Hefðbundin þróunarsamvinna er sú aðstoð sem veitt er til langtíma og með henni er veitt hjálp við að takast á við erfiðar aðstæður. Í stað þess að flytja mat til hungraðra þjóða, eru þær aðstoðaðar til að verða sjálfbærar og sjálfum sér nægar við mataröflun, við atvinnustarfsemi aðra og svo framvegis.
Þróunarsamvinna íslendinga í Namibíu hefur einkum snúist um sjávarútveg og hófst árið 1990. Einn mikilvægasti þáttur okkar Íslendinga í uppfræðslu til handa namibíumönnum sneri að því hvernig staðið væri að ábyrgum fiskveiðum, og verndun fiskistofna. Til þess höfðu íslenskir sjávar- og fiskilíffræðingar starfað á vegum Þróunarsamvinnustofnunar Íslands og namibíska ríkisins í Hafrannsóknastofnun Namibíu, ásamt því að sendir voru íslenskir skipstjórnarmenn til starfa um borð í namibískum hafrannsóknaskipum.
Annar ekki síður mikilvægur þáttur í aðstoð okkar var við uppbyggingu sjómannaskóla í Namibíu en sá tók til starfa 1994. Skólinn var meðal annars ætlaður til að kenna heimamönnum skipsstjórn og búa þá undir að vera færir um stjórn á sínum eigin flota í framtíðinni. Íslendingar lögðu til rúmlega helming af kennslu við skólann, auk uppbyggingar hans. Að auki fengu namibískir kennarar við skólann þjálfun á Íslandi.
Skemmdarverk Samherja
Að vinna við þróunaraðstoð hlýtur að vera eitt þeirra starfa, sem maður vill geta gengið stoltur frá, og jafnvel með þá von í brjósti að svo vel hafi tekist til að menn verði óþarfir á eftir. Því er sorglegt til þess að vita að „samherjar“ þeir sem mættu á svæðið eftir aðstoðina sem að við Íslendingar veittum í Namibíu, hafi unnið þau skemmdarverk sem raunin er. Mútugreiðslur og spilling hverskonar til valdhafa í Namibíu, frá hinu fjársterka íslenska félagi, eru þjóð okkar allri til minnkunnar.
„Þrátt fyrir að nýlendutíminn eigi að heita liðinn eru aukaverkanirnar enn til staðar“
Siðferðið er slíkt að aðeins 2-3 dögum eftir að hneyksli þetta var í algleymingi fengust af því fregnir af að íslenskur skipsstjónandi einhvers stærsta verksmiðjuskips heims, Heinaste í eigu Samherja, var staðinn að ólöglegum veiðum á hrygningarsvæði rétt fyrir utan strendur landsins. Við handtökuna, og þess að í kjölfarið var hann látinn sæta gæsluvarðhaldi, lét skipstjórinn hafa eftir sér í fréttatíma sjónvarpsins að hann hefði nú aldrei lent í þessu áður. Það væri vaninn að geta borgað sig frá þessu, að öllum málum sem þessum lyktaði með sektargreiðslum!
Lýsa þessi orð og þessi framkoma þeirri virðingu sem hann og þetta félag bera til þeirra starfa sem að við Íslendingar höfum lagt til við þróunarsamvinnu í Namibíu? Við eyddum peningum og mannskap, meðal annars í að kenna heimamönnum að stunda ábyrgar fiskveiðar, sem leiða myndu til sjálfbærni í Namibíu.
Þrátt fyrir að nýlendutíminn eigi að heita liðinn eru aukaverkanirnar enn til staðar. Síðnýlendustefna hefur það verið kallað þegar ríki sjá tækifæri í þeim löndum sem áður lutu stjórn frá heimsveldissinnum, og halda áfram á þeirri braut sem rudd var á sínum tíma af öðru ríki eða ríkjum. Þessir aðilar sjá sóknarfæri í auðlindum annarra ríkja, og sækjast þar eftir ítökum. Upplagt virðist vera að komast yfir þesskonar „aðstoð“ þar sem lítið annað hefur breyst en að þau fara nú sjálf með stjórnmálalegt lýðræði. Einkafyrirtæki hafa séð sér leik á borði og gerst sporgöngumenn þeirra verkefna, þar sem þróunaraðstoð hefur farið fram, og með því getað varið arðrán sitt, eins og dæmin sanna!
Athugasemdir