Þessi grein birtist fyrir rúmlega 5 mánuðum.

Smartland sálarinnar

Einn helsti veik­leiki bók­ar­inn­ar er að hún er hrein­lega of stutt, það eru ákveðn­ir þætt­ir sem hefði gjarn­an mátt kafa dýpra í, skrif­ar Ás­geir H. Ing­ólfs­son gagn­rýn­andi.

Smartland sálarinnar
Bók

Melan­kól­ía vakn­ar

Höfundur Sölvi Björn Sigurðsson
Sögur útgáfa
224 blaðsíður
Niðurstaða:

Melankólía vaknar er ort inn í form hælisbókmenntanna, samfélag og manneskja eru sálgreind samtímis í forvitnilegri samtímalýsingu sem hefði þó mátt vera örlítið lengri til að ná almennilega utan um helstu söguefnin.

Gefðu umsögn

Embla er tvíkynhneigður tvíburi sem sér stundum tvíhöfða veru. Hún syrgir líka tvær stórar ástir í lífi sínu og það eru þónokkrir tvífarar á sveimi í þessari bók.

„„Ég held reyndar, Melankólía mín, að þú sért eitthvað að plata mig.“ Hann hafði kallað hana þessu nafni frá því þau voru börn. Þau höfðu rekist á orðið áður en þau skildu hvað það merkti og fundist það fallegt. Síðar, þegar merkingin laukst upp fyrir þeim, fannst Bjarka engin ástæða til að hætta að nota það um systur sína. Hún var ekki beinlínis döpur en þó lá yfir henni alvara, eins og hluti af henni hefði einhvers staðar orðið eftir og henni hefði aldrei gefist færi á að endurheimta hann.“

Þessi orðaskipti eiga sér stað í byrjun bókar og jú, hún er að plata Bjarka, tvíburabróður sinn. Hún þykist ætla að taka að sér tímabundna vinnu í sólinni í Lecce en er þvert á móti á leiðinni á dularfullt heilsuhæli norður í landi. Sem er laustengt þessu sem var í fréttunum fyrir nágrannaerjur fyrir nokkrum misserum, eitt af nokkrum dæmum þar sem veruleiki fréttanna villist inn á síður bókarinnar.

En þetta er kyndugt hæli. Embla bíður sífellt eftir að fá leiðsögn einhvers sálfræðings eða jógakennara eða annara sérfræðinga, en þess í stað virðist Siggó sjá um allt, maður sem er óþolandi hress en hræðist þó alltaf dýpið og er lýst á einum stað eins og „forstjóri íþróttadeildar í einhverjum af nágrannasveitarfélögum Reykjavíkur“ og annars staðar eins og bankamanni. Óhóflega hress skemmtanastjóri kemur líka upp í hugann.

„Eins og oft í hælisbókmenntum er frekar verið að sálgreina fjöldann en einstaklinginn, hælið er svipmynd af samfélagi yfirborðsins“

Langlengsti kafli bókarinnar fjallar svo um langan fund þar sem flestir gestir hælisins eru beðnir um að létta af sér hugarvíli sínu, en tekst það misvel, enda Siggó sífellt að grípa fram í. Sögurnar eru sjaldnast nógu krassandi eða frumlegar – en vandinn er kannski frekar hans eigin athyglisbrestur. Sögurnar reynast vissulega margar keimlíkar, kannski af því ákveðnir hlutir eru í tísku, mögulega er þetta fuglabjarg samfélagsmiðla þar sem allir játa á sig þau áföll sem eru í umræðunni, eða reyna allavega að finna slíkan vinkil. Þetta er líka ádeila á hina snubbóttu frásögn, sögurnar verða síbylja þegar þær enduróma hver aðra í fátæklegri fjölmiðlaútgáfu, en eru sértækar og áhugaverðar þegar kafað er í djúpið, sem Siggó leyfir þeim sjaldnast.

Bókin kallast á við ýmsar bækur á hæli, og gengst fúslega við því. „Hún hafði átt von á Töfrafjallinu, Kveðjuvalsinum, Gaukshreiðrinu, Norwegian Wood […] allt skáldsögur sem gerðust á hælum; listinn var endalaus.“

Töfrafjallið vofir sannarlega yfir, þarna er ævafornt fjall yfir setrinu, eins og klassísk skáldsaga sem gnæfir yfir þessari, og eins og oft í hælisbókmenntum er frekar verið að sálgreina fjöldann en einstaklinginn, hælið er svipmynd af samfélagi yfirborðsins sem er gersamlega ómögulegt að gægjast undir, jafnvel þótt slökkt sé á netinu úti í sveit. Þannig þvælast Smartland, Seðlabankinn og loftslagshamfarir fyrir bata persónanna, og þær þurfa að takast á við það ómögulega verkefni að lækna sjálfa sig og heiminn líka. En innst inni vita þær þó að fyrst þurfa þær að finna hið einstaka, að finna kjarnann – sem er ekki endilega auðvelt fyrir klofinn tvíbura.

Á hælinu er þó ekki allt sem sýnist. Snemma í bókinni er Embla sett í einhvers konar dáleiðslutæki og hin furðu hversdagslega Vera með tvö höfuð dúkkar reglulega upp, það er eitthvað skakkt hérna, eitthvað örlítið á skjön við raunveruleikann, sem er ekki óalgengt stef hjá Sölva Birni.

Það togast svo í mér hvort endirinn gangi nógu vel upp – en eiginlega er helsti veikleiki bókarinnar að hún smitast aðeins af Siggó og er hreinlega of stutt, það eru ákveðnir þættir sem hefði gjarnan mátt kafa dýpra í. Miðkaflinn langi er í raun passlega langur, en það hefði vel mátt lengja og dýpka bæði það sem kemur á undan og eftir.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Ójöfnuður kemur okkur öllum við
2
Viðtal

Ójöfn­uð­ur kem­ur okk­ur öll­um við

Alma Möller land­lækn­ir seg­ir að stjórn­völd og sam­fé­lag­ið allt þurfi að horf­ast í augu við að hér ríki ójöfn­uð­ur í heilsu. Rann­sókn­ir sýna að lífs­gæði og lífs­lík­ur þeirra sem búa við efna­hags­leg­an skort eru minni en þeirra sem ná vel end­um sam­an. Alma seg­ir mik­il­væg­ast að hlúa að börn­um sem al­ist upp í fá­tækt. „Því ef fólk fær vont start í líf­inu þá á það sér kannski ekki við­reisn­ar von.“
Missti göngugetuna níu ára og missir „himnaríki“ ellefu ára
4
FréttirFlóttamenn

Missti göngu­get­una níu ára og miss­ir „himna­ríki“ ell­efu ára

Þó að lækn­ar telji mik­il­vægt að hinn ell­efu ára gamli Yaz­an, sem er með ágeng­an vöðvarýrn­un­ar­sjúk­dóm, haldi áfram í lækn­is­með­ferð tel­ur Kær­u­nefnd út­lend­inga­mála ekk­ert því til fyr­ir­stöðu að vísa hon­um til lands sem hann hef­ur sem stend­ur eng­in rétt­indi í. „Ég hef unn­ið við þetta í næst­um 8 ár og aldrei séð svona af­ger­andi lækn­is­vott­orð,“ seg­ir tals­mað­ur fjöl­skyld­unn­ar. Sex sam­tök og fjöl­marg­ir Ís­lend­ing­ar hafa mót­mælt fyr­ir­hug­aðri brott­vís­un.
Umhverfistofnun telur bæði ótímabundinn kvóta og veðsetningu hans umdeilanlegar breytingar
6
FréttirLaxeldi

Um­hverfi­stofn­un tel­ur bæði ótíma­bund­inn kvóta og veð­setn­ingu hans um­deil­an­leg­ar breyt­ing­ar

Rík­is­stofn­un­in Um­hverf­is­stofn­un ger­ir at­huga­semd­ir við tíma­lengd rekstr­ar­leyfa í sjókvía­eldi hér á landi. Nu þeg­ar hafa borist 54 um­sagn­ir við frum­varp­ið um lagar­eldi eft­ir að það var lagt fram á Al­þingi í lok apríl. Frum­varp­ið er af­ar um­deilt og hef­ur um­ræða um það ver­ið hluti af kosn­inga­bar­átt­unni til embætt­is for­seta Ís­lands.
Popúlísk aðferð til að ná eyrum óöruggra karla
10
Greining

Po­púlí­sk að­ferð til að ná eyr­um óör­uggra karla

Po­púl­ist­ar karl­mennsk­unn­ar njóta sí­vax­andi vin­sælda. Í spjalli Skoð­ana­bræðra við Pat­rik Atla­son virt­ist ljóst að kon­ur eigi að til­heyra hlut­verki hefð­bund­inn­ar hús­móð­ur á með­an að karl­inn sér fyr­ir tekj­um heim­il­is­ins. Ung­ir karl­menn eru stöð­ugt áreitt­ir af al­gór­yþm­um sam­fé­lags­miðla með pre­dik­ur­um goð­sagna­kenndr­ar karl­mennsku, enda­lausu klámi og óraun­hæf­um mark­mið­um sem grafa und­an sjálfs­vit­und þeirra.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Fékk ekki að segja bless við eiginmann sinn
2
Fréttir

Fékk ekki að segja bless við eig­in­mann sinn

Sara Sig­ur­björg Guð­munds­dótt­ir, eig­in­kona Precious Fel­ix Tani­mola sem var send­ur úr landi til Níg­er­íu í nótt, seg­ist ekki hafa feng­ið að kveðja hann: „Sím­inn var tek­inn af hon­um og ég fékk ekki að segja bless.“ Precious flúði til Ís­lands frá Úkraínu vegna stríðs­ins. Hon­um hafði ári áð­ur ver­ið boð­ið að spila þar fót­bolta með úkraínsku fé­lagsliði.
Skuldir á hvern íbúa í Garðabæ og Hafnarfirði nálgast tvær milljónir króna
6
Greining

Skuld­ir á hvern íbúa í Garða­bæ og Hafnar­firði nálg­ast tvær millj­ón­ir króna

Mik­ið er skegg­rætt um fjár­hags­stöðu sveit­ar­fé­laga á höf­uð­borg­ar­svæð­inu. Þeg­ar horft er á skulda­stöðu þess hluta rekst­urs þeirra sem er fjár­magn­að­ur með skatt­tekj­um er stað­an skást í Kópa­vogi og Reykja­vík en versn­ar hrað­ast í Garða­bæ og á Seltjarn­ar­nesi, þar sem veltu­fé frá rekstri var nei­kvætt í fyrra. Hafn­ar­fjörð­ur er eina sveit­ar­fé­lag­ið á höf­uð­borg­ar­svæð­inu sem var með veltu­fjár­hlut­fall, sem seg­ir til um getu sveit­ar­fé­lags til að borga skuld­ir sín­ar, um­fram það sem æski­legt er. Heim­ild­in rýndi í árs­reikn­inga sveit­ar­fé­lag­anna.
Öryggisverðir gæta Bjarna – „Nokkuð góðir í að vera ósýnilegir“
8
Fréttir

Ör­ygg­is­verð­ir gæta Bjarna – „Nokk­uð góð­ir í að vera ósýni­leg­ir“

Bjarni Bene­dikts­son for­sæt­is­ráð­herra vill ekki kalla þá líf­verði, ör­ygg­is­verð­ina sem fylgja hon­um hvert fót­mál. „Þeir eru nokk­uð góð­ir í að vera ósýni­leg­ir þannig að ég geti sinnt mín­um störf­um,“ seg­ir hann. Áhættumat vegna ör­ygg­is ráð­herra rík­is­stjórn­ar Ís­lands er í sí­felldri end­ur­skoð­un, sam­kvæmt embætti rík­is­lög­reglu­stjóra.
Hvað gerist í huganum þegar við hreyfum okkur?
9
ViðtalHlaupablaðið 2024

Hvað ger­ist í hug­an­um þeg­ar við hreyf­um okk­ur?

„Mögn­uð“ breyt­ing verð­ur á hug­an­um þeg­ar við hreyf­um okk­ur. Hreyf­ing virk­ar eins og þung­lynd­is­lyf á þau sem glíma við vægt eða miðl­ungs þung­lyndi. Endorfín, sem fást við hlaup, hafa áhrif á túlk­un til­finn­inga, deyfa sárs­auka og valda sælu­til­finn­ingu. Steinn B. Gunn­ars­son íþrótta- og lýð­heilsu­fræð­ing­ur veit­ir inn­sýn í áhrif­in og ráð til að fá hug­ann til að halda sig við hreyf­ing­una.
Þórður Snær Júlíusson
10
Leiðari

Þórður Snær Júlíusson

Er það að gefa að minnsta kosti hálf­an millj­arð góð með­ferð op­in­bers fjár?

Fyrr­ver­andi rík­is­lög­reglu­stjóri með sterk flokk­spóli­tísk tengsl tók ákvörð­un um að gera vel við nána sam­starfs­menn sína rétt áð­ur en þeir fóru á eft­ir­laun og rétt áð­ur en hann þurfti að semja um starfs­lok. Kostn­að­ur­inn við þessa ákvörð­un er að minnsta kosti rúm­lega 500 millj­ón­ir króna og skatt­greið­end­ur bera hann. Tveir nú­ver­andi ráð­herr­ar voru kolrang­stæð­ir í yf­ir­lýs­ing­um sín­um um mál­ið að mati Hæsta­rétt­ar og nú­ver­andi dóms­mála­ráð­herra get­ur ekki feng­ið sig til að biðja um rann­sókn á því.

Mest lesið í mánuðinum

Skólastjórinn hættir eftir áralanga óánægju foreldra
2
Fréttir

Skóla­stjór­inn hætt­ir eft­ir ára­langa óánægju for­eldra

Móð­ir á Kirkju­bæj­arklaustri ætl­ar að flytja með börn­in sín úr bæn­um þar sem hún tel­ur ástand­ið í Kirkju­bæj­ar­skóla óvið­un­andi. Son­ur henn­ar hef­ur lít­ið mætt í skól­ann í á ann­að ár eft­ir at­vik í skól­an­um sem for­eldr­arn­ir kærðu til lög­reglu. Mál­ið var lát­ið nið­ur falla. Skóla­stjór­inn er nú á för­um en sveit­ar­stjór­inn seg­ir það „eng­um ein­um að kenna þeg­ar tveir deila“.
Rúlletta Róberts og vitnisburðir starfsfólks: „Þetta er bara rosalega mikið álag“
3
ÚttektRóbert Wessman, Alvogen og Alvotech

Rúll­etta Ró­berts og vitn­is­burð­ir starfs­fólks: „Þetta er bara rosa­lega mik­ið álag“

Starfs­menn Al­votech lýsa vinnu­álag­inu sem ómann­eskju­legu og hafa leit­að til stétt­ar­fé­laga út af ógreiddri yf­ir­vinnu og fleiri mál­um. Vinnu­að­stæð­urn­ar hafa ver­ið svona út af því að Al­votech hef­ur unn­ið að því að fá mark­aðs­leyfi fyr­ir sam­heita­lyf Humira í Banda­ríkj­un­um. Fyr­ir­tæk­ið hef­ur veðj­að öllu á þetta lyf en sala á því hef­ur dreg­ist sam­an og sam­heita­lyfj­um þess hef­ur alls ekki geng­ið eins vel í Banda­ríkj­un­um og reikn­að var með.
Fékk ekki að segja bless við eiginmann sinn
5
Fréttir

Fékk ekki að segja bless við eig­in­mann sinn

Sara Sig­ur­björg Guð­munds­dótt­ir, eig­in­kona Precious Fel­ix Tani­mola sem var send­ur úr landi til Níg­er­íu í nótt, seg­ist ekki hafa feng­ið að kveðja hann: „Sím­inn var tek­inn af hon­um og ég fékk ekki að segja bless.“ Precious flúði til Ís­lands frá Úkraínu vegna stríðs­ins. Hon­um hafði ári áð­ur ver­ið boð­ið að spila þar fót­bolta með úkraínsku fé­lagsliði.
Ákveðið að saksækja þrjá í Lindsor-málinu rúmum 15 árum síðar
9
Skýring

Ákveð­ið að sak­sækja þrjá í Lindsor-mál­inu rúm­um 15 ár­um síð­ar

Sama dag og Geir H. Haar­de flutti ræðu til þjóð­ar­inn­ar þar sem hann bað guð um að blessa Ís­land veitti Kaupþing af­l­ands­fé­lagi lán sem not­að var til að kaupa verð­lít­il skulda­bréf af starfs­mönn­um og vild­ar­við­skipta­vini bank­ans. Nú, 15 og hálfu ári eft­ir að lán­ið var veitt, stend­ur til að sak­sækja þrjá ein­stak­linga í Lúx­em­borg vegna þess.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár