Velja listasenu Berlínar fram yfir lífsgæðakapphlaupið
Í Berlín ríkir minni neysluhyggja en á Íslandi, segja ungir íslenskir listamenn sem hafa flutt til „hjartans í evrópsku listalífi“. Lægra verðlag, afslappaðri lífsmáti og sterk tengsl við samlanda sína hafa auðveldað þeim að búa í höfuðborg Þýskalands en halda sambandi við íslenskt menningarlíf.
Með því að birta myndir af líkama sínum hefur Lilja Gísladóttir kallað yfir sig athugasemdir fólks um að hún sé að „ýta undir að aðrir vilji vera feitir.“ Hún segir óskiljanlegt að fólk hafi svo miklar skoðanir á holdafari hennar, og annarra, því það hafi engin áhrif á aðra hvort hún sé mjó eða feit.
2
Fréttir
2
Bjarni undir í rannsókn Ríkisendurskoðunar
Sú endurskoðunaráætlun sem lagt var af stað með í rannsókn Ríkisendurskoðunar á sölu ríkisins á hlutum í Íslandsbanka snýr fyrst og fremst að Bankasýslu ríkisins. Guðmundur Björgvin Helgason ríkisendurskoðandi segir að fjármálaráðherra og ráðuneyti hans séu líka undir og að áætlunin taki breytingum eftir því sem rannsókninni vindi fram.
Úrvinnslusjóður ætlar ekkert að aðhafast vegna íslenska plastsins sem fannst í vöruhúsi í Svíþjóð. Sendinefnd sem fór á staðinn og komst að þeirri niðurstöðu að þar væri einungis lítið magn af íslensku plasti virðist hafa byggt þá niðurstöðu sína á hæpnum forsendum. Fullyrðingar í skýrslu nefndarinnar standast ekki skoðun.
Mörg hundruð falla í innrás Rússa í Úkraínu á degi hverjum, manntjónið eykst sífellt og ólýsanlegar hörmungar þar víða daglegt brauð. Þess utan eru efnahagslegar hamfarir að eiga sér stað í Úkraínu en þær voru raunar hafnar áður en innrásin hófst. Útlitið var svart fyrir en nú er stór hluti landsins ein rjúkandi rúst og vegna landlægrar spillingar mun reynast erfitt að fá fjárhagsaðstoð erlendis frá til uppbyggingar að stríðslokum.
5
Viðtal
Reykvísk skrifstofukona umlukin svartadauða
Auður Haralds rithöfundur segir að Guð sé algjörlega aðgerðarlaus og þess vegna sé titill bókar hennar sem var að koma út: Hvað er Drottinn að drolla? Sagan fjallar um reykvíska skrifstofukonu í nútímanum sem fer í tímaferðalag alla leið aftur til ársins 1346 og lendir inni í miðjum svartadauða.
6
FréttirPlastið fundið
„Það er búið að borga fyrir þetta“
Guðlaugur Þór Þórðarson umhverfisráðherra segir að það eigi að endurvinna íslenska plastið sem fannst í vöruhúsi í Svíþjóð, enda sé búið að borga fyrir það.
7
FréttirLaugaland/Varpholt
Skýrslan um Laugaland frestast enn
Til stóð að kynna ráðherrum niðurstöður rannsóknar á því hvort börn hefðu verið beitt ofbeldi á meðferðarheimilinu Laugalandi á morgun, 29. júní. Ekki verður af því og enn er alls óvíst hvenær skýrslan verður gefin út.
Prentútgáfa Stundarinnar kemur næst út þann 29. júlí.
Neukölln hverfiðHverfin Kreuzberg og Neukölln í suðurhluta Berlínar eru vinsælir valkostir fyrir aðflutta.
Ungir listamenn frá Íslandi kjósa í síauknum mæli að flytja til Berlínar. Lágur framfærslukostnaður, frjálslynd viðhorf og öflugt menningarlíf er meðal þess sem dregur ungt fólk að borginni. Höfuðborg Þýskalands hefur þannig getið sér gott orð á alþjóðavísu sem miðstöð fyrir tónlistarmenn, myndlistarmenn, dansara, rithöfunda, kvikmyndagerðarmenn og aðra sem vilja færa sig um set til þess að vinna að eigin sköpun.
Samkvæmt samanburðarvefsíðunni Numbeo.com þarf manneskja um 480 þúsund krónur í tekjur á mánuði í Berlín til þess að búa við sömu lífskjör og 720 þúsund króna launþegi getur búist við á Íslandi. Verðlag er um þriðjungi lægra í Berlín og kaupmáttur um 13% hærri. Máltíð á veitingastað kostar að minnsta kosti tvöfalt meira á Íslandi en í Berlín og oftast enn meira. Listamenn sem sækja tekjur sínar að hluta til Íslands eru því vel í stakk búnir til að komast af.
Þrátt fyrir ört hækkandi fasteignaverð er enn töluvert ódýrara að koma þaki yfir höfuðið í Berlín en í Reykjavík. Leiguverð er almennt 36% lægra og enn meira sparast með notkun almenningssamgangna þar sem fátt ungt fólk kýs að nota einkabíl. Berlín er aðeins þrisvar sinnum stærri að flatarmáli en Reykjavík en næstum 30 sinnum fjölmennari og því mikið hægt að sækja af þjónustu í nærumhverfið.
Ísland hefur á undanförnum áratugum orðið þekkt á alþjóðavísu fyrir útflutning á list, sér í lagi tónlist. En listamennirnir sjálfir kjósa margir að búa annars staðar, sumir hluta af árinu og aðrir til lengri tíma. Stundin ræddi við fjóra unga íslenska listamenn sem flutt hafa til borgarinnar á undanförnum árum. Öll haldast þau mest við í hverfunum Kreuzberg og Neukölln, sem ásamt öðrum svæðum utan miðborgarinnar hafa verið vinsæl meðal aðfluttra.
Meiri tími í að njóta
Sigurlaug Gísladóttir
„Fjárhagslega er hálfómögulegt að búa á Íslandi ef maður ætlar að stunda listir og lifa af,“ segir Sigurlaug Gísladóttir tónlistarmaður, sem gefur út undir nafninu Mr. Silla. Hún flutti til Berlínar fyrir þremur árum en var góðkunnug borginni fyrir. Hún er nýbúin að leggja lokahönd á nýja plötu sem ber titilinn Hands on Hands og vinnur nú að myndböndum fyrir hana auk undirbúnings vegna næstu plötu.
„Þetta er skemmtileg borg og ódýr,“ segir Sigurlaug. „Maður getur lifað á minni pening hérna, sem er ágætt, en það er líka gott að þurfa ekki að kaupa myglað grænmeti sem kostar handlegg. Maður borðar dálítið betri mat hérna.“
„Maður þarf ekki alltaf að vera að hugsa um leiguna.“
Andrea Björk Andrésdóttir, hönnuður, leikstjóri og grínisti, tekur í sama streng. „Það hvað það er ódýrt gerir manni kleift að taka að sér verkefni sem borga minna og þróa listina sína á annan hátt,“ segir hún. „Maður þarf ekki alltaf að vera að hugsa um leiguna. Ég eyði minni pening en á móti meiri tíma í að rækta áhugamálin mín og stunda fjölbreyttari listsköpun. Ég næ að slaka á, er minna stressuð og hef meiri tíma í að njóta.“
Mótmælagöngur og gagnmótmælagöngur
Verðlagið er þó langt frá því það eina sem laðar fólk að borginni. Halldór Armand Ásgeirsson rithöfundur segir að honum hafi þótt borgin spennandi frá því hann kom fyrst sem unglingur. „Mér fannst þetta svo rómantísk borg og mikil saga í loftinu,“ segir hann. „Maður fann fyrir þunga sögunnar í andrúmsloftinu og var spenntur fyrir henni út af því upphaflega. Það er inspírerandi að vera hérna. Það er mikið af listalífi hérna og spennandi hugsunum og öðruvísi lífsstíl og pælingum. Þetta er skjól fyrir alls konar jaðarmennsku og öðruvísi hugsun.“
Halldór Armand Ásgeirsson
Mynd: Einar Aðalsteinsson
Halldór lýsir borginni sem suðupotti fyrir listir sem sogi listamenn að. „Þetta er hjartað í evrópsku listalífi eins og er, ef slíkur staður er til,“ segir hann. „Maður kemst ekki hjá því að verða fyrir áhrifum hér því það eru svo sterkar pælingar í borginni. Það eru límmiðar úti um allt með skilaboðum, allir með svo harða pólitíska afstöðu, mótmælagöngur úti um allt og gagnmótmælagöngur. Það getur ekki annað en smitast inn í það sem maður er að gera.“
Halldór skrifar bækur sínar og greinar á íslensku og viðurkennir að það sé skrítið að tilheyra tveimur veruleikum á þennan hátt. „Maður stígur aldrei að fullu skrefið að tilheyra því samfélagi sem maður býr í,“ segir hann. „Það var einhver þýskur stjórnmálamaður, nýfasisti, sem gerði það að umtalsefni að þetta væri ógnin í dag. Enskumælandi glóbalistar sem vinna einhvern veginn hvergi en samt alls staðar. Afætur á þeim samfélögum og menningarheimum sem þeir eru í og gera ekkert til að aðlagast þeim. Ég hef ekki samúð með hans málstað en skil að mörgu leyti að fólk velti svona löguðu fyrir sér.“
Vinnur tónlist í gegnum netið
Daði Freyr Pétursson tónlistarmaður flutti upphaflega til borgarinnar árið 2014 til þess að læra í tónlistarskólanum dBs. Hann segir að þátttaka hans í Söngvakeppni sjónvarpsins árið 2017 hafi opnað margar dyr fyrir honum og gert honum kleift að vinna sem tónlistarmaður. Hann hafi þó kosið að vera áfram í Berlín og vinna að tónlist sinni þaðan.
„Ég fíla mjög vel hvað samgöngurnar eru góðar, maður getur ferðast út um allt án þess að þurfa að keyra,“ segir hann. „Ég kann aðeins betur við veðrið hérna en á Íslandi. Mér finnst mjög gott að geta farið á veitingastað án þess að taka yfirdrátt.“
Daði Freyr Pétursson
Daði nefnir einnig úrvalið af tónleikum í borginni og þann möguleika að sjá fjölda hljómsveita koma fram sem hann hafi aldrei heyrt áður í. Hann segist tala langmest íslensku í Berlín, þar sem hann umgangist svo mikið af Íslendingum, sem langflestir sinni listsköpun. Hann vinnur nú að plötu með íslenskum listamönnum og fer það samstarf að mestu fram í gegnum netið.
„Það væri miklu auðveldara ef maður væri heima,“ segir Daði Freyr. „Það munar alveg um það að geta ekki farið að hitta þau og taka upp. En svo er líka svo margir íslenskir listamenn hérna. Og ég fer til Íslands næstum einu sinni í mánuði. Öll mín laun koma frá Íslandi, þótt ég sé með stúdíó hérna og að vinna með krökkum hérna þá er ég að vinna fyrir íslenskan markað að mestu leyti.“
Tengjast í gegnum Íslendingasamfélagið
Andrea Björk segir sína hönnun og listsköpun einnig fara mikið fram í gegnum netið og hún geti auðveldlega fylgst með því sem er í gangi á Íslandi. Hún hefur unnið við hönnun fyrir fyrirtæki og gerð tónlistarmyndbanda fyrir íslenskar hljómsveitir. Þá tekur hún einnig virkan þátt í enskumælandi grínsenunni í borginni og sýnir spuna og uppistand á sviðum víðs vegar um borg.
Andrea Björk Andrésdóttir
„Mér líður ekki eins og ég sé að missa af miklu,“ segir hún. „Það er mikið í gangi og margir möguleikar og tækifæri að sýna og prófa nýja hluti. Og ég hefði ekki tengst mörgum íslenskum listamönnum ef ekki væri fyrir Íslendingasamfélagið hérna, að við búum öll í þessari borg. Einhvern veginn er ég nær þessu fólki hér í stærri borg en ef við værum öll í Reykjavík.“
Halldór vinnur nú að nýrri skáldsögu og segist njóta bæði tenginga sinna við íslenskt menningarlíf sem og það sem hann hefur kynnst í Berlín. „Mér fannst nákvæmlega þetta samfélag íslenskra listamanna hérna vera spennandi. Ég þekkti svolítið af fólki sem bjó hérna sem virkaði sem segull á mig. Mig langaði að kynnast því betur, umgangast og læra af,“ segir hann.
„Á öld snjallsímans er það að flytja til Berlínar svolítið eins og að flytja til Hveragerðis,“ bætir hann við. „Maður er alltaf með íslenskan veruleika beint í æð í gegnum símann og sér myndir af vinum sínum úti að borða eða í sjósundi á Íslandi. Ég er sjálfur í sterkum tengslum við og reyni að fylgjast vel með íslensku menningarlífi. En ég held að það sé ekkert mál að hverfa í þessari borg og skera á stafrænar tengingar við Ísland.“
Íslensk keppni um að hafa mikið að gera
„Ég upplifi mjög afslappaða orku í Berlín,“ segir Andrea Björk. „Það er ekki jafn mikið lífsgæðakapphlaup hérna. Stemning sem er tilvalin til að vinna að list og skapa.“
Daði Freyr lýsir sömu upplifun. „Það er svolítil neysluhyggja á Íslandi,“ segir hann. „Mér finnst rosa margt fólk vera í keppni um að hafa mikið að gera. Það elskar að segja „það er brjálað að gera hjá mér“. Það þykir mjög flott ef þú ert alltaf að. Mér finnst fólk hérna fá að vera nákvæmlega eins og því sýnist.“
Halldór segist sömuleiðis innblásinn af þeirri naumhyggju sem einkennir lífsstíl margra Berlínarbúa. „Það er kannski alhæfing og breiðar strokur, en mér finnst fólk leggja mikið upp úr náungakærleik og því að gefa öðru fólki tíma. Maður vissulega tilheyrir sápukúlu listamanna að einhverju leyti, en mér finnst fólk hérna yfir höfuð ekki heltekið af veraldlegum gæðum eða því að safna auði. Margir hérna sýna það í verki að þeim finnist göfugt að lifa lágstemmdu og einföldu lífi, sem felst í miklu minni neyslu. Og það hefur smitast inn í mitt líf, að minnsta kosti vona ég það.“
Félagsleg vandamál sýnileg
„Maður áttar sig á því hvað þetta er mikil eyja,“ segir Sigurlaug, aðspurð um það hvort hún líti Ísland í öðru ljósi að utan. „Heimurinn er lítill ef maður er alltaf á Íslandi. Sérstaklega ef maður ætlar að vera í listsköpun, þá þarf maður að upplifa stærri heimssýn. Maður er dálítið að pæla í sjálfum sér og nágrannanum á Íslandi.“
„Það er mikil eymd hérna líka og fátækt, atvinnuleysi og lág laun.“
Halldór segir lærdóminn ganga í báðar áttir. „Maður er vanur því að Berlín sé dásömuð, það sé allt svo frábært og ódýrt og frjálslegt,“ segir hann. „Það er allt rétt, en það er mikil eymd hérna líka og fátækt, atvinnuleysi og lág laun. Þess vegna er Berlín alls ekki fyrirheitna landið, eins og stundum er látið, þótt vissulega sé þetta mikill öndvegisreitur að mörgu leyti. Félagsleg vandamál eru áþreifanleg og sýnileg á götunum. Maður finnur fyrir því þegar maður fer til Íslands að þar er engan veginn ekki sama eymd, ekki sama fátæktin og umkomuleysið á götum úti, þó auðvitað sé fátækt á Íslandi. Ísland er yfir höfuð góður staður til að vera á, þótt þar séu vitaskuld ýmis vandamál.
Á hinn bóginn þá finnur maður fyrir því að Ísland er svolítið eins og annar hnöttur. Eyja sem er ekki tengd við annað land og kemst upp með að lifa svolítið í sínum eigin heimi. Í naflaskoðun í fjölmiðlum á atvikum sem hafa ekki áhrif út fyrir landsteinana. Og sömuleiðis er mjög sláandi og í raun einstakt hvað það er lítil áhersla á erlendar fréttir á Íslandi. Sjálfstæður fréttaflutningur og fréttaöflun af erlendum vettvangi er eiginlega ekki til.“
Frelsi til að vera enginn
Öll segja þau að það gangi ágætlega að viðhalda tengslunum við íslensku listasenuna. Sigurlaug lýsir því til dæmis að þó að gott sé að búa miðsvæðis í Evrópu til þess að halda tónleika víðs vegar um álfuna þá sé auðvelt að skjótast til Íslands.
„Mér finnst ég vera mjög heppin að geta gert bæði, það er svona „best of both worlds“. Flugin eru ekki það dýr. Það er alltaf gaman að koma heim og spila á Airwaves og í fyrra tók ég þátt í Listahátíð í Reykjavík. Maður tekur einmitt eftir því að borgin tæmist yfir jólin. Það eru svo margir aðfluttir og fólk fer heim til sín, bæði Þjóðverjar annars staðar frá og fólk frá öðrum löndum,“ segir hún.
Miðborg Berlínar
Andrea Björk nefnir að tækifærin til að vinna við listsköpun og hönnun séu takmörkuð og lítið fjölbreytt á Íslandi. Hún hafi nú búið í Berlín í tvö ár og þrátt fyrir að geta ekki myndað tengsl jafn auðveldlega í gegnum kunningsskap, þá líki henni betur við að hverfa inn í fjöldann. „Berlín er stærri borg, maður er meira „nobody“ og hefur meira frelsi til að gera það sem maður vill,“ segir hún. „Það er enginn að fylgjast með manni. Að búa í stórborg gefur manni frelsi að vera enginn.“
Munaður í vatninu
Daði Freyr segist fara nógu oft til Íslands til að losna við mestu heimþrána. „Við vorum heima allan desember og það var alveg nóg,“ segir hann. „Fjölskyldan mín og fjölskylda Árnýjar, konunnar minnar, búa báðar úti í sveit, þannig að ég er ekki bara að fara til Reykjavíkur heldur fæ að sjá víðáttuna og fegurðina.“
Halldór segist ekki fara oft til Íslands, en hann sakni að sjálfsögðu vina og fjölskyldu og þeirra lífsgæða sem fólgin séu í náttúrunni, sem jafnvel megi upplifa innan höfuðborgarsvæðisins. „Berlín getur verið helvíti drungaleg og kaldranaleg, sérstaklega á veturna,“ segir hann.
„Ég fer beint af flugvellinum í sund.“
„Það er brjálaður munaður í vatninu heima, sem maður saknar mjög mikið,“ segir Sigurlaug. „Bæði drykkjarvatnið og að geta alltaf farið í sund. Maður er eiginlega með spa aðgang allan ársins hring sem maður áttar sig ekki á hvað eru mikil lífsgæði fólgin í. Ég fer beint af flugvellinum í sund.“
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Stundin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Mest lesið
1
Fréttir
„Mynd af mér á bikiníi skaðar engan“
Með því að birta myndir af líkama sínum hefur Lilja Gísladóttir kallað yfir sig athugasemdir fólks um að hún sé að „ýta undir að aðrir vilji vera feitir.“ Hún segir óskiljanlegt að fólk hafi svo miklar skoðanir á holdafari hennar, og annarra, því það hafi engin áhrif á aðra hvort hún sé mjó eða feit.
2
Fréttir
2
Bjarni undir í rannsókn Ríkisendurskoðunar
Sú endurskoðunaráætlun sem lagt var af stað með í rannsókn Ríkisendurskoðunar á sölu ríkisins á hlutum í Íslandsbanka snýr fyrst og fremst að Bankasýslu ríkisins. Guðmundur Björgvin Helgason ríkisendurskoðandi segir að fjármálaráðherra og ráðuneyti hans séu líka undir og að áætlunin taki breytingum eftir því sem rannsókninni vindi fram.
Úrvinnslusjóður ætlar ekkert að aðhafast vegna íslenska plastsins sem fannst í vöruhúsi í Svíþjóð. Sendinefnd sem fór á staðinn og komst að þeirri niðurstöðu að þar væri einungis lítið magn af íslensku plasti virðist hafa byggt þá niðurstöðu sína á hæpnum forsendum. Fullyrðingar í skýrslu nefndarinnar standast ekki skoðun.
Mörg hundruð falla í innrás Rússa í Úkraínu á degi hverjum, manntjónið eykst sífellt og ólýsanlegar hörmungar þar víða daglegt brauð. Þess utan eru efnahagslegar hamfarir að eiga sér stað í Úkraínu en þær voru raunar hafnar áður en innrásin hófst. Útlitið var svart fyrir en nú er stór hluti landsins ein rjúkandi rúst og vegna landlægrar spillingar mun reynast erfitt að fá fjárhagsaðstoð erlendis frá til uppbyggingar að stríðslokum.
5
Viðtal
Reykvísk skrifstofukona umlukin svartadauða
Auður Haralds rithöfundur segir að Guð sé algjörlega aðgerðarlaus og þess vegna sé titill bókar hennar sem var að koma út: Hvað er Drottinn að drolla? Sagan fjallar um reykvíska skrifstofukonu í nútímanum sem fer í tímaferðalag alla leið aftur til ársins 1346 og lendir inni í miðjum svartadauða.
6
FréttirPlastið fundið
„Það er búið að borga fyrir þetta“
Guðlaugur Þór Þórðarson umhverfisráðherra segir að það eigi að endurvinna íslenska plastið sem fannst í vöruhúsi í Svíþjóð, enda sé búið að borga fyrir það.
7
FréttirLaugaland/Varpholt
Skýrslan um Laugaland frestast enn
Til stóð að kynna ráðherrum niðurstöður rannsóknar á því hvort börn hefðu verið beitt ofbeldi á meðferðarheimilinu Laugalandi á morgun, 29. júní. Ekki verður af því og enn er alls óvíst hvenær skýrslan verður gefin út.
Mest deilt
1
Fréttir
Sonurinn varð sterkari eftir að hann kom út sem trans
Sigga Ey og systurnar héldu uppi málstað trans einstaklinga í Eurovision. Sonur hennar glímdi við mikla vanlíðan þegar hann var að komast á kynþroskaaldur. Þegar hann kom út sem trans rétti hann betur úr sér og varð frjáls.
2
Fréttir
3
„Ég mun aldrei fyrirgefa þeim“
Kristín Sóley Kristinsdóttir segist aldrei muni fyrirgefa samfélaginu í Garði fyrir að hafa brugðist dóttur hennar og úthrópað sem lygara eftir að hún greindi frá því þegar hún var tólf ára að maður í bænum hefði beitt hana kynferðisofbeldi, fyrst þegar hún var átta ár gömul. Maðurinn sem var á sextugsaldri á þessum tíma var dæmdur í átján mánaða fangelsi fyrir að hafa ítrekað beitt Lilju, dóttur Kristínar Sóleyjar, ofbeldi.
3
Fréttir
Konur í Bandaríkjunum hafa verið sviptar réttinum til þungunarrofs
Hæstiréttur Bandaríkjanna snéri við fyrri niðurstöðu sem tryggðu rétt kvenna til að láta rjúfa meðgöngu. Rétturinn var tryggður fyrir fimmtíu árum síðan í máli Roe gegn Wade en nú hefur dómstóllinn ákveðið að stjórnarskrá landsins tryggi ekki sjálfsákvörðunarrétt kvenna. Fóstureyðingar urðu sjálfkrafa bannaðar í fjölda fylkja við uppkvaðningu dómsins.
4
Leiðari
13
Jón Trausti Reynisson
Meistarar málamiðlana
Hvers vegna skilur fólk ekki fórnir Katrínar Jakobsdóttur?
5
Fréttir
„Mynd af mér á bikiníi skaðar engan“
Með því að birta myndir af líkama sínum hefur Lilja Gísladóttir kallað yfir sig athugasemdir fólks um að hún sé að „ýta undir að aðrir vilji vera feitir.“ Hún segir óskiljanlegt að fólk hafi svo miklar skoðanir á holdafari hennar, og annarra, því það hafi engin áhrif á aðra hvort hún sé mjó eða feit.
6
Rannsókn
9
Hvað kom fyrir Kidda?
Hálfri öld eftir að tilkynnt var um bílslys í Óshlíð á milli Bolungarvíkur og Ísafjarðar er lögreglan loks að rannsaka hvað átti sér stað. Lík Kristins Hauks Jóhannessonar, sem lést í slysinu, var grafið upp og bein hans rannsökuð. Sonur og hálfbróðir Kristins urðu til þess yfirvöld skoða loksins, margsaga vitni og myndir af vettvangi sem urðu til þess að málið var tekið upp að nýju.
7
Menning
1
Fundu týndar dagbækur Bíbíar: „Hún fékk aldrei séns“
Sagnfræðingarnir Sólveig Ólafsdóttir og Sigurður Gylfi Magnússon og prófessorinn Guðrún Valgerður Stefánsdóttir fundu nýjar heimildir eftir Bjargeyju Kristjánsdóttur, eða Bíbí, þegar þau voru að kynna nýja bók hennar í Skagafirði. Saga Bjargeyjar er átakanleg en henni var komið fyrir á öldrunarheimili á Blönduósi þegar hún var á fertugsaldri en hún var með efnaskiptasjúkdóm sem lítil þekking var á árið 1927 þegar hún fæddist.
Mest lesið í vikunni
1
Fréttir
3
„Ég mun aldrei fyrirgefa þeim“
Kristín Sóley Kristinsdóttir segist aldrei muni fyrirgefa samfélaginu í Garði fyrir að hafa brugðist dóttur hennar og úthrópað sem lygara eftir að hún greindi frá því þegar hún var tólf ára að maður í bænum hefði beitt hana kynferðisofbeldi, fyrst þegar hún var átta ár gömul. Maðurinn sem var á sextugsaldri á þessum tíma var dæmdur í átján mánaða fangelsi fyrir að hafa ítrekað beitt Lilju, dóttur Kristínar Sóleyjar, ofbeldi.
2
Fréttir
Sonurinn varð sterkari eftir að hann kom út sem trans
Sigga Ey og systurnar héldu uppi málstað trans einstaklinga í Eurovision. Sonur hennar glímdi við mikla vanlíðan þegar hann var að komast á kynþroskaaldur. Þegar hann kom út sem trans rétti hann betur úr sér og varð frjáls.
3
Eigin Konur#93
„Það bara hrundi allt“
Kristín Sóley Kristinsdóttir, mamma Lilju Bjarklind sem sagði sögu sína í Eigin konum fyrir nokkrum vikum, stígur nú fram í þættinum og talar um ofbeldið sem dóttir hennar varð fyrir og afleiðingar þess. Hún segir að allt hafi hrunið þegar Lilja, þá tólf ára, sagði henni frá því að maður sem stóð til að myndi flytja inn til fjölskyldunnar, hefði beitt hana kynferðislegu ofbeldi. Kristín Sóley segir mikilvægt að öll fjölskyldan fái viðunandi aðstoð eftir svona áföll því fjölskyldur skemmist þegar börn eru beitt ofbeldi. Hún segir að samfélagið hafi brugðist Lilju og allri fjölskyldunni.
4
Pistill
4
Illugi Jökulsson
Þegar fullorðið fólk gerir sig að fífli
Rétt eins og flokkurinn hefur þegar sannað að hann er ekki lengur vinstrihreyfing með þjónkun sinni við efnahagsstefnu Sjálfstæðisflokksins, þá er nú morgunljóst að hann er ekki heldur grænt framboð, skrifar Illugi Jökulsson um Vinstri græn.
5
Fréttir
„Ég lifði tvöföldu lífi þar sem ég þóttist vera harður gaur“
Antonía Arna lýsir léttinum við að koma út sem trans og þungbærri bið eftir kynleiðréttandi aðgerð. Hún hefur beðið í hátt í á þriðja ár. Biðin tærir upp trans fólk og getur valdið alvarlegum andlegum veikindum. Dæmi eru um að trans fólk þurfi að leggjast inn á sjúkrahús sökum þunglyndi vegna þess.
6
Aðsent
1
Bjarni Thor Kristinsson
Um Íslensku óperuna
„Staðreyndir þessa máls eru þær að stjórn óperunnar og óperustjóri hafa fengið flesta íslenska söngvara upp á móti sér, þau hafa gerst sek um að brjóta kjarasamninga og þau hafa bara ekki verið að setja upp óperur undanfarið,“ skrifar Bjarni Thor Kristinsson, óperusöngvari, í pistli um málefni Íslensku óperunnar.
7
Fréttir
„Mynd af mér á bikiníi skaðar engan“
Með því að birta myndir af líkama sínum hefur Lilja Gísladóttir kallað yfir sig athugasemdir fólks um að hún sé að „ýta undir að aðrir vilji vera feitir.“ Hún segir óskiljanlegt að fólk hafi svo miklar skoðanir á holdafari hennar, og annarra, því það hafi engin áhrif á aðra hvort hún sé mjó eða feit.
Mest lesið í mánuðinum
1
Rannsókn
9
Hvað kom fyrir Kidda?
Hálfri öld eftir að tilkynnt var um bílslys í Óshlíð á milli Bolungarvíkur og Ísafjarðar er lögreglan loks að rannsaka hvað átti sér stað. Lík Kristins Hauks Jóhannessonar, sem lést í slysinu, var grafið upp og bein hans rannsökuð. Sonur og hálfbróðir Kristins urðu til þess yfirvöld skoða loksins, margsaga vitni og myndir af vettvangi sem urðu til þess að málið var tekið upp að nýju.
2
Fréttir
3
„Ég mun aldrei fyrirgefa þeim“
Kristín Sóley Kristinsdóttir segist aldrei muni fyrirgefa samfélaginu í Garði fyrir að hafa brugðist dóttur hennar og úthrópað sem lygara eftir að hún greindi frá því þegar hún var tólf ára að maður í bænum hefði beitt hana kynferðisofbeldi, fyrst þegar hún var átta ár gömul. Maðurinn sem var á sextugsaldri á þessum tíma var dæmdur í átján mánaða fangelsi fyrir að hafa ítrekað beitt Lilju, dóttur Kristínar Sóleyjar, ofbeldi.
3
Úttekt
3
Varar fólk við dimmum íbúðum í nýjum hverfum
Ekkert hámark er á þéttingu byggðar nærri Borgarlínu. Ásta Logadóttir, einn helsti sérfræðingur í ljósvist á Íslandi, reynir að fá sólarljós og dagsbirtu bundna inn í byggingarreglugerðina. Hún segir það hafa verið sett í hendurnar á almenningi að gæta þess að kaupa ekki fasteignir án heilsusamlegs magns af dagsbirtu.
4
ViðtalÚkraínustríðið
17
Íslenski fréttaritarinn í boðsferð með Rússum: „Ísland ekki á góðri leið“
Haukur Hauksson hefur verið fréttaritari í Moskvu í þrjá áratugi og hefur nú farið í þrjár boðsferðir með rússneska hernum í Austur-Úkraínu. Haukur telur fjöldamorð Rússa í Bucha „hlægilegt dæmi“ um „setup“, en trúir því ekki að rússneski herinn blekki hann.
5
Fréttir
Sonurinn varð sterkari eftir að hann kom út sem trans
Sigga Ey og systurnar héldu uppi málstað trans einstaklinga í Eurovision. Sonur hennar glímdi við mikla vanlíðan þegar hann var að komast á kynþroskaaldur. Þegar hann kom út sem trans rétti hann betur úr sér og varð frjáls.
6
FréttirSamherjaskjölin
5
Toppar ákæru- og lögregluvalds í Namibíu á Íslandi vegna Samherjamáls
Ríkissaksóknari Namibíu og yfirmaður namibísku spillingarlögreglunnar, hafa verið á Íslandi frá því fyrir helgi og fundað með hérlendum rannsakendum Samherjamálsins. Fyrir viku síðan funduðu rannsakendur beggja landa sameiginlega í Haag í Hollandi og skiptust á upplýsingum. Yfirmenn namibísku rannsóknarinnar hafa verið í sendinefnd varaforsetans namibíska, sem fundað hefur um framsalsmál Samherjamanna við íslenska ráðherra.
7
Menning
1
Fundu týndar dagbækur Bíbíar: „Hún fékk aldrei séns“
Sagnfræðingarnir Sólveig Ólafsdóttir og Sigurður Gylfi Magnússon og prófessorinn Guðrún Valgerður Stefánsdóttir fundu nýjar heimildir eftir Bjargeyju Kristjánsdóttur, eða Bíbí, þegar þau voru að kynna nýja bók hennar í Skagafirði. Saga Bjargeyjar er átakanleg en henni var komið fyrir á öldrunarheimili á Blönduósi þegar hún var á fertugsaldri en hún var með efnaskiptasjúkdóm sem lítil þekking var á árið 1927 þegar hún fæddist.
Nýtt á Stundinni
FréttirLaugaland/Varpholt
Skýrslan um Laugaland frestast enn
Til stóð að kynna ráðherrum niðurstöður rannsóknar á því hvort börn hefðu verið beitt ofbeldi á meðferðarheimilinu Laugalandi á morgun, 29. júní. Ekki verður af því og enn er alls óvíst hvenær skýrslan verður gefin út.
Fréttir
„Mynd af mér á bikiníi skaðar engan“
Með því að birta myndir af líkama sínum hefur Lilja Gísladóttir kallað yfir sig athugasemdir fólks um að hún sé að „ýta undir að aðrir vilji vera feitir.“ Hún segir óskiljanlegt að fólk hafi svo miklar skoðanir á holdafari hennar, og annarra, því það hafi engin áhrif á aðra hvort hún sé mjó eða feit.
ÞrautirSpurningaþrautin
793. spurningaþraut: Nú er eins gott að þið þekkið heiðhvolfið
Fyrri aukaspurning: Hver er á myndinni hér að ofan? * Aðalspurningar: 1. Í hvaða skáldsögu Halldórs Laxness má lesa um persónuna Ástu Sóllilju? 2. Hvað heitir ameríska teiknimyndaserían Peanuts á íslensku? 3. Í hve mikilli hæð yfir yfirborði Jarðar byrjar heiðhvolfið (á ensku stratosphere)? 4. Hvað hét eiginmaður Elísabetar Englandsdrottningar hinnar seinni? 5. Hver gaf út hljómplötuna Vespertine fyrir 21 ári?...
Fréttir
2
Bjarni undir í rannsókn Ríkisendurskoðunar
Sú endurskoðunaráætlun sem lagt var af stað með í rannsókn Ríkisendurskoðunar á sölu ríkisins á hlutum í Íslandsbanka snýr fyrst og fremst að Bankasýslu ríkisins. Guðmundur Björgvin Helgason ríkisendurskoðandi segir að fjármálaráðherra og ráðuneyti hans séu líka undir og að áætlunin taki breytingum eftir því sem rannsókninni vindi fram.
Karlmennskan#96
Jordan Peterson í femínísku ljósi - Unnur Gísladóttir
„Það er erfitt fyrir mig að kjarna gagnrýni á Jordan Peterson því hún er marglaga en ef ég ætti að gera það þá er það vanhæfni hans til að setja sig í spor jaðarsettra hópa eða kvenna.“ segir Unnur Gísladóttir mannfræðingur og framhaldsskólakennari. Unnur hefur lesið allar bækur Jordan Peterson og líklega innbyrt meira magn af efni eftir hann heldur en margur aðdáandinn. Unnur er hins vegar lítill aðdáandi og færir okkur gagnrýni sína þar sem hún varpar femínísku ljósi á málflutning Jordan Peterson.
Fyrir þau sem ekki kannast við manninn þá er hann afar umdeildur prófessor í sálfræði sem virðist ná sérstaklega vel til karlmanna og er vinsæll fyrirlesari um heim allan og kom m.a. fram í Háskólabíó um liðna helgi.
Umsjón: Þorsteinn V. Einarsson
Tónlist: Mr. Silla - Naruto (án söngs)
Þátturinn er í boði bakhjarla Karlmennskunnar, Dominos, Veganbúðarinnar og The Body Shop.
FréttirPlastið fundið
„Það er búið að borga fyrir þetta“
Guðlaugur Þór Þórðarson umhverfisráðherra segir að það eigi að endurvinna íslenska plastið sem fannst í vöruhúsi í Svíþjóð, enda sé búið að borga fyrir það.
ÞrautirSpurningaþrautin
1
792. spurningaþraut: Stígvél hér og stígvél þar
Fyrri aukaspurning: Hvað er að gerast á þessari mynd hér að ofan? * Aðalspurningar: 1. Hvaða fyrrverandi þingmaður tók við sem ritstjóri Fréttablaðsins í fyrra? 2. William Henry Gates III fæddist í Bandaríkjunum 1952. Faðir hans var vel metinn lögfræðingur og móðir hans kennari og kaupsýslukona. Bæði létu heilmikið að sér kveða í baráttu fyrir skárra samfélagi. En hvað afrekaði...
Mörg hundruð falla í innrás Rússa í Úkraínu á degi hverjum, manntjónið eykst sífellt og ólýsanlegar hörmungar þar víða daglegt brauð. Þess utan eru efnahagslegar hamfarir að eiga sér stað í Úkraínu en þær voru raunar hafnar áður en innrásin hófst. Útlitið var svart fyrir en nú er stór hluti landsins ein rjúkandi rúst og vegna landlægrar spillingar mun reynast erfitt að fá fjárhagsaðstoð erlendis frá til uppbyggingar að stríðslokum.
Viðtal
Reykvísk skrifstofukona umlukin svartadauða
Auður Haralds rithöfundur segir að Guð sé algjörlega aðgerðarlaus og þess vegna sé titill bókar hennar sem var að koma út: Hvað er Drottinn að drolla? Sagan fjallar um reykvíska skrifstofukonu í nútímanum sem fer í tímaferðalag alla leið aftur til ársins 1346 og lendir inni í miðjum svartadauða.
Úrvinnslusjóður ætlar ekkert að aðhafast vegna íslenska plastsins sem fannst í vöruhúsi í Svíþjóð. Sendinefnd sem fór á staðinn og komst að þeirri niðurstöðu að þar væri einungis lítið magn af íslensku plasti virðist hafa byggt þá niðurstöðu sína á hæpnum forsendum. Fullyrðingar í skýrslu nefndarinnar standast ekki skoðun.
ÞrautirSpurningaþrautin
791. spurningaþraut: Picasso málaði portrett af ... hvaða konu?
Fyrri aukaspurning: Hvað heitir þetta fjall? * Aðalspurningar: 1. Hvaða vinsæla hljómsveit sendi frá sér plötuna Their Satanic Majesties Request árið 1967? 2. Hver var þá aðal gítarleikari hljómsveitarinnar? 3. Dönsk yfirvöld og sér í lagi forsætisráðherrann hafa nú fengið skömm í hattinn hjá opinberri rannsóknarnefnd í Danmörku vegna framgöngu sinnar í máli sem snerist um ákveðna dýrategund. Hvaða dýr voru...
MenningHús & Hillbilly
Myndi örugglega aldrei fara neitt ef hún vissi allt
Covid-faraldurinn birtist ljóslifandi á nýjasta listaverki listakonunnar Eirúnar Sigurðardóttur, Rauntímareflinum, sem var saumaður meðan á faraldrinum stóð. Refillinn tók mið af stöðu faraldursins á hverjum tíma og var lokaútkoman því ekki fyrirfram ákveðin.
Þín áskrift hefur áhrif
Almenningur hefur viðhaldið Stundinni með áskriftum og styrkjum frá febrúar 2015. Með því að kaupa áskrift styrkir þú sjálfstæða rannsóknarblaðamennsku.
Athugasemdir