Framsóknarflokkurinn er óvænt orðin heitasta lumma íslenskra stjórnmála. Ungt fólk, sérstaklega ungar konur, virðast laðast að flokknum. Spillingarstimpillinn sem loddi við hann eins og fluga við skít, virðist horfinn. Hvað gerðist? Gengur vofa bæjarradikalanna ljósum logum í flokknum?
2
ViðtalHamingjan
Útivist og hreyfing í góðum hópi eykur lífsgleði
Harpa Stefánsdóttir hefur þurft að rækta hamingjuna á nýjan hátt síðustu ár. Þar hefur spilað stærstan þátt breytingar á fjölskyldumynstri. Hún hefur auk þess um árabil búið í tveimur löndum og segir að sitt daglega líf hafi einkennst af að hafa þurft að hafa fyrir því að sækja sér félagsskap og skapa ný tengsl fjarri sínu nánasta fólki. Harpa talar um mikilvægi hópastarfs tengt útivist og hreyfingu en hún telur að hreyfing í góðum hópi stuðli að vellíðan.
3
FréttirPanamaskjölin
1
Panama-uppljóstrarinn John Doe: „Án ábyrgðar getur samfélag ekki virkað“
Nafnlausi uppljóstrarinn sem hrinti af stað atburðarásinni sem leiddi til afsagnar Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar forsætisráðherra með lekanum á Panamaskjölunum veitir sitt fyrsta viðtal í Der Spiegel. Hann lýsir vonbrigðum með stjórnvöld víða um heim og segir Rússa vilja sig feigan.
4
Fréttir
Hefur Taívan alltaf verið hluti Kína?
Heimsókn Nancy Pelosi til Taívans á dögunum olli gríðarlegri gremju Kínverja og hafa Taívanir ekki bitið úr nálinni með það. Kínverjar hóta öllu illu, enda hafi heimsóknin falið í sér ótilhlýðilega viðurkenningu Bandaríkjastjórnar á Taívan sem sjálfstæðu ríki — en sannleikurinn sé sá að Taívan sé og hafi alltaf verið hluti Kína. Alveg burtséð frá pólitískum spurningum málsins: Er það...
5
Pistill
1
Hilmar Þór Hilmarsson
Kína vaknað og Bandaríkin safna liði
„Hagsmunir Kína og Rússlands munu ekki endilega fara saman í framtíðinni,“ skrifar Hilmar Þór Hilmarsson.
6
Flækjusagan
1
Þrjár orrustur og 42 ár sem breyttu stefnu heimsins
Um 5.400 kílómetrar eru í nokkurn veginn beinni loftlínu frá Zenta í Mið-Evrópu um smáþorpið Gulnabad í miðju Íran og til bæjarins Karnal norður af Delí, höfuðborg Indlands. Árin 1697, 1722 og 1739 voru háðar á þessum stöðum orrustur þar sem þrjú tyrknesk-ættuð stórveldi áttu í höggi við þrjá ólíka óvinaheri. Eigi að síður eru þessar orrustur tengdar á ákveðinn en óvæntan hátt, að mati Illuga Jökulssonar.
7
Pistill
Gunnar Hersveinn
Gerðu það, reyndu að vera eðlileg!
„Hvað er eðlilegt?“ skrifar Gunnar Hersveinn. „Hentar það stjórnendum valdakerfa best að flestallir séu venjulegir í háttum og hugsun? Hér er rýnt í völd og samfélagsgerð, meðal annars út frá skáldsögunni Kjörbúðarkonan eftir japanska höfundinn Sayaka Murata sem varpar ljósi á marglaga valdakerfi og kúgun þess. Hvaða leiðir eru færar andspænis yfirþyrmandi hópþrýstingi gagnvart þeim sem virðast vera á skjön?“
Prentútgáfa Stundarinnar kemur næst út þann 19. ágúst.
Spor í sandieru yfirleitt talin forgengileg. En þessi hafa enst í meira en sex milljónir ára.
Dýrin gekk rólega eftir mjúkum sandinum. Þarna í fjöruborðinu var sandurinn svo rakur og gljúpur að fætur dýrsins sukku niður í hann og mynduðu alldjúp fótspor. Dýrið hélt svo áfram ferð sinni og náði fljótlega upp á grýttari strönd þar sem engin frekari fótspor mynduðust.
Dýrið fór ferða sinna, hvaða erindum sem það kann að hafa verið að sinna.
Eftir voru fótsporin. Þrátt fyrir allt var sandurinn ekki rakari en svo að þau máðust ekki strax út. Vaxandi vindur úr suðri blés örfínu eyðimerkurryki ofan í sporin og fyllti þau, svo þau varðveittust þegar sandurinn þornaði og harðnaði smátt og smátt. Á löngum tíma varð hann að sandsteini.
Vindur og regn skoluðu loks ryki og jarðvegi upp úr fótsporunum sem þá blöstu við eins og meitluð í harða steypu. Dýrið sem hafði gengið eftir mjúkum sandi og skilið eftir sig þessi fótspor var löngu dáið og tegund þess útdauð. Það voru liðnar milljónir ára.
En hvaða dýr hafði skilið eftir sig þessi fótspor?
Samkvæmt splunkunýrri rannsókn sem sprenglærðir vísindamenn við fjölda háskóla hafa unnið að, þá var dýrið á ferð þarna í fjöruborðinu fyrir tæplega 6.100.000 árum.
Fyrir rúmlega sex milljónum ára sem sagt.
Svona gæti dýrið í fjörunni hafa litið út.Raunar er þetta mynd af orrorin tugensis.
Og dýrið var af apakyni en gekk upprétt á afturfótunum.
Dýrið var sem sé frummaður. Kannski formóðir eða forfaðir okkar allra, hver veit?
En ef aldursgreining vísindamannanna er rétt, þá er mynd okkar af þróunarsögu mannsins reyndar öll í uppnámi.
Sú mynd hefur hingað til verið nokkurn veginn svona:
Suður í Afríku, líklega í Austur-Afríku, fór tegund frumapa — sem þá þegar var skilin við formæður annarra apategunda eins og simpansa og bónóbóa — hún fór að prófa sig áfram við að ganga upprétt. Það gekk líklega fremur skrykkjótt en fyrir rúmlega þremur milljónum ára var komin fram á sjónarsviðið þar í Afríku tegund svokallaðra suðurapa sem höfðu náð svo mikilli leikni í listinni að ekki varð aftur snúið.
Og suðuraparnir — eins og hin fræga Lucy — gengu stolt í bragði fram í nýjan heim og ýmsar tegundir frummanna tóku svo við keflinu og yfirgáfu að lokum Afríku og dreifðust um bæði Evrópu og Asíu.
Var Lucy ekki formóðir okkar?
Löngu löngu síðar — líklega fyrir „aðeins“ rúmlega 100.000 árum — þá kom svo fram ný manntegund, einnig suður í Afríku, sem líka dreifðist um heiminn út frá heimkynnum sínum þar suður frá: hinn viti borni maður, homo sapiens.
Ef niðurstöður þeirra vísindamanna sem rannsakað hafa sporin í sandinum eru réttar, þá var upprétta dýrið sem gekk eftir fyrrnefndu fjöruborði hins vegar á ferðinni milljónum ára áður en Lucy var á vappi.
Það er í sjálfu sér afar merkilegt.
En ennþá merkilegra er hvar dýrið skildi eftir sig þessi fótspor.
Því það var á Krít, nálægt smáþorpinu Trachilos.
Frá Krít eru 300 kílómetrar yfir til Norður-Afríkustrandar, þar sem styst er, og yfir djúpt Miðjarðarhafið að fara.
Pólski steingervingafræðingurinn Gerard Gierlinskifór í frí með kærustunni sinni til Krítar árið 2002. En svo fór hann að góna meira á undarleg fótspor í sandsteini við ströndina en kærustuna. Þannig var upphafið að rannsóknum á Trachilos-fótsporunum.
Og þaðan suður til Austur-Afríku, þar sem frummenn hafa verið taldir upprunnir, eru 3.000 kílómetrar.
Það er löng leið, jafnvel fyrir þá sem ganga uppréttir.
Í stuttu máli sagt — það er engin leið að skýra hvernig hingað til óþekkt tegund suðurapa (eða frændfólks þeirra) hafi komist svo snemma frá Austur-Afríku til Krítar.
Fyrir sex milljónum ára var Krít hins vegar tengd Evrópu með landbrú yfir til Pelópsskaga og Grikkland var tengd Litlu-Asíu eða Tyrklandi og svo Miðausturlöndum.
En frá Austur-Afríku til Miðausturlanda var ófært skepnum eins og suðuröpum eða frummönnum af hvaða tagi sem var.
Þá, eins og stundum fyrr og síðar, var yfir steindauða eyðimörk að fara og eflaust líka sjó á mörkum Afríku og Miðausturlanda.
Orrorin tugensisvið leik og störf. Að hve miklu leyti þau skötuhjú gengu upprétt er óvíst.
Hin snyrtilega mynd af Lucy suður í Austur-Afríku sem lagði land undir fót á heppilegum tíma og dreifðist yfir til Asíu, hún var þegar farin að láta nokkuð á sjá.
Suður í Keníu hafa menn upp á síðkastið til dæmis verið að öðlast æ betri skilning á nýrri tegund einhvers konar frummanna sem fengið hafa fræðiheitið Orrorin tugenensis. Í fljótu bragði virðist þeim svipa allmjög til suðurapa en virðast hafa verið á ferðinni þremur milljón árum á undan þeim.
Þar með verður vægast sagt ólíklegt að suðurapar séu formæður og -feður mannkynsins. Þeir gætu verið hliðargrein sem dó á endanum út.
Nokkuð er óvíst að hve miklu leyti Orrorin bjástraði við að ganga uppréttur, líkt og dýrið á Krít virðist hafa verið farið að gera einmitt um það leyti. Alla vega er ljóst að ef niðurstöður rannsókna á Trachilos-fótsporunum er rétt, þá blasir við sú kenning að uppréttir apamenn hafi þróast fyrst í Evrópu eða Asíu og síðan lagt leið sína suður til Afríku á einhverju því tímabili þegar eyðimörkin mikla hopaði — sem gerðist nokkrum sinnum.
Þýskir hermenn í Grikklandi finna kjálka
Og nú þegar eru menn farnir að dusta rykið af eldri kenningu um að annað dýr sem leifar hafa fundist af á Grikklandi kunni vera að forfaðir mannsins.
Graecopithecus er dýrið kallað. Þýskir hermenn sem voru að grafa fyrir neðanjarðarbyrgi fundu kjálkabein og tennur úr því árið 1944. Upphaflega virtist dýrið vera réttur og sléttur api, en svo fóru að vakna grunsemdir um að það væri á mannrófinu og gæti þess vegna mögulega verið forfaðir mannsins.
En af því Graecopithecus er talinn hafa verið á dögum fyrir 7,2 milljónum ára, þá hafa fæstir vísindamenn hingað til viljað trúa því. Það passaði einfaldlega ekki inn í myndina af Lucy sem formóður okkar að meira en fjórum milljónum ára á undan henni hafi svipað dýr — að breyttu breytanda — verið á ferðinni langt norður í Grikklandi.
Lesa má nánar um Trachilos-fótsporin hér, hér og hér.
En rétt er að hafa tvennt í huga.
Í fyrsta lagi eru ekki allir vísindamenn enn sannfærðir um að Trachilos-fótsporin séu eftir alveg upprétt dýr, né að það geti talist formóðir okkar. Þetta verður allt rannsakað í þaula á næstu árum.
En í öðru lagi, þá breyta þessar niðurstöður engu um að við — homo sapiens — komum alveg áreiðanlega frá Afríku löngu eftir að fokið var í sporin á Krít. Þar suður í álfu þróuðust eftir sem áður afkomendur hinna fyrstu uppréttu frummanna og frá Afríku héldu þau svo aftur á brott og brutu undir sig heiminn.
Á ströndinni við Trachilos.
Deila
stundin.is/FDgw
Athugasemdir
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Stundin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Þrjár orrustur og 42 ár sem breyttu stefnu heimsins
Um 5.400 kílómetrar eru í nokkurn veginn beinni loftlínu frá Zenta í Mið-Evrópu um smáþorpið Gulnabad í miðju Íran og til bæjarins Karnal norður af Delí, höfuðborg Indlands. Árin 1697, 1722 og 1739 voru háðar á þessum stöðum orrustur þar sem þrjú tyrknesk-ættuð stórveldi áttu í höggi við þrjá ólíka óvinaheri. Eigi að síður eru þessar orrustur tengdar á ákveðinn en óvæntan hátt, að mati Illuga Jökulssonar.
Flækjusagan
Pöndur bjuggu líka í Evrópu — og átu ekki bara bambus
Pandabjörninn er eitt frægasta dýr heimsins, sem er svolítil þversögn því í rauninni eru þessir birnir sárasjaldgæfir, lifa aðeins á einu mjög afmörkuðu svæði í Kína og úti í villtri náttúrunni munu aðeins vera til um 1.800 pöndur. Eigi að síður þekkja allir pöndur í sjón og þegar Kínverjar fást til að senda pöndur í dýragarða í öðrum löndum, þá...
Flækjusagan
Illugi Jökulsson
Hvernig á að lægja ósjó af hatri
Steingrímur Matthíasson læknir hafði áhyggjur af því 1916 að Þjóðverjum myndi seint auðnast að fá aftur sæti á bekk siðaðra þjóða eftir framgöngu þeirra í heimsstyrjöldinni sem þá geisaði.
Flækjusagan
5
Pútin Pétur mikli?
Rússland er nýlenduveldi og það er eðli nýlendavelda að brjóta undir sig með ofbeldi nágranna sína og drepa þá. Þess vegna er Pútín að reyna að leggja undir sig Úkraínu, skrifar Illugi Jökulsson í Flækjusögunni.
Flækjusagan
1
Paul McCartney og krakkarnir hans
Góður hluti af heimsbyggðinni fagnar nú áttræðisafmæli Pauls McCartneys sem einu sinni var ímynd æskuljómans en er nú jafn öflug ímynd virðulegrar og fallegrar elli. Hér lítum við á börnin hans fimm. Paul gekk í hjónaband með Lindu Eastman árið 1969. Paul og Heather McCartney, kjör Linda átti þá sex ára gamla dóttur af fyrra hjónabandi sem Heather hét og...
Mest lesið
1
Greining
1
Ekki bara pest að kjósa Framsókn
Framsóknarflokkurinn er óvænt orðin heitasta lumma íslenskra stjórnmála. Ungt fólk, sérstaklega ungar konur, virðast laðast að flokknum. Spillingarstimpillinn sem loddi við hann eins og fluga við skít, virðist horfinn. Hvað gerðist? Gengur vofa bæjarradikalanna ljósum logum í flokknum?
2
ViðtalHamingjan
Útivist og hreyfing í góðum hópi eykur lífsgleði
Harpa Stefánsdóttir hefur þurft að rækta hamingjuna á nýjan hátt síðustu ár. Þar hefur spilað stærstan þátt breytingar á fjölskyldumynstri. Hún hefur auk þess um árabil búið í tveimur löndum og segir að sitt daglega líf hafi einkennst af að hafa þurft að hafa fyrir því að sækja sér félagsskap og skapa ný tengsl fjarri sínu nánasta fólki. Harpa talar um mikilvægi hópastarfs tengt útivist og hreyfingu en hún telur að hreyfing í góðum hópi stuðli að vellíðan.
3
FréttirPanamaskjölin
1
Panama-uppljóstrarinn John Doe: „Án ábyrgðar getur samfélag ekki virkað“
Nafnlausi uppljóstrarinn sem hrinti af stað atburðarásinni sem leiddi til afsagnar Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar forsætisráðherra með lekanum á Panamaskjölunum veitir sitt fyrsta viðtal í Der Spiegel. Hann lýsir vonbrigðum með stjórnvöld víða um heim og segir Rússa vilja sig feigan.
4
Fréttir
Hefur Taívan alltaf verið hluti Kína?
Heimsókn Nancy Pelosi til Taívans á dögunum olli gríðarlegri gremju Kínverja og hafa Taívanir ekki bitið úr nálinni með það. Kínverjar hóta öllu illu, enda hafi heimsóknin falið í sér ótilhlýðilega viðurkenningu Bandaríkjastjórnar á Taívan sem sjálfstæðu ríki — en sannleikurinn sé sá að Taívan sé og hafi alltaf verið hluti Kína. Alveg burtséð frá pólitískum spurningum málsins: Er það...
5
Pistill
1
Hilmar Þór Hilmarsson
Kína vaknað og Bandaríkin safna liði
„Hagsmunir Kína og Rússlands munu ekki endilega fara saman í framtíðinni,“ skrifar Hilmar Þór Hilmarsson.
6
Flækjusagan
1
Þrjár orrustur og 42 ár sem breyttu stefnu heimsins
Um 5.400 kílómetrar eru í nokkurn veginn beinni loftlínu frá Zenta í Mið-Evrópu um smáþorpið Gulnabad í miðju Íran og til bæjarins Karnal norður af Delí, höfuðborg Indlands. Árin 1697, 1722 og 1739 voru háðar á þessum stöðum orrustur þar sem þrjú tyrknesk-ættuð stórveldi áttu í höggi við þrjá ólíka óvinaheri. Eigi að síður eru þessar orrustur tengdar á ákveðinn en óvæntan hátt, að mati Illuga Jökulssonar.
7
Pistill
Gunnar Hersveinn
Gerðu það, reyndu að vera eðlileg!
„Hvað er eðlilegt?“ skrifar Gunnar Hersveinn. „Hentar það stjórnendum valdakerfa best að flestallir séu venjulegir í háttum og hugsun? Hér er rýnt í völd og samfélagsgerð, meðal annars út frá skáldsögunni Kjörbúðarkonan eftir japanska höfundinn Sayaka Murata sem varpar ljósi á marglaga valdakerfi og kúgun þess. Hvaða leiðir eru færar andspænis yfirþyrmandi hópþrýstingi gagnvart þeim sem virðast vera á skjön?“
Mest deilt
1
ÚttektEin í heiminum
2
Einhverf án geðheilbrigðisþjónustu: „Háalvarlegt mál“
Stöðug glíma við samfélag sem gerir ekki ráð fyrir einhverfu fólki getur leitt til alvarlegra veikinda. Þetta segja viðmælendur Stundarinnar sem öll voru fullorðin þegar þau voru greind einhverf. Framkvæmdastjóri Einhverfusamtakanna segir þau tilheyra hópi sem fái ekki lífsnauðsynlega þjónustu sem sé lögbrot. Sænsk rannsókn leiddi í ljós að einhverfir lifi að meðaltali 16 árum skemur en fólk sem ekki er einhverft. „Staðan er háalvarleg,“ segir sálfræðingur sem hefur sérhæft sig í einhverfu.
2
Leiðari
10
Helgi Seljan
Í landi hinna ótengdu aðila
Á Íslandi eru allir skyldir öllum, nema Samherja.
3
ViðtalEin í heiminum
3
„Rosalegt álag“ að vera einhverf úti í samfélaginu
Elísabet Guðrúnar og Jónsdóttir segir að geðræn veikindi sem hún hafi þjáðst af frá barnæsku séu afleiðing álags sem fylgi því að vera einhverf án þess að vita það. Stöðugt hafi verið gert lítið úr upplifun hennar og tilfinningum. Hún hætti því alfarið að treysta eigin dómgreind sem leiddi meðal annars til þess að hún varð útsett fyrir ofbeldi.
4
Afhjúpun
3
Sigmundur Davíð á ráðstefnu með sænskum þjóðernisöfgamönnum
Gyðingahatarar, nýnasistar, stuðningsmenn við innrás Rússa í Úkraínu og Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, fyrrverandi forsætisráðherra, verða meðal ræðumanna á ráðstefnu í Svíþjóð sem skipulögð er af neti hægriöfgahópa.
5
Fréttir
7
Hjólreiðafólk „með lífið í lúkunum“
Formaður Reiðhjólabænda segir öryggi hjólreiðafólks hætt komið, bæði á þjóðvegum og í þéttbýli. Löglegt sé til dæmis að taka fram úr reiðhjóli á blindhæð og vanþekking sé meðal ökumanna um þær umferðarreglur sem gilda. Samstillt átak þurfi til að stöðva fjölgun slysa óvarinna vegfarenda.
6
Pistill
1
Þolandi 1639
Verður þú með geranda mínum um verslunarmannahelgina?
Rétt eins og þú er hann eflaust að skipuleggja verslunarmannahelgina sína, því hann er alveg jafn frjáls og hann var áður en hann var fundinn sekur um eitt svívirðilegasta brotið í mannlegu samfélagi.
7
ViðtalEin í heiminum
6
„Við erum huldufólkið í kerfinu“
Guðlaug Svala Steinunnar Kristjánsdóttir segir að einhverft fólk sé frá blautu barnsbeini gaslýst daglega því að stöðugt sé efast um upplifun þess. Það leiði af sér flóknar andlegar og líkamlegar áskoranir en stuðningur við fullorðið einhverft fólk sé nánast enginn. „Við erum huldufólkið í kerfinu,“ segir Guðlaug sem glímir nú við einhverfukulnun í annað sinn á nokkrum árum.
Mest lesið í vikunni
1
FréttirEldgos við Fagradalsfjall
Þetta er gönguleiðin að nýja eldgosinu
Besta gönguleið til að nálgast eldgosið í Meradölum liggur vestan megin hraunsins og eftir upphaflegu gosgönguleiðinni. Gengið er frá bílastæði við Suðurstrandarveg. Björgunarsveitin Þorbjörn sendir kort af gönguleiðinni.
2
Afhjúpun
3
Sigmundur Davíð á ráðstefnu með sænskum þjóðernisöfgamönnum
Gyðingahatarar, nýnasistar, stuðningsmenn við innrás Rússa í Úkraínu og Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, fyrrverandi forsætisráðherra, verða meðal ræðumanna á ráðstefnu í Svíþjóð sem skipulögð er af neti hægriöfgahópa.
3
Fréttir
4
Sigmundur Davíð hættir við
„Ég neyddist til að hætta við þátttöku mína vegna þingstarfa á Íslandi,“ segir Sigmundur Davíð Gunnlaugsson við Dagens Nyheter um fyrirhugaða ræðu sína á ráðstefnu sem skipulögð er af neti hægriöfgamanna.
4
FréttirEldgos við Fagradalsfjall
Hér er sérstakt hættusvæði hjá eldgosinu
Gönguleið að eldgosinu liggur yfir áætlaðan kvikugang þar sem þykir mögulegt að hraun geti komið upp úr jörðu með litlum fyrirvara.
5
Pistill
2
Illugi Jökulsson
Nýtt gos! En hvernig munu eldgos leika Ísland allt næstu 10 milljón árin?
Illugi Jökulsson rifjar upp grein sem hann skrifaði með hjálp færustu manna um það hvernig Íslandi muni líta út eftir óteljandi eldgos, eftir nokkrar miklar ísaldir og ógurlega haföldu í milljónir ára
6
FréttirEldgos við Fagradalsfjall
„Margfalt meiri kraftur“ í nýja eldgosinu sem teygir sig norðar
Nýja eldgosið í Meradölum er allt að tíu sinnum öflugra en eldgosið í Geldingadölum. Sprungan er um sex kílómetrum suðvestan við Keili og teygir sig norðar.
7
Greining
1
Ekki bara pest að kjósa Framsókn
Framsóknarflokkurinn er óvænt orðin heitasta lumma íslenskra stjórnmála. Ungt fólk, sérstaklega ungar konur, virðast laðast að flokknum. Spillingarstimpillinn sem loddi við hann eins og fluga við skít, virðist horfinn. Hvað gerðist? Gengur vofa bæjarradikalanna ljósum logum í flokknum?
Mest lesið í mánuðinum
1
Leiðari
10
Helgi Seljan
Í landi hinna ótengdu aðila
Á Íslandi eru allir skyldir öllum, nema Samherja.
2
ViðtalEin í heiminum
3
„Rosalegt álag“ að vera einhverf úti í samfélaginu
Elísabet Guðrúnar og Jónsdóttir segir að geðræn veikindi sem hún hafi þjáðst af frá barnæsku séu afleiðing álags sem fylgi því að vera einhverf án þess að vita það. Stöðugt hafi verið gert lítið úr upplifun hennar og tilfinningum. Hún hætti því alfarið að treysta eigin dómgreind sem leiddi meðal annars til þess að hún varð útsett fyrir ofbeldi.
3
FréttirEldgos við Fagradalsfjall
Þetta er gönguleiðin að nýja eldgosinu
Besta gönguleið til að nálgast eldgosið í Meradölum liggur vestan megin hraunsins og eftir upphaflegu gosgönguleiðinni. Gengið er frá bílastæði við Suðurstrandarveg. Björgunarsveitin Þorbjörn sendir kort af gönguleiðinni.
4
Afhjúpun
3
Sigmundur Davíð á ráðstefnu með sænskum þjóðernisöfgamönnum
Gyðingahatarar, nýnasistar, stuðningsmenn við innrás Rússa í Úkraínu og Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, fyrrverandi forsætisráðherra, verða meðal ræðumanna á ráðstefnu í Svíþjóð sem skipulögð er af neti hægriöfgahópa.
5
Viðtal
5
Ísland með augum úkraínskrar flóttakonu
Tania Korolenko er ein þeirra rúmlega þúsund einstaklinga sem komið hafa til Íslands í leit að skjóli undan sprengjuregni rússneska innrásarhersins eftir innrásina í Úkraínu. Heima starfrækti hún sumarbúðir fyrir úkraínsk börn, kenndi ensku og gaf fyrir ekki margt löngu út smásagnasafn. Hún hefur haldið dagbók um komu sína og dvöl á Íslandi og ætlar að leyfa lesendum Stundarinnar að fylgjast með kynnum flóttakonu af landi og þjóð.
6
Pistill
1
Þolandi 1639
Verður þú með geranda mínum um verslunarmannahelgina?
Rétt eins og þú er hann eflaust að skipuleggja verslunarmannahelgina sína, því hann er alveg jafn frjáls og hann var áður en hann var fundinn sekur um eitt svívirðilegasta brotið í mannlegu samfélagi.
7
Fréttir
10
Spyr hvort starfsfólk Moggans muni mótmæla eða beita vinnustöðvun
Rithöfundurinn Andri Snær Magnason veltir fyrir sér hvort þolinmæði starfsfólks Morgunblaðsins fyrir ritstjórnarpistlum sem afneita loftslagsbreytingum sé takmarkalaus.
Nýtt á Stundinni
ReynslaEigin konur
Fékk símtal um barnsföður sinn sem var upphaf að áralangri raun
Freyja Huld fékk símtal um nótt með upplýsingum um að sambýlismaður hennar og barnsfaðir væri að sækja í unglingsstúlkur. Síðar var hann handtekinn fyrir skelfilegt brot. Enn þarf hún að eiga í samskiptum við hann sem barnsföður og veita honum umgengni.
Fréttir
2
Sólveig segir afsögn Drífu tímabæra
„Drífa veit sjálf að það er langt um liðið síðan grafa fór undan trúverðugleika hennar og stuðningi í baklandi verkalýðshreyfingarinnar,“ segir Sólveig Anna Jónsdóttir, formaður Eflingar, um afsögn forseta ASÍ.
Fréttir
Drífa Snædal segir af sér sem forseti Alþýðusambands Íslands
Drífa Snædal hefur sagt af sér sem forseti Alþýðusambands Íslands. Samskipti við kjörna fulltrúa innan verkalýðshreyfingarinnar og blokkamyndun er ástæðan. Í yfirlýsingu segir hún átök innan hreyfingarinnar verið óbærileg og dregið úr vinnugleði og baráttuanda.
Fréttir
2
Fasteignaskattur á lúxusíbúðir á skjön við kaupverð
Kaupverð lúxuseigna sem auðmennirnir Björgólfur Thor Björgólfsson og Róbert Wessman hafa sýslað með endurspeglast ekki í fasteignamati á þeim. Fasteignaskattar geta verið hundruðum þúsunda króna lægri en ef miðað væri við kaupverð þeirra.
ReynslaDagbók flóttakonu
Tania Korolenko
Ísland, hér kem ég
Tania Korolenko er ein þeirra hundruða Úkraínumanna sem fengið hafa skjól á Íslandi vegna innrásar Rússa. Hún hefur haldið dagbók um komu sína hingað til lands og lífið í nýju landi og ætlar að leyfa lesendum Stundarinnar að fá að fylgjast með.
Úkraínsk yfirvöld eru sögð hafa kyrrsett eigur og fryst bankareikninga fyrirtækisins Santa Kholod í Kænugarði. Yfirvöld þar telja hvítrússnesk fyrirtæki fjármagna innrás Rússa með óbeinum hætti, vegna stuðnings einræðisstjórnar Lukashenko. Santa Kholod er hluti af fyrirtækjakeðju Aleksanders Moshensky, kjörræðismanns Íslands, fiskinnflytjanda og ólígarka í Hvíta-Rússlandi. Sagður hafa skráð fyrirtæki á dóttur sína til að verjast þvingunum ESB.
Fréttir
3
Vantar fleira fólk utan EES í ferðaþjónustuna
Víða í atvinnulífinu er skortur á starfsfólki og helmingur stærstu fyrirtækja segir illa ganga að manna störf. Framkvæmdastjóri Samtaka ferðaþjónustunnar segir að auðvelda eigi greininni að byggja aftur upp tengsl við erlent starfsfólk sem glötuðust í faraldrinum.
FréttirPanamaskjölin
1
Panama-uppljóstrarinn John Doe: „Án ábyrgðar getur samfélag ekki virkað“
Nafnlausi uppljóstrarinn sem hrinti af stað atburðarásinni sem leiddi til afsagnar Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar forsætisráðherra með lekanum á Panamaskjölunum veitir sitt fyrsta viðtal í Der Spiegel. Hann lýsir vonbrigðum með stjórnvöld víða um heim og segir Rússa vilja sig feigan.
Flækjusagan
Horfið til himins: Það er von á súpernóvu!
En verður hún hættuleg?
Pistill
Gunnar Hersveinn
Gerðu það, reyndu að vera eðlileg!
„Hvað er eðlilegt?“ skrifar Gunnar Hersveinn. „Hentar það stjórnendum valdakerfa best að flestallir séu venjulegir í háttum og hugsun? Hér er rýnt í völd og samfélagsgerð, meðal annars út frá skáldsögunni Kjörbúðarkonan eftir japanska höfundinn Sayaka Murata sem varpar ljósi á marglaga valdakerfi og kúgun þess. Hvaða leiðir eru færar andspænis yfirþyrmandi hópþrýstingi gagnvart þeim sem virðast vera á skjön?“
ViðtalHamingjan
Útivist og hreyfing í góðum hópi eykur lífsgleði
Harpa Stefánsdóttir hefur þurft að rækta hamingjuna á nýjan hátt síðustu ár. Þar hefur spilað stærstan þátt breytingar á fjölskyldumynstri. Hún hefur auk þess um árabil búið í tveimur löndum og segir að sitt daglega líf hafi einkennst af að hafa þurft að hafa fyrir því að sækja sér félagsskap og skapa ný tengsl fjarri sínu nánasta fólki. Harpa talar um mikilvægi hópastarfs tengt útivist og hreyfingu en hún telur að hreyfing í góðum hópi stuðli að vellíðan.
MenningHús & Hillbilly
Stór, marglaga og víðfeðm samsýning
126 myndlistarmanna samsýning á Vestfjörðum, Ströndum og Dölum.
Þín áskrift hefur áhrif
Almenningur hefur viðhaldið Stundinni með áskriftum og styrkjum frá febrúar 2015. Með því að kaupa áskrift styrkir þú sjálfstæða rannsóknarblaðamennsku.
Athugasemdir