Þessi grein birtist fyrir rúmlega 5 mánuðum.

Nærmynd

Allt líf á jörðinni byggir á sömu prinsippum

Zophonías Jónsson er prófessor í sameindaerfðafræði sem snýst um, eins og hann orðar það, það hvernig lífið virkar, allt frá veirum til manna. Bók á glámbekk breytti stefnu hans í lífinu sem hefur verið full af u-beygjum en hann sér ekki eftir neinni þeirra.

21. desember 2023 · 20:00

Alma Mjöll Ólafsdóttir

alma@heimildin.is

„Ég heiti Zophonías Jónsson og við erum stödd á þriðju hæð í Öskju, náttúruvísindahúsi Háskóla Íslands.“

Hvað ert þú að gera hérna?

Z: „Ég er það sem heitir prófessor í sameindaerfðafræði.

Hvað í ósköpunum þýðir það?

Z: „Það þýðir það að ég á að kenna erfðafræði og sameindaerfðafræði, ég kenni reyndar í ýmsum öðrum fögum líka. Síðan stunda ég rannsóknir á því sviði.“

Ef þú myndir útskýra fyrir barni hvað sameindaerfðafræði væri, hvernig myndir þú útskýra það?

Z: „Það er hvernig erfðaefnið virkar. Sem sagt hvernig DNA-ið í frumunum okkar er eftirmynd að hvernig það er umritað yfir í RNA sem er síðan þýtt yfir í prótein og hvernig þetta allt saman stjórnar því sem gerist í frumunum og síðan í stærra samhengi hvernig frumurnar vinna saman og búa til einstakling. Í raun og veru, sameindaerfðafræði snýst um það hvernig lífið virkar. Ekki bara …

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Pistill

Sif Sigmarsdóttir

Fimm ráð til að rífa sig upp af rassinum

Vitneskjan um endanleikann er ein helsta driffjöður mannkyns.

Viðtal

Ójöfnuður kemur okkur öllum við

Alma Möller landlæknir segir að stjórnvöld og samfélagið allt þurfi að horfast í augu við að hér ríki ójöfnuður í heilsu. Rannsóknir sýna að lífsgæði og lífslíkur þeirra sem búa við efnahagslegan skort eru minni en þeirra sem ná vel endum saman. Alma segir mikilvægast að hlúa að börnum sem alist upp í fátækt. „Því ef fólk fær vont start í lífinu þá á það sér kannski ekki viðreisnar von.“

FréttirForsetakosningar 2024

Halla Tómasdóttir tekur fram úr Jóni Gnarr og nálgast Baldur

Katrín Jakobsdóttir og Halla Hrund Logadóttir halda áfram að leiða kapphlaupið á Bessastaði og nánast með sama fylgi. Báðar hafa þó dalað og fylgi Katrínar hefur aldrei mælst minna í kosningaspá Heimildarinnar.

FréttirFlóttamenn

Missti göngugetuna níu ára og missir „himnaríki“ ellefu ára

Þó að læknar telji mikilvægt að hinn ellefu ára gamli Yazan, sem er með ágengan vöðvarýrnunarsjúkdóm, haldi áfram í læknismeðferð telur Kærunefnd útlendingamála ekkert því til fyrirstöðu að vísa honum til lands sem hann hefur sem stendur engin réttindi í. „Ég hef unnið við þetta í næstum 8 ár og aldrei séð svona afgerandi læknisvottorð,“ segir talsmaður fjölskyldunnar. Sex samtök og fjölmargir Íslendingar hafa mótmælt fyrirhugaðri brottvísun.

SkýringForsetakosningar 2024

Rúmlega þriðjungslíkur á því að Katrín sigri í forsetakosningunum

Alls 100 þúsund sýndarkosningar, byggðar á síðustu gerðu skoðanakönnunum, sýna að tveir frambjóðendur eiga yfir 30 prósent líkur á því að sigra í komandi forsetakosningum.

FréttirLaxeldi

Umhverfistofnun telur bæði ótímabundinn kvóta og veðsetningu hans umdeilanlegar breytingar

Ríkisstofnunin Umhverfisstofnun gerir athugasemdir við tímalengd rekstrarleyfa í sjókvíaeldi hér á landi. Nu þegar hafa borist 54 umsagnir við frumvarpið um lagareldi eftir að það var lagt fram á Alþingi í lok apríl. Frumvarpið er afar umdeilt og hefur umræða um það verið hluti af kosningabaráttunni til embættis forseta Íslands.

Fréttir

Flóttafólki fækkað um meira en 60 prósent milli ára

Haldi sú þróun í komu flóttafólks sem verið hefur það sem af er ári áfram mun kostnaður hins opinbera vegna þjónustu við umsækjendur um vernd dragast saman um sjöunda milljarð króna milli ára.

Gagnrýni

Allt er þegar þrennt er – Samtímaóp

Leikhúsgagnrýnandi Heimildarinnar spáir í líðan landans í grein um þrjú verk sem hafa verið á fjölunum þessa dagana og birta einhvers konar ástand. Það eru verkin: Óperan hundrað þúsund í Kassa Þjóðleikhússins, And Björk, of course … á Nýja sviði Borgarleikhússins og Á rauðu ljósi í Þjóðleikhúskjallaranum.

Fréttir

Vilja hærri auðlindagjöld og komugjöld á ferðamenn

ASÍ segir að sambandið styðji að ráðist verði í endurskoðun á gjaldtöku ferðamanna, veiðigjalda og fiskeldisgjaldi með hækkun auðlindagjalda og að komugjöld verði sett á ferðamenn.

Greining

Popúlísk aðferð til að ná eyrum óöruggra karla

Popúlistar karlmennskunnar njóta sívaxandi vinsælda. Í spjalli Skoðanabræðra við Patrik Atlason virtist ljóst að konur eigi að tilheyra hlutverki hefðbundinnar húsmóður á meðan að karlinn sér fyrir tekjum heimilisins. Ungir karlmenn eru stöðugt áreittir af algóryþmum samfélagsmiðla með predikurum goðsagnakenndrar karlmennsku, endalausu klámi og óraunhæfum markmiðum sem grafa undan sjálfsvitund þeirra.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Reynsla

Erla María Markúsdóttir

Hjúkkan sem reyndi að bjarga mér á bráðamóttökunni – og sagði svo upp

Fyrir tveimur árum, upp á dag, dvaldi ég á biðstofu á bráðamóttökunni í rúmar fimm klukkustundir án þess að hitta lækni. Hjúkrunarfræðingurinn sem reyndi að koma mér inn í kerfið gat það ekki. Hún gaf sjálf upp vonina og sagði upp.

Fréttir

Fékk ekki að segja bless við eiginmann sinn

Sara Sigurbjörg Guðmundsdóttir, eiginkona Precious Felix Tanimola sem var sendur úr landi til Nígeríu í nótt, segist ekki hafa fengið að kveðja hann: „Síminn var tekinn af honum og ég fékk ekki að segja bless.“ Precious flúði til Íslands frá Úkraínu vegna stríðsins. Honum hafði ári áður verið boðið að spila þar fótbolta með úkraínsku félagsliði.

VettvangurHlaupablaðið 2024

Greindist ungur með Alzheimer og hleypur í fylgd fjölskyldunnar

Hugbúnaðarverkfræðingurinn Stefán Hrafnkelsson er kominn á hjúkrunarheimili eftir að hafa greinst aðeins 58 ára gamall með Alzheimer fyrir sjö árum. Það hefur hjálpað heilsu hans að hlaupa með fjölskyldunni.

FréttirForsetakosningar 2024

Halla Tómasdóttir hótar að endurtaka leikinn frá 2016

Halla Hrund Logadóttir er enn með forystu í kapphlaupinu á Bessastaði og Katrín Jakobsdóttir er skammt undan. Báðar hafa hins vegar verið að tapa fylgi og sömu sögu er að segja um Baldur Þórhallsson og Jón Gnarr. Sú sem hefur verið að taka mest til sín er Halla Tómasdóttir.

FréttirForsetakosningar 2024

Kveikti í húsinu og hugsaði: „Þetta er of mikið fyrir eina litla konu, nú er ég hætt“

Katrín Jakobsdóttir var undir gríðarlegu álagi árið 2012. Svo miklu að hún gleymdi að hún væri að sjóða snuð með þeim afleiðingum að slökkviliðið var kallað út. „Þá settist ég á tröppurnar fyrir utan með alla strákana og hugsaði með mér að þetta væri of mikið.“

Greining

Skuldir á hvern íbúa í Garðabæ og Hafnarfirði nálgast tvær milljónir króna

Mikið er skeggrætt um fjárhagsstöðu sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu. Þegar horft er á skuldastöðu þess hluta reksturs þeirra sem er fjármagnaður með skatttekjum er staðan skást í Kópavogi og Reykjavík en versnar hraðast í Garðabæ og á Seltjarnarnesi, þar sem veltufé frá rekstri var neikvætt í fyrra. Hafnarfjörður er eina sveitarfélagið á höfuðborgarsvæðinu sem var með veltufjárhlutfall, sem segir til um getu sveitarfélags til að borga skuldir sínar, umfram það sem æskilegt er. Heimildin rýndi í ársreikninga sveitarfélaganna.

ÚttektHlaupablaðið 2024

Svona breytist líkaminn við hlaup

Hjartalæknirinn Þórdís Jóna Hrafnkelsdóttir lýsir góðum og síðri áhrifum hlaups á mannslíkamann, allt frá hjarta niður í frumustig. Hún þekkir þau á eigin skinni, verandi langhlaupari til margra ára. „Í gegnum tíðina hefur þetta verið mjög góð leið til þess að takast kannski mest á við álag í vinnunni,“ segir hún.

Fréttir

Öryggisverðir gæta Bjarna – „Nokkuð góðir í að vera ósýnilegir“

Bjarni Benediktsson forsætisráðherra vill ekki kalla þá lífverði, öryggisverðina sem fylgja honum hvert fótmál. „Þeir eru nokkuð góðir í að vera ósýnilegir þannig að ég geti sinnt mínum störfum,“ segir hann. Áhættumat vegna öryggis ráðherra ríkisstjórnar Íslands er í sífelldri endurskoðun, samkvæmt embætti ríkislögreglustjóra.

ViðtalHlaupablaðið 2024

Hvað gerist í huganum þegar við hreyfum okkur?

„Mögnuð“ breyting verður á huganum þegar við hreyfum okkur. Hreyfing virkar eins og þunglyndislyf á þau sem glíma við vægt eða miðlungs þunglyndi. Endorfín, sem fást við hlaup, hafa áhrif á túlkun tilfinninga, deyfa sársauka og valda sælutilfinningu. Steinn B. Gunnarsson íþrótta- og lýðheilsufræðingur veitir innsýn í áhrifin og ráð til að fá hugann til að halda sig við hreyfinguna.

Leiðari

Þórður Snær Júlíusson

Er það að gefa að minnsta kosti hálfan milljarð góð meðferð opinbers fjár?

Fyrrverandi ríkislögreglustjóri með sterk flokkspólitísk tengsl tók ákvörðun um að gera vel við nána samstarfsmenn sína rétt áður en þeir fóru á eftirlaun og rétt áður en hann þurfti að semja um starfslok. Kostnaðurinn við þessa ákvörðun er að minnsta kosti rúmlega 500 milljónir króna og skattgreiðendur bera hann. Tveir núverandi ráðherrar voru kolrangstæðir í yfirlýsingum sínum um málið að mati Hæstaréttar og núverandi dómsmálaráðherra getur ekki fengið sig til að biðja um rannsókn á því.

Mest lesið í mánuðinum

Reynsla

Erla María Markúsdóttir

Hjúkkan sem reyndi að bjarga mér á bráðamóttökunni – og sagði svo upp

Fréttir

Skólastjórinn hættir eftir áralanga óánægju foreldra

Móðir á Kirkjubæjarklaustri ætlar að flytja með börnin sín úr bænum þar sem hún telur ástandið í Kirkjubæjarskóla óviðunandi. Sonur hennar hefur lítið mætt í skólann í á annað ár eftir atvik í skólanum sem foreldrarnir kærðu til lögreglu. Málið var látið niður falla. Skólastjórinn er nú á förum en sveitarstjórinn segir það „engum einum að kenna þegar tveir deila“.

ÚttektRóbert Wessman, Alvogen og Alvotech

Rúlletta Róberts og vitnisburðir starfsfólks: „Þetta er bara rosalega mikið álag“

Starfsmenn Alvotech lýsa vinnuálaginu sem ómanneskjulegu og hafa leitað til stéttarfélaga út af ógreiddri yfirvinnu og fleiri málum. Vinnuaðstæðurnar hafa verið svona út af því að Alvotech hefur unnið að því að fá markaðsleyfi fyrir samheitalyf Humira í Bandaríkjunum. Fyrirtækið hefur veðjað öllu á þetta lyf en sala á því hefur dregist saman og samheitalyfjum þess hefur alls ekki gengið eins vel í Bandaríkjunum og reiknað var með.

ViðtalForsetakosningar 2024

Mistök, hamingja og væntingar Katrínar

Þegar Katrín Jakobsdóttir missti föður sinn ung að árum lærði hún að lífið er mikilvægara en dauðinn, stundin er núna og ekki eftir neinu að bíða. Hún ólst upp við öryggi sem gerir henni kleift að taka áhættur, en lítur svo á að hún hafi ekki neinu að tapa varðandi framboð sitt til forseta.

Fréttir

Fékk ekki að segja bless við eiginmann sinn

VettvangurHlaupablaðið 2024

Greindist ungur með Alzheimer og hleypur í fylgd fjölskyldunnar

Pistill

Sif Sigmarsdóttir

Það sem ég á Bjarna Ben að þakka

Í fullkomnum heimi væri pistlahöfundur atvinnulaus.

Pistill

Sif Sigmarsdóttir

Litla Gunna í Kristjaníu, litli Jón á Kvíabryggju

Væri tíma nútímaforeldra betur varið við að valda börnum sínum vonbrigðum en að keyra þau í ballettíma eða mauka fyrir þau avókadó?

Skýring

Ákveðið að saksækja þrjá í Lindsor-málinu rúmum 15 árum síðar

Sama dag og Geir H. Haarde flutti ræðu til þjóðarinnar þar sem hann bað guð um að blessa Ísland veitti Kaupþing aflandsfélagi lán sem notað var til að kaupa verðlítil skuldabréf af starfsmönnum og vildarviðskiptavini bankans. Nú, 15 og hálfu ári eftir að lánið var veitt, stendur til að saksækja þrjá einstaklinga í Lúxemborg vegna þess.

FréttirÁ vettvangi

Þolendur sæmdarkúgunar eru allt niður í sjö ára gamlir

Sæmdarkúgun hefur færst í aukana síðastliðin ár, en lögreglan telur aðeins hluta slíkra brota rata inn á borð til sín. Þolendur eru oft mjög ungir, jafnvel á grunnskólaaldri. Þetta kemur fram í nýjasta þætti Á vettvangi í umsjón Jóhannesar Kr. Kristjánssonar.