Mér var nauðgað í tjaldi í hópferðalagi fyrir 19 árum. Á þeim tíma var umræða um kynferðisbrot bæði takmörkuð og óþroskuð, rétt eins og ég sjálf. Ég gat þess vegna ekki sagt frá án þess að taka fram hvernig ég bæri sjálf hluta af ábyrgðinni. Sögunni þurfti að fylgja nákvæmlega hvað ég hafði drukkið og hvar og hvenær, í hvaða sleika ég hafði farið, við hvern ég hafði kelað og hvernig, hvernig ég hafði „sjálfviljug farið inn í lokað rými“ og almennt hvernig ég hafði lagt mitt af mörkum til þess að það væri hægt að nauðga mér.
Ég gat ekki einu sinni sagt „mér var nauðgað.“ Ég gat sagt „svo rankaði ég við mér og þá var hinn gaurinn inní mér“ en orðið nauðgun vildi ekki inn í setninguna. Ég var öðru hvoru megin við þrítugt þegar ég gat loksins sagt upphátt „mér var nauðgað“ án þess að vera með óbragð í munninum yfir því að vera bara að segja hálfa söguna. Einhversstaðar inní mér er ennþá lítil 15 ára Hildur sem langar að öskra: EN ÞAÐ VAR SAMT LÍKA SMÁ MÉR AÐ KENNA.
Lögreglustjórinn í Vestmannaeyjum vill ekki greina frá fjölda kynferðisbrota um verslunarmannahelgina fyrr en einhverntímann. Í fyrra komu þær tölur fram í október. Okkur sem erum ósátt við þessa ákvörðun er reglulega bent á þolendur sem segja að fjölmiðlaumfjöllun um brotin hafi haft meiðandi og alvarleg áhrif. Ég skil það. Svo miklu betur en ég kæri mig um.
Ég hefði aldrei aldrei aldrei treyst mér til að kæra. Enn síður hefði ég ráðið við fjölmiðlaumfjöllun um sjálfa mig og mennina sem nauðguðu mér. Ég veit hreinlega ekki hvernig hefði farið fyrir mér ef ég, að ranka við mér í tjaldi í Kerlingafjöllum í engum buxum og engum nærbuxum, hefði skyndilega verið í blaðinu.
En árið 1997 voru aðstæður aðrar. Bæði fjölmiðlaumfjöllun og kæruferlið voru þolendafjandsamlegri. Núna getur hvort tveggja, ef allt fer á besta veg, verið valdeflandi fyrir þolendur, bæði þolendur í málinu og þolendur sem sem fylgjast með af hliðarlínunni.
Það hafa orðið ótrúlegar framfarir. Við erum betri manneskjur. Við erum að byggja betra samfélag. Við erum að skila skömminni, afneita þögguninni, standa upp og segja frá ef við viljum og treystum okkur til.
„Við erum betri manneskjur. Við erum að byggja betra samfélag. Við erum að skila skömminni, afneita þögguninni, standa upp og segja frá.“
Og það er frábært. En saga af kynferðisofbeldi sem ratar í fjölmiðla í óþökk eða án vitundar þolanda eykur á ofbeldið. Sem betur fer höfum við ekki séð mörg dæmi af slíku í íslenskum fjölmiðlum, að minnsta kosti svo ég viti til, en þau eru aldrei réttlætanleg. Þau eru ofbeldi og hafa í flestum tilfellum margföldunaráhrif á upphaflega áfallið.
Þess vegna er svo mikilvægt að Páley Borgþórsdóttir, Elliði Vignisson og allir sem verja þeirra ömurlegu ákvarðanir með kjafti og klóm skilji að við femínistar, þolendur, aðstandendur, druslugangan, ríkislögreglustjóri og öll hin sem erum ósátt við ákvörðun þeirra, við erum svo sannarlega ekki að biðja um upplýsingar um nauðgara eða þolendur, við viljum ekki frásagnir af kynferðisbrotum nema þær komi frá þolendum sjálfum, við viljum ekki að rannsóknum sé spillt eða að hagsmunir þolenda verði að nokkru leyti lagðir að veði.
Það sem ég fer fram á, sem kona, sem femínisti, sem borgari, sem foreldri barna sem kunna að vilja fara á þjóðhátíð einhvern daginn, eru upplýsingar um það hversu mörg kynferðisbrotamál koma til kasta áfallateymis, lögreglu, neyðarmóttöku og Stígamóta í tengslum við hátíðina í hvert og eitt sinn. Hversu mörg voru brotin þessa helgi?
Það er engin ástæða til að fela tölfræði og þetta er ekkert annað en tölfræði. Það er enginn að fara að „leggja saman tvo og tvo“, þegar lögreglan segir að átján eða sjö mál hafi komið upp, og reikna út að þessi hafi augljóslega kært þennan. Fréttir af fjölda tilkynntra brota strax að lokinni þjóðhátíð skaða hvorki rannsóknarhagsmuni né hagsmuni þolenda.
Það hefur verið ólýsanlega gefandi fyrir mig að fá ekki bara að fylgjast með breytingunum sem hafa orðið á samfélaginu mínu frá því að mér var nauðgað, heldur að fá að taka þátt í þeim. Að finna hvernig heimurinn verður aðeins betri. Ég er stolt af mínu framlagi og ég er stolt af því að samfélagið mitt sé hætt að samþykkja gamaldags þöggunartilburði eins og þá sem lögreglustjórinn og bæjarstjórinn í Vestmannaeyjum vilja stunda.
Ég segi þöggunartilburði af því að einu augljósu hagsmunirnir sem eru í húfi eru hagsmunir bæjarfélagsins sem heldur hátíðina. Orðspor hátíðarinnar skiptir Vestmannaeyjabæ og Vestmannaeyinga miklu máli, en þeir hagsmunir blikna í samanburði við hagsmuni þeirra sem eiga á hættu kynferðisofbeldi á „hátíðinni“ sem virðist ekki vera hægt að halda án þess að sumum sé nauðgað.
Á laugardaginn verður sjötta druslugangan gengin í Reykjavík. Ég ætla að ganga fyrir alla þolendur og hugsa sérstaklega til þeirra sem ekki hafa sloppið óhult úr Herjólfsdal og þurfa að hlusta á lögreglustjórann ræða það í fjölmiðlum að það sé með þeirra hagsmuni í huga sem hún ákveður að þegja yfir því að þeim hafi verið nauðgað.
Athugasemdir