Í gærkvöldi bárust þau gleðitíðindi að kvikmyndin Dýrið hefði komist á svokallaðan langlista bandarísku kvikmynaakademíunnar yfir bíómyndir sem gætu fengið Óskarsverðlaunin snemma á næsta ári í flokki „erlendra mynda“. Fyrir nokkrum árum tók akademían upp á því að í stað þess að tilnefna einfaldlega fimm bíómyndir sem kepptu um litlu gullstyttuna á úrslitakvöldinu, þá er gefinn út rétt fyrir jól listi 15 mynda sem koma til greina og úr þeirra hópi er hinar fimm tilnefndu myndir svo valdar í byrjun febrúar.
Þetta er í rauninni vel til fundið því þetta vekur athygli á fleiri „erlendum myndum“ en ella.
Og nú er að sjá hvaða 14 kvikmyndir Valdimar Jóhannsson, leikstjóri Dýrsins, og hans fólk keppir við á næstunni.
Hér að neðan eru stuttorðar lýsingar á myndunum, athugið að ég hef ekki séð þær og byggi lýsingarnar því á heimildum frá Wikipediu, IMDB og ýmsum kvikmyndasíðum.
Síðasta ár virðist hafa verið gott í norrænni kvikmyndagerð því myndir frá öllum Norðurlöndunum komast á þennan langlista — nema sænska myndin Tigers eftir Ronnie Sandahl sem fjallar um sálarkreppu ungs fótboltapilts sem kemst að hjá ítalska stórliðinu Inter Milan.
En norrænu myndirnar á langa listanum, auk Dýrsins, eru:
Finnland: Klefi númer sex
Juho Kuosmanen gerði myndina sem fjallar um finnska konu og rússneskan karl sem lenda fyrir tilviljun saman í lestarklefa á leiðinni frá Moskvu til Múrmansk. Þau eru, eins og segir sig sjálft, ansi ólík en kynni þeirra verða báðum lærdómsrík.
Kuosmanen er þegar búinn að fá Grand Prix-verðlaunin á kvikmyndahátíðinni í Cannes fyrir myndina, en það eru næsteftirsóttustu verðlaun hátíðarinnar á eftir sjálfum Gullpálmanum. Klefi númer sex deildi þessum verðlaunum með írönsku myndinni Hetju, sem náði einmitt inn á langlistann líka.
Danmörk: Flótti
Þessi danska mynd er nokkuð óvenjuleg, því þetta er heimildarmynd og teiknimynd í ofanálag. Myndin fjallar um karlmann af afgönskum ættum sem er í þann veginn að giftast unnusta sínum í Danmörku og fer þá að rifja upp skelfilegan flótta sinn frá heimalandinu tuttugu árum fyrr.
Leikstjórinn Jonas Poher Rasmussen hefur nú þegar rakað til sín verðlaunum fyrir myndina, bæði í flokkum teiknimynda og heimildarmynda.
Noregur: Versta manneskja í heimi
Bæði finnska og danska myndin eru líklegar til að komast áfram í keppninni um Óskarinn og hljóta hina eftirsóttu tilnefningu. Það má líka segja um norsku myndina sem Joachim Trier leikstýrir. Þetta er þriðja myndin í trílógíu Trier sem hverfist um Osló, en hinar fyrri heita Reprise (á ensku) og Osló, 31. ágúst. Báðar fengu mikið lof en þessi þriðja þó mest af öllum.
Myndin er sögð ljúfsár, gamansöm, sorgleg, skörp og skemmtileg mynd um unga konu að takast á við lífið og ástina. Þeir eru ófáir sem spá því að Versta manneskja í heimi muni ekki aðeins verða tilnefnd til Óskarsverðlaunanna á endanum, heldur eigi hún góða möguleika á að hljóta verðlaunin.
Og þá er að gá út fyrir Norðurlöndin.
Þýskaland: Ég er þinn maður
eða Ich bin dein Mensch. Þetta er vísindaskáldsaga þar sem kona ein þarf að takast á við ástleitni vélmennis. Ólíkt mörgum vélmennamyndum mun þessi vera full af hlýju og gamansemi.
Leikstjórinn Maria Schrader er allvinsæl leikkona í Þýskalandi en hefur í auknum mæli snúið sér að leikstjórn og gerði til dæmis hina marglofuðu Netflix-seríu Unorthodox þar sem segir frá konu sem býr við þrúgandi aðstæður í samfélagi heittrúaðra Gyðinga í New York en flýr loks til Þýskalands á vit frelsis.
Austurríki: Große Freiheit
Myndin fjallar um ungan karlmann laust eftir seinni heimsstyrjöld sem hnepptur er í fangelsi fyrir samkynhneigð, sem þá var skilgreind sem glæpur víðast hvar í lögum. Ungi maðurinn lendir í klefa með dæmdum morðingja og hrotta og myndin þykir lýsa kynnum þeirra á næman og þó um leið hrjúfan hátt.
Leikstjórinn heitir Sebastian Meise og hefur ekki vakið mikla athygli fram að þessu en á því er nú orðin breyting.
Belgía: Leikvöllur
Þessi er þegar farin að safna að sér verðlaunum enda þykir hún ógnarsterk og átakanleg í senn. Sjö ára stúlka verður vitni að því að bróðir hennar verður fyrir einelti í skólanum en þegar hún ætlar að segja frá bannar hann henni það. En hún hlýtur samt að segja frá og lendir þá sjálf í miklum vandræðum.
Myndina gerði Laura Wandel og er þetta fyrsta myndin hennar.
Ítalía: Hönd guðs
Þetta er eina myndin sem ætla má að margir hafi séð hér á landi enda er hún nýkomin á Netflix. Myndin fjallar um líf og örlög ungs pilts sem elst upp í Napólí laust fyrir 1990 þegar Diego Maradona gerði garðinn frægan fyrir Napoli-liðið í fótbolta. Til að byrja með virðist vera um tiltölulega hefðbundna ítalska uppvaxtarsögu fulla af lífsgleði, fjöri og kátlegum uppákomum en síðan tekur myndin stefnuna miklum mun dýpra.
Það er Paulo Sorrentino sem gerir myndina en hann fæddist í Napólí 1970 svo myndin er býsna persónuleg. Hann er einn rómaðasti og að sumu leyti frumlegasti leikstóri Ítala um þessar mundir og gerði nú síðast sjónvarpsseríuna Unga páfann. Ekki láta ykkur koma á óvart þó Sorrentino standi upp með Óskar eftir verðlaunahátíðina.
Kósóvó: Býkúpan
Þessi mynd hefur vakið heilmikla athygli undanfarið og varð fyrr á árinu fyrsta myndin í sögu Sundance-kvikmyndahátíðarinnar til að vinna öll þrjú aðalverðlaunin: Sundance-verðlaunin sjálf, áhorfendaverðlaunin og leikstjórinn Blerta Basholli fékk leikstjóraverðlaunin.
Myndin fjallar um konu sem hefur verið ein síðan eiginmaðurinn hvarf í Kósóvó-stríðinu. Hún hefst handa um að koma undir sig fótunum með hunangsframleiðslu en mætir þá forstokkuðu feðraveldinu á heimaslóðum. Vinsælasta leikkona Albaníu leikur aðalhlutverkið en hún er raunar fædd í Kósóvó.
Spánn: Yfirmaðurinn góði
Ekki hefur borið ýkja mikið á þeim ágæta spænska leikara Javier Bardem síðustu árin en hér virðist hann hafa fengið fínt tækifæri til að sýna hæfileika sína, ekki síst í gamanleik. Myndin er hugsanlega eins konar tilbrigði við Eftirlitsmanninn eftir Gogol. Hún þykir gamansöm og skemmtileg og segir frá forstjóra sem gerir sér vonir um að fá verðlaun fyrir „framúrskarandi fyrirtæki“ sitt og hefst handa um alls konar ráðstafanir til að bæta möguleika sína.
Fernando León de Aranoa leikstýrði myndinni. Hann hefur fengist við ýmislegt um tíðina en er enn kunnastur fyrir Mánudaga í sólinni frá 2002 þar sem Bardem lék líka aðalhlutverkið.
Japan: Keyrðu bílinn minn/Drive My Car
Þessi mynd fékk handritsverðlaunin á Cannes-hátíðinni síðustu. Hér mun um að ræða gríðarlega dramatíska og áhrifamikla mynd sem fjallar um leikstjóra sem setur upp leikritið Vanja frænda eftir Tékhov. Hann er nýbúinn að missa konuna sína og er með heilu fjöllin af óuppgerðum hlutum á öxlunum. Og þá kynnist hann ungri konu sem reynist vera með sinn eigin þunga farangur.
Myndin er gerð eftir sögu Haruki Murakami. Leikstjórinn er Ryûsuke Hamaguchi sem hefur látið æ meira að sér kveða í japanskri kvikmyndagerð síðustu árin.
Panama: Plaza Catedral
Hér segir frá konu sem er á ytra borði nokkuð kaldranalegur arkitekt og fasteignasali sem virðist hafa allt á hreinu í efri lögum samfélagsins. Hún kynnist þá ungum pilti sem kemur úr allt öðrum kima og þá kemur ýmislegt í ljós bæði um fortíð hennar og hvað í hana er spunnið í raun og veru.
Leikstjórinn er Abner Benaim og kvikmyndasíðan Variety fullyrðir að myndin sé allt í senn: hrífandi, kristaltær og samúðarfull. Og spennandi mun hún vera líka.
Mexíkó: Eldnótt eða Prayer For The Stolen
Kvikmyndagerðarmenn rómönsku Ameríku gera sér að sögn vonir um að þessi mynd gæti unnið Óskarsverðlaunin. Þarna segir frá þremur ungum stúlkum sem þurfa að takast á við kynjamisrétti, stéttaskiptingu, fátækt, óréttlæti samfélagsins, glæpaklíkur og annan ófögnuð. Niðurstaðan er víst aldeilis mögnuð.
Leikstjóri myndarinnar er Tatiana Huezo, kona um fimmtugt, fædd í El Salvador en alin upp í Mexíkó. Hún hefur hingað til verið þekktust fyrir öflugar heimildarmyndir um hlutskipti kvenna í róstusömu samfélagi Mið-Ameríku. Benico del Toro segir að Huezo sé „framtíð Hollywood“ en vonandi fer hún þá ekki bara að gera ofurhetjumyndir í framtíðinni. Sorglega algengt er að Hollywood lokki til sín góða leikstjóra utan frá og fái þeim það verkefni að gera enn eina myndina um Batman eða 1000. myndina um Spiderman.
Íran: Hetja
Íranir halda áfram að framleiða frábærar kvikmyndir, hvað sem líður kúguninni í landinu. Hér segir frá karli sem lent hefur í fangelsi vegna skulda og peningaóreiðu en er sleppt lausum í tvo daga og er ráðinn í að leysa öll sín vandræði meðan hann gengur laus. Þetta er mynd sem margir virðast telja líklega til að fá tilnefningu og jafnvel Óskarinn sjálfan.
Leikstjórinn er Asghar Farhadi sem gert hefur margar eftirminnilegar myndir. Sú allra minnisstæðasta er kannski Skilnaður frá 2011, mögnuð mynd í alla staði.
Bútan: Jakuxi í kennslustofunni
Þetta er án efa óvæntasti keppinautur Dýrsins. Myndin heitir fullu nafni Lunana: Jakuxi í kennslustofunni og þar segir frá kennaranema sem sendur er út í afskekkt sveitaþorp til að ljúka kennaranámi sínu með því að kenna börnum þar í þorpinu. Hann þarf að takast á við erfiðar aðstæður og sína eigin fordóma.
Leikstjóri er Pawo Choyning Dorji og er þetta fyrsta kvikmynd hans. Myndin virðist eiga fullt erindi í slaginn um Óskarinn — að minnsta kosti hefur hún verið að hljóta ýmis verðlaun á kvikmyndahátíðum að undanförnu.
Engin Titane
Athyglisvert hlýtur að teljast að Titane, mynd Juliu Docournau, náði ekki á langlista bandarísku Óskarsnefndarinnar, og var hún þó tilnefnd fyrir Frakklands hönd. Titane fékk eins og allir vita Gullpálmann á Cannes fyrr á þessu ári og hefur vakið gríðarlega athygli — en er líka ansi umdeild enda ekki á hverjum degi sem fjallað er á hvíta tjaldinu um holdlegt samband konu og bíls.
En þótt Titane verði fjarri þegar Óskarsverðlaunin verða afráðin, þá virðist samkeppnin sem Lamb Valdimars fær þó óneitanlega ansi hörð.
Athugasemdir