Mesti valdaflokkur landsins stendur gegn jafnari dreifingu peninga og valds. Tveir flokkar hafa á tíu árum myndað stjórn með flokknum undir formerkjum nýrrar tegundar samræðustjórnmála. Sáttin við valdið leiðir af sér yfirráð þess.
Arkitektar og aðrir sérfræðingar hafa áhyggjur af óbærilegum þéttleika tilverunnar í nýjum hverfum sem rísa í Reykjavík og Kópavogi.
2
Fréttir
1
Misnotkunin hófst átta ára en áfallið kom eftir að hún sagði frá
Lilja Bjarklind var átta ára þegar maður á sextugsaldri braut á henni. Hann var síðar dæmdur fyrir brotin sem voru fjöldamörg og stóðu yfir tveggja ára tímabil. Hún segist þakklát móður sinni fyrir að hafa trúað henni en á þeim tíma var maðurinn sem braut á henni orðinn kærasti mömmu hennar.
3
FréttirBorgarstjórnarkosningar 2022
1
Hjólað í Kjartan vegna hjálmsins
„Ég hjóla nú töluvert,“ segir Kjartan Magnússon, frambjóðandi Sjálfstæðisflokksins í borginni. Netverjar vilja meina að hjálmur sem hann sést skarta í kosningamyndbandi flokksins snúi öfugt. Fyrirséð er að samstaða sé þvert á flokka um aukna innviði fyrir hjólandi Reykvíkinga á komandi kjörtímabili
4
Úttekt
1
Fasteignaverð breytti Reykvíkingi í Hvergerðing
Kristófer Másson ætlaði sér aldrei að flytja úr Reykjavík en þegar hann og Indíana Rós Ægisdóttir fóru að skoða fasteignakaup endurskoðaði hann það. Þau búa nú í Hveragerði eins og nokkur fjöldi fyrrverandi Reykvíkinga. Eðlismunur er á fasteignauppbyggingu í borginni og í nágrannasveitarfélögum.
5
FréttirBorgarstjórnarkosningar 2022
2
Ólíkar áherslur oddvita varðandi leigumarkað: „Eigum við að eltast endalaust við leigusala?“
Frambjóðendur í oddvitakappræðum Stundarinnar höfðu ólíkar áherslur varðandi ákall um aðgerðir til að bæta leigumarkaðinn. Sumir sögðu hinn almenna markað hafa brugðist og að borgin þurfi að stíga inn í á meðan aðrir vildu ekki slík afskipti af markaði. Sitjandi borgarstjóri sem sagði að nú þegar væri leiguþak á óhagnaðardrifnu leigufélögunum.
6
Eigin Konur#85
Lilja Bjarklind: „Áfallið kom eftir að ég sagði frá“
„Ég er bara ein að labba þegar hann stoppar og býður mér far,” segir Lilja Bjarklind, sem stígur hér fram í þætti Eigin kvenna, en hún var átta ára þegar maður á sextugsaldri braut á henni. Hann var síðar dæmdur fyrir brotin sem voru fjöldamörg og stóðu yfir tveggja ára tímabil.
Lilja segir frá því hvernig hann lokkaði hana með sér í bíl á þeim forsendum að hún fengi að keyra. „Hann tekur mig bara svona yfir og á meðan ég er að keyra að þá er hann að fara inn á mig og þukla á mér,” segir hún í þættinum og bætir við að hún hafi frosið og þótt þetta mjög skrítið.
Lilja segir manninn hafa keyrt um bæinn og leitað að sér. „Hann var alltaf mættur þar sem ég var að leika.” Hún segir brotin hafa aðallega átt sér stað heima hjá honum en stundum hafi hann keyrt með hana út í móa og brotið á henni þar. „Þetta var bara eitthvað sem við gerðum og ég vissi alltaf hvað var að fara gerast,” segir Lilja.
Maðurinn var 54 ára gamall og barnlaus og bjó hjá foreldrum sínum á þeim tíma. „Ég vildi oft fá að heilsa uppá mömmu hans til að kaupa aðeins tíma,“ segir Lilja. Svo hafi hann opnað hlera þar sem hún átti að fara niður. Lilja segir það mög súrt að móðir hans hafi ekki gert athugasemd við að hann hafi verið að fá Lilju til sín í heimsókn.
Ábyrgðarmaður og ritstjóri Eigin kvenna er Edda Falak.
7
Greining
1
Valið liggur milli Sjálfstæðisflokks og Pírata
Tveir einfaldir valkostir liggja á borðinu eftir borgarstjórnarkosningar. Einfaldasti meirihlutinn væri annað hvort Sjálfstæðisflokkurinn eða Píratar með Framsókn og Samfylkingunni. Einar Þorsteinsson, oddviti Framsóknarflokksins, er í lykilhlutverki, en hann var ungur Sjálfstæðismaður.
Prentútgáfa Stundarinnar kemur næst út þann 27. maí.
ACD-stjórninSáttarstjórnin er fjárhagslega íhaldssöm, hægrisinnuð og andsnúin dreifingu valds.Mynd: Pressphotos
Sjálfstæðisflokkurinn hefur verið við völd á Íslandi rúmlega 81 prósent tímans frá árinu 1974. Í annað skiptið á tíu árum hefur flokkur gengið til samstarfs við Sjálfstæðisflokkinn undir formerkjum þess að innleiða nýja tegund stjórnmála.
Svona var síðasta sátt
Árið 2007 sameinuðust turnarnir tveir, Sjálfstæðisflokkurinn og Samfylking, í stjórn sem átti að skapa sátt í samfélaginu. Með henni voru allir saman í liði. Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, formaður Samfylkingarinnar, boðaði ný stjórnmál undir heitinu „samræðustjórnmál“, þar sem eitt af höfuðtakmörkunum var eftirgjöf og dreifing valds.
Innreið samræðustjórnmálaIngibjörg Sólrún Gísladóttir boðaði samræðustjórnmál eftir för á ráðstefnu Tonys Blair í London, 14. júlí 2003.
Mynd: Morgunblaðið
Hugtakið er nokkuð sem Ingibjörg Sólrún tilgreindi, eftir ferð til London á ráðstefnu jafnaðarmanna, að væri ný leið í stjórnmálum jafnaðarmanna á heimsvísu. Tony Blair bauð Ingibjörgu Sólrúnu til ráðstefnunnar, en hann hafði þá nýverið átt samræður og samstarf við George W. Bush Bandaríkjaforseta um innrás í Írak, sem reyndist vera byggt á fölskum forsendum og hefur reyndar breytt Írak í gróðrarstíu hryðjuverka og alið af sér bylgju hryðjuverka þar og um alla Evrópu.
Tímabil ríkisstjórnar samræðustjórnmála á Íslandi einkenndist af hagsmunaárekstrum, krosstengslum, leynistyrkjum til stjórnmálaflokka, notkun skattaskjóla, árásum á gagnrýnendur og vísvitandi blekkingum gagnvart almenningi og umheiminum. Samræðustjórnmálin enduðu með fullkominni samlögun þeirra að stefnu helsta valdaflokks landsins. Eftirgjöf valdsins var ekki til fólksins heldur til helsta valdaflokksins og viðskiptablokka, og samræðan var fölsk.
Ný ný stjórnmál
Nú hefur annar flokkur, Björt framtíð, myndað ríkisstjórn undir sambærilegum formerkjum nýrra stjórnmála. Flokkurinn vísar til þeirra sem „yfirvegaðra stjórnmála“ og meiri fagmennsku og heiðarleika. „Tölum saman, segjum satt. Virðum hvert annað,“ segir í stefnuyfirlýsingu Bjartrar framtíðar.
Strax við upphaf stjórnarsamstarfsins við Sjálfstæðisflokkinn þurfti Björt framtíð að verja það val sitt að hafa gert Bjarna Benediktsson að forsætisráðherra þrátt fyrir að dagana áður hefði komið í ljós að hann hefði sýnt alvarlegan óheiðarleika gagnvart þjóðinni og þingmönnum. Eftir kosningar kom á daginn að Bjarni hafði haldið til baka skýrslu sem varpaði ljósi á umfang skattaskjólseigna Íslendinga. Bjarni náði þannig að nota stöðu sína sem fulltrúi íslensks almennings til að koma í veg fyrir umræðu sem væri óþægileg fyrir hann og flokkinn hans og gæti valdið valdaskerðingu. Hann sýndi hvorki virðingu, né sagði satt, né bauð upp á samtal fyrr en það var orðið of seint.
„... láta trúverðugleika og heiðarleika vera okkar merki ...“
Kosningarnar 2016 snerust að miklu leyti um uppgjör á notkun stjórnmálamanna á skattaskjólum og það regluverk sem gerði það kleift, eins og Óttarr Proppé, formaður Bjartrar framtíðar, lýsti í ræðu á Alþingi 4. apríl 2016:
„Eftir hrunið 2008 myndaðist sátt um allt samfélagið um að við skyldum byggja okkur upp, láta trúverðugleika og heiðarleika vera okkar merki, reyna að endurvinna trúverðugleika í augum heimsins eftir það sem á undan var gengið. Það sem hefur komið í ljós síðustu daga og ekki síst í gær er að það voru ekki allir með í þeirri ferð. Leyndarhyggja hefur grafið um sig hjá æðstu ráðamönnum þjóðarinnar.“
Eftir að Óttarr myndaði ríkisstjórn á grunni þessarar sáttar um heiðarleika til endurvakningar á trausti, varð fréttin um að Íslendingar hefðu losað sig við einn stjórnmálamann úr Panama-skjölunum af forsætisráðherrastóli til þess eins að gera annan stjórnmálamann úr Panamaskjölunum að forsætisráðherra ein sú mest lesna á vef Washington Post.
Staðið á sannfæringu
En það skiptir ekki endilega máli hvort fólk af öðru þjóðerni hafi trú á okkar þjóðerni eða landinu okkar, heldur skiptir máli að við stöndum á okkar og séum samkvæm sjálfum okkur.
Ef við sem þjóð teljum rétt að stjórnmálamaður eigi að verða forsætisráðherra þrátt fyrir að hafa átt einhverjar eignir í skattaskjóli, að hafa sagt ósatt um það í sjónvarpsviðtali, hafa síðan sýnt óvild sem ráðherra gagnvart tilraunum skattrannsóknarstjóra til að kaupa upplýsingar um eignir Íslendinga í skattaskjóli og hafa síðan grafið skýrslu um málið fram yfir kosningar, og svo sagt ósatt í viðtölum um aðdraganda þess og aðstæðurnar og atyrt þá sem gagnrýndu þennan ráðahag hans og hagsmunaárekstur, þá eigum við einfaldlega að slá til.
„Við höfum okkar sannfæringu og stöndum á henni. En við höfum líka kjark til að hlusta á aðra,“ segir í lýsingu á þeim.
En á meðan Björt framtíð lagði áherslu á samræðustjórnmál trompaði Sjálfstæðisflokkurinn með valdi.
Viljinn til valds
Peningar eru vald. Þetta er hversdagslegt vald sem þú getur notað til að gera hluti, opna heiminn fyrir þig, upplifa, sjá og svo stjórna atferli annarra þér í hag. Peningar kaupa tíma, aðgang, orku og yfirráð.
Skattakerfið er notað til að dreifa hinu hversdagslega valdi og nýta það fyrir almannahagsmuni.
Viljinn til að dreifa verðmætum og valdi samfélagsins er misjafn eftir flokkum og stjórnmálastefnum. Flokkar eins og Sjálfstæðisflokkurinn og Viðreisn byggja valdakenningu sína á íhaldsstefnu og frjálshyggju. Mikilvægustu hugtökin í stjórnmálastefnu flokkanna er frelsi, sem er getan til að forðast vald eða beita því, og svo eign. Þingmaðurinn Pawel Bartoszek hefur til dæmis sagt að skattlagning sé á endanum ofbeldi. Ástæðan er að skattlagningu fylgir að eign þín sé tekin af þér með valdbeitingu ef þú berst gegn því að borga skatta.
Skattlagning, eða þess konar „ofbeldi“, getur birst í fleiri myndum en skattur til ríkisins. Allt venjulegt fólk þarf til dæmis að sækja sér lán til að eignast heimili og borga af því vexti, sem er samanburðarhæft við skattlagningu, fyrir utan að slík skattlagning byggir á sérhagsmunum en ekki almannahagsmunum. Vöxtunum er ætlað að auðga enn frekar lánveitandann á kostnað lántakandans. Skattlagning ríkisins byggir hins vegar á almannahagsmunum – svo lengi sem ríkisvaldið er ekki í höndum spilltra aðila sem vinna fyrir sérhagsmuni.
Andstaðan við beina almannahagsmuni
Viðreisn segir í kynningarefni sínu að „ein af grunnstefnum Viðreisnar“ sé „almannahagsmunir ofar sérhagsmunum“.
Íhaldsflokkar sem eru frjálshyggjusinnaðir hafa jafnan á stefnunni að veikja ríkisvaldið. Þannig hafa formenn Viðreisnar og Sjálfstæðisflokksins það takmark að halda útgjöldum samneyslunnar niðri til að borga upp allar skuldir íslenska ríkisins. Þegar þeir stýra fyrirtækjum vilja þeir hins vegar umfram allt fá lán til þess að fjárfesta. Þeir vilja að einkaaðilar fjárfesti meira, en ríkið minna. Þeir hafna í raun þeirri forgangsröðun að íslenska ríkið fjárfesti til að auka hag þjóðarinnar í heild til frambúðar, til dæmis með bættu menntakerfi og þar með sterkari mannauði, jafnvel þótt íslenska ríkið fái bestu mögulegu vaxtakjör íslenskra aðila. Grunnurinn að stefnu þeirra er að sérhagsmunafjárfesting frekar en almannahagsmunafjárfesting leiði til betri niðurstöðu fyrir alla til lengri tíma.
Vald sem eign
Sjálfstæðisflokkurinn horfir með sambærilegum hætti á stjórnmálavald og peningalegt vald. Hann vill ekki dreifa því jafnar.
Íhaldssinnaðir flokkar telja að stjórnmálaflokkarnir, í gegnum Alþingi, séu í reynd eigendur valdsins og að valdið eigi sem minnst að færa annað, til dæmis til almennings með beinu lýðræði. Ein afleiðing þessa er til dæmis sú afstaða Sjálfstæðisflokksins og Viðreisnar að hunsa niðurstöður þjóðaratkvæðagreiðslu sem staðfesti niðurstöður þjóðkjörins stjórnlagaráðs um nýja stjórnarskrá sem hefði aukið valddreifingu verulega með auknu ákvörðunarvaldi almennings. Önnur afleiðing er að Sjálfstæðisflokkurinn sveik loforð sitt um að halda þjóðaratkvæðagreiðslu um hvort halda ætti áfram aðildarviðræðum við Evrópusambandið sem gefið var fyrir kosningarnar 2013. Þriðja afleiðing er að Viðreisn, sem stofnuð var vegna loforðasvika Sjálfstæðisflokksins um þjóðaratkvæðagreiðsluna, fór í ríkisstjórnarsamstarf með Sjálfstæðisflokknum og samþykkti ekki aðeins að sleppa því að fara fram á þjóðaratkvæðagreiðsluna sem var svikin, heldur að koma í veg fyrir hana þangað til kjörtímabilið væri komið á enda.
Valdamálin ráða för
Andstaða Viðreisnar við dreifingu á peningalegu valdi birtist meðal annars í því að fimm flokka ríkisstjórn án Sjálfstæðisflokks gekk ekki upp vegna andstöðu Viðreisnar við dreifingu á tekjum eða eignum frá þeim allra tekjuhæstu yfir í almannaþjónustu.
Þannig vinna íhaldsflokkarnir að því að takmarka valddreifingu, bæði í formi peninga og ákvörðunarvalds þrátt fyrir loforð og fyrirliggjandi þjóðaratkvæðagreiðslur.
