Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 7 árum.

Fimm mál sem voru stöðvuð

Á kjör­tíma­bil­inu sem nú er að ljúka lagði rík­is­stjórn­in fram fjölda um­deildra mála sem ekki náðu fram að ganga, einkum vegna þrýst­ings frá al­menn­ingi og stjórn­ar­and­stöð­unni.

Fimm mál sem voru stöðvuð

Á kjörtímabilinu sem nú er að ljúka lagði ríkisstjórnin fram fjölda umdeildra mála sem ekki náðu fram að ganga, einkum vegna þrýstings frá almenningi og stjórnarandstöðunni. Hér verður stiklað á stóru yfir þau helstu:

Sjúklingaskatturinn 

Í fyrsta fjárlagafrumvarpi Bjarna Benediktssonar, fjármála- og efnahagsráðherra, var gert ráð fyrir að tekin væru upp legugjöld á spítölum og sjúklingar látnir greiða 1200 krónur á hvernig legudag. Með þessu stóð til að afla ríkissjóði um 300 milljóna tekna yfir fjárlagaárið en í sömu fjárlögum var lagt til að komugjöld heilsugæslustöðva yrðu hækkuð.

Bent var á að legugjöld á sjúkrahúsum myndu leggjast þyngst á öryrkja og ellilífeyrisþega. Ríkisstjórnin féll frá áformunum eftir að þau höfðu sætt harðri gagnrýni. Um svipað leyti féllst ríkisstjórnin loks á þá kröfu stjórnarandstöðunnar að atvinnulausir fengju desemberuppbót árið 2013 eins og tíðkast hafði árin á undan.

Náttúrupassinn

Í lok árs 2014 kynnti Ragnheiður Elín Árnadóttir, iðnaðar- og viðskiptaráðherra, frumvarp til laga um svokallaðan náttúrupassa þar sem lagt var til að allir landsmenn og ferðamenn, 18 ára og eldri, yrðu látnir greiða 1.500 krónur fyrir skírteini til að mega fara inn á ferðamannastaði í eigu og umsjón ríkis og sveitarfélaga. Málið vakti strax mikla og neikvæða athygli, einkum eftir að greint var frá því að ef frumvarpið yrði að lögum þyrftu Íslendingar að kaupa náttúrupassa til að mega ganga um þjóðgarðinn á Þingvöllum sem hefur verið friðlýstur helgistaður allra Íslendinga frá árinu 1930. Ragnheiður Elín gaf loks hugmyndir um náttúrupassann upp á bátinn eftirmikinn þrýsting.

LÍN-frumvarpið

Með frumvarpi Illuga Gunnarssonar, mennta- og menningarmálaráðherra, til nýrra heildarlaga um námslán og námsstyrki var lagt til að tekjutenging afborgana af námslánum yrði afnumin, vextir allt að þrefaldaðir og námsstyrkur veittur öllum nemendum, óháð efnahag og þörf. Háskóli Íslands og fjöldi umsagnaraðila varaði við því að frumvarpið yrði óbreytt að lögum. Færðu þingmenn stjórnarandstöðunnar rök fyrir því að með gildistöku frumvarpsins yrði grafið undan lífskjörum stúdenta – einkum doktorsnema, einstæðra foreldra og tekjulágra – en jafnframt stuðlað að ójöfnuði og lægra menntunarstigi í landinu. Stúdentaráð Háskóla Íslands og fleiri hreyfingar hvöttu til þess að frumvarpið yrði keyrt í gegnum þingið á síðustu dögum þess. Sú varð ekki raunin vegna eindreginnar andstöðu stjórnarandstöðunnar. Lýsti Guðmundur Steingrímsson, þingmaður Bjartrar framtíðar, frumvarpinu sem „Thatcherisma“ og „kristaltæru dæmi um ótrúlega vont pólitískt hjartalag“.

Stórauknar virkjanaframkvæmdir

Stöðugur ágreiningur hefur ríkt um málefni rammaáætlunar og flokkun virkjanakosta á yfirstandandi kjörtímabili milli þingmanna stjórnarandstöðunnar og meirihluta atvinnuveganefndar Alþingis. Þar hefur Jón Gunnarsson, formaður nefndarinnar og þingmaður Sjálfstæðisflokksins, verið í fararbroddi þeirra sem hafa viljað ganga lengra og gefa grænt ljós á miklu fleiri virkjanaframkvæmdir en verkefnisstjórn rammaáætlunar hefur talið óhætt að ráðast í. Stjórnarandstaðan hefur brugðist harkalega við ítrekuðum tilraunum stjórnarliða til að fara út fyrir ramma verkefnastjórnar rammaáætlunar. Fyrir vikið hafa Jón Gunnarsson og meirihluti atvinnuveganefndar ekki haft erindi sem erfiði.

Makrílfrumvarpið

Uppi varð fótur og fit þegar Sigurður Ingi Jóhannsson, þáverandi sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra og núverandi forsætisráðherra, lagði fram frumvarp um að aflaheimildum í makríl, með söluverðmæti upp á rúma 70 milljarða, yrði úthlutað stórum útgerðarfélögum til sex ára á grundvelli veiðireynslu. Um leið var lagt til að ekki yrði hægt að breyta úthlutuninni nema með sex ára fyrirvara og þannig hendur næstu ríkisstjórna bundnar. Stundin greindi frá því í forsíðuúttekt að ef frumvarpið yrði að lögum fengju tíu eigendur útgerða 35 milljarða makrílkvíta úthlutaðan. Frumvarpið féll vægast sagt í grýttan jarðveg en 51 þúsund manns undir áskorun til for­seta Ís­lands um að vísa því í þjóðaratkvæðagreiðslu. Á endanum dagaði frumvarpið uppi í atvinnuveganefnd.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Alþingiskosningar 2016

Mest lesið

„Mér hefur ekki verið nauðgað“
1
Fréttir

„Mér hef­ur ekki ver­ið nauðg­að“

„... þó að fjór­ar rík­is­stjórn­ir hafi geng­ið úr skugga um að flokka, bæla nið­ur og jafn­vel þurrka út eig­in­lega öll mest af­ger­andi sönn­un­ar­gögn­in tókst þeim ekki að halda lok­inu á sam­ráði og mis­ferli sínu,“ skrif­ar pró­fess­or Nils Melzer sem rann­sak­aði mál Ju­li­an Assange sem sér­stak­ur skýrslu­gjafi fyr­ir Sam­ein­uðu þjóð­irn­ar. Skýrsl­an kom út sem bók.
Halla Tómasdóttir
9
Aðsent

Halla Tómasdóttir

Með mennsk­una að leið­ar­ljósi

„Ég hvet ís­lensk fyr­ir­tæki til að velta fyr­ir sér hvernig þau geti lagst á ár­ar um að gefa fólki til­gang og tæki­færi, þeim og sam­fé­lag­inu til góðs,“ skrif­ar Halla Tóm­as­dótt­ir, for­setafram­bjóð­andi. Hún skrif­ar stutt­lega um sögu Hamdi Ulukaya sem er tyrk­nesk­ur smali sem flúði til Banda­ríkj­anna til að læra ensku. Hann stofn­aði stór fyr­ir­tæk­ið Chobani sem er í dag stærsti fram­leið­andi grísks jóg­úrts í Banda­ríkj­un­um og hvernig hann. Þar ræð­ur hann helst inn inn­flytj­end­ur og flótta­fólk til vinnu.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Ákveðið að saksækja þrjá í Lindsor-málinu rúmum 15 árum síðar
2
Skýring

Ákveð­ið að sak­sækja þrjá í Lindsor-mál­inu rúm­um 15 ár­um síð­ar

Sama dag og Geir H. Haar­de flutti ræðu til þjóð­ar­inn­ar þar sem hann bað guð um að blessa Ís­land veitti Kaupþing af­l­ands­fé­lagi lán sem not­að var til að kaupa verð­lít­il skulda­bréf af starfs­mönn­um og vild­ar­við­skipta­vini bank­ans. Nú, 15 og hálfu ári eft­ir að lán­ið var veitt, stend­ur til að sak­sækja þrjá ein­stak­linga í Lúx­em­borg vegna þess.
Var dæmdur til dauða fyrir hryðjuverk
6
ViðtalÚkraínustríðið

Var dæmd­ur til dauða fyr­ir hryðju­verk

Bret­inn Shaun Pinner var ný­kom­inn úr löngu sam­bandi og fann fyr­ir lífs­kreppu sem marg­ir á miðj­um aldri upp­lifa. Hans lausn við henni var að fara til Úkraínu og þjálfa her­menn. Pinner var hand­tek­inn, stung­inn og pynt­að­ur af Rúss­um en var svo hluti af stór­um fanga­skipt­um sem áttu sér stað milli stríð­andi fylk­inga í sept­em­ber 2022. Ósk­ar Hall­gríms­son ræddi við Pinner.
„Það er svo ótrúlega helvíti erfitt að fara frá honum“
8
Viðtal

„Það er svo ótrú­lega hel­víti erfitt að fara frá hon­um“

Krist­inn Hrafns­son ræð­ir stöð­una á mál­um Ju­li­an Assange en um­ræð­an byrj­aði að breyt­ast eft­ir að Nils Melzer, þá­ver­andi skýrslu­gjafi Sam­ein­uðu þjóð­anna, gaf út á bók ár­ið 2022 og lagði áherslu á að eng­inn hef­ur axl­að ábyrgð á stríðs­glæp­um þeim sem Wiki­Leaks af­hjúp­aði á með­an Ju­li­an sæt­ir pynt­ing­um og yf­ir­völd fjög­urra landa hafa marg­brot­ið á hon­um. Bók­in hef­ur haft áhrif, jafn­vel á Joe Biden og Olaf Sholz.
Segir íslenskt kórastarf geta stuðlað að aukinni inngildingu
9
FréttirForsetakosningar 2024

Seg­ir ís­lenskt kór­astarf geta stuðl­að að auk­inni inn­gild­ingu

Halla Hrund Loga­dótt­ir vill hvetja út­lend­inga til að „læra tungu­mál­ið okk­ar í gegn­um söng og ís­lensk­una.“ Halla Hrund seg­ir að við þurf­um að vera að­eins meira skap­andi í því hvernig við nálg­umst við­fangs­efni inn­flytj­enda. Hún var með­al for­setafram­bjóð­enda sem mættu í pall­borð­sum­ræð­ur í síð­asta þætti Pressu.

Mest lesið í mánuðinum

Læstur inni í íbúðinni sinni í fimmtán ár
1
ViðtalFatlað fólk beitt nauðung

Læst­ur inni í íbúð­inni sinni í fimmtán ár

Sveinn Bjarna­son bjó í fimmtán ár í læstri íbúð á veg­um Ak­ur­eyr­ar­bæj­ar. Hann bank­aði oft ít­rek­að og grét áð­ur en starfs­fólk opn­aði fyr­ir hon­um. Móð­ir hans gerði end­ur­tekn­ar at­huga­semd­ir við að hann væri læst­ur inni og seg­ir son sinn hafa ver­ið van­rækt­an. Fyrr á þessu ári greip hún til þess ör­þrifa­ráðs að flytja hann bú­ferl­um í ann­an lands­hluta til að fá mann­sæm­andi að­bún­að fyr­ir hann. Mál Sveins varp­ar ljósi á al­var­leg­ar brota­lam­ir í þjón­ustu við fatl­að fólk á Ís­landi og sýn­ir hvernig mann­rétt­indi hafa ver­ið virt að vett­ugi ár­um sam­an.
Rúlletta Róberts og vitnisburðir starfsfólks: „Þetta er bara rosalega mikið álag“
3
ÚttektRóbert Wessman, Alvogen og Alvotech

Rúll­etta Ró­berts og vitn­is­burð­ir starfs­fólks: „Þetta er bara rosa­lega mik­ið álag“

Starfs­menn Al­votech lýsa vinnu­álag­inu sem ómann­eskju­legu og hafa leit­að til stétt­ar­fé­laga út af ógreiddri yf­ir­vinnu og fleiri mál­um. Vinnu­að­stæð­urn­ar hafa ver­ið svona út af því að Al­votech hef­ur unn­ið að því að fá mark­aðs­leyfi fyr­ir sam­heita­lyf Humira í Banda­ríkj­un­um. Fyr­ir­tæk­ið hef­ur veðj­að öllu á þetta lyf en sala á því hef­ur dreg­ist sam­an og sam­heita­lyfj­um þess hef­ur alls ekki geng­ið eins vel í Banda­ríkj­un­um og reikn­að var með.
„Ég ætla ekki að kinka kolli framan í einhver illmenni án þess að segja neitt“
6
ViðtalForsetakosningar 2024

„Ég ætla ekki að kinka kolli fram­an í ein­hver ill­menni án þess að segja neitt“

Jón Gn­arr er kom­inn í for­setafram­boð. Hann seg­ir meiri þörf á gleði og húm­or í lýð­ræð­inu og sam­fé­lag­inu þar sem of­fram­boð sé á leið­ind­um og er sann­færð­ur um að þjóð­in sé að leita sér að mann­eskju sem hún geti séð sjálfa sig í. Jón ætl­ar sér að mýkja freka kall­inn með kær­leik­ann að vopni og lof­ar að vera hvorki of­stopa­mann­eskja né lydda, nái hann kjöri. Svo hef­ur hann alltaf dreymt um að búa í Garða­bæ.
Hjúkrunarheimilið Sóltún fékk 20 milljarða frá íslenska ríkinu
8
Fréttir

Hjúkr­un­ar­heim­il­ið Sól­tún fékk 20 millj­arða frá ís­lenska rík­inu

Frá ár­inu 2009 hef­ur hjúkr­un­ar­heim­il­ið Sól­tún feng­ið tæp­lega 20 millj­arða króna frá ís­lenskra rík­inu. Um 90 pró­sent af tekj­um Sól­túns koma frá rík­inu. Eig­end­urn­ir hafa tek­ið á þriðja millj­arð króna út úr rekstr­in­um með því að selja fast­eign­ir og lóð­ir og lækka hluta­fé fyr­ir­tæk­is­ins. All­ur rekst­ur­inn bygg­ir hins veg­ar á um­deild­um samn­ingi við ís­lenska rík­ið sem gerð­ur var ár­ið 2000.
Ákveðið að saksækja þrjá í Lindsor-málinu rúmum 15 árum síðar
9
Skýring

Ákveð­ið að sak­sækja þrjá í Lindsor-mál­inu rúm­um 15 ár­um síð­ar

Sama dag og Geir H. Haar­de flutti ræðu til þjóð­ar­inn­ar þar sem hann bað guð um að blessa Ís­land veitti Kaupþing af­l­ands­fé­lagi lán sem not­að var til að kaupa verð­lít­il skulda­bréf af starfs­mönn­um og vild­ar­við­skipta­vini bank­ans. Nú, 15 og hálfu ári eft­ir að lán­ið var veitt, stend­ur til að sak­sækja þrjá ein­stak­linga í Lúx­em­borg vegna þess.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár