Skip Hvals hf., Hvalur 8 og Hvalur 9, héldu til veiða frá hvalstöðinni síðdegis í gær. Þau sigldu lygnan sjó út Hvalfjörðinn, hlaðin sprengjuskutlum til veiða á langreyðum undan ströndum Íslands. Fyrirtækið hefur leyfi til veiða á 161 dýri í ár.
Til stóð að vertíð Hvals hf. hæfist í júní en degi áður en skipin héldu út á miðin ákvað Svandís Svavarsdóttir matvælaráðherra að stöðva veiðar tímabundið. Tímann til hausts átti að nýta til að ganga úr skugga um að hægt væri að veiða langreyðar í samræmi við lög um dýravelferð. Fagráð um dýravelferð hafði nokkru áður komist að því að slíkt væri ómögulegt með þeim aðferðum og við þær aðstæður sem veiðarnar eru stundaðar.
Starfshópur sem Svandís skipaði skilaði skýrslu í lok ágúst og taldi „ekki unnt að útiloka“ að tillögur Hvals hf. að umbótum við veiðarnar „verði betur til þess fallnar en eldri aðferðir að fækka frávikum“. Umbæturnar, sem tilteknar eru í nýrri reglugerð, felast m.a. í að nota ljós við mið, að skjóta aðeins á dýrin ef færið er innan við 25 metrar, að stunda veiðar eingöngu í dagsbirtu, að skima eftir kálfum í fylgd dýra sem skyttur hafa í sigtinu og í hertara eftirliti og skráningu frávika við veiðarnar.
Svandís ákvað, í ljósi niðurstöðu starfshópsins, að heimila veiðar á ný. Var sú ákvörðun harðlega gagnrýnd og komu tvær konur í veg fyrir brottför skipa Hvals hf. frá Reykjavíkurhöfn í byrjun viku með því að koma sér fyrir í tunnum í möstrum skipanna. Þar dvöldu þær í 33 klukkustundir.
Er þær höfðu komið niður, eftir að lögregla hafði ítrekað reynt að fá þær til þess, voru vélar skipanna ræstar og þeim siglt að hvalstöðinni í Hvalfirði þar sem veiðarfæri og vistir voru teknar um borð. Um klukkan 17 í gær héldu þau svo út á miðin. Auk áhafnar er einnig eftirlitsmaður frá Fiskistofu um borð sem mun líkt og á seinni hluta síðustu vertíðar taka upp veiðarnar.
Í fyrrasumar fylgdust félagar í Hard to Port náið með í hvert skipti sem langreyður var dregin á land í hvalstöðinni. Þeir mynduðu m.a. þegar fóstur voru skorin úr kúm, dýr með marga sprengjuskutla í sér og þegar ósprungnir skutlar voru fjarlægðir úr skrokkum þeirra.
Nú hefur Hvalur hf. komið upp sterkbyggðum rafmagnsgirðingum umhverfis hvalstöðina og ber óviðkomandi, þ.e. þeim sem ekki vinna hjá fyrirtækinu, að halda sig utan hennar – í meiri fjarlægð frá hvalskurðarplaninu en áður.
„Það eru mikil vonbrigði og veldur áhyggjum að sjá að tvö eldgömul skip Hvals hf. hafa fengið leyfi til að veiða hvali á ný eftir allt það sem dregið hefur verið fram í dagsljósið um starfsemi þeirra undanfarið ár,“ segir Arne Feuerhahn, framkvæmdastjóri Hard to Port, við Heimildina. „Við getum ekkert gert nema vonað að óhagstætt veður muni vernda hvalina á komandi vikum.“
Leyfi í gildi út árið
Kristján Þór Júlíusson, þáverandi sjávarútvegsráðherra, endurnýjaði leyfi Hvals hf. til veiða á langreyðum árið 2019. Fyrstu þrjú árin var ekkert veitt en í fyrra voru veiddar 148 langreyðar á 100 daga vertíð sem lauk 28. september. Leyfið gildir út árið 2023.
Svandís setti í fyrrasumar reglugerð um hert eftirlit með veiðunum. Var það gert í kjölfar þess að Hard to Port upplýsti um mörg frávik líkt og hér að framan er rakið. Við myndavélaeftirlit það sem hófst síðari hluta vertíðarinnar kom í ljós að veiðar stóðu í einhverjum tilvikum fram í myrkur, að dýr voru skotin margsinnis og að dauðastríð þeirra gat staðið klukkustundum saman. Í að minnsta kosti einu tilviki sleit dýr sem skotið hafði verið línu og hvarf sært veiðimönnunum sjónum.
Ef vel ber í veiði fyrir áhafnirnar á Hval 8 og Hval 9, má gera ráð fyrir að fyrstu langreyðarnar verði dregnar á land í hvalstöðinni í Hvalfirði í kvöld eða nótt.
Hvalveiðar
Lögregla kölluð til eftir uppþot á fundi hvalveiðiþjóða
Vill leyfi til hvalveiða næsta áratuginn
Matvælaráðuneytið svarar fyrir sig
Enginn með hvalveiðileyfi í landinu
Svandís ætlar ekki að segja af sér vegna álits umboðsmanns
Athugasemdir