Sumt af því sem ungur stofnandi Viðreisnar tilgreindi í kosningagrein um flokkinn sinn sem hann hafði óskað sér hljómar framandlegt núna eftir að flokkurinn hefur gert stjórnarsáttmála við Sjálfstæðisflokkinn: „Kornið sem fyllti mælinn hjá þessum hópi var ákvörðun [Sjálfstæðisflokksins] í ársbyrjun 2014 að svíkja kosningaloforð um þjóðaratkvæðisgreiðslu varðandi áframhaldandi aðildarviðræður Íslands við ESB ... Undanfarin ár höfum við lagt kapp á að móta þann frjálslynda flokk sem við höfum alltaf viljað sjá á Alþingi. Flokk sem þorir að taka afstöðu til mála sem aðrir hunsa. Róttækar breytingar og markaðslausnir í landbúnaði og sjávarútvegi standa þar framarlega, en listinn er langt frá því að vera tæmandi“.
„Ekki skal gengið á eignar- og nýtingarrétt einstaklinga“
Þrátt fyrir að hafa boðað miklar kerfisbreytingar í sjávarútvegi og landbúnaði, og uppboð á fiskveiðiheimildum svo ríkið geti fengið markaðsvirði fyrir afnot af auðlindinni, er sérstaklega tekið fram í stjórnarsáttmála að „ekki skal gengið á eignar- og nýtingarrétt einstaklinga nema brýnir almannahagsmunir krefjist þess.“ Þar sem „málefnin ráða för“ reyndist samhljómur í valdamálum skipta mestu.
Auðvitað geta Viðreisn og Björt framtíð náð fram umbótum sem allir, og sérstaklega Sjálfstæðisflokkurinn, eru sáttir við. En í helstu málum sem varða valdið varð íhaldsstefna Sjálfstæðisflokksins ofan á.
Sátt við rótgróinn valdaflokk
Á endanum snúast stjórnmál um vald. Rótgrónasta valdaflokki landsins tókst að viðhalda valdakerfi sínu í kosningum og stjórnarmyndun í skugga tilfella hagsmunaárekstra og óheiðarleika, þrátt fyrir boðaðar kerfisbreytingar, róttækar umbætur og siðbót sem forsendu sáttar.
Sáttin sem lagt er upp með er sáttin við það rótgróna vald sem hefur verið ríkjandi fjóra af hverjum fimm dögum á lýðveldistíma Íslands.
Á sama tíma í forsætisráðuneytinu við Borgartún.
Leiðari
1
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir
Sjáðu jökulinn hverfa
Það reynist oft erfitt að viðhalda tengslum við það sem skiptir máli, ekki síst á tímum þar sem stöðugt er verið að finna nýjar leiðir til þess að ýta undir tómhyggju sem drífur áfram neyslu.
Leiðari
13
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir
Stelpurnar okkar
Konur eftirlétu körlum völdin í íslensku samfélagi. Nú gera þær kröfu um að þeir fari vel með þau. Sú krafa sprettur upp af áralangri jafnréttisbaráttu íslenskra kvenna.
Leiðari
10
Jón Trausti Reynisson
Ekkert að þakka
Ef við fylgjum slóð fólksins, eignarinnar og peninganna sjáum við söguþráð Verbúðarinnar. Á sama tíma fara útgerðarmenn í auglýsingaherferð.
Leiðari
1
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir
Árið þar sem það var bannað að dansa
Barátta fyrir auknu frelsi og breyttum gildum einkennir árið sem er að líða.
Leiðari
1
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir
Það skiptir máli hver stjórnar
Forsætisráðherra varaði við bakslagi í jafnréttisbaráttu. Svo myndaði hún nýja ríkisstjórn þar sem jafnréttismálin enduðu í óvæntum höndum.
Mest lesið
1
Úttekt
6
Skuggaborgin: Margföld þétting byggðar
Arkitektar og aðrir sérfræðingar hafa áhyggjur af óbærilegum þéttleika tilverunnar í nýjum hverfum sem rísa í Reykjavík og Kópavogi.
2
Fréttir
1
Misnotkunin hófst átta ára en áfallið kom eftir að hún sagði frá
Lilja Bjarklind var átta ára þegar maður á sextugsaldri braut á henni. Hann var síðar dæmdur fyrir brotin sem voru fjöldamörg og stóðu yfir tveggja ára tímabil. Hún segist þakklát móður sinni fyrir að hafa trúað henni en á þeim tíma var maðurinn sem braut á henni orðinn kærasti mömmu hennar.
3
FréttirBorgarstjórnarkosningar 2022
1
Hjólað í Kjartan vegna hjálmsins
„Ég hjóla nú töluvert,“ segir Kjartan Magnússon, frambjóðandi Sjálfstæðisflokksins í borginni. Netverjar vilja meina að hjálmur sem hann sést skarta í kosningamyndbandi flokksins snúi öfugt. Fyrirséð er að samstaða sé þvert á flokka um aukna innviði fyrir hjólandi Reykvíkinga á komandi kjörtímabili
4
Úttekt
1
Fasteignaverð breytti Reykvíkingi í Hvergerðing
Kristófer Másson ætlaði sér aldrei að flytja úr Reykjavík en þegar hann og Indíana Rós Ægisdóttir fóru að skoða fasteignakaup endurskoðaði hann það. Þau búa nú í Hveragerði eins og nokkur fjöldi fyrrverandi Reykvíkinga. Eðlismunur er á fasteignauppbyggingu í borginni og í nágrannasveitarfélögum.
5
FréttirBorgarstjórnarkosningar 2022
2
Ólíkar áherslur oddvita varðandi leigumarkað: „Eigum við að eltast endalaust við leigusala?“
Frambjóðendur í oddvitakappræðum Stundarinnar höfðu ólíkar áherslur varðandi ákall um aðgerðir til að bæta leigumarkaðinn. Sumir sögðu hinn almenna markað hafa brugðist og að borgin þurfi að stíga inn í á meðan aðrir vildu ekki slík afskipti af markaði. Sitjandi borgarstjóri sem sagði að nú þegar væri leiguþak á óhagnaðardrifnu leigufélögunum.
6
Eigin Konur#85
Lilja Bjarklind: „Áfallið kom eftir að ég sagði frá“
„Ég er bara ein að labba þegar hann stoppar og býður mér far,” segir Lilja Bjarklind, sem stígur hér fram í þætti Eigin kvenna, en hún var átta ára þegar maður á sextugsaldri braut á henni. Hann var síðar dæmdur fyrir brotin sem voru fjöldamörg og stóðu yfir tveggja ára tímabil.
Lilja segir frá því hvernig hann lokkaði hana með sér í bíl á þeim forsendum að hún fengi að keyra. „Hann tekur mig bara svona yfir og á meðan ég er að keyra að þá er hann að fara inn á mig og þukla á mér,” segir hún í þættinum og bætir við að hún hafi frosið og þótt þetta mjög skrítið.
Lilja segir manninn hafa keyrt um bæinn og leitað að sér. „Hann var alltaf mættur þar sem ég var að leika.” Hún segir brotin hafa aðallega átt sér stað heima hjá honum en stundum hafi hann keyrt með hana út í móa og brotið á henni þar. „Þetta var bara eitthvað sem við gerðum og ég vissi alltaf hvað var að fara gerast,” segir Lilja.
Maðurinn var 54 ára gamall og barnlaus og bjó hjá foreldrum sínum á þeim tíma. „Ég vildi oft fá að heilsa uppá mömmu hans til að kaupa aðeins tíma,“ segir Lilja. Svo hafi hann opnað hlera þar sem hún átti að fara niður. Lilja segir það mög súrt að móðir hans hafi ekki gert athugasemd við að hann hafi verið að fá Lilju til sín í heimsókn.
Ábyrgðarmaður og ritstjóri Eigin kvenna er Edda Falak.
7
Greining
1
Valið liggur milli Sjálfstæðisflokks og Pírata
Tveir einfaldir valkostir liggja á borðinu eftir borgarstjórnarkosningar. Einfaldasti meirihlutinn væri annað hvort Sjálfstæðisflokkurinn eða Píratar með Framsókn og Samfylkingunni. Einar Þorsteinsson, oddviti Framsóknarflokksins, er í lykilhlutverki, en hann var ungur Sjálfstæðismaður.
Mest deilt
1
Eigin Konur#82
Fjölskyldan flakkaði milli hjólhýsa og hótela: Gagnrýnir að barnavernd skyldi ekki grípa fyrr inn í
„Ég byrjaði alla morgna á að spyrja hvert ég ætti að koma eftir skóla, því maður vissi aldrei hvar maður myndi vera næstu nótt,“ segir Guðrún Dís sem er 19 ára. Í viðtali við Eigin Konur segir hún frá upplifun sinni af því að alast upp hjá móður með áfengisvanda. Hún segir að lífið hafa breyst mjög til hins verra þegar hún var 12 ára því þá hafi mamma hennar byrjað að drekka. Þá hafi fjölskyldan misst heimilið og eftir það flakkað milli hjólhýsa og hótela. Guðrún Dís vildi segja frá sinni hlið mála eftir að móðir hennar opinberaði sögu sína á YouTube. Guðrún Dís hefur lokað á öll samskipti við hana. Guðrún segir að þó mamma hennar glími við veikindi eigi hún ekki að bera ábyrgð á henni. Hún gagnrýnir starfsfólk barnaverndar fyrir að hafa ekki gripið inn í miklu fyrr. Ábyrgðarmaður og ritstjóri Eigin kvenna er Edda Falak.
2
FréttirBorgarstjórnarkosningar 2022
Hafna sannarlega Sjálfstæðisflokknum
Sanna Magdalena Mörtudóttir, oddviti Sósíalistaflokksins, segist útiloka samstarf við Sjálfstæðisflokkinn og aðra auðvaldsflokka. Þetta segir hún á Facebook í tilefni af samantekt á svörum oddvitanna í Reykjavík um samstarf að loknum kosningum í oddvitakappræðum Stundarinnar.
3
Úttekt
6
Skuggaborgin: Margföld þétting byggðar
Arkitektar og aðrir sérfræðingar hafa áhyggjur af óbærilegum þéttleika tilverunnar í nýjum hverfum sem rísa í Reykjavík og Kópavogi.
4
Fréttir
1
Misnotkunin hófst átta ára en áfallið kom eftir að hún sagði frá
Lilja Bjarklind var átta ára þegar maður á sextugsaldri braut á henni. Hann var síðar dæmdur fyrir brotin sem voru fjöldamörg og stóðu yfir tveggja ára tímabil. Hún segist þakklát móður sinni fyrir að hafa trúað henni en á þeim tíma var maðurinn sem braut á henni orðinn kærasti mömmu hennar.
5
Fréttir
2
Berst gegn Borgarlínu og hefur ekki tekið strætó í 30 ár
Oddvitar Reykjavíkurframboðanna eru flestir sammála um að bæta eigi almenningssamgöngur og aðeins einn sagðist vera á móti Borgarlínu. Ómar Már Jónsson, oddviti Miðflokksins, vill greiða götu einkabílsins og hætta við Borgarlínu.
6
FréttirBorgarstjórnarkosningar 2022
Oddvitar mætast í beinni útsendingu
Borgarstjóraefni flokkanna sem bjóða fram í borgarstjórnarkosningunum um helgina mætast í kappræðum sem streymt verður á vef Stundarinnar í dag. Lokasprettur kosningabaráttunnar er genginn í garð og verða oddvitarnir krafðir svara um hvernig þeir ætla að koma sínum stefnumálum til framkvæmda.
7
FréttirSalan á Íslandsbanka
1
Bankasýslan fékk bara einn flugeld: „Þetta var miðlungs raketta“
Bankasýsla ríkisins vinnur nú að minnisblaði um þær gjafir sem starfsmenn stofnunarinnar þáðu í aðdraganda og í kjölfar útboðs á hlutum ríkisins í Íslandsbanka. Jón Gunnar Jónsson, forstjóri Bankasýslunnar, staðfestir að bara einn flugeldur hafi komið sem gjöf. Hann hafi verið „miðlungs“.
Mest lesið í vikunni
1
FréttirBorgarstjórnarkosningar 2022
1
Átök í kappræðum: „Það er eins og þetta fólk kunni ekki að skammast sín“
Meirihluti og minnihluti í borgarstjórn deildi um ábyrgð á hækkun húsnæðisverðs. Dóra Björt Guðjónsdóttir, oddviti Pírata, sagði fulltrúa minnihlutans ekki kunna að skammast sín.
2
Úttekt
6
Skuggaborgin: Margföld þétting byggðar
Arkitektar og aðrir sérfræðingar hafa áhyggjur af óbærilegum þéttleika tilverunnar í nýjum hverfum sem rísa í Reykjavík og Kópavogi.
3
Fréttir
1
Misnotkunin hófst átta ára en áfallið kom eftir að hún sagði frá
Lilja Bjarklind var átta ára þegar maður á sextugsaldri braut á henni. Hann var síðar dæmdur fyrir brotin sem voru fjöldamörg og stóðu yfir tveggja ára tímabil. Hún segist þakklát móður sinni fyrir að hafa trúað henni en á þeim tíma var maðurinn sem braut á henni orðinn kærasti mömmu hennar.
4
Aðsent
Hilmar Þór Hilmarsson
Kjarnorkustríð í Úkraínu?
Aldrei fyrr hefur heimurinn komist jafnnálægt kjarnorkustríði, segir Hilmar Þór Hilmarsson prófessor.
5
Fréttir
1
Fordómar fyrir allra augum á netinu
Ugla Stefanía Kristjönudóttir Jónsdóttir segir að þó fordómar gagnvart transfólki séu almennt duldari á Íslandi en víða í heiminum séu þeir fyrir allra augum á netinu. Systurnar sem taka þátt í Júróvisjón fyrir Íslands hönd hafi verið kallaðar kynvillingar á netinu fyrir að vekja athygli á transfólki og transbörnum. Ástandið hér sé þó betra en í Bretlandi þar sem stöðug ofbeldismenning sé ríkjandi í fjölmiðlum.
6
Eigin Konur#84
Orð þín eru ofbeldi þegar þau stangast á við réttindi og velferð fólks
Ugla Stefanía Kristjönudóttir Jónsdóttir segir að umræða um trans sé enn mjög erfið í Bretlandi en hún vinnur sem greinahöfundur fyrir fréttamiðilinn MetroUK. „Í Bretlandi þarft þú bara að undirbúa þig undir að það verði sett mjög transfóbísk manneskja á móti þér og þið þurfið að rífast í beinni útsendingu,” segir Ugla en hún kom sjálf úr skápnum sem trans árið 2010 og flutti til Bretlands sex árum síðar.
Ugla segir að bresk fjölmiðlamenning sé afar ofbeldisfull. Hún ræðir um ábyrgð fjölmiðla í þættinum Eigin Konur og veltir upp spurningunni hvenær umræða er tengd málfrelsi og hvenær hún er hreint og klárt ofbeldi. „Þegar þú ert farin að grafa undan réttindabaráttu minnihlutahópa, þá ert þú ekki lengur í neinu málfrelsi,“ segir hún í þættinum. Hún segir að hatursfull umræða sé farin að láta á sér kræla á Íslandi og að fólk gleypi auðveldlega við áróðri. Hún nefnir sérstaklega umræðuna um íþróttir og kynjuð rými sem hefur verið áberandi og þá sérstaklega varðandi transkonur í íþróttum. „Það er eins og það sé engin gagnrýnin hugsun eins og í tengslum við íþróttamál, að transkonur séu með einhverja yfirburði og það sé bara verið að skemma kvennaíþróttir,“ segir Ugla í þættinum.
7
StreymiSveitarstjórnarkosningar 2022
2
Kappræður Stundarinnar 2022
Oddvitar framboðanna sem bítast um völdin í borginni mætast í kappræðum Stundarinnar klukkan 14:00. Um er að ræða fyrstu kappræðurnar í beinni útsendingu þar sem allir oddvitarnir mæta til leiks.
Mest lesið í mánuðinum
1
Eigin Konur#82
Fjölskyldan flakkaði milli hjólhýsa og hótela: Gagnrýnir að barnavernd skyldi ekki grípa fyrr inn í
„Ég byrjaði alla morgna á að spyrja hvert ég ætti að koma eftir skóla, því maður vissi aldrei hvar maður myndi vera næstu nótt,“ segir Guðrún Dís sem er 19 ára. Í viðtali við Eigin Konur segir hún frá upplifun sinni af því að alast upp hjá móður með áfengisvanda. Hún segir að lífið hafa breyst mjög til hins verra þegar hún var 12 ára því þá hafi mamma hennar byrjað að drekka. Þá hafi fjölskyldan misst heimilið og eftir það flakkað milli hjólhýsa og hótela. Guðrún Dís vildi segja frá sinni hlið mála eftir að móðir hennar opinberaði sögu sína á YouTube. Guðrún Dís hefur lokað á öll samskipti við hana. Guðrún segir að þó mamma hennar glími við veikindi eigi hún ekki að bera ábyrgð á henni. Hún gagnrýnir starfsfólk barnaverndar fyrir að hafa ekki gripið inn í miklu fyrr. Ábyrgðarmaður og ritstjóri Eigin kvenna er Edda Falak.
2
FréttirBorgarstjórnarkosningar 2022
2
Áróðursbréfi um störf eiginmanns Hildar fyrir Jón Ásgeir dreift til sjálfstæðisfólks
Í aðdraganda prófkjörs Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík í mars var ómerktu dreifibréfi um eiginmann Hildar Björnsdóttur dreift til flokksmanna. Þar var rætt um vinnu manns hennar, Jóns Skaftasonar fyrir fjárfestinn Jón Ásgeir Jóhannesson. Þetta er ekki í fyrsta skipti sem Jón Ásgeir verður hluti af prókjörsbaráttu í flokknum.
3
FréttirSveitarstjórnarkosningar 2022
3
Kosningapróf Stundarinnar er nú opið
Ítarlegasta kosningaprófið sem í boði er fyrir sveitarstjórnarkosningarnar 2022 býður upp á greiningu á svörum almennings og sigtun á mikilvægustu spurningunum.
4
Fréttir
7
Systurnar berjast fyrir bótunum
„Æskunni var rænt af okkur. Við höfum aldrei átt eðlilegt líf,“ segja systurnar Anna og Linda Kjartansdætur, sem ólust upp hjá dæmdum barnaníðingi og stjúpmóður sem var dæmd fyrir að misþyrma þeim. Bótasjóður vildi ekki greiða út miskabætur því brot föður þeirra voru framin erlendis og hefur ekki enn svarað kröfum vegna dóma sem féllu 2016 og 2019.
Úps, hann gerði það, aftur. Seldi ættingjum ríkiseignir, aftur. Vissi ekki neitt um neitt, aftur.
6
Eigin Konur#80
Helga Sif og Gabríela Bryndís
Helga Sif stígur nú fram í viðtali við Eigin konur eftir að barnsfaðir hennar birti gerðardóm í forsjárdeilu þeirra og nafngreindi hana og börnin á Facebook. Helga Sif og börnin hafa lýst andlegu og kynferðislegu ofbeldi föðurins og börnin segjast hrædd við hann. Sálfræðingar telja hann engu að síður hæfan fyrir dómi. Nú stendur til að færa 10 ára gamalt langveikt barn þeirra til föðurins með lögregluvaldi. Gabríela Bryndís er sálfræðingur og einn af stofnendum Lífs án ofbeldis og hefur verið Helgu til aðstoðar í málinu. Ábyrgðarmaður og ritstjóri Eigin kvenna er Edda Falak.
7
Eigin Konur#81
Patrekur
Patrekur bjó með móður sinni og stjúpföður þegar hann reyndi alvarlega sjálfsvígstilraun. Helga Sif er móðir Patreks, en hún steig fram í viðtali við Eigin konur þann 25. apríl og lýsti ofbeldi föðurins. Patrekur stígur nú fram í stuttu viðtali við Eigin konur og segir sárt að ekki hafi verið hlustað á sig eða systkini sín í málinu. Ábyrgðarmaður og ritstjóri Eigin kvenna er Edda Falak.
Nýtt á Stundinni
FréttirSalan á Íslandsbanka
Einungis Íslandsbanki svarar hvort lánað hafi verið í einkavæðingu bankans
Eitt af því sem er til rannsóknar hjá fjármálaeftirliti Seðlabanka Íslands eru mögulegar lánveitingar frá söluaðilum hlutabréfanna í Íslandsbanka til kaupendanna. Einungis einn af íslensku söluaðilunum fimm svarar því til að hann hafi mögulega veitt lán fyrir hlutabréfunum. Forstjóri Bankasýslunnar, Jón Gunnar Jónsson, hefur sagt að í einhverjum tilfellum hafi verið lánað.
Þrautir10 af öllu tagi
1
750. spurningaþraut: Hér eru 12 spurningar um Stalín og félaga
Hér snúast allar spurningar um Stalín eða eitthvað sem honum tilheyrir. Fyrri aukaspurning: Í sjónvarpsseríu frá 1994 fór víðfrægur breskur leikari með hlutverk Stalíns. Hann má sjá hér að ofan. Hver er leikarinn? * Aðalspurningar: 1. Í hvaða landi, sem þá var hluti rússneska keisaraveldisins, fæddist Stalín? 2. Stalín var af óbreyttu alþýðufólki. Faðir hans starfaði við ... hvað? 3. ...
Greining
1
Valið liggur milli Sjálfstæðisflokks og Pírata
Tveir einfaldir valkostir liggja á borðinu eftir borgarstjórnarkosningar. Einfaldasti meirihlutinn væri annað hvort Sjálfstæðisflokkurinn eða Píratar með Framsókn og Samfylkingunni. Einar Þorsteinsson, oddviti Framsóknarflokksins, er í lykilhlutverki, en hann var ungur Sjálfstæðismaður.
Þrautir10 af öllu tagi
749. spurningaþraut: Í fyrsta — og síðasta — sinn er í boði sérstakt Kólumkilla-stig!
Fyrri aukaspurning: Hver er konan hér að ofan? * Aðalspurningar: 1. Hver lék Mad Max í þremur bíómyndum frá 1979 til 1985? 2. Fræg söngkona lék aðalkvenrulluna í þriðju myndinni, Mad Max Beyond Thunderdome. Hvað heitir hún? 3. Lag sem söngkonan kvað í þeirri mynd varð afar vinsælt og heyrist jafnvel enn stöku sinnum í útvarpi. Hvað hét lagið? 4. ...
Úttekt
1
Fasteignaverð breytti Reykvíkingi í Hvergerðing
Kristófer Másson ætlaði sér aldrei að flytja úr Reykjavík en þegar hann og Indíana Rós Ægisdóttir fóru að skoða fasteignakaup endurskoðaði hann það. Þau búa nú í Hveragerði eins og nokkur fjöldi fyrrverandi Reykvíkinga. Eðlismunur er á fasteignauppbyggingu í borginni og í nágrannasveitarfélögum.
Úttekt
6
Skuggaborgin: Margföld þétting byggðar
Arkitektar og aðrir sérfræðingar hafa áhyggjur af óbærilegum þéttleika tilverunnar í nýjum hverfum sem rísa í Reykjavík og Kópavogi.
Úttekt
Börnin sem er ekki pláss fyrir í borginni
Hundruð barna í Reykjavík hafa ekki víst aðgengi að dagforeldrum eða leikskólaplássi. Stórfelld uppbygging hefur átt sér stað en það hefur ekki leyst vandann. Flest framboð leggja áherslu á að leysa leikskólamál borgarinnar án þess að fyrir liggi hvað eigi að gera öðruvísi en núverandi meirihluti. Vandamálið er bæði húsnæðis- og mönnunarvandi.
Úttekt
Barist um borgina: Áherslur og átakalínur
Ellefu framboð bjóða fram til borgarstjórnar fyrir kosningarnar sem fram fara í dag, 14. maí. Stóru átakalínurnar sem greina má í kosningaáherslum flokkanna eru einkum mismunandi áherslur í húsnæðisuppbyggingu, þar sem deilt er um hvort þétta skuli byggð eða nema ný lönd, og í samgöngumálum þar sem ekki ríkir samstaða um hvort lögð verði áhersla á uppbyggingu almenningssamgangna eða uppbyggingu sem þjóni einkabílum. Í öðrum málaflokkum ber almennt minna á milli.
AðsentBorgarstjórnarkosningar 2022
2
Einar Þorsteinsson
Framsókn er lykillinn að breytingum í borginni
Atkvæði greitt Framsókn getur brotið upp meirihlutann í borginni, skrifar Einar Þorsteinsson, oddviti Framsóknar í Reykjavík.
AðsentBorgarstjórnarkosningar 2022
Sanna Magdalena Mörtudóttir
Við byggjum ekki hús á sandi
Byggja á húsnæði fyrir fólk sem er í neyð en ekki til að búa til gróða, skrifar Sanna Magdalena Mörtudóttir, oddviti Sósíalistaflokksins í Reykjavík.
AðsentBorgarstjórnarkosningar 2022
Ómar Már Jónsson
Draumur um betri borg lifir enn
Fyrsta verkefnið er að fá stjórnkerfið til að viðurkenna að kerfisvandi er til staðar, skrifar Ómar Már Jónsson, oddviti Miðflokksins í Reykjavík.
AðsentBorgarstjórnarkosningar 2022
Jóhannes Loftsson
Byggjum aftur ódýrt í Reykjavík
Ískyggileg þróun hefur orðið á Íslandi á undanförnum árum. Vald yfirvalda yfir okkur hefur vaxið úr hófi á sama tíma og ábyrgðin er horfin. Valfrelsið minnkar þegar þeir sem taka ákvarðanir um líf okkar bera enga ábyrgð, skrifar Jóhannes Loftsson, oddviti Ábyrgrar framtíðar í Reykjavík.
Þín áskrift hefur áhrif
Almenningur hefur viðhaldið Stundinni með áskriftum og styrkjum frá febrúar 2015. Með því að kaupa áskrift styrkir þú sjálfstæða rannsóknarblaðamennsku.
Athugasemdir