókmenntum er frekar verið að sálgreina fjöldann en einstaklinginn, hælið er svipmynd af samfélagi yfirborðsins“

Langlengsti kafli bókarinnar fjallar svo um langan fund þar sem flestir gestir hælisins eru beðnir um að létta af sér hugarvíli sínu, en tekst það misvel, enda Siggó sífellt að grípa fram í. Sögurnar eru sjaldnast nógu krassandi eða frumlegar – en vandinn er kannski frekar hans eigin athyglisbrestur. Sögurnar reynast vissulega margar keimlíkar, kannski af því ákveðnir hlutir eru í tísku, mögulega er þetta fuglabjarg samfélagsmiðla þar sem allir játa á sig þau áföll sem eru í umræðunni, eða reyna allavega að finna slíkan vinkil. Þetta er líka ádeila á hina snubbóttu frásögn, sögurnar verða síbylja þegar þær enduróma hver aðra í fátæklegri fjölmiðlaútgáfu, en eru sértækar og áhugaverðar þegar kafað er í djúpið, sem Siggó leyfir þeim sjaldnast.

Bókin kallast á við ýmsar bækur á hæli, og gengst fúslega við því. „Hún hafði átt von á Töfrafjallinu, Kveðjuvalsinum, Gaukshreiðrinu, Norwegian Wood […] allt skáldsögur sem gerðust á hælum; listinn var endalaus.“

Töfrafjallið vofir sannarlega yfir, þarna er ævafornt fjall yfir setrinu, eins og klassísk skáldsaga sem gnæfir yfir þessari, og eins og oft í hælisbókmenntum er frekar verið að sálgreina fjöldann en einstaklinginn, hælið er svipmynd af samfélagi yfirborðsins sem er gersamlega ómögulegt að gægjast undir, jafnvel þótt slökkt sé á netinu úti í sveit. Þannig þvælast Smartland, Seðlabankinn og loftslagshamfarir fyrir bata persónanna, og þær þurfa að takast á við það ómögulega verkefni að lækna sjálfa sig og heiminn líka. En innst inni vita þær þó að fyrst þurfa þær að finna hið einstaka, að finna kjarnann – sem er ekki endilega auðvelt fyrir klofinn tvíbura.

Á hælinu er þó ekki allt sem sýnist. Snemma í bókinni er Embla sett í einhvers konar dáleiðslutæki og hin furðu hversdagslega Vera með tvö höfuð dúkkar reglulega upp, það er eitthvað skakkt hérna, eitthvað örlítið á skjön við raunveruleikann, sem er ekki óalgengt stef hjá Sölva Birni.

Það togast svo í mér hvort endirinn gangi nógu vel upp – en eiginlega er helsti veikleiki bókarinnar að hún smitast aðeins af Siggó og er hreinlega of stutt, það eru ákveðnir þættir sem hefði gjarnan mátt kafa dýpra í. Miðkaflinn langi er í raun passlega langur, en það hefði vel mátt lengja og dýpka bæði það sem kemur á undan og eftir.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Ákveðið að saksækja þrjá í Lindsor-málinu rúmum 15 árum síðar
1
Skýring

Ákveð­ið að sak­sækja þrjá í Lindsor-mál­inu rúm­um 15 ár­um síð­ar

Sama dag og Geir H. Haar­de flutti ræðu til þjóð­ar­inn­ar þar sem hann bað guð um að blessa Ís­land veitti Kaupþing af­l­ands­fé­lagi lán sem not­að var til að kaupa verð­lít­il skulda­bréf af starfs­mönn­um og vild­ar­við­skipta­vini bank­ans. Nú, 15 og hálfu ári eft­ir að lán­ið var veitt, stend­ur til að sak­sækja þrjá ein­stak­linga í Lúx­em­borg vegna þess.
Var dæmdur til dauða fyrir hryðjuverk
4
ViðtalÚkraínustríðið

Var dæmd­ur til dauða fyr­ir hryðju­verk

Bret­inn Shaun Pinner var ný­kom­inn úr löngu sam­bandi og fann fyr­ir lífs­kreppu sem marg­ir á miðj­um aldri upp­lifa. Hans lausn við henni var að fara til Úkraínu og þjálfa her­menn. Pinner var hand­tek­inn, stung­inn og pynt­að­ur af Rúss­um en var svo hluti af stór­um fanga­skipt­um sem áttu sér stað milli stríð­andi fylk­inga í sept­em­ber 2022. Ósk­ar Hall­gríms­son ræddi við Pinner.
Askur Hrafn Hannesson
10
Aðsent

Askur Hrafn Hannesson

„Bant­ust­an er ekki Palestína”

Bar­áttu­mað­ur fyr­ir mann­rétt­ind­um vitn­ar í rapptexta Erps Ey­vind­ar­son­ar þar sem hann fjall­ar um „að­skiln­að­ar­stefnu að­flutta hvíta manns­ins” í Suð­ur-Afr­íku og bend­ir á að mann­rétt­inda­sam­tök á borð við Am­nesty In­ternati­onal hafi einnig kom­ist að þeirri nið­ur­stöðu, í kjöl­far­ið á ára­langri rann­sókn­ar­vinnu, að Ísra­el sé að­skiln­að­ar­ríki.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Rúlletta Róberts og vitnisburðir starfsfólks: „Þetta er bara rosalega mikið álag“
1
ÚttektRóbert Wessman, Alvogen og Alvotech

Rúll­etta Ró­berts og vitn­is­burð­ir starfs­fólks: „Þetta er bara rosa­lega mik­ið álag“

Starfs­menn Al­votech lýsa vinnu­álag­inu sem ómann­eskju­legu og hafa leit­að til stétt­ar­fé­laga út af ógreiddri yf­ir­vinnu og fleiri mál­um. Vinnu­að­stæð­urn­ar hafa ver­ið svona út af því að Al­votech hef­ur unn­ið að því að fá mark­aðs­leyfi fyr­ir sam­heita­lyf Humira í Banda­ríkj­un­um. Fyr­ir­tæk­ið hef­ur veðj­að öllu á þetta lyf en sala á því hef­ur dreg­ist sam­an og sam­heita­lyfj­um þess hef­ur alls ekki geng­ið eins vel í Banda­ríkj­un­um og reikn­að var með.
Ákveðið að saksækja þrjá í Lindsor-málinu rúmum 15 árum síðar
3
Skýring

Ákveð­ið að sak­sækja þrjá í Lindsor-mál­inu rúm­um 15 ár­um síð­ar

Sama dag og Geir H. Haar­de flutti ræðu til þjóð­ar­inn­ar þar sem hann bað guð um að blessa Ís­land veitti Kaupþing af­l­ands­fé­lagi lán sem not­að var til að kaupa verð­lít­il skulda­bréf af starfs­mönn­um og vild­ar­við­skipta­vini bank­ans. Nú, 15 og hálfu ári eft­ir að lán­ið var veitt, stend­ur til að sak­sækja þrjá ein­stak­linga í Lúx­em­borg vegna þess.
Sleppti máltíðum til þess að komast frá Ásbrú
8
Greining

Sleppti mál­tíð­um til þess að kom­ast frá Ás­brú

„Stans­laust von­leysi vakn­ar um leið og þú mæt­ir,“ seg­ir ung­ur venesú­elsk­ur hæl­is­leit­andi um Ás­brú. Þar hafi ver­ið ómögu­legt fyr­ir hann, eða nokk­urn mann, að að­lag­ast ís­lensku sam­fé­lagi – sem er at­riði sem stjórn­mála­menn þvert á flokka hafa sagt mik­il­vægt. Fé­lags- og vinnu­mark­aðs­ráð­herra hef­ur sagst vilja fleiri bú­setu­úr­ræði á borð við Ás­brú.
Þórður Snær Júlíusson
9
Leiðari

Þórður Snær Júlíusson

Elsku ráð­herr­ar, hætt­ið að gefa Ís­land

Nú stend­ur til að gefa norsk­um lax­eld­is­fyr­ir­tækj­um ís­lenska firði til eign­ar. Þeg­ar er bú­ið að gefa ör­fá­um út­gerð­ar­fjöl­skyld­um hundruð millj­arða króna hið minnsta af fé sem ætti að hafa far­ið í sam­fé­lags­lega upp­bygg­ingu. Vilji er til þess að gefa einka­að­il­um vindorku en eng­inn vilji til þess að rukka ferða­þjón­ustu fyr­ir nýt­ingu á al­manna­g­æð­um. Hvað geng­ur ís­lensk­um ráða­mönn­um eig­in­lega til?

Mest lesið í mánuðinum

Læstur inni í íbúðinni sinni í fimmtán ár
1
Viðtal

Læst­ur inni í íbúð­inni sinni í fimmtán ár

Sveinn Bjarna­son bjó í fimmtán ár í læstri íbúð á veg­um Ak­ur­eyr­ar­bæj­ar. Hann bank­aði oft ít­rek­að og grét áð­ur en starfs­fólk opn­aði fyr­ir hon­um. Móð­ir hans gerði end­ur­tekn­ar at­huga­semd­ir við að hann væri læst­ur inni og seg­ir son sinn hafa ver­ið van­rækt­an. Fyrr á þessu ári greip hún til þess ör­þrifa­ráðs að flytja hann bú­ferl­um í ann­an lands­hluta til að fá mann­sæm­andi að­bún­að fyr­ir hann. Mál Sveins varp­ar ljósi á al­var­leg­ar brota­lam­ir í þjón­ustu við fatl­að fólk á Ís­landi og sýn­ir hvernig mann­rétt­indi hafa ver­ið virt að vett­ugi ár­um sam­an.
Rúlletta Róberts og vitnisburðir starfsfólks: „Þetta er bara rosalega mikið álag“
3
ÚttektRóbert Wessman, Alvogen og Alvotech

Rúll­etta Ró­berts og vitn­is­burð­ir starfs­fólks: „Þetta er bara rosa­lega mik­ið álag“

Starfs­menn Al­votech lýsa vinnu­álag­inu sem ómann­eskju­legu og hafa leit­að til stétt­ar­fé­laga út af ógreiddri yf­ir­vinnu og fleiri mál­um. Vinnu­að­stæð­urn­ar hafa ver­ið svona út af því að Al­votech hef­ur unn­ið að því að fá mark­aðs­leyfi fyr­ir sam­heita­lyf Humira í Banda­ríkj­un­um. Fyr­ir­tæk­ið hef­ur veðj­að öllu á þetta lyf en sala á því hef­ur dreg­ist sam­an og sam­heita­lyfj­um þess hef­ur alls ekki geng­ið eins vel í Banda­ríkj­un­um og reikn­að var með.
„Ég ætla ekki að kinka kolli framan í einhver illmenni án þess að segja neitt“
6
ViðtalForsetakosningar 2024

„Ég ætla ekki að kinka kolli fram­an í ein­hver ill­menni án þess að segja neitt“

Jón Gn­arr er kom­inn í for­setafram­boð. Hann seg­ir meiri þörf á gleði og húm­or í lýð­ræð­inu og sam­fé­lag­inu þar sem of­fram­boð sé á leið­ind­um og er sann­færð­ur um að þjóð­in sé að leita sér að mann­eskju sem hún geti séð sjálfa sig í. Jón ætl­ar sér að mýkja freka kall­inn með kær­leik­ann að vopni og lof­ar að vera hvorki of­stopa­mann­eskja né lydda, nái hann kjöri. Svo hef­ur hann alltaf dreymt um að búa í Garða­bæ.
Hjúkrunarheimilið Sóltún fékk 20 milljarða frá íslenska ríkinu
7
Fréttir

Hjúkr­un­ar­heim­il­ið Sól­tún fékk 20 millj­arða frá ís­lenska rík­inu

Frá ár­inu 2009 hef­ur hjúkr­un­ar­heim­il­ið Sól­tún feng­ið tæp­lega 20 millj­arða króna frá ís­lenskra rík­inu. Um 90 pró­sent af tekj­um Sól­túns koma frá rík­inu. Eig­end­urn­ir hafa tek­ið á þriðja millj­arð króna út úr rekstr­in­um með því að selja fast­eign­ir og lóð­ir og lækka hluta­fé fyr­ir­tæk­is­ins. All­ur rekst­ur­inn bygg­ir hins veg­ar á um­deild­um samn­ingi við ís­lenska rík­ið sem gerð­ur var ár­ið 2000.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár

Loka auglýsingu