Aðstandendur Hauks Hilmarssonar, sem saknað er í Sýrlandi, hafa sent Katrínu Jakobsdóttur forsætisráðherra og Guðlaugi Þór Þórðarsyni utanríkisráðherra opið bréf þar sem þau krefjast upplýsinga um aðgerðir íslenskra stjórnvalda við leitina að Hauki.

Tilefnið nú er að birst hafa myndir sem sagðar eru af líkum almennra borgara sem drepnir voru í Afrín-héraði fyrr á þessu ári. Á myndunum má sjá að líkin virðast liggja á víðavangi án þess að Tyrkir, sem hafa svæðið á sínu valdi, hafi annað hvort borið kennsl á þau eða í það minnsta veitt þeim útför.

Aðstandendur Hauks spyrja í bréfinu hvort íslensk stjórnvöld hafi beitt sér gagnvart Tyrkjum og NATÓ varðandi það að lík á svæðinu verði leituð uppi og þeim komið til aðstandenda. Ennfremur spyrja þeir hvort það sé „virkilega ætlun íslenskra stjórnvalda að krefja Tyrki ekki neinna svara um hugsanleg brot þeirra á alþjóðalögum í tengslum við mál Hauks Hilmarssonar.“

Stundin varar við myndum

Eva Hauksdóttir, móðir Hauks, birtir bréfið á vefsíðu sinni og þar eru jafnframt birtar myndir af líkum sem sögð eru hafa birst á heimasíðu stuðningsmanna Erdoğans Tyrklandsforseta fyrr í þessum mánuði. Eru myndirnar sagðar sýna lík almennra borgara sem látist hafi í árásum Tyrkja á Afrin-hérað. Stundin varar við myndunum sem birtar eru á síðu Evu.

Í bréfi aðstandenda Hauks segir að myndirnar styðji frásagnig heimamanna um að ekki sé búið að fara um svæðið og fjarlægja þaðan lík fallinna. „Nú hefur okkur borist til eyrna að verið sé að reyna að semja við Tyrki um að fá að leita að líkum. Það ætti þó að vera sjálfsagt mál, en ekki samningsatriði. Samkvæmt alþjóðlegum mannúðarlögum ber aðilum að stríðsátökum að hirða lík og veita þeim viðeigandi meðferð tafarlaust, sbr. t.d. 15. gr. Genfarsamnings frá 1949, um bætta meðferð særðra og sjúkra hermanna. Er þvi vandséð annað en að hér séu bandamenn ykkar Tyrkir að brjóta gegn alþjóðasáttmálum um framferði í stríði.“

Í bréfinu segir enn fremur að meintar staðhæfingar tyrkneskra yfirvalda um að Haukur sé hvergi á skrá hjá þeim séu ekki nein sönnun þess að hann sé ekki í haldi þeirra þrátt fyrir það. Tyrkir hafi verið harðlega gagnrýndir fyrir að láta fók hverfa, meðal annars af Mannréttindadómstóli Evrópu. „En ef Haukur er á annað borð látinn þá eiga aðstandendur hans heimtingu á því að líkið sé meðhöndlað í samræmi við alþjóðalög.“

Segja rök utanríkisráðuneytisins fráleit

Þá segir enn fremur að það að tyrknesk stjórnvöld neiti að þau hafi lík Hauks undir höndum stangist á við fréttir tyrkneskra fjölmiðla frá því í mars, þar sem því var haldið fram að lík hans yrði sent heim til Íslands. „Eins og ykkur mun kunnugt um hafa ráðuneyti ykkar synjað óskum fjölskyldu og vina Hauks um að leita skýringa á þeim fréttum. Starfsmenn ykkar skýla sér á bak við þau fráleitu rök að íslensk stjórnvöld hafi ekki rannsóknarheimildir í Tyrklandi, rétt eins og einföld fyrirspurn um efni fréttar eigi eitthvað skylt við lögreglurannsókn. Á sömu forsendum hafa starfsmenn ykkar neitað að spyrja tyrknesk stjórnvöld hvort búið sé að hirða lík af svæðinu. Sé það rétt sem tyrknesk stjórnvöld segja, að þau hafi lík Hauks ekki undir höndum, gæti verið að það sé í fjöldagröf eða undir rúst af eina mannvirkinu á svæðinu þar sem sagt er að hann hafi verið drepinn. Líklegast er þó, samkvæmt frásögnum íbúa Afrín og myndum sem nú eru í dreifingu á samfélagsmiðlum, að lík hans liggi á víðavangi, óvarið ágangi dýra.“

Bréfið enda aðstandendur Hauks á þremur spurningum til forsætisráðherra og utanríkisráðherra.

1. Ætlið þið enn að halda því fram að þið GETIÐ EKKI haft samband við tyrknesk stjórnvöld og spurt þau að minnsta kosti að því hvort þau hafi staðið við þá skyldu sína að hirða lík af svæðinu, og ef ekki, hversvegna þau telji sér stætt á því?
2. Hafið þið beitt ykkur gagnvart NATO, sem þið sem ríkisstjórn eruð hluti af, og krafist þess að bandalagið gangi hart að tyrkneskum yfirvöldum með kröfu um að þau sinni þeirri skyldu sinni að leita uppi öll lík á svæðinu og koma þeim til aðstandenda?  Ef svo er, með hvaða hætti?  Ef ekki, hvers vegna ekki?
3. Ef það er virkilega ætlun íslenskra stjórnvalda að krefja Tyrki ekki neinna svara um hugsanleg brot þeirra á alþjóðalögum í tengslum við mál Hauks Hilmarssonar – hvað þarf þá eiginlega til þess að ykkur finnist slík afskipti viðeigandi? Væri afstaða ykkar önnur ef faðir Hauks héti ekki Hilmar Bjarnason, heldur Bjarni Benediktsson eða ef móðir hans væri ekki pistlahöfundur heldur forsætisráðherra?

Með ósk um skjót svör og afdráttarlaus
Hilmar Bjarnason, Fatima Hossaini, Darri Hilmarsson og Eva Hauksdóttir