Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 6 árum.

Sértæk gleymska

Snæ­björn Ragn­ars­son hef­ur ákveð­ið að gleyma.

Sértæk gleymska
Þetta árlega Fyrsti skafdagur framkallar hroll. Mynd: Shutterstock

„Ég þurfti að skafa í morgun!“ Í fyrsta skipti sem við heyrum þetta ár hvert fáum við hroll. Við trúum því ekki að sumarið hafi skotist hjá og veturinn sé svona skammt undan. Vitanlega eru sumarmánuðirnir stuttir og rýrir og jafnvel heitfengustu manneskjur til í að draga þá á langinn eins og mögulega hægt er. En þarf þetta alltaf að koma okkur svona óskaplega á óvart?

Það fraus líka í fyrra, og örugglega á svipuðum tíma. Líka 2016 og 2015. Og ef við stökkvum aftur í stærri skrefum versna hitatölurnar sennilega. Án þess að ég hafi fyrir því að fletta upp í fræðiskýrslum er ég nokkuð viss um að það hafi haustað enn fyrr þegar ég var yngri, veturnir voru kaldari og snjóþyngslin meiri. En alltaf og iðulega verðum við svona gapandi hissa. Hvað veldur þessu eiginlega? Er þetta hrein og klár gleymska? Finnst okkur í alvöru að góðviðrið hafi varað lengur í fyrra? Ef við flettum upp í fyrrnefndum fræðibókum kæmumst við auðvitað að því að við erum rétt að segja í munstrinu og að gleyma einhverju á einu ári sem hefur svona djúpstæð áhrif á okkur er merki um eitthvað annað en hreina gleymsku.

Ég ætla að kalla þetta sértæka gleymsku.

Þetta element er ótrúlega sterkt í okkur öllum. Ég er nýorðinn faðir í annað sinn og endurupplifi um þessar mundir alls konar skítadjobb sem ég tæklaði fyrir tveimur og hálfu ári síðan. Ég var búinn að gleyma þessu öllu saman. Djöfull er leiðinlegt að vakna svona á nóttunni og djöfull er leiðinlegt að labba í hringi með barn á handlegg sem kvartar og kveinar en getur ekki sagt hvers vegna. Ég var algerlega búinn að gleyma þessu öllu, það segi ég af einlægni. Ég man vel eftir rólegum stundum uppi í sófa þar sem manni fannst fyrsta brosið hafa fæðst, hvernig augnsambandið varð sterkara, fyrstu orðin, allan dugnaðinn og frábærlegheitin sem fullkomið barn hefur til að bera. En ég man ekkert eftir öllum kúkableiunum og gubbinu og andvökunum og afsali sjálfstæðis og gleðistunda. Kannski eiga þessi skrif mín hérna í svefnleysinu eftir að prenta skelfinguna örlítið fastar í heilabörkinn á mér og stíga á bremsuna þegar þessi fásinna grefur um sig aftur, þessi sem lýgur því að mér að líf mitt verði auðugra ef ég eignast fleiri börn. Börnin mín gefa mér vitanlega margt og ég vildi ekki fara gegnum lífið án þess að reyna þetta, en djöfull sem það getur nú verið leiðinlegt og tímafrekt að eiga þau.

„En ég man ekkert eftir öllum kúkableiunum og gubbinu og andvökunum og afsali sjálfstæðis og gleðistunda.“

Ég hef líka séð konuna mína eignast þessi tvö börn. Hún getur logið því að mér og sjálfri sér eins og hún vill að þetta hafi verið besta og frábærasta upplifun lífs hennar. Ég veit betur. Í bæði skiptin, þótt ólík væru, einkenndust þessar stundir af ómannlegum sársauka, langri baráttu við krampa og ógleði, óþægilega stórum skammti af stressi og dauðahaldi á því haldreipi að þetta tæki enda áður en eitthvað hræðilegt ætti sér stað. „Yndislegasta upplifun ævi minnar!“ Aha, einmitt.

Sennilega gerir náttúran þetta til að halda okkur réttum megin. Ef við værum öll í skynsemisgírnum, til að mynda með þetta fæðingamál, myndi engin kona eignast fleiri en eitt barn og það er ekki góð stærðfræði. Og ætli það sé svo ekki svipað upp á teningnum með stjórnmálin? Um leið og haldið er til nýrra kosninga lofa allir öllu fögru og oftar en ekki því sama og lofað var síðast. Okkur virðist engu skipta hvort loforðið var svikið síðast eður ei, við erum alveg til í að kokgleypa vitleysuna, jafnvel þótt vitiborið fólk sýni okkur svart á hvítu að sami kjaftavaðall hafi farið þráðbeint niður um ræsið fyrir nokkrum mánuðum síðan. Þarna þykknar plottið sjálfsagt eitthvað og auðvitað spilar húsbóndahollusta og hjarðhegðun inn í. Það að trúa forystufólki í blindni án hjálpar skynsemi eða gagnrýni. En fyrst og fremst trúum við því bara að ekki geti fryst aftur á haustin.

Vonin er sterk og birtist okkur í ýmsum myndum. Áhangendur afleitra íþróttaliða kannast við þá sannfæringu við upphaf tímabils að þeirra lið muni nú loksins rífa sig upp og eyða tímabilinu í einu af toppsætunum, ef ekki hreinlega í titilssætinu. Enda þótt ekkert hafi gengið síðustu þrjá áratugina og ekkert bendi til þess að breyting verði þar á trúum við úrtökulaust. Og samt sem áður eru Raiders strax í bullandi rugli og tímabilið ekki hálfnað. Ég er gapandi hissa þrátt fyrir að hafa innst inni vitað þetta upp á hár, en mín einlæga von fleytir mér enn á þau feigðarmið að liðið nái í úrslitakeppnina.

Vonin flytur auðvitað fjöll og þannig komst íslenska karlalandsliðið í knattspyrnu á EM og nú aftur á HM. Vonin býr til trúna og trúin ýtir okkur áfram, lengra en við vissum að við gætum í átt til draumanna. Og þannig kemst Ísland á HM. En ég er hræddur um að vonin dugi ekki til þess að stöðva haustfrostið þótt það væri vissulega næs.

Eða hvað? Hvar endar þetta þá? Eigum við að reyna að berjast á móti sjálfsblekkingunni? Eigum við að halda því sérstaklega til haga hversu sársaukafullt það er að eignast börn og leiðinlegt að ala þau upp? Eða eigum við kannski frekar að virkja þessa tilfinningu og nota hana til að komast fram úr á morgnana? Helvítis skynsemin er kannski óskaplega holl, en hún fer létt með að drepa allan lífsneista ef hún er ofnotuð. Ég ætla þess vegna að trúa því að ég þurfi aldrei að skafa haustið 2018.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Mest lesið

Ráðning stjórnanda til MAST vekur athygli: „Ég er fagmaður"
2
FréttirLaxeldi

Ráðn­ing stjórn­anda til MAST vek­ur at­hygli: „Ég er fag­mað­ur"

MAST til­kynnti starfs­mönn­um sín­um um það á mið­viku­dag­inn að bú­ið væri að ráða Þor­leif Ág­ústs­son sem nýj­an sviðs­stjóra yf­ir með­al ann­ars fisk­eld­is­deild­ina hjá stofn­un­ina. Þor­leif­ur hef­ur skrif­að grein­ar þar sem hann tal­ar fyr­ir lax­eldi í sjókví­um. Þor­leif­ur seg­ist vera vís­inda­mað­ur og að hann taki ekki af­stöðu. For­stjóri MAST, Hrönn Jó­hann­es­dótt­ir vill ekki ræða um ráðn­ing­una þeg­ar eft­ir því er leit­að.
Þórður Snær Júlíusson
3
Leiðari

Þórður Snær Júlíusson

Hand­bók um leið­ir til að þykj­ast sið­leg­ur ráð­herra

Á Ís­landi er við lýði reglu­verk sem á að koma í veg fyr­ir spill­ingu ráð­herra og auka traust á stjórn­sýslu. Ný­lega var gef­in út hand­bók með út­skýr­ing­um á regl­un­um með raun­hæf­um dæm­um. Raun­veru­leik­inn sýn­ir hins veg­ar að ráð­herr­ar láta þetta ekki hafa áhrif á hegð­un sína. Regl­urn­ar gilda bara þeg­ar það reyn­ir ekki á þær.
Ríkisstjórnin vill gefa kvótann í laxeldinu um aldur og ævi
4
FréttirLaxeldi

Rík­is­stjórn­in vill gefa kvót­ann í lax­eld­inu um ald­ur og ævi

Í frum­varpi mat­væla­ráð­herra um lagar­eldi er kveð­ið á um að lax­eld­is­fyr­ir­tæk­in í land­inu hafi „ótíma­bund­in“ rekstr­ar­leyfi til að stunda sjókvía­eldi í ís­lensk­um fjörð­um. Hing­að til hafa rekstr­ar­leyf­in ver­ið tíma­bund­in í 16 ár. Með þessu ákvæði munu stjórn­völd á Ís­landi ekki geta bann­að sjókvía­eldi án þess að baka sér skaða­bóta­skyldu gagn­vart lax­eld­is­fyr­ir­tækj­un­um.
Kostnaður við árshátíð fram úr skattfrelsi: „Ekki einhver trylltur glamúr“
8
Viðskipti

Kostn­að­ur við árs­há­tíð fram úr skatt­frelsi: „Ekki ein­hver tryllt­ur glamúr“

Kostn­að­ur á hvern starfs­mann við árs­há­tíð Lands­virkj­un­ar fór fram úr skatt­frjáls­um kostn­aði um 34 til 230 þús­und á mann, eft­ir því hvernig á það er lit­ið, og gæti starfs­fólk­ið því þurft að greiða skatt af þeim krón­um. Lands­virkj­un ætl­ar, að sögn upp­lýs­inga­full­trúa, að fara að lög­um og regl­um um skatt­skil en gef­ur ekki uppi hvernig upp­gjör­inu er hátt­að gagn­vart starfs­fólk­inu.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Jón Gnarr segir að ísraelskir landnemar í Palestínu þurfi að hypja sig
6
FréttirForsetakosningar 2024

Jón Gn­arr seg­ir að ísra­elsk­ir land­nem­ar í Palestínu þurfi að hypja sig

Jón Gn­arr lýs­ir yf­ir harðri and­stöðu við stríð­ið í Palestínu í ný­legu við­tali í hlað­varp­inu Vakt­inn. Hann vill taf­ar­laust vopna­hlé, póli­tíska end­ur­nýj­un í Ísra­el og að land­töku­byggð­ir Ísra­els í Palestínu verði lagð­ar nið­ur. „Það þarf bara að jafna þetta við jörðu og segja þessu liði að hypja sig.“
Ráðning stjórnanda til MAST vekur athygli: „Ég er fagmaður"
7
FréttirLaxeldi

Ráðn­ing stjórn­anda til MAST vek­ur at­hygli: „Ég er fag­mað­ur"

MAST til­kynnti starfs­mönn­um sín­um um það á mið­viku­dag­inn að bú­ið væri að ráða Þor­leif Ág­ústs­son sem nýj­an sviðs­stjóra yf­ir með­al ann­ars fisk­eld­is­deild­ina hjá stofn­un­ina. Þor­leif­ur hef­ur skrif­að grein­ar þar sem hann tal­ar fyr­ir lax­eldi í sjókví­um. Þor­leif­ur seg­ist vera vís­inda­mað­ur og að hann taki ekki af­stöðu. For­stjóri MAST, Hrönn Jó­hann­es­dótt­ir vill ekki ræða um ráðn­ing­una þeg­ar eft­ir því er leit­að.
Það er búið að einkavæða hafið og færa örfáum á silfurfati
8
Allt af létta

Það er bú­ið að einka­væða haf­ið og færa ör­fá­um á silf­urfati

Kjart­an Páll Sveins­son, formað­ur Strand­veiði­fé­lags­ins, elsk­ar haf­ið út af líf­inu, eins og hann orð­ar það, og vill ekki að það sé tek­ið af hon­um eða öðr­um Ís­lend­ing­um. Hann seg­ir haf­ið hafa ver­ið tek­ið af þjóð­inni, einka­vætt og fært ör­fá­um á silf­urfati. Hann vill að strand­veiði fái stærri hluta úr pott­in­um og pott­ur­inn fyr­ir aðra en kvótakónga stækki.
Sigríður Hrund greiddi fyrir viðtal á NBC – Verðið trúnaðarmál
9
FréttirForsetakosningar 2024

Sig­ríð­ur Hrund greiddi fyr­ir við­tal á NBC – Verð­ið trún­að­ar­mál

Sig­ríð­ur Hrund Pét­urs­dótt­ur for­setafram­bjóð­andi greiddi ásamt nokkr­um öðr­um kon­um fyr­ir birt­ingu við­tals við hana hjá banda­ríska fjöl­miðl­in­um NBC en verð­ið er trún­að­ar­mál. Hún seg­ist hafa vilj­að grípa tæki­fær­ið til þess að benda á það hve op­ið fram­boðs­ferl­ið er á Ís­landi og til þess að sýna að venju­leg kona gæti boð­ið sig fram til for­seta.

Mest lesið í mánuðinum

Læstur inni í íbúðinni sinni í fimmtán ár
1
Viðtal

Læst­ur inni í íbúð­inni sinni í fimmtán ár

Sveinn Bjarna­son bjó í fimmtán ár í læstri íbúð á veg­um Ak­ur­eyr­ar­bæj­ar. Hann bank­aði oft ít­rek­að og grét áð­ur en starfs­fólk opn­aði fyr­ir hon­um. Móð­ir hans gerði end­ur­tekn­ar at­huga­semd­ir við að hann væri læst­ur inni og seg­ir son sinn hafa ver­ið van­rækt­an. Fyrr á þessu ári greip hún til þess ör­þrifa­ráðs að flytja hann bú­ferl­um í ann­an lands­hluta til að fá mann­sæm­andi að­bún­að fyr­ir hann. Mál Sveins varp­ar ljósi á al­var­leg­ar brota­lam­ir í þjón­ustu við fatl­að fólk á Ís­landi og sýn­ir hvernig mann­rétt­indi hafa ver­ið virt að vett­ugi ár­um sam­an.
Eina leiðin til að halda lífinu áfram var að koma út
3
ViðtalForsetakosningar 2024

Eina leið­in til að halda líf­inu áfram var að koma út

Bald­ur Þór­halls­son bældi nið­ur eig­in kyn­hneigð frá barns­aldri og fannst hann ekki geta ver­ið hann sjálf­ur. Fyr­ir 28 ár­um tók hann ákvörð­un um að koma út úr skápn­um, það var ekki ann­að í boði ef hann ætl­aði að halda áfram með líf­ið. Nú stefna þeir Fel­ix Bergs­son á Bessastaði. „Við eig­um 28 ára ást­ríkt sam­band að baki og höf­um ekk­ert að fela,“ seg­ir Fel­ix.
Nýjar ógnir blasa við Íslendingum
4
Úttekt

Nýj­ar ógn­ir blasa við Ís­lend­ing­um

Ís­land get­ur orð­ið skot­mark í styrj­öld sem veik­asti hlekk­ur­inn í varn­ar­keðju Vest­ur­landa. Don­ald Trump hafn­ar skuld­bind­ingu Banda­ríkj­anna til að verja NATO-ríki sem borga ekki sinn skerf, en Ís­land er lengst frá því af öll­um. Ingi­björg Sól­rún Gísla­dótt­ir, fyrr­ver­andi ut­an­rík­is­ráð­herra, seg­ir varn­ar­samn­ing­inn við Banda­rík­in hafa „af­skap­lega tak­mark­að gildi“.
„Ég ætla ekki að kinka kolli framan í einhver illmenni án þess að segja neitt“
6
ViðtalForsetakosningar 2024

„Ég ætla ekki að kinka kolli fram­an í ein­hver ill­menni án þess að segja neitt“

Jón Gn­arr er kom­inn í for­setafram­boð. Hann seg­ir meiri þörf á gleði og húm­or í lýð­ræð­inu og sam­fé­lag­inu þar sem of­fram­boð sé á leið­ind­um og er sann­færð­ur um að þjóð­in sé að leita sér að mann­eskju sem hún geti séð sjálfa sig í. Jón ætl­ar sér að mýkja freka kall­inn með kær­leik­ann að vopni og lof­ar að vera hvorki of­stopa­mann­eskja né lydda, nái hann kjöri. Svo hef­ur hann alltaf dreymt um að búa í Garða­bæ.
Hjúkrunarheimilið Sóltún fékk 20 milljarða frá íslenska ríkinu
7
Fréttir

Hjúkr­un­ar­heim­il­ið Sól­tún fékk 20 millj­arða frá ís­lenska rík­inu

Frá ár­inu 2009 hef­ur hjúkr­un­ar­heim­il­ið Sól­tún feng­ið tæp­lega 20 millj­arða króna frá ís­lenskra rík­inu. Um 90 pró­sent af tekj­um Sól­túns koma frá rík­inu. Eig­end­urn­ir hafa tek­ið á þriðja millj­arð króna út úr rekstr­in­um með því að selja fast­eign­ir og lóð­ir og lækka hluta­fé fyr­ir­tæk­is­ins. All­ur rekst­ur­inn bygg­ir hins veg­ar á um­deild­um samn­ingi við ís­lenska rík­ið sem gerð­ur var ár­ið 2000.
Risar í landbúnaði orðnir að fríríki og geta stýrt verði eins og þeim sýnist
8
Rannsókn

Ris­ar í land­bún­aði orðn­ir að fríríki og geta stýrt verði eins og þeim sýn­ist

Laga­breyt­ing sem var fyr­ir einu og hálfu ári köll­uð „að­för að neyt­end­um“ var sam­þykkt á Al­þingi í lok síð­ustu viku með at­kvæð­um minni­hluta þing­manna. Um er að ræða af­nám á ólög­mætu sam­ráði stærstu land­bún­að­ar­fyr­ir­tækja lands­ins. Laga­breyt­ing­unni var laum­að inn í frum­varp á loka­metr­um af­greiðslu þess með mik­illi að­komu þeirra sem mest græða á henni.
Halla nú ósammála mörgu sem hún beitti sér fyrir sem framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs
10
FréttirForsetakosningar 2024

Halla nú ósam­mála mörgu sem hún beitti sér fyr­ir sem fram­kvæmda­stjóri Við­skipta­ráðs

Ár­ið 2007 mælti Halla Tóm­as­dótt­ir, sem þá var fram­kvæmda­stjóri Við­skipta­ráðs, fyr­ir breyt­ing­um til þess að Ís­land gæti orð­ið „best í heimi.“ Þar á með­al var að setja á flata og lága skatta, einka­væða há­skóla og heil­brigðis­kerfi, einka­væða nátt­úru­auð­lind­ir og stór­auka ensku­kennslu. Heim­ild­in kann­aði hver við­horf Höllu væru til mála­flokk­anna í dag.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár