Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 4 árum.

Þjóðir heims slást um grímur, hanska og hlífðarsloppa

Næg­ar birgð­ir eru til í land­inu af hlífð­ar­bún­aði á borð við grím­ur, hlífð­arsloppa og ýms­um sótt­varna­bún­aði og unn­ið er að því, und­ir for­ystu Al­manna­varna, að koma meiri bún­aði til lands­ins. Stað­an er önn­ur víða um heim, þar sem vönt­un er á slík­um bún­aði.

Þjóðir heims slást um grímur, hanska og hlífðarsloppa
Hlífðarbúnaður Hér á landi er nóg til af hlífðarbúnaði, á borð við grímur, hlífðarsloppa og ýmsan sóttvarnabúnaði, sem heilbrigðisstarfsfólk notar vegna COVID-19 faraldursins. Þvi er ekki að heilsa á heimsvísu, þar sem mikill skortur er á slíku. Mynd: AFP

Hér á landi eru nægar birgðir af hlífðarbúnaði á borð við grímur, hlífðarsloppa og ýmsum sóttvarnabúnaði sem heilbrigðisstarfsfólk notar vegna COVID-19 faraldursins. Staðan er önnur víða um heim, þar sem vöntun er á slíkum búnaði og hafa læknar og hjúkrunarfólk í mörgum löndum áhyggjur af því að þessi skortur auki enn á útbreiðslu veirunnar og stefni heilbrigðisstarfsfólki í hættu. Nú er unnið að því, undir forystu Almannavarna, að koma meiri búnaði til landsins.

Olía og stál eru að öllu jöfnu efst á lista yfir eftirsóttasta varninginn á heimsmarkaði. En núna slást þjóðir heims um grímur, hanska og hlífðarsloppa. Hvergi nærri nóg er framleitt af þessum vörum í heiminum og verðið á þeim hefur snarhækkað undanfarnar vikur. Smitvarnabúnaður sem þessi er oft  kallaður PPE sem er skammstöfun fyrir Personal Protective Equipment og Kína er eitt helsta framleiðslulandið.

Mikið pantað í svínaflensufaraldrinum

Kjartan Hreinn NjálssonHann segir að gríðarmikið magn af hlífðarbúnaði hafi verið pantað í svínaflensufaraldrinum 2009 og að engin ástæða sé til að hafa áhyggjur af skorti hér á landi.

„Það er gríðarleg eftirspurn og takmarkað framboð eftir þessum búnaði á heimsvísu,“ segir Kjartan Hreinn Njálsson, aðstoðarmaður landlæknis, en Embætti landlæknis hefur umsjón með lager sóttvarnalæknis sem geymir hlífðarbúnað sem þennan. Hann segir að mikið magn hafi verið pantað í svínaflensufaraldrinum 2009, þær birgðir séu að mestu leyti enn til og að engin ástæða sé til að hafa áhyggjur af skorti.

„Þessar birgðir eru geymdar á lager sóttvarnalæknis, heilbrigðisstofnanir sjá að öllu jöfnu um að panta sjálfar búnað sem þennan en þær geta einnig fengið búnað af lagernum ef þörf krefur. Við eigum nóg. En við viljum eiga meira og það er verið að vinna að því í samstarfi Almannavarna, Embætti landlæknis og Landspítala, undir forystu Almannavarna,  um að koma meiri hlífðarbúnaði til landsins. Núna fer fram þarfagreining á Landspítala um hvers er þörf þar. Þegar það liggur fyrir verður pöntun send út og það er ljóst að við munum panta miklu meira en endanlega verður þörf á. Það er þá gert til að tryggja að eiga nóg og að geta aðstoðað aðrar þjóðir, verði þörf á því.“ 

„Það er verið að vinna að því í samstarfi Almannavarna, Embætti landlæknis og Landspítala að koma meiri hlífðarbúnaði til landsins“ 

Krefjandi verkefni

Hann segir að ekkert bendi til annars en að fá megi búnaðinn þrátt fyrir mikla eftirspurn á heimsvísu. „Það mun kannski taka aðeins lengri tíma en vanalega. Lykilframleiðslusvæðið í Kína er að opnast, þessir birgjar og framleiðendur gera sér grein fyrir því að það er mikil þörf. Þetta er krefjandi verkefni, allar þjóðir heims eru á höttunum eftir því sama, eins og kom berlega í ljós um daginn þegar veirupinna skorti,“ segir Kjartan. Hann segir að ekki hafi orðið vart við verðhækkun á hlífðar- og sóttvarnabúnaði. „En veirupinnarnir hafa aftur á móti hækkað í verði og það er bara þannig að hæstbjóðandi á greiðasta aðgang að þeim,“  segir Kjartan.

Norðmenn óttast skort

Erna SolbergNorskir fjölmiðlar segja að birgðir af hlífðarbúnaði séu takmarkaðar í Noregi.

Norsk heilbrigðisyfirvöld hafa verið gagnrýnd fyrir að hafa ekki gætt að birgðastöðu á þessum búnaði.  Erna Solberg, forsætisráðherra Noregs, sagði í vikunni að kaup á búnaðinum væri krefjandi verkefni. Þangað til það yrði leyst þyrfti að nota þann búnað, sem til væri í landinu, á ábyrgan hátt.

„Ég óttast að skortur á hlífðarbúnaði muni leiða til fjölgunar smita meðal heimilislækna,“ segir Nina Irene Wiggen, talsmaður heimilislækna í Ósló í Noregi í samtali við Norska ríkissjónvarpið. „Þegar það gerist hrynur heilbrigðiskerfið.“

Í umfjöllun Norska ríkisútvarpsins segir að það hafi ítrekað reynt að fá upplýsingar um það frá stjórnvöldum hversu mikið af þessum útbúnaði er til í landinu. Þær upplýsingar hafa ekki verið gefnar og í svari frá norska heilbrigðisráðuneytinu er ástæðan sögð vera að það gæti valdið ótta og óöryggi meðal Norðmanna. Þá gæti það orðið til þess að þau lönd sem framleiða þennan varning myndu hækka verðið á honum upp úr öll valdi, gæfu tölurnar til kynna að Noreg skorti þennan búnað.

Ástralskir hjúkrunarfræðingar endurnýta grímurnar

Nýverið tilkynntu heilbrigðisyfirvöld í Queensland í Ástralíu að ef heilbrigðisstarfsfólk á svæðinu yrði uppvíst að því að taka smitvarnabúnað ófrjálsri hendi, gæti það leitt til lögsókna. Þar er svo mikill skortur á búnaðinum, að hjúkrunarfræðingum hefur verið sagt að endurnýta grímurnar fyrir sjúklinga. Þetta er eins og að senda fólk í fremstu línu orrustu án vopna, segir talsmaður hjúkrunarfræðinga á svæðinu við ástralska vefmiðilinn ABC.

Hvatt til að virkja ákvæði í bandarískum neyðarlögum

Það sama hafa bandarískir heilbrigðisstarfsmenn þurft að gera og í yfirlýsingu sem samtök þeirra sendu Donald Trump Bandaríkjaforseta fyrr í vikunni er forsetinn hvattur til að taka í gildi ákvæði í neyðarlögum sem virkjuð voru í landinu 18. mars sem leyfa alríkisstjórninni að taka yfir og flýta framleiðslu einkafyrirtækja á þeim lækninga- og heilbrigðisvörum sem metnar eru nauðsynlegar, þar á meðal grímum og hlífðarbúnaði.  

Donald Trump forseti BandaríkjannaHann er hvattur til að taka í gildi ákvæði í neyðarlögum sem virkjuð voru í landinu 18. mars sem leyfa alríkisstjórninni að taka yfir og flýta framleiðslu einkafyrirtækja á þeim lækninga- og heilbrigðisvörum sem metnar eru nauðsynlegar, þar á meðal grímum og hlífðarbúnaði.

Forsetinn var spurður á blaðamannafundi í byrjun vikunnar hvers vegna þetta ákvæði hefði ekki verið virkjað. Hann svaraði því ekki beint, en sagði að ákvæðið væri til staðar ef á þyrfti að halda. 

Pólitískt deilumál

Málið er orðið að pólitísku deilumáli og meðal þeirra sem hafa gagnrýnt forsetann er Bernie Sanders, sem sækist nú eftir útnefningu sem forsetaefni Demókrataflokksins. Í tísti sínu í gær skrifaði Sanders að það væri óásættanlegt að heilbrigðisstarfsfólk þyrfti að sinna COVID-19 smituðum án hlífðarbúnaðar og hvatti forsetann til að virkja lagaákvæðið.

