Fyrir nokkrum dögum birtist eftir mig grein í Fréttablaðinu þar sem ég staðhæfði að þegar íslenskir stjórnmálamenn settust á valdastóla hætti þeim til þess að gleyma velferðarkerfinu og að pólitísk hugmyndafræði sem menn aðhyllast hefði ekkert forspárgildi um það hvort þeir gerðu svo eða ekki. Ég sagði líka að ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur hefði holað að innan velferðarkerfið. Þetta fór fyrir brjóstið á Jóhönnu sem skiljanlegt er og ýmsum þeim sem nær henni standa, til dæmis Árna Páli Árnasyni fyrverandi formanni Samfylkingarinnar sem tjáði sig um þetta á fésbók. Þar segir hann að ég sé ofan í holu og það sé eins gott fyrir mig að hætta að grafa. Ég hafði það einhvern veginn á tilfinningunni þegar ég las þetta að hann hafi verið hræddur um að ég ætlaði að nota holuna til þess að jarðsetja hann. Það er hins vegar engin ástæða fyrir hann að óttast það því hann er fyrir löngu búinn að sjá sjálfur um eigin pólitíska jarðsetningu. Það endurspeglast líka í orðum hans sú skoðun að ég haldi því fram að ríkisstjórn Jóhönnu hafi verið velferðarkerfinu verri en aðrar ríkisstjórnir sem er ekki rétt. Mér finnast allar ríkisstjórnir síðustu ára hafa verið jafningjar hvað það snertir. Ég vænti þess hins vegar að fyrsta hreinræktaða félagshyggjuríkisstjórnin í sögu lýðveldisins myndi halda uppi meiri vörnum fyrir velferðarkerfið en raun ber vitni. Ég bjóst við því að Jóhanna myndi fylgja fordæmi Gvendar jaka þegar hann batt sig við krana niður við höfn í verkfalli til þess að koma í veg fyrir að olíufélögin gætu svindlað eldsneytinu í land. Samkvæmt því hefði hún átt að binda sig við krana velferðarkerfisins og sjá til þess að hann yrði ekki hreyfður um eina gráðu til lokunar. En því fór víðsfjarri. Fjárveitingar til heilbrigðiskerfisins voru til dæmis skornar niður um 30% á hennar vakt, en á sama tíma voru þrír bankar endurreistir fyrir fé sem Árni Páll segir að hafi tilheyrt erlendum kröfuhöfum, en ég lít svo á að hafi komið úr vösum landsmanna. Til hvers þurftum við þrjá svona banka sem verðleggja þjónustu sína við landsmenn þannig að þeir skila hver um sig tugmilljarða gróða á ári hverju, af hverju ekki einn eða tvo? Árni Páll virðist hafa gleymt Sögu og VBS og öðrum álíka fyrirbrigðum þegar hann þrætir fyrir það að ríkið hafi tekið þátt í að bjarga (um tíma) fjármálastofnunum víðsvegar um land. Það hljómar heldur ekki vel þegar leiðtogi úr vinstri hlið stjórnmálanna heldur því fram að það hafi verið skynsamlegra að nota milljarðana til þess að ljúka við Hörpu og með því verja fjárfestingu sem var þegar búið að setja í hana í stað þess að veita þeim í velferðarkerfið. Samfélagið bjóst við því að félagshyggjuflokkarnir myndu verja velferðarkerfið af meira krafti en raun varð á og það er óskynsamlegt af fulltrúum þeirra að halda einhverju öðru fram vegna þess að þetta er svo auðsætt. Ég er til dæmis viss um að ef Samfylkingin viðurkenndi að henni hafi orðið á mistök með því að velja ekki að verja velferðarkerfið betur væri hún ekki sá dvergflokkur sem raun ber vitni, vegna þess að vitum það öll að þetta val var ekki bara Samfylkingar og Vinstri grænna. Við berum öll, sem samfélag, ábyrgð á þessu vali. Verkefni okkar fyrir kosningarnar sem eru framundan er að sjá til þess að það sé til staðar skilgreining á því sem við komum aldrei til með að fórna þótt við lendum í öðrum fjármálakrísum. Ef Jóhanna hefði haft slíka skilgreiningu milli handanna á sínum tíma er ég viss um að ég hefði enga ástæðu til þess að vera svekkja hana með skrifum mínum í dag.
Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 7 árum.
Kári Stefánsson
Af páli og reku og lítilli holu
Kári Stefánsson svarar Árna Páli Árnasyni, viðskiptaráðherra vinstri stjórnarinnar um skort á áherslu á heilbrigðismál.
Mest lesið
1
Ráðherrum ítrekað bent á að gjöf Haraldar stæðist ekki skoðun
Upplýsingar úr fjármálaráðuneytinu styðja ekki þá fullyrðingu Bjarna Benediktssonar að ráðuneytið teldi ríkislögreglustjóra hafa haft heimild til „útfærslu samninga“ sem sagðir eru gjafagjörningar. Í ráðuneytinu voru þvert á móti verulegar efasemdir um að samkomulagið stæðist. Ráðuneytisstjóri í dómsmálaráðuneytinu og lögreglustjórar töldu rétt að skoða hvort Haraldur hefði brotið lög.
2
Þurfti að ná hrifningarbylgju og halda henni út í mánuð
Heimildin ræddi við fyrrverandi forsetaframbjóðendurna Andra Snæ Magnason rithöfund og Þóru Arnórsdóttur fjölmiðlakonu um það hvernig það er að bjóða sig fram en ná ekki kjöri. Þóra segir að hún hefði átt að standa sig betur. Andri telur baráttuna ganga út á að ná hrifningarbylgju og halda henni út í mánuð.
3
Hvað finnst forsetaframbjóðendunum um stríðið á Gaza?
Félagið Ísland-Palestína sendi forsetaframbjóðendunum bréf þar sem þeir voru spurðir út í afstöðu þeirra til framgöngu Ísraelshers á Gaza-svæðinu. Þá voru frambjóðendurnir einnig beðnir um að svara því hvernig þeir sæju fyrir sér frjálsa Palestínu og hvort þeir muni beita sér fyrir frjálsri Palestínu nái þau kjöri.
4
„Þetta snýst um að gera vel við börn“
Alma Möller, landlæknir segir að fátækt erfist eins og áföll. Stjórnvöld og samfélagið allt þurfi að hjálpast að við að bæta aðstæður þeirra sem minnst beri úr býtum. Sá hópur glími frekar við langvinna sjúkdóma sem geti dregið verulega úr lífsgæðum og stytt líf þeirra. „Við þurfum að horfast í augu við þetta og byrja á að huga að börnunum.“
5
„Konukot er til og ég þarf ekki að láta bjóða mér hvað sem er“
Þórey Einardóttir hlaut mannréttindaverðlaun Reykjavíkurborgar fyrir störf sín í þágu heimilislausra kvenna.
6
Íslenska útrásin í bresku elliheimilin
Fjárfestahópur sem Kvika setti saman hefur á síðustu árum verið eigandi breskra elliheimila. Forsvarsmenn elliheimilisins hafa komið hingað til lands til að mæla fyrir aukinni einkavæðingu í velferðarþjónustu á Íslandi. Kvika sjálf, og þar með íslenskir lífeyrissjóðir, er hluthafi í elliheimilunum sem skiluðu arðsemi umfram væntingar á síðasta ári.
7
Halla Hrund hefur tapað þriðjungi fylgis síns á tveimur vikum
Fyrrverandi forsætisráðherra hefur tekið nokkuð skýra, en þó tæpa, forystu í baráttunni um Bessastaði. Ein Halla er á fleygiferð upp vinsældalista þjóðarinnar en önnur Halla hefur hrapað niður hann síðustu daga og vikur.
8
Fyrir móðurlandið! Fyrir Stalín! Fyrir Leníngrad!
Fyrir viku sagði hér frá mannskæðasta sjóslysi sögunnar þegar nærri 4.400 manns fórust með ferjunni Doñu Paz. En meira en helmingi fleiri dóu þegar þýski kafbáturinn S-13 réðist á lokadögum síðari heimsstyrjaldar gegn þýsku farþegaskipi.
9
Lára Guðrún Jóhönnudóttir
Þrílita Bomban sem annast sinn græna reit
Hún lifir lífinu á eigin forsendum. Rútína er hennar ástartungumál og hún gengur um veröldina með sitt meðfædda sjálfstraust. Enginn veit hvað hún er gömul í raun og veru þó ýmsar kenningar séu á kreiki. Hún þarf ekki vegabréf og hefur engan kosningarétt. Hún býr við talsvert áreiti vegna einstakrar fegurðar og hennar lipru hreyfingar, sem eru ávallt með tilþrifum,...
10
Úttekt og úrbætur til að Akureyrarbær „geri ekki mistök“ í þjónustu við fatlaða
Velferðarráð Akureyrarbæjar hefur falið sviðsstjóra velferðarsviðs að láta gera óháða úttekt á verkferlum bæjarfélagsins þegar kemur að réttindagæslu fyrir fatlað fólk og að í kjölfarið verði gerðar tillögur að úrbótum. Málið var tekið fyrir á fundi ráðsins í kjölfar fjölmiðlaumfjöllunar um mál Sveins Bjarnasonar sem bjó í læstri íbúð á vegum Akureyrarbæjar í fimmtán ár.
Mest lesið í vikunni
1
Erla María Markúsdóttir
Hjúkkan sem reyndi að bjarga mér á bráðamóttökunni – og sagði svo upp
Fyrir tveimur árum, upp á dag, dvaldi ég á biðstofu á bráðamóttökunni í rúmar fimm klukkustundir án þess að hitta lækni. Hjúkrunarfræðingurinn sem reyndi að koma mér inn í kerfið gat það ekki. Hún gaf sjálf upp vonina og sagði upp.
2
Greindist ungur með Alzheimer og hleypur í fylgd fjölskyldunnar
Hugbúnaðarverkfræðingurinn Stefán Hrafnkelsson er kominn á hjúkrunarheimili eftir að hafa greinst aðeins 58 ára gamall með Alzheimer fyrir sjö árum. Það hefur hjálpað heilsu hans að hlaupa með fjölskyldunni.
3
Öryggisverðir gæta Bjarna – „Nokkuð góðir í að vera ósýnilegir“
Bjarni Benediktsson forsætisráðherra vill ekki kalla þá lífverði, öryggisverðina sem fylgja honum hvert fótmál. „Þeir eru nokkuð góðir í að vera ósýnilegir þannig að ég geti sinnt mínum störfum,“ segir hann. Áhættumat vegna öryggis ráðherra ríkisstjórnar Íslands er í sífelldri endurskoðun, samkvæmt embætti ríkislögreglustjóra.
4
Sif Sigmarsdóttir
Fimm ráð til að rífa sig upp af rassinum
Vitneskjan um endanleikann er ein helsta driffjöður mannkyns.
5
Missti göngugetuna níu ára og missir „himnaríki“ ellefu ára
Þó að læknar telji mikilvægt að hinn ellefu ára gamli Yazan, sem er með ágengan vöðvarýrnunarsjúkdóm, haldi áfram í læknismeðferð telur Kærunefnd útlendingamála ekkert því til fyrirstöðu að vísa honum til lands sem hann hefur sem stendur engin réttindi í. „Ég hef unnið við þetta í næstum 8 ár og aldrei séð svona afgerandi læknisvottorð,“ segir talsmaður fjölskyldunnar. Sex samtök og fjölmargir Íslendingar hafa mótmælt fyrirhugaðri brottvísun.
6
Þórður Snær Júlíusson
Er það að gefa að minnsta kosti hálfan milljarð góð meðferð opinbers fjár?
Fyrrverandi ríkislögreglustjóri með sterk flokkspólitísk tengsl tók ákvörðun um að gera vel við nána samstarfsmenn sína rétt áður en þeir fóru á eftirlaun og rétt áður en hann þurfti að semja um starfslok. Kostnaðurinn við þessa ákvörðun er að minnsta kosti rúmlega 500 milljónir króna og skattgreiðendur bera hann. Tveir núverandi ráðherrar voru kolrangstæðir í yfirlýsingum sínum um málið að mati Hæstaréttar og núverandi dómsmálaráðherra getur ekki fengið sig til að biðja um rannsókn á því.
7
Menja von Schmalensee
Vindorkuver á Íslandi – Stórslys í uppsiglingu?
Í jafn landmiklu og strjálbýlu landi og Ísland er, hlýtur að vera hægt að finna svæði þar sem byggja megi upp vindorkuver með sem minnstum neikvæðum áhrifum á náttúru og samfélög, sé vel og faglega að því staðið.
8
„Ótrúlega falleg framtíðarsýn“ að hlaupa með pabba sínum á níræðisaldri
Rannveig Hafberg hélt að hún gæti aldrei byrjað að hlaupa. Hún léttist um 38 kíló á einu og hálfu ári með breyttu mataræði og hleypur væntanlega sitt tíunda ofurmaraþon á Laugaveginum í sumar. Eysteinn Hafberg, faðir hennar, byrjaði að hlaupa um sjötugt eftir hjartaáfall. Hann er orðinn fræg fyrirmynd í íslenska hlaupaheiminum. Móðir hennar er líka byrjuð að hlaupa. Og barnabörnin.
9
Grátrana sást á Vestfjörðum
Grátrana sást á túni vestur í Djúpi á Vestfjörðum. Um er ræða sjaldséðan flækingsfugl og þykir það tíðundum sæta að hann hafi sést á þessum slóðum en hingað til hafa þeir aðeins fundist á Austurlandi og á Norð-Austurlandi. Fuglinn varð á vegi hjónanna Kristjáns Sigurjónssonar og Áslaugar Óttarsdóttur sem náðu af smella af nokkrum myndum af trönunni áður en hún flaug á brott.
10
Ójöfnuður kemur okkur öllum við
Alma Möller landlæknir segir að stjórnvöld og samfélagið allt þurfi að horfast í augu við að hér ríki ójöfnuður í heilsu. Rannsóknir sýna að lífsgæði og lífslíkur þeirra sem búa við efnahagslegan skort eru minni en þeirra sem ná vel endum saman. Alma segir mikilvægast að hlúa að börnum sem alist upp í fátækt. „Því ef fólk fær vont start í lífinu þá á það sér kannski ekki viðreisnar von.“
Mest lesið í mánuðinum
1
Erla María Markúsdóttir
Hjúkkan sem reyndi að bjarga mér á bráðamóttökunni – og sagði svo upp
Fyrir tveimur árum, upp á dag, dvaldi ég á biðstofu á bráðamóttökunni í rúmar fimm klukkustundir án þess að hitta lækni. Hjúkrunarfræðingurinn sem reyndi að koma mér inn í kerfið gat það ekki. Hún gaf sjálf upp vonina og sagði upp.
2
Skólastjórinn hættir eftir áralanga óánægju foreldra
Móðir á Kirkjubæjarklaustri ætlar að flytja með börnin sín úr bænum þar sem hún telur ástandið í Kirkjubæjarskóla óviðunandi. Sonur hennar hefur lítið mætt í skólann í á annað ár eftir atvik í skólanum sem foreldrarnir kærðu til lögreglu. Málið var látið niður falla. Skólastjórinn er nú á förum en sveitarstjórinn segir það „engum einum að kenna þegar tveir deila“.
3
Rúlletta Róberts og vitnisburðir starfsfólks: „Þetta er bara rosalega mikið álag“
Starfsmenn Alvotech lýsa vinnuálaginu sem ómanneskjulegu og hafa leitað til stéttarfélaga út af ógreiddri yfirvinnu og fleiri málum. Vinnuaðstæðurnar hafa verið svona út af því að Alvotech hefur unnið að því að fá markaðsleyfi fyrir samheitalyf Humira í Bandaríkjunum. Fyrirtækið hefur veðjað öllu á þetta lyf en sala á því hefur dregist saman og samheitalyfjum þess hefur alls ekki gengið eins vel í Bandaríkjunum og reiknað var með.
4
Mistök, hamingja og væntingar Katrínar
Þegar Katrín Jakobsdóttir missti föður sinn ung að árum lærði hún að lífið er mikilvægara en dauðinn, stundin er núna og ekki eftir neinu að bíða. Hún ólst upp við öryggi sem gerir henni kleift að taka áhættur, en lítur svo á að hún hafi ekki neinu að tapa varðandi framboð sitt til forseta.
5
Fékk ekki að segja bless við eiginmann sinn
Sara Sigurbjörg Guðmundsdóttir, eiginkona Precious Felix Tanimola sem var sendur úr landi til Nígeríu í nótt, segist ekki hafa fengið að kveðja hann: „Síminn var tekinn af honum og ég fékk ekki að segja bless.“ Precious flúði til Íslands frá Úkraínu vegna stríðsins. Honum hafði ári áður verið boðið að spila þar fótbolta með úkraínsku félagsliði.
6
Greindist ungur með Alzheimer og hleypur í fylgd fjölskyldunnar
Hugbúnaðarverkfræðingurinn Stefán Hrafnkelsson er kominn á hjúkrunarheimili eftir að hafa greinst aðeins 58 ára gamall með Alzheimer fyrir sjö árum. Það hefur hjálpað heilsu hans að hlaupa með fjölskyldunni.
7
Sif Sigmarsdóttir
Litla Gunna í Kristjaníu, litli Jón á Kvíabryggju
Væri tíma nútímaforeldra betur varið við að valda börnum sínum vonbrigðum en að keyra þau í ballettíma eða mauka fyrir þau avókadó?
8
Sif Sigmarsdóttir
Það sem ég á Bjarna Ben að þakka
Í fullkomnum heimi væri pistlahöfundur atvinnulaus.
9
Ákveðið að saksækja þrjá í Lindsor-málinu rúmum 15 árum síðar
Sama dag og Geir H. Haarde flutti ræðu til þjóðarinnar þar sem hann bað guð um að blessa Ísland veitti Kaupþing aflandsfélagi lán sem notað var til að kaupa verðlítil skuldabréf af starfsmönnum og vildarviðskiptavini bankans. Nú, 15 og hálfu ári eftir að lánið var veitt, stendur til að saksækja þrjá einstaklinga í Lúxemborg vegna þess.
10
Þolendur sæmdarkúgunar eru allt niður í sjö ára gamlir
Sæmdarkúgun hefur færst í aukana síðastliðin ár, en lögreglan telur aðeins hluta slíkra brota rata inn á borð til sín. Þolendur eru oft mjög ungir, jafnvel á grunnskólaaldri. Þetta kemur fram í nýjasta þætti Á vettvangi í umsjón Jóhannesar Kr. Kristjánssonar.
Athugasemdir