Lögreglan á höfuðborgarsvæðinu gerði „mjög bagaleg mistök“ þegar embættið afgreiddi kæru frá barnaverndarnefnd vegna Hafnarfjarðarmálsins svokallaða í desember 2016 án þess að framkvæma rannsókn á hugsanlegum kynferðisbrotum gegn barni og skráði ranglega í málaskrárkerfi sitt að málinu hefði verið „vísað frá“.
Þetta hafa lögreglan og ríkissaksóknari viðurkennt skriflega samkvæmt upplýsingum Stundarinnar eftir að niðurfelling málsins var kærð. Lögreglan segir að um „mistök“ hafi verið að ræða; ætlunin hafi aldrei verið að vísa málinu frá og engin ákvörðun um slíkt verið tekin. Samkvæmt skilningi ríkissaksóknara var því Hafnarfjarðarmálið formlega til lögreglurannsóknar þegar Bragi Guðbrandsson, þáverandi forstjóri Barnaverndarstofu og núverandi fulltrúi Íslands í barnaréttarnefnd Sameinuðu þjóðanna, beitti sér fyrir því í samtali við barnaverndarstarfsmann að stúlkurnar í Hafnarfjarðarmálinu svokallaða yrðu látnar umgangast föður sinn samkvæmt þeim skráðu samtímagögnum sem til eru um málið.
Að sama skapi var málið formlega opið hjá lögreglu þegar Hulda Elsa Björgvinsdóttir, sviðsstjóri ákærusviðs lögreglu, fullyrti í viðtali við RÚV þann 2. maí 2018, eftir umfjöllun Stundarinnar um afskipti Braga af umræddu barnaverndarmáli, að meint brot væru ekki til rannsóknar. Stundin leitaði skýringa á ummælum Huldu á sínum tíma og spurði hvenær málinu hefði verið vísað frá og hvenær málsaðilum hefði verið tilkynnt um það. Hulda Elsa sagðist þá ekki ætla að veita slíkar upplýsingar.
Samkvæmt gögnum sem nú liggja fyrir ætlaðist lögreglustjóri til þess að barnaverndaryfirvöld létu fara fram könnunarviðtal af barninu eins og barnaverndarnefnd Hafnarfjarðar hafði óskað eftir í desemberbyrjun 2016.
Stundin hefur áður greint frá tvennum mistökum sem urðu á þessu stigi málsins hjá Barnaverndarstofu og Barnahúsi. Annars vegar bilaði tölvupóstkerfi stofnananna og hins vegar gleymdist að sækja tilvísunarbréf frá barnaverndarnefndinni í pósthólf stofnunarinnar. Nú er ljóst að lögregla gerði einnig þau mistök í desember 2016 að „vísa frá“ málinu án þess að greina málsaðilum frá því.
Eftir að tilvísunarbréfið kom í leitirnar boðaði Bragi Guðbrandsson til fundar um málefni barnsins sem fram fór þann 20. janúar 2017. Þar tók Bragi einarða afstöðu gegn því að stúlkan færi í viðtal í Barnahúsi, enda hefði hún þegar farið í könnunarviðtal og skýrslutökur fyrir dómi um tveimur árum áður. Þá lýsti hann efasemdum um trúverðugleika þeirra upplýsinga sem borist höfðu um meint kynferðisbrot. Niðurstaða fundarins varð sú að barnið færi ekki í Barnahús.
Ólöf Ásta Farestveit, forstöðumaður Barnahúss, sagði í samtali við Stundina sumarið 2018 að það væri mjög óalgengt að forstjóri Barnaverndarstofu hefði afskipti af því hvort tiltekin börn færu í Barnahús eða boði til fundar um slík mál. Fyrrverandi starfsmaður Barnahúss tók í sama streng og sagði slíkt ekki hafa tíðkast í sinni starfstíð.
Í þessu tilviki höfðu afskipti Braga og ákvörðunin sem tekin var á fundinum bein áhrif á framgang lögreglurannsóknar málsins. „Lögregla beið eftir gögnum frá barnavernd sem aldrei komu,“ segir í bréfi sem lögregla sendi ríkissaksóknara fyrr á þessu ári samkvæmt heimildum Stundarinnar.
Athugasemdir