Þessi færsla er meira en 7 ára gömul.

Ögn um ættarnöfn

Karl Marx sagði að fortíðin hvíldi eins og mara á hugum hinna lifandi.

 Hugmyndir manna um samfélagið væru á eftir raunverulegri þróun þess, menn sæju samtímann með fortíðaraugum.

Gott dæmi um þetta er sú ranghugmynd að Íslendingar með ættarnöfn hljóti að tilheyra yfirstétt. Vissulega var algengt  á  nítjándu öldinni var  að „betri“ stéttar menn væru með ættarnöfn. En þegar í byrjun tuttugustu aldarinnar tekur þetta breytast, fjöldi alþýðumann tekur upp ættarnöfn. Ættarnöfn á borð við Hafstað og Eldjárn.

Víkur nú sögunni til hins fátæka barnakennara, Valdemars Valvessonar, föðurafa míns. Af einhverjum ástæðum tók  hann í byrjun aldarinnar upp ættarnafnið „Snævarr“. Ekki var mulið undir afa minn á æskuárum, hann fékk ekki að læra með börnunum á bænum því hann var bara sonur vinnukonunnar.

En öfundarmenn föður míns töldu sér trú að Snævarr-ættin væri voða fín ætt sem er tóm tjara. Engir stórbokkar í business eða pólitísk bera þetta ættarnafn, meðal-Snævarrinn er kennarablók. Svipað gildir um Hafstaðs- og Eldjárnsættina. Og hvað með  ættarnöfn eins og Norðdahl, Eyfjörð, Bergdal, Eydal, Hafnfjörð og Önfjörð? Hefur verið mikill völlur á fólki sem ber þessi ættarnöfn? Þau ættarnöfn sem hér eru nefnd mætti kalla „alþýðuættarnöfn. 

Engin fylgni er lengur milli valda og auðs annars vegar,  ættarnafna hins vegar. Aðeins örfáir af helstu ráða- og auðmönnum þjóðarinnar bera ættarnöfn. Þeir heita Bjarni Benediktsson, Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, Þorsteinn Mar Baldursson, Kári Stefánsson, Davíð Oddsson, Ólafur Ragnar Grímsson, Jón Ásgeir Jóhannesson, o.s.frv., o.s.frv.

Nýkjörinn forseti, Guðni Th. Jóhannesson hefur ættarnafnið Thorlacíus sem millinafn. En hann er sonur íþróttakennara, sjálfur háskólakennari og frændi Örnólfs Thorlacíusar, menntaskólakennara. Þeir sem kenna Guðna við yfirstétt sjá veröldina með augum nítjándualdarmanna, þeir skilja ekki nútímasamfélag.

 

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri færslur frá höfundi

Skópu Gyð­ing­ar nú­tím­ann?

Fræg er sú kenn­ing Max We­bers að kapí­tal­ism­inn hafi orð­ið til sem óætl­uð af­leið­ing af mót­mæl­enda­trú. Ann­ar þýsk­ur fræði­mað­ur, Werner Sombart,  skrif­aði mik­inn doðrant um Gyð­inga og efna­hags­líf­ið, Die Ju­den und das Wirtschafts­le­ben. Gyð­ing­arn­ir skópu nú­tíma kapí­tal­isma, stað­hæfði hann og  var þó ekki Gyð­ing­ur (frem­ur hið gagn­stæða, hann sner­ist á sveif með Hitler 1933). Hann benti á að Gyð­ing­ar hefði...

FÆЭING ÞJÓЭAR. And­óf gegn rúss­neskri menn­ing­ar­heimsvalda­stefnu

Heim­spek­ing­ur­inn Heg­el mun segja ein­hvers stað­ar að mæli­kvarði á það hvort  hóp­ur manna telj­ist þjóð sé hvort hann er til­bú­inn til að verja lönd sín vopn­um. Vilji Úkraínu­manna til að verja sig gegn inn­rás Rússa sýn­ir alla vega að þeir líta á sig sér­staka þjóð, gagn­stætt því sem Pútín harð­ráði held­ur. Skoð­anakann­an­ir, sem gerð­ar hafa ver­ið eft­ir her­nám Krímskaga 2014,...

BAN­AÐ Í BAN­HEIA Enn um nor­ræn saka­mál og sitt­hvað um óritrýnda skruddu

Ég mun hefja mál mitt á að ræða nokkra dóma í  norsk­um morð­mál­um, dóma sem tekn­ir hafa ver­ið upp á ný. Svo mun ég bera þessi mál sam­an við G&G mál­ið ís­lenska og benda á að bók Jóns Daní­els­son­ar um mál­ið er  óritrýnd og því tæp­ast mark­tæk. Rétt­ar­hneyksli í Nor­egi  Á dög­un­um af­hjúp­að­ist eitt mesta rétt­ar­hneyksli í sögu Nor­egs, dóm­ur­inn...