Andrew CuomoHann segir mikinn skort á hlífðarbúnaði í New York ríki.

Nú hafa sjúkrahús  í mörgum ríkjum Bandaríkjanna biðlað til snyrtistofa, iðnaðarmanna og annarra sem nota hanska við störf sín um að gefa þá til heilbrigðisþjónustunnar.

Í viðtali við The Washington Post segir Andrew M. Cuomo, ríkisstjóri New York ríkis að það sé einfaldlega ekki hægt að fá meiri hlífðarbúnað. „Þetta er ekki spurning um peninga. Við þurfum alríkishjálp og við þurfum hana núna,“ segir Cuomo. Þær birgðir, sem sjúkrahús borgarinnar eigi nú, muni í mesta lagi duga í örfáar vikur. 

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Covid-19

Mest lesið

Hvað finnst forsetaframbjóðendunum um stríðið á Gaza?
2
FréttirForsetakosningar 2024

Hvað finnst for­setafram­bjóð­end­un­um um stríð­ið á Gaza?

Fé­lag­ið Ís­land-Palestína sendi for­setafram­bjóð­end­un­um bréf þar sem þeir voru spurð­ir út í af­stöðu þeirra til fram­göngu Ísra­els­hers á Gaza-svæð­inu. Þá voru fram­bjóð­end­urn­ir einnig beðn­ir um að svara því hvernig þeir sæju fyr­ir sér frjálsa Palestínu og hvort þeir muni beita sér fyr­ir frjálsri Palestínu nái þau kjöri.
Þróttur ætlar ekki að gefa eftir svæði undir nýjan unglingaskóla í Laugardal
4
Fréttir

Þrótt­ur ætl­ar ekki að gefa eft­ir svæði und­ir nýj­an ung­linga­skóla í Laug­ar­dal

Það log­ar allt í Laug­ar­daln­um eft­ir U-beygju Reykja­vík­ur­borg­ar um fram­tíð skóla­mála í hverf­inu. Fall­ið hef­ur ver­ið frá áform­um um að stækka þrjá grunn­skóla og þess í stað á að byggja nýj­an ung­linga­skóla í Daln­um. Á með­al þeirra lóða sem borg­in skoð­ar að byggja á er lóð sem kall­ast „Þrí­hyrn­ing­ur­inn“ og Þrótt­ur tel­ur sig hafa full yf­ir­ráð. Fé­lag­ið ætl­ar ekki að láta lóð­ina eft­ir.
Alvotech tapaði 332 milljónum krónum á dag á fyrsta ársfjórðungi
6
GreiningRóbert Wessman, Alvogen og Alvotech

Al­votech tap­aði 332 millj­ón­um krón­um á dag á fyrsta árs­fjórð­ungi

Fjöl­marg­ir fjár­fest­ar, með­al ann­ars ís­lensk­ir líf­eyr­is­sjóð­ir, hafa veðj­að stórt á að Al­votech muni með tíð og tíma verða mylj­andi pen­inga­vél. Hökt hef­ur ver­ið á því ferli og á síð­ustu 27 mán­uð­um hef­ur fé­lag­ið tap­að um 180 millj­örð­um króna. Stjórn­end­ur Al­votech eru hins veg­ar bratt­ir og spá því að tekj­ur fé­lags­ins muni allt að fimm­fald­ast milli ára.
Erlendar veðmálasíður herja á íslensk börn og ungmenni
9
Fréttir

Er­lend­ar veð­mála­síð­ur herja á ís­lensk börn og ung­menni

Er­lend veð­mála­fyr­ir­tæki hafa á und­an­förn­um ár­um ver­ið í mik­illi sókn á ís­lensk­um spila­mark­aði. Aug­lýs­ing­ar frá fyr­ir­tækj­un­um má sjá víða á sam­fé­lags­miðl­um og öðr­um vef­síð­um. Lít­ið sem ekk­ert eft­ir­lit er haft með tengsl­um slíkra aug­lýs­inga og auk­inni spila­mennsku með­al ung­menna hér á landi. Ís­lensk stjórn­völd virð­ast vera mátt­laus gagn­vart þró­un­inni en starf­sem­in fer fram hand­an lög­sögu þeirra.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Hvað finnst forsetaframbjóðendunum um stríðið á Gaza?
3
FréttirForsetakosningar 2024

Hvað finnst for­setafram­bjóð­end­un­um um stríð­ið á Gaza?

Fé­lag­ið Ís­land-Palestína sendi for­setafram­bjóð­end­un­um bréf þar sem þeir voru spurð­ir út í af­stöðu þeirra til fram­göngu Ísra­els­hers á Gaza-svæð­inu. Þá voru fram­bjóð­end­urn­ir einnig beðn­ir um að svara því hvernig þeir sæju fyr­ir sér frjálsa Palestínu og hvort þeir muni beita sér fyr­ir frjálsri Palestínu nái þau kjöri.
Missti göngugetuna níu ára og missir „himnaríki“ ellefu ára
4
FréttirFlóttamenn

Missti göngu­get­una níu ára og miss­ir „himna­ríki“ ell­efu ára

Þó að lækn­ar telji mik­il­vægt að hinn ell­efu ára gamli Yaz­an, sem er með ágeng­an vöðvarýrn­un­ar­sjúk­dóm, haldi áfram í lækn­is­með­ferð tel­ur Kær­u­nefnd út­lend­inga­mála ekk­ert því til fyr­ir­stöðu að vísa hon­um til lands sem hann hef­ur sem stend­ur eng­in rétt­indi í. „Ég hef unn­ið við þetta í næst­um 8 ár og aldrei séð svona af­ger­andi lækn­is­vott­orð,“ seg­ir tals­mað­ur fjöl­skyld­unn­ar. Sex sam­tök og fjöl­marg­ir Ís­lend­ing­ar hafa mót­mælt fyr­ir­hug­aðri brott­vís­un.
Öryggisverðir gæta Bjarna – „Nokkuð góðir í að vera ósýnilegir“
6
Fréttir

Ör­ygg­is­verð­ir gæta Bjarna – „Nokk­uð góð­ir í að vera ósýni­leg­ir“

Bjarni Bene­dikts­son for­sæt­is­ráð­herra vill ekki kalla þá líf­verði, ör­ygg­is­verð­ina sem fylgja hon­um hvert fót­mál. „Þeir eru nokk­uð góð­ir í að vera ósýni­leg­ir þannig að ég geti sinnt mín­um störf­um,“ seg­ir hann. Áhættumat vegna ör­ygg­is ráð­herra rík­is­stjórn­ar Ís­lands er í sí­felldri end­ur­skoð­un, sam­kvæmt embætti rík­is­lög­reglu­stjóra.
Þórður Snær Júlíusson
8
Leiðari

Þórður Snær Júlíusson

Er það að gefa að minnsta kosti hálf­an millj­arð góð með­ferð op­in­bers fjár?

Fyrr­ver­andi rík­is­lög­reglu­stjóri með sterk flokk­spóli­tísk tengsl tók ákvörð­un um að gera vel við nána sam­starfs­menn sína rétt áð­ur en þeir fóru á eft­ir­laun og rétt áð­ur en hann þurfti að semja um starfs­lok. Kostn­að­ur­inn við þessa ákvörð­un er að minnsta kosti rúm­lega 500 millj­ón­ir króna og skatt­greið­end­ur bera hann. Tveir nú­ver­andi ráð­herr­ar voru kolrang­stæð­ir í yf­ir­lýs­ing­um sín­um um mál­ið að mati Hæsta­rétt­ar og nú­ver­andi dóms­mála­ráð­herra get­ur ekki feng­ið sig til að biðja um rann­sókn á því.
„Ótrúlega falleg framtíðarsýn“ að hlaupa með pabba sínum á níræðisaldri
9
ViðtalHlaupablaðið 2024

„Ótrú­lega fal­leg fram­tíð­ar­sýn“ að hlaupa með pabba sín­um á ní­ræðis­aldri

Rann­veig Haf­berg hélt að hún gæti aldrei byrj­að að hlaupa. Hún létt­ist um 38 kíló á einu og hálfu ári með breyttu mataræði og hleyp­ur vænt­an­lega sitt tí­unda of­ur­m­ara­þon á Lauga­veg­in­um í sum­ar. Ey­steinn Haf­berg, fað­ir henn­ar, byrj­aði að hlaupa um sjö­tugt eft­ir hjarta­áfall. Hann er orð­inn fræg fyr­ir­mynd í ís­lenska hlaupa­heim­in­um. Móð­ir henn­ar er líka byrj­uð að hlaupa. Og barna­börn­in.
Ójöfnuður kemur okkur öllum við
10
Viðtal

