Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en ári.

Flækjusagan

Elísabet drottning er VÍST úr Víðidalnum!

5. júní 2022 · 20:15

skrifar

Vart hefur farið framhjá neinum að undanfarna daga hefur verið haldið upp á það í Bretlandi — og jafnvel víðar — að 70 ár eru síðan Elísabet 2. settist í hásæti sem drottning Bretlands. („Settist að völdum“ og „valdaafmæli“ er eiginlega vitlaust orðalag því raunveruleg völd hennar eru næstum engin.)

Af þessu tilefni var einhvers staðar rifjuð upp í glensi sagan af því þegar Erlendur Einarsson forstjóri SÍS 1955-1986 lét eitt sinn útbúa ættartölu sem átti að sýna fram á frændsemi hans við Elísabetu en sá oflátungsháttur þótti harla fyndinn hér á landi.

Frændsemin átti að vera gegnum Auðun skökul landnámsmann í Víðidal í Húnavatnssýslu.

Það þótti sérlega fyndið að viðurnefni Auðuns, skökull, þýðir auðvitað ekkert annað en typpi á graðhesti.

En sannleikurinn er reyndar sá að ef tekið er mark á þeim heimildum sem til eru, þá er þessi ættfærsla vissulega rétt.

Ég skal nú rekja ætt Elísabetar allt aftur í Víðidalinn. Og athugið að hér er ekki farið með fleipur íslenskra ættfræðinörda. Allar ættfærslur til og með árinu 1000 eru samkvæmt nýjustu upplýsingum af Wikipediu, og ef það er eitthvað sem Wikipedia er góð í, þá eru það ættir „hefðarfólks“.

Þið getið sjálf rakið ykkur á alfræðisíðunni aftur til ársins 1000.

Rétt er að vekja athygli á að í listanum hér á eftir eru innan sviga við nöfnin til 1700 valdatími konunga og drottninga, en eftir það eru í svigunum fæðingar- og dánarár eftir því sem best er vitað.

Faðir Elísabetar var Georg 6. konungur Breta (1936-1952).

Faðir hans var Georg 5. konungur (1910-1936).

Faðir hans var Játvarður 7. konungur (1901-1910).

Móðir hans var Viktoría drottning (1837-1901).

Faðir hennar var Játvarður hertogi af Kent.

Faðir hans var Georg 3. konungur (1760-1820).

Faðir hans var Friðrik prins af Veils.

Faðir hans var Georg 2. konungur (1727-1760).

Faðir hans var Georg 1. konungur (1714-1727).

Faðir hans var Ernest Augustus hertogi af Hanover (f.1629-d.1698).

Faðir hans var Georg hertogi af Brúnsvík (1582-1641).

Faðir hans var Vilhjálmur hertogi af Brúnsvík (1535-1592).

Faðir hans var Ernest hertogi af Brúnsvík (1497-1546).

Faðir hans var Hinrik hertogi af Brúnsvík (1468-1532).

Faðir hans Ottó veglyndi hertogi af Brúnsvík (1439-1471).

Faðir hans var Friðrik guðhræddi hertogi af Brúnsvík (1418-1478).

Faðir hans var Bernharður hertogi af Brúnsvík (1360-1434).

Faðir hans var Magnús „með hálskeðjuna“ hertogi af Brúnsvík (1324-1374).

Faðir hans var Magnús guðhræddi hertogi af Brúnsvík (1304-1369).

Faðir hans var Albert feiti hertogi af Brúnsvík (1268-1318).

Faðir hans var Albert stóri hertogi af Brúnsvík (1236-1279).

Faðir hans var Ottó barn hertogi af Brúnsvík (1204-1252).

Faðir hans var Vilhjálmur lávarður af Luneburg (1184-1213).

Faðir hans var Hinrik ljón hertogi af Saxlandi (1130-1195).

Faðir hans var Hinrik drambláti hertogi af Bæjaralandi (1108-1139).

Móðir hans var Úlfhildur af Saxlandi (1072-1126).

Faðir hennar var Magnús hertogi af Saxlandi (1045-1106).

Móðir hans var Úlfhildur hin norska (1020-1071).

Faðir hennar var Ólafur digri Noregskonunugur (995-1030).

Móðir hans var Ásta Guðbrandsdóttir (975-1025).

Móðir hennar var Úlfhildur, væntanlega fædd um 950.

Móðir hennar var Þóra mosháls, væntanlega fædd um 920.

Faðir hennar var Auðun skökull, væntanlega fæddur um 860-870, ef hann var í rauninni til.

