Fyrir nokkrum dögum birtist eftir mig grein í Fréttablaðinu þar sem ég staðhæfði að þegar íslenskir stjórnmálamenn settust á valdastóla hætti þeim til þess að gleyma velferðarkerfinu og að pólitísk hugmyndafræði sem menn aðhyllast hefði ekkert forspárgildi um það hvort þeir gerðu svo eða ekki. Ég sagði líka að ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur hefði holað að innan velferðarkerfið. Þetta fór fyrir brjóstið á Jóhönnu sem skiljanlegt er og ýmsum þeim sem nær henni standa, til dæmis Árna Páli Árnasyni fyrverandi formanni Samfylkingarinnar sem tjáði sig um þetta á fésbók. Þar segir hann að ég sé ofan í holu og það sé eins gott fyrir mig að hætta að grafa. Ég hafði það einhvern veginn á tilfinningunni þegar ég las þetta að hann hafi verið hræddur um að ég ætlaði að nota holuna til þess að jarðsetja hann. Það er hins vegar engin ástæða fyrir hann að óttast það því hann er fyrir löngu búinn að sjá sjálfur um eigin pólitíska jarðsetningu. Það endurspeglast líka í orðum hans sú skoðun að ég haldi því fram að ríkisstjórn Jóhönnu hafi verið velferðarkerfinu verri en aðrar ríkisstjórnir sem er ekki rétt. Mér finnast allar ríkisstjórnir síðustu ára hafa verið jafningjar hvað það snertir. Ég vænti þess hins vegar að fyrsta hreinræktaða félagshyggjuríkisstjórnin í sögu lýðveldisins myndi halda uppi meiri vörnum fyrir velferðarkerfið en raun ber vitni. Ég bjóst við því að Jóhanna myndi fylgja fordæmi Gvendar jaka þegar hann batt sig við krana niður við höfn í verkfalli til þess að koma í veg fyrir að olíufélögin gætu svindlað eldsneytinu í land. Samkvæmt því hefði hún átt að binda sig við krana velferðarkerfisins og sjá til þess að hann yrði ekki hreyfður um eina gráðu til lokunar. En því fór víðsfjarri. Fjárveitingar til heilbrigðiskerfisins voru til dæmis skornar niður um 30% á hennar vakt, en á sama tíma voru þrír bankar endurreistir fyrir fé sem Árni Páll segir að hafi tilheyrt erlendum kröfuhöfum, en ég lít svo á að hafi komið úr vösum landsmanna. Til hvers þurftum við þrjá svona banka sem verðleggja þjónustu sína við landsmenn þannig að þeir skila hver um sig tugmilljarða gróða á ári hverju, af hverju ekki einn eða tvo? Árni Páll virðist hafa gleymt Sögu og VBS og öðrum álíka fyrirbrigðum þegar hann þrætir fyrir það að ríkið hafi tekið þátt í að bjarga (um tíma) fjármálastofnunum víðsvegar um land. Það hljómar heldur ekki vel þegar leiðtogi úr vinstri hlið stjórnmálanna heldur því fram að það hafi verið skynsamlegra að nota milljarðana til þess að ljúka við Hörpu og með því verja fjárfestingu sem var þegar búið að setja í hana í stað þess að veita þeim í velferðarkerfið. Samfélagið bjóst við því að félagshyggjuflokkarnir myndu verja velferðarkerfið af meira krafti en raun varð á og það er óskynsamlegt af fulltrúum þeirra að halda einhverju öðru fram vegna þess að þetta er svo auðsætt. Ég er til dæmis viss um að ef Samfylkingin viðurkenndi að henni hafi orðið á mistök með því að velja ekki að verja velferðarkerfið betur væri hún ekki sá dvergflokkur sem raun ber vitni, vegna þess að vitum það öll að þetta val var ekki bara Samfylkingar og Vinstri grænna. Við berum öll, sem samfélag, ábyrgð á þessu vali. Verkefni okkar fyrir kosningarnar sem eru framundan er að sjá til þess að það sé til staðar skilgreining á því sem við komum aldrei til með að fórna þótt við lendum í öðrum fjármálakrísum. Ef Jóhanna hefði haft slíka skilgreiningu milli handanna á sínum tíma er ég viss um að ég hefði enga ástæðu til þess að vera svekkja hana með skrifum mínum í dag.
Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 7 árum.
Kári Stefánsson
Af páli og reku og lítilli holu
Kári Stefánsson svarar Árna Páli Árnasyni, viðskiptaráðherra vinstri stjórnarinnar um skort á áherslu á heilbrigðismál.
