Ekki er hægt að segja að það sé sennilegt að Bandaríkjaþing svipti Donald Trump forseta embætti sínu en það er þó ekki útilokað. Enn ólíklegra er að Mike Pence varaforseti verði jafnframt hrakinn úr embætti, en það er þó samt ekki alveg útilokað heldur.
Og ef það gerist verður Nancy Pelosi forseti Bandaríkjanna.
Stjórnskipan Bandaríkjanna gerir nefnilega ráð fyrir að ef bæði forseti og varaforseti deyja í embætti eða forfallast af einhverjum ástæðum, þá skuli forseti fulltrúadeildar þingsins taka við embættinu og gegna því þar til næst á að kjósa til forseta.
„Speaker of the House of Representavies,“ heitir embættið á ensku.
Pelosi hefur gegnt þessu starfi síðan í byrjun janúar þegar fulltrúadeildin kom saman eftir að demókratar náðu meirihluta í deildinni í kosningum síðla árs í fyrra.
Hún hafði verið leiðtogi minnihluta demókrata í fulltrúadeildinni síðan 2011.
Frá 2007 til 2011 var hún forseti deildarinnar en varð nú aftur þriðji hæstsetti valdamaður landsins, að minnsta kosti að nafninu til, á eftir forseta og varaforseta.
Engin kona hefur komist jafn hátt í stjórnkerfi Bandaríkjanna og hún.
Nancy Pelosi fæddist 26. mars 1940 í borginni Baltimore í Maryland.
Faðir hennar hét Thomas D'Alesandro og var sonur innflytjenda frá Abruzzo-héraði á Ítalíu. Hann gerðist fasteignasali og tryggingasölumaður, fór svo út í pólitík og sat átta ár í fulltrúadeildinni í Washington og var svo borgarstjóri í Baltimore í önnur átta ár.
Móðir Nancy hét Annunciata og var húsmóðir og líka á kafi í pólitík. Hún fæddist á Suður-Ítalíu en flutti ung til Bandaríkjanna. Þau D'Alesandro hjónin eignuðust fimm syni og eina dóttur. Einn sonanna fylgdi í kjölfar föður síns sem borgarstjóri í Baltimore um tíma.
Nancy ólst því upp í rammpólitísku umhverfi. Hún var til dæmis viðstödd embættistöku John F. Kennedys árið 1961 og hlustaði á hann halda ræðuna sína frægu þar sem hann sagði meðal annars:
„Spyrjið ekki hvað getur land ykkar gert fyrir ykkur, heldur hvað þið getið gert fyrir land ykkar.“
Nancy lærði stjórnmálafræði og lauk námi 1963. Sama ár gekk hún að eiga jafnaldra sinna Frank Pelosi, upprennandi kaupsýslumann af ítölskum ættum, sem er frá Kaliforníu. Þau eignuðust á átta árum fjórar dætur og einn son. Yngsta dóttirin er allkunnur fréttamaður og kvikmyndagerðarmaður og hefur gert mikið af heimildarmyndum fyrir sjónvarpsstöðina HBO, ekki síst um hlutskipti alþýðufólks og velferðarmál ýmisleg, auk þess að gera myndir um stjórnmál.
Frank Pelosi, eiginmaður Nancy, hefur stundað fjárfestingabrask og hlutabréfaviðskipti með afar góðum árangri. Þau hjón eiga til dæmis hlutabréf í Apple, Facebook og Disney og hún reiknast sem um það bil 15. ríkasti þingmaðurinn á Bandaríkjaþingi með eignir upp á um 30 milljónir dollara, 3,6 milljarða íslenskra króna.
Á áttunda áratugnum byrjaði Nancy að láta mjög að sér kveða innan Demókrataflokksins í Kaliforníu. Framan af stússaði hún fyrst og fremst í fjáröflun og skipulagningu bak við tjöldin.
Hún sagði þá að hún hefði engan áhuga á framboði til opinbers embættis.
Hún var hins vegar mjög handgengin Philip Burton sem var lengi þingmaður í fulltrúadeildinni í Washington fyrir San Francisco. Hann lést 1983 og þá varð ekkja hans, Sala, þingmaður í hans stað.
Snemma árs 1987 var Sala orðin fársjúk og lá banaleguna. Á dánarbeðinu kallaði hún Pelosi til sín.
Sala lét Pelosi lofa sér að sækjast eftir því að verða eftirmaður sinn í fulltrúadeildinni.
Þegar Sala lést vann Pelosi prófkjör innan Demókrataflokksins naumlega, en lagði svo andstæðing sinn úr Repúblikanaflokknum auðveldlega í kosningum um fulltrúadeildarsætið í Washington síðla árs 1987.
Allar götur síðan hefur hún verið endurkjörin á tveggja ára fresti, oftast með um eða yfir 80 prósent atkvæða.
Fljótlega eftir að Pelosi settist á þing þótti ljóst að hún væri heilmikill skörungur. Sjálf hafði hún ekki verið viss um að hún myndi kunna vel við sig á þingi, en þegar til kom var hún eins og fiskur í vatni.
Átök og glímur áttu vel við hana, og hún var kjörinn leiðtogi demókrata í fulltrúadeildinni upp úr aldamótum og árið 2007 varð hún sem sagt forseti fulltrúadeildarinnar eftir að demókratar náðu meirihluta í þingdeildinni.
Hún tók við embættinu af repúblikananum Dennis Hastert. Hann reyndist síðar vera bæði fjársvikari og barnaníðingur, en það er önnur saga.
Pelosi er að flestu leyti klassískur demókrati á bandaríska vísu. Hún er mjög frjálslynd í flestum samfélagsmálum en á miðjunni í því sem snertir peninga- og efnahagsmál. Meðan Barack Obama var að koma í gegn ráðstöfunum sínum í heilbrigðismálum, Obamacare, var hún dyggasti bandamaður hans í þinginu. Hún missti embætti forseta fulltrúadeildarinnar 2011 þegar repúblikanar endurheimtu meirihluta í þinginu en hélt áfram sem leiðtogi demókrata og lét engan bilbug á sér finna þótt árin færu að færast yfir.
Eftir að demókratar náðu aftur meirihluta í fyrra fannst sumum að Pelosi væri helstil íhaldssöm til að taka aftur við forsetaembætti fulltrúadeildarinnar. Demókrataflokkurinn væri kominn lengra til vinstri en áður en hún væri nú fulllangt til hægri í flokknum.
En hún náði vopnum sínum og tryggði sér forystuhlutverkið. Um tíma virtist stefna í erjur milli hennar og hinna róttækustu demókrata á borð við Alexandriu Oscasio-Cortez en þeim tókst að slíðra sverðin og ákváðu að einbeita sér að baráttunni gegn Trump fremur en innri sundurþykkju.
Athugasemdir