Um Auðun skökul (hafi hann verið til) er fátt vitað, nema Landnámabók segir að faðir hans hafi heitið Björn einhver, en sá hafi verið sonur Hunda-Steinars, jarls á Englandi, og Álöfar, dóttur Ragnars loðbrókar.

Ragnar loðbrók var þjóðsagnapersóna á Norðurlöndum, sem gerði hervirki á Englandi í upphafi víkingaaldar, en óvíst er hvort hann var tómur tilbúningur eða átti sér einhvers konar fyrirmynd.

Eins og ég sagði hér fremst: Heimildir eru ætt Elísabetar allt frá henni og til Ólafs digra eru svona þokkalega áreiðanlegar, með öllum hugsanlegum fyrirvörum þó.

Þetta gæti að minnsta kosti verið svona!

Heimild að þremur elstu ættliðunum — frá móður Ástu Guðbrandsdóttur til Auðuns skökuls — hún er aftur á móti aðeins ein: Landnámabók sem upphaflega er talin hafa verið skrifuð á fyrri hluta 12. aldar. Þar segir:

„Auðun skökull fór til Íslands og nam Víðidal og bjó á Auðunarstöðum. […] Auðun skökull var faðir Þóru mosháls, móður Úlfhildar, móður Ástu, móður Óláfs konungs hins helga [eða digra].“

Meira er það nú ekki.

Þegar Snorri Sturluson skrifaði sögu konunganna Ólafs Tryggvasonar og Ólafs digra um það bil eftir að fyrsta gerð Landnámu var skrifuð, þá getur hann um Ástu Guðbrandsdóttur móður Ólafs digra en nefnir ekki hver móðir hennar hafi verið. Samkvæmt því treystir Norsk biografisk leksikon sér ekki til að slá því föstu — hvað sem Landnáma segir — að móðir Ástu Guðbrandsdóttur hafi verið Úlfhildur dótturdóttir Auðuns skökuls, því „morens navn er ikke kjent“ segir þar aðeins.

Það breytir því þó ekki að samkvæmt ÞEIRRI EINU HEIMILD SEM TIL ER, þá var Ásta Guðbrandsdóttir ættuð úr Víðidal.

Hér verðum við að vísu að líta framhjá því að flestir seinni tíma fræðimenn telja heimildagildi Landnámu lítið, og jafnvel afar lítið, en það er sama:

Þetta segir samt eina heimildin sem er til!

Og samkvæmt því þá ER Elísabet 2. Bretadrottning ættuð úr Víðidalnum.

En svo er náttúrlega spurning hvort einhverjir maðkar kunni að leynast víðar á ættartrénu. Hélt einhver framhjá einhverjum einhvern tíma?

Hefur slíkt einhvern tíma gerst í þessum prúðu ættum fyrirfólksins?

En það, eins og sagt er, er önnur saga.

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Athugasemdir (1)

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.

Júlíus Guðni Antonsson skrifaði
5. júní 2022 22:26

Takk fyrir þessa samantekt, ég sem fyrrum bóndi á Auðunarstöðum og afkomandi Auðuns Skökuls í 32. lið eins og Beta frænka, hef gaman af þessu en vil samt benda á að Elísabet getur varla talist vera ættuð úr Víðidalnum þar sem Þóra Moðháls var fædd útií Noregi og fór aldrei til Íslands. Það er síðan gaman af því að seigja frá því að þegar ég rek ættir mínar til Auðuns Skökuls þá er það í gegnum fyrstu biskupsfrú landsins Döllu Þorvaldsdóttur sem og Steinunni fylgikonu Jóns Arasonar biskups. Ótrúlegt en satt að hátt í 1/3 þeirra sem eru í þessari 32 ættliða keðju hafa búið á Auðunarstöðum.

1

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Tengdar greinar

Flækjusagan

Að endurvekja forna frægð

Einu sinni var Íran mesta stórveldi heimsins, öðru sinni stefndi í það sama.

Flækjusagan

Drekaspíran átti að vernda Kauphöllina gegn eldsvoðum: Af stórveldisdraumum Kristjáns 4.

Flest hús í miðborg Kaupmannahafnar hafa mátt þola eldsvoða oftar en einu sinni. En drekarnir á drekaspírunni voru taldir vernda Kauphöllina.

Flækjusagan

Var hægt að vera „góður“ keisari í Rómaveldi?

Ridley Scott mun í haust frumsýna nýja mynd um Commodus Rómarkeisara og „Gladiator“ hans. Commodus batt endi á einstæða tíð „góðu keisaranna“ í Róm en hér segir frá þeim fyrsta þeirra sem Nerva hét.

Flækjusagan

Drekamaðurinn rís úr djúpinu

Einhverjar merkilegustu líkamsleifar í sögu mannkynsins voru faldar í brunni áratugum saman. Ástæða þess fólst í ógurlegum sviptingum mannkynssögunnar.

Flækjusagan

Þykkur blóðþefur yfir musterinu

Hvað gerðist á páskum? 1. grein. Sú næsta birtist á páskunum á næsta ári, ef guð lofar.

Flækjusagan

Tvíkynja hérar tákn páska — og Maríu guðsmóður líka?

„Af hverju er kanínur, nú eða frændur þeirra hérar, tákn páskanna?“ Svarið við þeirri spurningu er í aðra röndina mjög einfalt. Páskarnir eru í grunninn vorhátíð sem haldin er til að fagna því að líf er að kvikna í jörðinni eftir (mis)langan vetur. Í kristinni trú er það túlkað með dauða en síðan upprisu guðssonarins. En líf kviknar ekki aðeins...

Mest lesið

ViðskiptiKvika og Ortus

Fyrirtækið sem Kvika keypti kom að lánum til félags konu Ármanns

Breska fyrirtækið Ortus Capital, sem Ármann Þorvaldsson, núverandi forstjóri almenningshlutafélagsins Kviku, var hluthafi í var einn af lánveitendum breska kráarfyrirtækisins Red Oak Taverns, sem eiginkona Ármanns á hlut í. Þetta fyrirtæki varð síðar að Kviku Securities í Bretlandi og keypti það breskt lánafyrirtæki af viðskiptafélögum fyrir tveimur árum fyrir milljarða króna.

FréttirLaxeldi

Umsækjandi hjá MAST vill rökstuðning: „Ég er vonsvikinn“

Egill Steingrímsson dýralæknir var annar af umsækjendunum um sviðsstjórastarf hjá Matvælastofnun sem meðal annars snýst um eftirlit með laxeldi. Fiskalífeðlisfræðingurinn Þorleifur Ágústsson var ráðinn fram yfir hann og vakti ráðningin athygli innan MAST vegna jákvæðra skrifa hans um laxeldi hér á landi.

ÚttektStríðið um líkamann

,,Aðgerðin hafði aldrei verið framkvæmd“

Kona sem taldi sig hafa gengist undir skurðaðgerð vegna offitu á sjúkrahúsi erlendis fékk síðar staðfest af lækni hérlendis að aðgerðin hefði ekki verið framkvæmd. Læknir konunnar segir að magaspeglun hafi strax sýnt það. Lögfræðingar sjúkrahússins ytra segja þetta af og frá og hótuðu konunni lögsókn ef hún opinberaði nafn læknisins eða sjúkrahússins.

Greining

Sleppti máltíðum til þess að komast frá Ásbrú

„Stanslaust vonleysi vaknar um leið og þú mætir,“ segir ungur venesúelskur hælisleitandi um Ásbrú. Þar hafi verið ómögulegt fyrir hann, eða nokkurn mann, að aðlagast íslensku samfélagi – sem er atriði sem stjórnmálamenn þvert á flokka hafa sagt mikilvægt. Félags- og vinnumarkaðsráðherra hefur sagst vilja fleiri búsetuúrræði á borð við Ásbrú.

Aðsent

Ole Anton Bieltvedt

Skálkað í skjóli lögreglu

Ole Anton Bieltvedt skrifar um íslenska nagladekkjaæðið, sem honum finnst með ólíkindum.

FréttirLaxeldi

Kristrún gagnrýnir ríkisstjórnina út af laxeldinu: „Lengi getur vont versnað“

Kristrún Frostadóttir, formaður Samfylkingarinnar, gagnrýnir ríkisstjórnina harkalega vegna ákvæðis í frumvarpi um laxeldi þar sem kveðið er á um að laxeldisfyrirtækin fái ótímabundin leyfi til að stunda laxeldi hér á landi.

FréttirForsetakosningar 2024

Mynd af Katrínu og forsetanum verður fjarlægð úr niðurtalningu kvöldfrétta RÚV

Myndskeið af Katrínu Jakobsdóttur og Guðna Th. Jóhannessyni hefur verið sýnt í niðurtalningu kvöldfrétta RÚV síðustu daga. Fréttastjóri segir það sjálfsagt að fjarlægja myndskeiðið, enda viðkvæmt í aðdraganda forsetakosninga.

FréttirForsetakosningar 2024

Kosningaspáin: Katrín og Baldur með nánast sama fylgi

Halla Hrund Logadóttir er sá forsetaframbjóðandi sem er á mestri siglingu samkvæmt nýjustu kosningaspá Heimildarinnar. Ekki marktækur munur á efstu tveimur frambjóðendunum og enginn nær yfir 30 prósent fylgi.

Pistill

Þorvaldur Gylfason

Hvar stöndum við?

Hvorki kaupmáttur né ævilengd er ástæða þess að Ísland situr í þriðja sæti Velferðarvísitölu Sameinuðu þjóðanna, heldur menntun metin með lengd skólagöngu, án tillits til árangurs af skólastarfinu.

VettvangurÁ vettvangi

Á vettvangi með kynferðisbrotadeildinni: Leigubílstjórinn handtekinn

„Halló. Þú þarft að koma með okkur,“ segir lögreglan við mann sem verður færður á lögreglustöð vegna gruns um kynferðisbrot. Áður hafði leigubílstjóri verið handtekinn vegna sama máls. Báðir mennirnir eru komnir í farbann. Á vettvangi er ný hlaðvarpssería þar sem Jóhannes Kr. Kristjánsson fylgist með störfum kynferðisbrotadeildar lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu. Hér er fyrsti þáttur.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

FréttirHjúkrunarheimilið Sóltún

Sóltún keypti jeppa fyrir forstjórann í uppsagnarhrinu

Hjúkrunarheimilið Sóltún hefur verið í hagræðingaraðgerðum og sagt upp starfsfólki á síðustu mánuðum.

FréttirLaxeldi

Ráðning stjórnanda til MAST vekur athygli: „Ég er fagmaður"

MAST tilkynnti starfsmönnum sínum um það á miðvikudaginn að búið væri að ráða Þorleif Ágústsson sem nýjan sviðsstjóra yfir meðal annars fiskeldisdeildina hjá stofnunina. Þorleifur hefur skrifað greinar þar sem hann talar fyrir laxeldi í sjókvíum. Þorleifur segist vera vísindamaður og að hann taki ekki afstöðu. Forstjóri MAST, Hrönn Jóhannesdóttir vill ekki ræða um ráðninguna þegar eftir því er leitað.

Pistill

Sif Sigmarsdóttir

Á barmi skilnaðar

Værum við sáttari við hlutskipti okkar ef við værum ekki stöðugt með fyrir augunum skíðaferðir, fermingar og berar táslur á Tene?

FréttirLaxeldi

Ríkisstjórnin vill gefa kvótann í laxeldinu um aldur og ævi

Í frumvarpi matvælaráðherra um lagareldi er kveðið á um að laxeldisfyrirtækin í landinu hafi „ótímabundin“ rekstrarleyfi til að stunda sjókvíaeldi í íslenskum fjörðum. Hingað til hafa rekstrarleyfin verið tímabundin í 16 ár. Með þessu ákvæði munu stjórnvöld á Íslandi ekki geta bannað sjókvíaeldi án þess að baka sér skaðabótaskyldu gagnvart laxeldisfyrirtækjunum.

Leiðari

Þórður Snær Júlíusson

Handbók um leiðir til að þykjast siðlegur ráðherra

Á Íslandi er við lýði regluverk sem á að koma í veg fyrir spillingu ráðherra og auka traust á stjórnsýslu. Nýlega var gefin út handbók með útskýringum á reglunum með raunhæfum dæmum. Raunveruleikinn sýnir hins vegar að ráðherrar láta þetta ekki hafa áhrif á hegðun sína. Reglurnar gilda bara þegar það reynir ekki á þær.

Það sem ég hef lært

Arnbjörg Ösp Matthíasdóttir

Lærði ung að lífið er núna

Sýn Arnbjargar Aspar Matthíasardóttur á lífið breyttist sviplega fyrir tuttugu árum þegar kærasti hennar féll frá þegar lífið blasti við þeim. „Lífið er einmitt núna, njótum núna, nýtum tækifærin.“

GreiningFjármálaáætlun 2025-2029

Öryrkjar borga fyrir kjarasamninga og tugir milljarða settir í borgarlínu

Ríkissjóður verður rekinn í halla í næstum áratug samfleytt áður en viðsnúningur næst. Til að fjármagna tugmilljarða króna útgjöld vegna Grindavíkur og kjarasamninga á meðal annars að fresta greiðslum til örorkulífeyriskerfisins, selja eignir fyrir tugi milljarða króna og lækka framlög í varasjóð. Framkvæmdum sem áður hefur verið frestað er frestað á ný en peningar settir í nýja þjóðarhöll og tugir milljarða króna verða tiltækir í borgarlínu og tengd verkefni. Vaxtabyrðin á ríkissjóði verður þó þung. Á næsta ári mun hann borga 121 milljarð króna í slíka.

ÚttektStríðið um líkamann

Samfélagslega viðurkennd skotmörk

Fitufordómar grassera innan heilbrigðiskerfisins og úti í samfélaginu segja fjórar konur sem hafa um árabil barist fyrir því að jöfn virðing sé borin fyrir öllum líkömum. Prófessor í sálfræði segir fitufordóma einu hleypidómana sem enn séu samþykktir í nútímasamfélögum.

ViðskiptiKvika og Ortus

Fyrirtækið sem Kvika keypti kom að lánum til félags konu Ármanns

FréttirForsetakosningar 2024

Sigríður Hrund greiddi fyrir viðtal á NBC – Verðið trúnaðarmál

Sigríður Hrund Pétursdóttur forsetaframbjóðandi greiddi ásamt nokkrum öðrum konum fyrir birtingu viðtals við hana hjá bandaríska fjölmiðlinum NBC en verðið er trúnaðarmál. Hún segist hafa viljað grípa tækifærið til þess að benda á það hve opið framboðsferlið er á Íslandi og til þess að sýna að venjuleg kona gæti boðið sig fram til forseta.

Mest lesið í mánuðinum

Viðtal

Læstur inni í íbúðinni sinni í fimmtán ár

Sveinn Bjarnason bjó í fimmtán ár í læstri íbúð á vegum Akureyrarbæjar. Hann bankaði oft ítrekað og grét áður en starfsfólk opnaði fyrir honum. Móðir hans gerði endurteknar athugasemdir við að hann væri læstur inni og segir son sinn hafa verið vanræktan. Fyrr á þessu ári greip hún til þess örþrifaráðs að flytja hann búferlum í annan landshluta til að fá mannsæmandi aðbúnað fyrir hann. Mál Sveins varpar ljósi á alvarlegar brotalamir í þjónustu við fatlað fólk á Íslandi og sýnir hvernig mannréttindi hafa verið virt að vettugi árum saman.

Viðtal

Voru orðin lífsreynd og tilbúin fyrir betra líf saman

Bárður Sigurgeirsson húðlæknir er 68 ára gamall en gleymir sér við leik og gleði, ásamt eiginkonunni Lindu Björgu Árnadóttur. Fimmtán ára aldursmunur er á þeim hjónum, sem kynntust á Tinder fyrir sjö árum síðan.

FréttirHjúkrunarheimilið Sóltún

Sóltún keypti jeppa fyrir forstjórann í uppsagnarhrinu

Hjúkrunarheimilið Sóltún hefur verið í hagræðingaraðgerðum og sagt upp starfsfólki á síðustu mánuðum.

ViðtalForsetakosningar 2024

Eina leiðin til að halda lífinu áfram var að koma út

Baldur Þórhallsson bældi niður eigin kynhneigð frá barnsaldri og fannst hann ekki geta verið hann sjálfur. Fyrir 28 árum tók hann ákvörðun um að koma út úr skápnum, það var ekki annað í boði ef hann ætlaði að halda áfram með lífið. Nú stefna þeir Felix Bergsson á Bessastaði. „Við eigum 28 ára ástríkt samband að baki og höfum ekkert að fela,“ segir Felix.

FréttirForsetakosningar 2024

Hefur gengið á eftir Ástþóri í 19 ár vegna ógreidds reiknings

Árið 2005 sendi Steinþór Grímsson athafnamanninum Ástþóri Magnússyni reikning upp á rúmar 30 þúsund krónur á þávirði. Hann hefur ekki enn fengist greiddur þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir í áranna rás. Ástþór þvertekur fyrir að skulda manninum, sem og öðrum, nokkuð.

ViðtalForsetakosningar 2024

„Ég ætla ekki að kinka kolli framan í einhver illmenni án þess að segja neitt“

Jón Gnarr er kominn í forsetaframboð. Hann segir meiri þörf á gleði og húmor í lýðræðinu og samfélaginu þar sem offramboð sé á leiðindum og er sannfærður um að þjóðin sé að leita sér að manneskju sem hún geti séð sjálfa sig í. Jón ætlar sér að mýkja freka kallinn með kærleikann að vopni og lofar að vera hvorki ofstopamanneskja né lydda, nái hann kjöri. Svo hefur hann alltaf dreymt um að búa í Garðabæ.

Fréttir

Hjúkrunarheimilið Sóltún fékk 20 milljarða frá íslenska ríkinu

Frá árinu 2009 hefur hjúkrunarheimilið Sóltún fengið tæplega 20 milljarða króna frá íslenskra ríkinu. Um 90 prósent af tekjum Sóltúns koma frá ríkinu. