Stéttarfélagið BSRB gagnrýnir þá aðgerð ríkisstjórnarinnar að endurgreiða kaupendum heimaþrifa allan virðisaukaskatt, sem lið í viðbrögðum við COVID-19 faraldursins, sem sérstaklega er ætlað að styðja atvinnuþátttöku tekjulágra.
Hluti af aðgerðapakka ríkisstjórnarinnar vegna faraldursins er breyting á lögum sem heimilar að fólk sem borgar öðrum fyrir heimilisþrif og aðra heimilisaðstoð, í stað þess að sinna verkefnunum sjálft, njóti skattaívilnunar í formi endurgreiðslu 100% virðisaukaskatts af kaupunum.
Gæti ýtt undir dreifingu veirunnar
Stéttarfélagið BSRB gagnrýnir tillöguna í umsögn við frumvarpið á Alþingi á þeim grunni að ekki séu „færð rök fyrir því að skortur á fjárhagslegum hvata leiði til þess að hreinlæti á heimilum og í húsfélögum sé ábótavant“.
„Þrif á heimilum annarra samræmast því vart tilmælum heilbrigðisyfirvalda.“
Auk þess telur BSRB að aðgerðin geti flýtt dreifingu veirunnar. „Þar að auki ríkir samkomubann um þessar mundir og hvatt er til þess að fólk haldi sig sem mest heima við. Þrif á heimilum annarra samræmast því vart tilmælum heilbrigðisyfirvalda.“
Meiri vinna fyrir tekjulága
Ríkisstjórnin rökstyður aðgerðina meðal annars með því að hún styðji við atvinnuþátttöku tekjulægri hópa. „Markmið endurgreiðslunnar er að koma enn frekar til móts við heimilin í landinu og verktaka vegna kórónuveirunnar með sértækum aðgerðum í þágu þeirra. Samkvæmt embætti landlæknis liggur jafnframt fyrir að almennt hreinlæti er ein mikilvægasta vörnin gegn smiti a f kórónuveirunni. Stuðningur í form i endurgreiðslu virðisaukaskatts til einstaklinga og húsfélaga vegna kaupa á þjónustu í formi heimilisaðstoðar, ræstinga o.fl. getur þannig skipt máli í baráttunni við faraldurinn. Þá hefur ívilnunin einnig þau hliðaráhrif að draga svarta atvinnustarfsemi vegna veitingar þeirrar þjónustu sem um ræðir upp á yfirborðið og styðja enn frekar við atvinnuþátttöku, sérstaklega hjá tekjulægri hópum.“
BSRB telur aðgerðina vera óæskilega leið að því markmiði að koma tekjulágum á vinnumarkaðinn. „Þá mótmælir bandalagið því að þessi leið sé farin til að „styðja enn frekar við atvinnuþátttöku, sérstaklega hjá tekjulægri hópum“.“
Hluti af 230 milljarða króna aðgerðum
Fyrir er í lögum heimild til sömu endurgreiðslu, en hún miðast eingöngu við þá sem þurfa á þjónustunni að halda vegna heilsubrests, svo sem aldraðir, fatlaðir eða langveikir. Nú geta heilsuhraustir sem vilja borga öðrum fyrir þrif á heimilum sínum einnig fengið endurgreiðslu, verði frumvarpið samþykkt í óbreyttri mynd.
Endurgreiðsla virðisaukaskatts af kaupum heimaþrifa eru hluti af heildaraðgerðunum „Viðspyrna fyrir Ísland - efnahagsaðgerðir stjórnvalda vegna COVID-19“. Aðgerðirnar eru taldar kosta um 230 milljarða króna, eða sem nemur 8 prósent af landsframleiðslu. Frumvarpið er nú á borði efnahags- og viðskiptanefndar.
Forseti ASÍ átti hugmyndina
Drífa Snædal, forseti Alþýðusambands Íslands, greindi frá því á Facebook-síðu sinni í dag að hún hefði lagt til lagabreytinguna.
„Ég ætla að upplýsa um að þessi hugmynd er komin frá mér enda hefur mér lengi verið hugleikið að gera heimilisstörf og þá þjónustu sem konur veita jafn hátt undir höfði og annarri þjónustu. Átakið „allir vinna“ á sínum tíma var aðallega fyrir iðnaðarmannastörfin, þ.e. þau störf sem karlar vinna inni á heimilum annarra. Þær konur sem vinna í ræstingum inni á heimilum annarra eru fjölmargar en flestar vinna þær svart og kominn tími til, með sömu rökum og iðnaðarstörfin voru niðurgreidd, að koma þessum störfum fram í dagsljósið. Þar með er líka verið að reyna að tryggja það að konur sem vinna við ræstingar séu nær öðru launafólki, byggi upp réttindi eins og aðrir í lífeyrissjóði, til fæðingarorlofs o.s.frv. Þetta skiptir máli og heimilisþrif eiga að vera vinna sem er metin til jafns við aðra vinnu sem framkvæmd er, fyrir rík heimili sem önnur. Svo getum við hugsað saman útfærslu sem miðar að því að sem flest heimili hafi tækifæri til að nýta sér þessa þjónustu eins og aðra þjónustu, jafnvel að fólk sem líkamlega á erfiðara með heimilisstörf geti notið þessarar þjónustu. Þrif eru dæmi um störf sem aðallega konur hafa unnið launalaust eða án réttinda hingað til. Endilega ræðum!“
Athugasemdir