Mest lesið
1
Erla María Markúsdóttir
Hjúkkan sem reyndi að bjarga mér á bráðamóttökunni – og sagði svo upp
Fyrir tveimur árum, upp á dag, dvaldi ég á biðstofu á bráðamóttökunni í rúmar fimm klukkustundir án þess að hitta lækni. Hjúkrunarfræðingurinn sem reyndi að koma mér inn í kerfið gat það ekki. Hún gaf sjálf upp vonina og sagði upp.
2
Öryggisverðir gæta Bjarna – „Nokkuð góðir í að vera ósýnilegir“
Bjarni Benediktsson forsætisráðherra vill ekki kalla þá lífverði, öryggisverðina sem fylgja honum hvert fótmál. „Þeir eru nokkuð góðir í að vera ósýnilegir þannig að ég geti sinnt mínum störfum,“ segir hann. Áhættumat vegna öryggis ráðherra ríkisstjórnar Íslands er í sífelldri endurskoðun, samkvæmt embætti ríkislögreglustjóra.
3
Þórður Snær Júlíusson
Er það að gefa að minnsta kosti hálfan milljarð góð meðferð opinbers fjár?
Fyrrverandi ríkislögreglustjóri með sterk flokkspólitísk tengsl tók ákvörðun um að gera vel við nána samstarfsmenn sína rétt áður en þeir fóru á eftirlaun og rétt áður en hann þurfti að semja um starfslok. Kostnaðurinn við þessa ákvörðun er að minnsta kosti rúmlega 500 milljónir króna og skattgreiðendur bera hann. Tveir núverandi ráðherrar voru kolrangstæðir í yfirlýsingum sínum um málið að mati Hæstaréttar og núverandi dómsmálaráðherra getur ekki fengið sig til að biðja um rannsókn á því.
4
Grátrana sást á Vestfjörðum
Grátrana sást á túni vestur í Djúpi á Vestfjörðum. Um er ræða sjaldséðan flækingsfugl og þykir það tíðundum sæta að hann hafi sést á þessum slóðum en hingað til hafa þeir aðeins fundist á Austurlandi og á Norð-Austurlandi. Fuglinn varð á vegi hjónanna Kristjáns Sigurjónssonar og Áslaugar Óttarsdóttur sem náðu af smella af nokkrum myndum af trönunni áður en hún flaug á brott.
5
Halla Hrund og Katrín hnífjafnar en með undir fjórðungs fylgi hvor
Halla Tómasdóttir er sá frambjóðandi sem er að bæta hraðast við sig fylgi. Nú, 15 dögum fyrir kosningar, er hún komin á sama stað og hún var níu dögum fyrir kosningar 2016. Þá endaði hún með 27,9 prósent atkvæða sem myndi duga til sigurs eins og sakir standa.
6
Menja von Schmalensee
Vindorkuver á Íslandi – Stórslys í uppsiglingu?
Í jafn landmiklu og strjálbýlu landi og Ísland er, hlýtur að vera hægt að finna svæði þar sem byggja megi upp vindorkuver með sem minnstum neikvæðum áhrifum á náttúru og samfélög, sé vel og faglega að því staðið.
7
Sif Sigmarsdóttir
Fimm ráð til að rífa sig upp af rassinum
Vitneskjan um endanleikann er ein helsta driffjöður mannkyns.
8
Halla Tómasdóttir tekur fram úr Jóni Gnarr og nálgast Baldur
Katrín Jakobsdóttir og Halla Hrund Logadóttir halda áfram að leiða kapphlaupið á Bessastaði og nánast með sama fylgi. Báðar hafa þó dalað og fylgi Katrínar hefur aldrei mælst minna í kosningaspá Heimildarinnar.
9
Þingið rannsaki framgöngu ráðherra í gjafagjörningi Haraldar
Þingmaður Pírata sagði í umræðum á Alþingi í morgun að ný tíðindi af aðkomu og framgöngu tveggja ráðherra að hálfs milljarðs króna eftirlaunahneyksli fyrrverandi ríkislögreglustjóra, væri nauðsynlegt að rannsaka. Þinginu bæri í raun skylda til þess.
10
Ójöfnuður kemur okkur öllum við
Alma Möller landlæknir segir að stjórnvöld og samfélagið allt þurfi að horfast í augu við að hér ríki ójöfnuður í heilsu. Rannsóknir sýna að lífsgæði og lífslíkur þeirra sem búa við efnahagslegan skort eru minni en þeirra sem ná vel endum saman. Alma segir mikilvægast að hlúa að börnum sem alist upp í fátækt. „Því ef fólk fær vont start í lífinu þá á það sér kannski ekki viðreisnar von.“
Mest lesið í vikunni
1
Erla María Markúsdóttir
Hjúkkan sem reyndi að bjarga mér á bráðamóttökunni – og sagði svo upp
Fyrir tveimur árum, upp á dag, dvaldi ég á biðstofu á bráðamóttökunni í rúmar fimm klukkustundir án þess að hitta lækni. Hjúkrunarfræðingurinn sem reyndi að koma mér inn í kerfið gat það ekki. Hún gaf sjálf upp vonina og sagði upp.
2
Fékk ekki að segja bless við eiginmann sinn
Sara Sigurbjörg Guðmundsdóttir, eiginkona Precious Felix Tanimola sem var sendur úr landi til Nígeríu í nótt, segist ekki hafa fengið að kveðja hann: „Síminn var tekinn af honum og ég fékk ekki að segja bless.“ Precious flúði til Íslands frá Úkraínu vegna stríðsins. Honum hafði ári áður verið boðið að spila þar fótbolta með úkraínsku félagsliði.
3
Greindist ungur með Alzheimer og hleypur í fylgd fjölskyldunnar
Hugbúnaðarverkfræðingurinn Stefán Hrafnkelsson er kominn á hjúkrunarheimili eftir að hafa greinst aðeins 58 ára gamall með Alzheimer fyrir sjö árum. Það hefur hjálpað heilsu hans að hlaupa með fjölskyldunni.
4
Halla Tómasdóttir hótar að endurtaka leikinn frá 2016
Halla Hrund Logadóttir er enn með forystu í kapphlaupinu á Bessastaði og Katrín Jakobsdóttir er skammt undan. Báðar hafa hins vegar verið að tapa fylgi og sömu sögu er að segja um Baldur Þórhallsson og Jón Gnarr. Sú sem hefur verið að taka mest til sín er Halla Tómasdóttir.
5
Kveikti í húsinu og hugsaði: „Þetta er of mikið fyrir eina litla konu, nú er ég hætt“
Katrín Jakobsdóttir var undir gríðarlegu álagi árið 2012. Svo miklu að hún gleymdi að hún væri að sjóða snuð með þeim afleiðingum að slökkviliðið var kallað út. „Þá settist ég á tröppurnar fyrir utan með alla strákana og hugsaði með mér að þetta væri of mikið.“
6
Skuldir á hvern íbúa í Garðabæ og Hafnarfirði nálgast tvær milljónir króna
Mikið er skeggrætt um fjárhagsstöðu sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu. Þegar horft er á skuldastöðu þess hluta reksturs þeirra sem er fjármagnaður með skatttekjum er staðan skást í Kópavogi og Reykjavík en versnar hraðast í Garðabæ og á Seltjarnarnesi, þar sem veltufé frá rekstri var neikvætt í fyrra. Hafnarfjörður er eina sveitarfélagið á höfuðborgarsvæðinu sem var með veltufjárhlutfall, sem segir til um getu sveitarfélags til að borga skuldir sínar, umfram það sem æskilegt er. Heimildin rýndi í ársreikninga sveitarfélaganna.
7
Svona breytist líkaminn við hlaup
Hjartalæknirinn Þórdís Jóna Hrafnkelsdóttir lýsir góðum og síðri áhrifum hlaups á mannslíkamann, allt frá hjarta niður í frumustig. Hún þekkir þau á eigin skinni, verandi langhlaupari til margra ára. „Í gegnum tíðina hefur þetta verið mjög góð leið til þess að takast kannski mest á við álag í vinnunni,“ segir hún.
8
Öryggisverðir gæta Bjarna – „Nokkuð góðir í að vera ósýnilegir“
Bjarni Benediktsson forsætisráðherra vill ekki kalla þá lífverði, öryggisverðina sem fylgja honum hvert fótmál. „Þeir eru nokkuð góðir í að vera ósýnilegir þannig að ég geti sinnt mínum störfum,“ segir hann. Áhættumat vegna öryggis ráðherra ríkisstjórnar Íslands er í sífelldri endurskoðun, samkvæmt embætti ríkislögreglustjóra.
9
Hvað gerist í huganum þegar við hreyfum okkur?
„Mögnuð“ breyting verður á huganum þegar við hreyfum okkur. Hreyfing virkar eins og þunglyndislyf á þau sem glíma við vægt eða miðlungs þunglyndi. Endorfín, sem fást við hlaup, hafa áhrif á túlkun tilfinninga, deyfa sársauka og valda sælutilfinningu. Steinn B. Gunnarsson íþrótta- og lýðheilsufræðingur veitir innsýn í áhrifin og ráð til að fá hugann til að halda sig við hreyfinguna.
10
Katrín eini matvælaráðherra VG sem tekur ekki afstöðu gegn gjafakvótanum í laxeldinu
Bæði Bjarkey Gunnarsdóttir og Svandís Svavarsdóttir hafa lýst því yfir að þær vilji tímabinda rekstrarleyfin í sjókvíaeldinu. Eini matvælaráðherra VG á síðasta og yfirstandandi kjörtímabili sem ekki hefur gert slíkt hið sama er Katrín Jakobsdóttir forsetaframbjóðandi. Hún vann talsvert að frumvarpinu, fundaði með hagaðilum um það og lét breyta einstaka greinum þess.
Mest lesið í mánuðinum
1
Skólastjórinn hættir eftir áralanga óánægju foreldra
Móðir á Kirkjubæjarklaustri ætlar að flytja með börnin sín úr bænum þar sem hún telur ástandið í Kirkjubæjarskóla óviðunandi. Sonur hennar hefur lítið mætt í skólann í á annað ár eftir atvik í skólanum sem foreldrarnir kærðu til lögreglu. Málið var látið niður falla. Skólastjórinn er nú á förum en sveitarstjórinn segir það „engum einum að kenna þegar tveir deila“.
2
Erla María Markúsdóttir
Hjúkkan sem reyndi að bjarga mér á bráðamóttökunni – og sagði svo upp
Fyrir tveimur árum, upp á dag, dvaldi ég á biðstofu á bráðamóttökunni í rúmar fimm klukkustundir án þess að hitta lækni. Hjúkrunarfræðingurinn sem reyndi að koma mér inn í kerfið gat það ekki. Hún gaf sjálf upp vonina og sagði upp.
3
Rúlletta Róberts og vitnisburðir starfsfólks: „Þetta er bara rosalega mikið álag“
Starfsmenn Alvotech lýsa vinnuálaginu sem ómanneskjulegu og hafa leitað til stéttarfélaga út af ógreiddri yfirvinnu og fleiri málum. Vinnuaðstæðurnar hafa verið svona út af því að Alvotech hefur unnið að því að fá markaðsleyfi fyrir samheitalyf Humira í Bandaríkjunum. Fyrirtækið hefur veðjað öllu á þetta lyf en sala á því hefur dregist saman og samheitalyfjum þess hefur alls ekki gengið eins vel í Bandaríkjunum og reiknað var með.
4
Sóltún keypti jeppa fyrir forstjórann í uppsagnarhrinu
Hjúkrunarheimilið Sóltún hefur verið í hagræðingaraðgerðum og sagt upp starfsfólki á síðustu mánuðum.
5
Mistök, hamingja og væntingar Katrínar
Þegar Katrín Jakobsdóttir missti föður sinn ung að árum lærði hún að lífið er mikilvægara en dauðinn, stundin er núna og ekki eftir neinu að bíða. Hún ólst upp við öryggi sem gerir henni kleift að taka áhættur, en lítur svo á að hún hafi ekki neinu að tapa varðandi framboð sitt til forseta.
6
Fékk ekki að segja bless við eiginmann sinn
Sara Sigurbjörg Guðmundsdóttir, eiginkona Precious Felix Tanimola sem var sendur úr landi til Nígeríu í nótt, segist ekki hafa fengið að kveðja hann: „Síminn var tekinn af honum og ég fékk ekki að segja bless.“ Precious flúði til Íslands frá Úkraínu vegna stríðsins. Honum hafði ári áður verið boðið að spila þar fótbolta með úkraínsku félagsliði.
7
Greindist ungur með Alzheimer og hleypur í fylgd fjölskyldunnar
Hugbúnaðarverkfræðingurinn Stefán Hrafnkelsson er kominn á hjúkrunarheimili eftir að hafa greinst aðeins 58 ára gamall með Alzheimer fyrir sjö árum. Það hefur hjálpað heilsu hans að hlaupa með fjölskyldunni.
8
Sif Sigmarsdóttir
Það sem ég á Bjarna Ben að þakka
Í fullkomnum heimi væri pistlahöfundur atvinnulaus.
9
Sif Sigmarsdóttir
Litla Gunna í Kristjaníu, litli Jón á Kvíabryggju
Væri tíma nútímaforeldra betur varið við að valda börnum sínum vonbrigðum en að keyra þau í ballettíma eða mauka fyrir þau avókadó?
10
Ákveðið að saksækja þrjá í Lindsor-málinu rúmum 15 árum síðar
Sama dag og Geir H. Haarde flutti ræðu til þjóðarinnar þar sem hann bað guð um að blessa Ísland veitti Kaupþing aflandsfélagi lán sem notað var til að kaupa verðlítil skuldabréf af starfsmönnum og vildarviðskiptavini bankans. Nú, 15 og hálfu ári eftir að lánið var veitt, stendur til að saksækja þrjá einstaklinga í Lúxemborg vegna þess.
Athugasemdir