Forn­ar mennt­ir í Úkraínu

Ég tók mig til um dag­inn og fór að lesa ým­is forn­rit sem ætt­uð eru frá því sem í dag kall­ast „Úkraína“. Fyrst las ég stutt kver úkraínskra þjóð­vísna og -sagna með at­huga­semd­um norska skálds­ins Erl­ing Kittel­sen. Hann rembd­ist við að tengja goð­sagna­heim Aust­ursla­fa við fornn­or­ræn­ar goð­sög­ur og tókst mis­vel. Fyrsta krón­ík­an Þá vatt ég mér í lest­ur Fyrstu krón­ík­unn­ar...

Mest lesið á blogginu

Nýtt efni

Fjármálaráð segir nýja fjármálaáætlun reiða sig um of á búhnykki og óútfærðar útgjaldalækkanir
FréttirFjármálaáætlun 2025-2029

Fjár­mála­ráð seg­ir nýja fjár­mála­áætl­un reiða sig um of á búhnykki og óút­færð­ar út­gjalda­lækk­an­ir

Lít­ið má út af bregða til þess að markmið rík­is­stjórn­ar­inn­ar í rík­is­fjár­mál­um nái fram að ganga. Í ný­legri álits­gerð sem Fjár­mála­ráð lagði fyr­ir þing­ið er ný fjár­mála­áætl­un gagn­rýnd fyr­ir ógagn­sæi og fyr­ir að reiða sig um of á óút­færð­ar lausn­ir til þess að lækka út­gjöld og auka tekj­ur rík­is­ins.
„Mér hefur ekki verið nauðgað“
Fréttir

„Mér hef­ur ekki ver­ið nauðg­að“

„... þó að fjór­ar rík­is­stjórn­ir hafi geng­ið úr skugga um að flokka, bæla nið­ur og jafn­vel þurrka út eig­in­lega öll mest af­ger­andi sönn­un­ar­gögn­in tókst þeim ekki að halda lok­inu á sam­ráði og mis­ferli sínu,“ skrif­ar pró­fess­or Nils Melzer sem rann­sak­aði mál Ju­li­an Assange sem sér­stak­ur skýrslu­gjafi fyr­ir Sam­ein­uðu þjóð­irn­ar. Skýrsl­an kom út sem bók.
Með mennskuna að leiðarljósi
Halla Tómasdóttir
Aðsent

Halla Tómasdóttir

Með mennsk­una að leið­ar­ljósi

„Ég hvet ís­lensk fyr­ir­tæki til að velta fyr­ir sér hvernig þau geti lagst á ár­ar um að gefa fólki til­gang og tæki­færi, þeim og sam­fé­lag­inu til góðs,“ skrif­ar Halla Tóm­as­dótt­ir, for­setafram­bjóð­andi. Hún skrif­ar stutt­lega um sögu Hamdi Ulukaya sem er tyrk­nesk­ur smali sem flúði til Banda­ríkj­anna til að læra ensku. Hann stofn­aði stór fyr­ir­tæk­ið Chobani sem er í dag stærsti fram­leið­andi grísks jóg­úrts í Banda­ríkj­un­um og hvernig hann. Þar ræð­ur hann helst inn inn­flytj­end­ur og flótta­fólk til vinnu.
Þingið samþykkir tillögu um skipun rannsóknarnefndar um Súðavíkurflóðið
FréttirSúðavíkurflóðið

Þing­ið sam­þykk­ir til­lögu um skip­un rann­sókn­ar­nefnd­ar um Súða­vík­ur­flóð­ið

Al­þingi sam­þykkti rétt í þessu að skipa rann­sókn­ar­nefnd vegna snjóflóðs­ins sem féll á Súða­vík í janú­ar 1995. Fjöl­mörg­um spurn­ing­um er ósvar­að um það hvernig yf­ir­völd brugð­ust við í að­drag­anda og eft­ir­leik flóð­anna. Fjór­tán lét­ust í flóð­inu þar af átta börn. Að­stand­end­ur hinna látnu hafa far­ið fram á slíka rann­sókn síð­an flóð­ið varð. Nýj­ar upp­lýs­ing­ar í mál­inu komu fram í rann­sókn Heim­ild­ar­inn­ar fyr­ir ári.
Hinn kaldi raunveruleiki: Þess vegna þurfum við að eiga möguleika á dánaraðstoð
Ingrid Kuhlman
Aðsent

Ingrid Kuhlman

Hinn kaldi raun­veru­leiki: Þess vegna þurf­um við að eiga mögu­leika á dán­ar­að­stoð

„Á síð­ustu stund­um lífs síns upp­lifa sum­ir deyj­andi ein­stak­ling­ar óbæri­leg­an sárs­auka og önn­ur al­var­leg ein­kenni sem valda þján­ingu.“ Ingrid Ku­hlm­an skrif­ar í að­sendri grein um lík­am­lega og til­finn­inga­lega van­líð­an sem deyj­andi ein­stak­ling­ar með ban­væna sjúk­dóma upp­lifa við lífs­lok.