Ójöfn­uð­ur kem­ur okk­ur öll­um við

Alma Möller land­lækn­ir seg­ir að stjórn­völd og sam­fé­lag­ið allt þurfi að horf­ast í augu við að hér ríki ójöfn­uð­ur í heilsu. Rann­sókn­ir sýna að lífs­gæði og lífs­lík­ur þeirra sem búa við efna­hags­leg­an skort eru minni en þeirra sem ná vel end­um sam­an. Alma seg­ir mik­il­væg­ast að hlúa að börn­um sem al­ist upp í fá­tækt. „Því ef fólk fær vont start í líf­inu þá á það sér kannski ekki við­reisn­ar von.“

Mest lesið í mánuðinum

Skólastjórinn hættir eftir áralanga óánægju foreldra
2
Fréttir

Skóla­stjór­inn hætt­ir eft­ir ára­langa óánægju for­eldra

Móð­ir á Kirkju­bæj­arklaustri ætl­ar að flytja með börn­in sín úr bæn­um þar sem hún tel­ur ástand­ið í Kirkju­bæj­ar­skóla óvið­un­andi. Son­ur henn­ar hef­ur lít­ið mætt í skól­ann í á ann­að ár eft­ir at­vik í skól­an­um sem for­eldr­arn­ir kærðu til lög­reglu. Mál­ið var lát­ið nið­ur falla. Skóla­stjór­inn er nú á för­um en sveit­ar­stjór­inn seg­ir það „eng­um ein­um að kenna þeg­ar tveir deila“.
Rúlletta Róberts og vitnisburðir starfsfólks: „Þetta er bara rosalega mikið álag“
3
ÚttektRóbert Wessman, Alvogen og Alvotech

Rúll­etta Ró­berts og vitn­is­burð­ir starfs­fólks: „Þetta er bara rosa­lega mik­ið álag“

Starfs­menn Al­votech lýsa vinnu­álag­inu sem ómann­eskju­legu og hafa leit­að til stétt­ar­fé­laga út af ógreiddri yf­ir­vinnu og fleiri mál­um. Vinnu­að­stæð­urn­ar hafa ver­ið svona út af því að Al­votech hef­ur unn­ið að því að fá mark­aðs­leyfi fyr­ir sam­heita­lyf Humira í Banda­ríkj­un­um. Fyr­ir­tæk­ið hef­ur veðj­að öllu á þetta lyf en sala á því hef­ur dreg­ist sam­an og sam­heita­lyfj­um þess hef­ur alls ekki geng­ið eins vel í Banda­ríkj­un­um og reikn­að var með.
Fékk ekki að segja bless við eiginmann sinn
5
Fréttir

Fékk ekki að segja bless við eig­in­mann sinn

Sara Sig­ur­björg Guð­munds­dótt­ir, eig­in­kona Precious Fel­ix Tani­mola sem var send­ur úr landi til Níg­er­íu í nótt, seg­ist ekki hafa feng­ið að kveðja hann: „Sím­inn var tek­inn af hon­um og ég fékk ekki að segja bless.“ Precious flúði til Ís­lands frá Úkraínu vegna stríðs­ins. Hon­um hafði ári áð­ur ver­ið boð­ið að spila þar fót­bolta með úkraínsku fé­lagsliði.
Ákveðið að saksækja þrjá í Lindsor-málinu rúmum 15 árum síðar
9
Skýring

Ákveð­ið að sak­sækja þrjá í Lindsor-mál­inu rúm­um 15 ár­um síð­ar

Sama dag og Geir H. Haar­de flutti ræðu til þjóð­ar­inn­ar þar sem hann bað guð um að blessa Ís­land veitti Kaupþing af­l­ands­fé­lagi lán sem not­að var til að kaupa verð­lít­il skulda­bréf af starfs­mönn­um og vild­ar­við­skipta­vini bank­ans. Nú, 15 og hálfu ári eft­ir að lán­ið var veitt, stend­ur til að sak­sækja þrjá ein­stak­linga í Lúx­em­borg vegna þess.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár