Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 4 árum.

Þjóðir heims slást um grímur, hanska og hlífðarsloppa

Næg­ar birgð­ir eru til í land­inu af hlífð­ar­bún­aði á borð við grím­ur, hlífð­arsloppa og ýms­um sótt­varna­bún­aði og unn­ið er að því, und­ir for­ystu Al­manna­varna, að koma meiri bún­aði til lands­ins. Stað­an er önn­ur víða um heim, þar sem vönt­un er á slík­um bún­aði.

Þjóðir heims slást um grímur, hanska og hlífðarsloppa
Hlífðarbúnaður Hér á landi er nóg til af hlífðarbúnaði, á borð við grímur, hlífðarsloppa og ýmsan sóttvarnabúnaði, sem heilbrigðisstarfsfólk notar vegna COVID-19 faraldursins. Þvi er ekki að heilsa á heimsvísu, þar sem mikill skortur er á slíku. Mynd: AFP

Hér á landi eru nægar birgðir af hlífðarbúnaði á borð við grímur, hlífðarsloppa og ýmsum sóttvarnabúnaði sem heilbrigðisstarfsfólk notar vegna COVID-19 faraldursins. Staðan er önnur víða um heim, þar sem vöntun er á slíkum búnaði og hafa læknar og hjúkrunarfólk í mörgum löndum áhyggjur af því að þessi skortur auki enn á útbreiðslu veirunnar og stefni heilbrigðisstarfsfólki í hættu. Nú er unnið að því, undir forystu Almannavarna, að koma meiri búnaði til landsins.

Olía og stál eru að öllu jöfnu efst á lista yfir eftirsóttasta varninginn á heimsmarkaði. En núna slást þjóðir heims um grímur, hanska og hlífðarsloppa. Hvergi nærri nóg er framleitt af þessum vörum í heiminum og verðið á þeim hefur snarhækkað undanfarnar vikur. Smitvarnabúnaður sem þessi er oft  kallaður PPE sem er skammstöfun fyrir Personal Protective Equipment og Kína er eitt helsta framleiðslulandið.

Mikið pantað í svínaflensufaraldrinum

Kjartan Hreinn NjálssonHann segir að gríðarmikið magn af hlífðarbúnaði hafi verið pantað í svínaflensufaraldrinum 2009 og að engin ástæða sé til að hafa áhyggjur af skorti hér á landi.

„Það er gríðarleg eftirspurn og takmarkað framboð eftir þessum búnaði á heimsvísu,“ segir Kjartan Hreinn Njálsson, aðstoðarmaður landlæknis, en Embætti landlæknis hefur umsjón með lager sóttvarnalæknis sem geymir hlífðarbúnað sem þennan. Hann segir að mikið magn hafi verið pantað í svínaflensufaraldrinum 2009, þær birgðir séu að mestu leyti enn til og að engin ástæða sé til að hafa áhyggjur af skorti.

„Þessar birgðir eru geymdar á lager sóttvarnalæknis, heilbrigðisstofnanir sjá að öllu jöfnu um að panta sjálfar búnað sem þennan en þær geta einnig fengið búnað af lagernum ef þörf krefur. Við eigum nóg. En við viljum eiga meira og það er verið að vinna að því í samstarfi Almannavarna, Embætti landlæknis og Landspítala, undir forystu Almannavarna,  um að koma meiri hlífðarbúnaði til landsins. Núna fer fram þarfagreining á Landspítala um hvers er þörf þar. Þegar það liggur fyrir verður pöntun send út og það er ljóst að við munum panta miklu meira en endanlega verður þörf á. Það er þá gert til að tryggja að eiga nóg og að geta aðstoðað aðrar þjóðir, verði þörf á því.“ 

„Það er verið að vinna að því í samstarfi Almannavarna, Embætti landlæknis og Landspítala að koma meiri hlífðarbúnaði til landsins“ 

Krefjandi verkefni

Hann segir að ekkert bendi til annars en að fá megi búnaðinn þrátt fyrir mikla eftirspurn á heimsvísu. „Það mun kannski taka aðeins lengri tíma en vanalega. Lykilframleiðslusvæðið í Kína er að opnast, þessir birgjar og framleiðendur gera sér grein fyrir því að það er mikil þörf. Þetta er krefjandi verkefni, allar þjóðir heims eru á höttunum eftir því sama, eins og kom berlega í ljós um daginn þegar veirupinna skorti,“ segir Kjartan. Hann segir að ekki hafi orðið vart við verðhækkun á hlífðar- og sóttvarnabúnaði. „En veirupinnarnir hafa aftur á móti hækkað í verði og það er bara þannig að hæstbjóðandi á greiðasta aðgang að þeim,“  segir Kjartan.

Norðmenn óttast skort

Erna SolbergNorskir fjölmiðlar segja að birgðir af hlífðarbúnaði séu takmarkaðar í Noregi.

Norsk heilbrigðisyfirvöld hafa verið gagnrýnd fyrir að hafa ekki gætt að birgðastöðu á þessum búnaði.  Erna Solberg, forsætisráðherra Noregs, sagði í vikunni að kaup á búnaðinum væri krefjandi verkefni. Þangað til það yrði leyst þyrfti að nota þann búnað, sem til væri í landinu, á ábyrgan hátt.

„Ég óttast að skortur á hlífðarbúnaði muni leiða til fjölgunar smita meðal heimilislækna,“ segir Nina Irene Wiggen, talsmaður heimilislækna í Ósló í Noregi í samtali við Norska ríkissjónvarpið. „Þegar það gerist hrynur heilbrigðiskerfið.“

Í umfjöllun Norska ríkisútvarpsins segir að það hafi ítrekað reynt að fá upplýsingar um það frá stjórnvöldum hversu mikið af þessum útbúnaði er til í landinu. Þær upplýsingar hafa ekki verið gefnar og í svari frá norska heilbrigðisráðuneytinu er ástæðan sögð vera að það gæti valdið ótta og óöryggi meðal Norðmanna. Þá gæti það orðið til þess að þau lönd sem framleiða þennan varning myndu hækka verðið á honum upp úr öll valdi, gæfu tölurnar til kynna að Noreg skorti þennan búnað.

Ástralskir hjúkrunarfræðingar endurnýta grímurnar

Nýverið tilkynntu heilbrigðisyfirvöld í Queensland í Ástralíu að ef heilbrigðisstarfsfólk á svæðinu yrði uppvíst að því að taka smitvarnabúnað ófrjálsri hendi, gæti það leitt til lögsókna. Þar er svo mikill skortur á búnaðinum, að hjúkrunarfræðingum hefur verið sagt að endurnýta grímurnar fyrir sjúklinga. Þetta er eins og að senda fólk í fremstu línu orrustu án vopna, segir talsmaður hjúkrunarfræðinga á svæðinu við ástralska vefmiðilinn ABC.

Hvatt til að virkja ákvæði í bandarískum neyðarlögum

Það sama hafa bandarískir heilbrigðisstarfsmenn þurft að gera og í yfirlýsingu sem samtök þeirra sendu Donald Trump Bandaríkjaforseta fyrr í vikunni er forsetinn hvattur til að taka í gildi ákvæði í neyðarlögum sem virkjuð voru í landinu 18. mars sem leyfa alríkisstjórninni að taka yfir og flýta framleiðslu einkafyrirtækja á þeim lækninga- og heilbrigðisvörum sem metnar eru nauðsynlegar, þar á meðal grímum og hlífðarbúnaði.  

Donald Trump forseti BandaríkjannaHann er hvattur til að taka í gildi ákvæði í neyðarlögum sem virkjuð voru í landinu 18. mars sem leyfa alríkisstjórninni að taka yfir og flýta framleiðslu einkafyrirtækja á þeim lækninga- og heilbrigðisvörum sem metnar eru nauðsynlegar, þar á meðal grímum og hlífðarbúnaði.

Forsetinn var spurður á blaðamannafundi í byrjun vikunnar hvers vegna þetta ákvæði hefði ekki verið virkjað. Hann svaraði því ekki beint, en sagði að ákvæðið væri til staðar ef á þyrfti að halda. 

Pólitískt deilumál

Málið er orðið að pólitísku deilumáli og meðal þeirra sem hafa gagnrýnt forsetann er Bernie Sanders, sem sækist nú eftir útnefningu sem forsetaefni Demókrataflokksins. Í tísti sínu í gær skrifaði Sanders að það væri óásættanlegt að heilbrigðisstarfsfólk þyrfti að sinna COVID-19 smituðum án hlífðarbúnaðar og hvatti forsetann til að virkja lagaákvæðið.

Andrew CuomoHann segir mikinn skort á hlífðarbúnaði í New York ríki.

Nú hafa sjúkrahús  í mörgum ríkjum Bandaríkjanna biðlað til snyrtistofa, iðnaðarmanna og annarra sem nota hanska við störf sín um að gefa þá til heilbrigðisþjónustunnar.

Í viðtali við The Washington Post segir Andrew M. Cuomo, ríkisstjóri New York ríkis að það sé einfaldlega ekki hægt að fá meiri hlífðarbúnað. „Þetta er ekki spurning um peninga. Við þurfum alríkishjálp og við þurfum hana núna,“ segir Cuomo. Þær birgðir, sem sjúkrahús borgarinnar eigi nú, muni í mesta lagi duga í örfáar vikur. 

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Covid-19

Mest lesið

Skuldir á hvern íbúa í Garðabæ og Hafnarfirði nálgast tvær milljónir króna
2
Greining

Skuld­ir á hvern íbúa í Garða­bæ og Hafnar­firði nálg­ast tvær millj­ón­ir króna

Mik­ið er skegg­rætt um fjár­hags­stöðu sveit­ar­fé­laga á höf­uð­borg­ar­svæð­inu. Þeg­ar horft er á skulda­stöðu þess hluta rekst­urs þeirra sem er fjár­magn­að­ur með skatt­tekj­um er stað­an skást í Kópa­vogi og Reykja­vík en versn­ar hrað­ast í Garða­bæ og á Seltjarn­ar­nesi, þar sem veltu­fé frá rekstri var nei­kvætt í fyrra. Hafn­ar­fjörð­ur er eina sveit­ar­fé­lag­ið á höf­uð­borg­ar­svæð­inu sem var með veltu­fjár­hlut­fall, sem seg­ir til um getu sveit­ar­fé­lags til að borga skuld­ir sín­ar, um­fram það sem æski­legt er. Heim­ild­in rýndi í árs­reikn­inga sveit­ar­fé­lag­anna.
Fékk ekki að segja bless við eiginmann sinn
3
Fréttir

Fékk ekki að segja bless við eig­in­mann sinn

Sara Sig­ur­björg Guð­munds­dótt­ir, eig­in­kona Precious Fel­ix Tani­mola sem var send­ur úr landi til Níg­er­íu í nótt, seg­ist ekki hafa feng­ið að kveðja hann: „Sím­inn var tek­inn af hon­um og ég fékk ekki að segja bless.“ Precious flúði til Ís­lands frá Úkraínu vegna stríðs­ins. Hon­um hafði ári áð­ur ver­ið boð­ið að spila þar fót­bolta með úkraínsku fé­lagsliði.
„Óviðunandi“ að bíða í þrjú ár – Var læstur inni árum saman
4
FréttirFatlað fólk beitt nauðung

„Óvið­un­andi“ að bíða í þrjú ár – Var læst­ur inni ár­um sam­an

Þriggja ára bið eft­ir ráð­gjöf frá sér­fræðiteymi um að­gerð­ir til að draga úr beit­ingu nauð­ung­ar í þjón­ustu við fatl­að fólk er óvið­un­andi að mati fé­lags- og vinnu­mark­aðs­ráðu­neyt­is­ins. Það var hins veg­ar sá tími sem Ak­ur­eyr­ar­bær beið eft­ir ráð­gjöf­inni í máli Sveins Bjarna­son­ar sem var læst­ur inni í íbúð á veg­um bæj­ar­ins. Ráðu­neyt­ið ít­rek­ar þó ábyrgð þeirra sem beita slíkri nauð­ung.
Hvað gerist í huganum þegar við hreyfum okkur?
6
ViðtalHlaupablaðið 2024

Hvað ger­ist í hug­an­um þeg­ar við hreyf­um okk­ur?

„Mögn­uð“ breyt­ing verð­ur á hug­an­um þeg­ar við hreyf­um okk­ur. Hreyf­ing virk­ar eins og þung­lynd­is­lyf á þau sem glíma við vægt eða miðl­ungs þung­lyndi. Endorfín, sem fást við hlaup, hafa áhrif á túlk­un til­finn­inga, deyfa sárs­auka og valda sælu­til­finn­ingu. Steinn B. Gunn­ars­son íþrótta- og lýð­heilsu­fræð­ing­ur veit­ir inn­sýn í áhrif­in og ráð til að fá hug­ann til að halda sig við hreyf­ing­una.
„Finnst ég vera að heyja dauðastríð“
7
Fréttir

„Finnst ég vera að heyja dauða­stríð“

Níg­er­ísku kon­urn­ar þrjár sem flúðu til Ís­lands und­an man­sali fyr­ir nokkr­um ár­um verða send­ar úr landi í kvöld. Þær eru í fang­els­inu á Hólms­heiði og ræddu við Heim­ild­ina í síma síð­deg­is. Ein kvenn­anna er al­var­lega veik og seg­ist líða eins og hún sé að heyja dauða­stríð. Þær segja að lækn­ir verði með í för þeg­ar þær verða flutt­ar úr landi. „Lækn­ir á að sjá til þess að hún andi út fyr­ir loft­helgi Ís­lands,“ seg­ir ís­lensk vin­kona kvenn­anna þriggja.
Katrín eini matvælaráðherra VG sem tekur ekki afstöðu gegn gjafakvótanum í laxeldinu
10
FréttirLaxeldi

Katrín eini mat­væla­ráð­herra VG sem tek­ur ekki af­stöðu gegn gjafa­kvót­an­um í lax­eld­inu

Bæði Bjarkey Gunn­ars­dótt­ir og Svandís Svavars­dótt­ir hafa lýst því yf­ir að þær vilji tíma­binda rekstr­ar­leyf­in í sjókvía­eld­inu. Eini mat­væla­ráð­herra VG á síð­asta og yf­ir­stand­andi kjör­tíma­bili sem ekki hef­ur gert slíkt hið sama er Katrín Jak­obs­dótt­ir for­setafram­bjóð­andi. Hún vann tals­vert að frum­varp­inu, fund­aði með hag­að­il­um um það og lét breyta ein­staka grein­um þess.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Samsæriskenningar um forsetaframbjóðendur
3
FréttirForsetakosningar 2024

Sam­særis­kenn­ing­ar um for­setafram­bjóð­end­ur

Sam­særis­kenn­ing­ar um fram­bjóð­end­ur til for­seta Ís­lands hafa lát­ið á sér kræla, sér­stak­lega hvað varð­ar tengsl við Al­þjóða­efna­hags­ráð­ið og meint­ar fyr­ir­ætlan­ir þess um heims­yf­ir­ráð. Stjórn­mála­sál­fræð­ing­ur seg­ir kenn­ing­arn­ar ekki eiga við rök að styðj­ast þótt vissu­lega sitji valda­mik­ið fólk í ráð­inu.
Skuldir á hvern íbúa í Garðabæ og Hafnarfirði nálgast tvær milljónir króna
8
Greining

Skuld­ir á hvern íbúa í Garða­bæ og Hafnar­firði nálg­ast tvær millj­ón­ir króna

Mik­ið er skegg­rætt um fjár­hags­stöðu sveit­ar­fé­laga á höf­uð­borg­ar­svæð­inu. Þeg­ar horft er á skulda­stöðu þess hluta rekst­urs þeirra sem er fjár­magn­að­ur með skatt­tekj­um er stað­an skást í Kópa­vogi og Reykja­vík en versn­ar hrað­ast í Garða­bæ og á Seltjarn­ar­nesi, þar sem veltu­fé frá rekstri var nei­kvætt í fyrra. Hafn­ar­fjörð­ur er eina sveit­ar­fé­lag­ið á höf­uð­borg­ar­svæð­inu sem var með veltu­fjár­hlut­fall, sem seg­ir til um getu sveit­ar­fé­lags til að borga skuld­ir sín­ar, um­fram það sem æski­legt er. Heim­ild­in rýndi í árs­reikn­inga sveit­ar­fé­lag­anna.

Mest lesið í mánuðinum

Skólastjórinn hættir eftir áralanga óánægju foreldra
1
Fréttir

Skóla­stjór­inn hætt­ir eft­ir ára­langa óánægju for­eldra

Móð­ir á Kirkju­bæj­arklaustri ætl­ar að flytja með börn­in sín úr bæn­um þar sem hún tel­ur ástand­ið í Kirkju­bæj­ar­skóla óvið­un­andi. Son­ur henn­ar hef­ur lít­ið mætt í skól­ann í á ann­að ár eft­ir at­vik í skól­an­um sem for­eldr­arn­ir kærðu til lög­reglu. Mál­ið var lát­ið nið­ur falla. Skóla­stjór­inn er nú á för­um en sveit­ar­stjór­inn seg­ir það „eng­um ein­um að kenna þeg­ar tveir deila“.
Rúlletta Róberts og vitnisburðir starfsfólks: „Þetta er bara rosalega mikið álag“
2
ÚttektRóbert Wessman, Alvogen og Alvotech

Rúll­etta Ró­berts og vitn­is­burð­ir starfs­fólks: „Þetta er bara rosa­lega mik­ið álag“

Starfs­menn Al­votech lýsa vinnu­álag­inu sem ómann­eskju­legu og hafa leit­að til stétt­ar­fé­laga út af ógreiddri yf­ir­vinnu og fleiri mál­um. Vinnu­að­stæð­urn­ar hafa ver­ið svona út af því að Al­votech hef­ur unn­ið að því að fá mark­aðs­leyfi fyr­ir sam­heita­lyf Humira í Banda­ríkj­un­um. Fyr­ir­tæk­ið hef­ur veðj­að öllu á þetta lyf en sala á því hef­ur dreg­ist sam­an og sam­heita­lyfj­um þess hef­ur alls ekki geng­ið eins vel í Banda­ríkj­un­um og reikn­að var með.
Ákveðið að saksækja þrjá í Lindsor-málinu rúmum 15 árum síðar
8
Skýring

Ákveð­ið að sak­sækja þrjá í Lindsor-mál­inu rúm­um 15 ár­um síð­ar

Sama dag og Geir H. Haar­de flutti ræðu til þjóð­ar­inn­ar þar sem hann bað guð um að blessa Ís­land veitti Kaupþing af­l­ands­fé­lagi lán sem not­að var til að kaupa verð­lít­il skulda­bréf af starfs­mönn­um og vild­ar­við­skipta­vini bank­ans. Nú, 15 og hálfu ári eft­ir að lán­ið var veitt, stend­ur til að sak­sækja þrjá ein­stak­linga í Lúx­em­borg vegna þess.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár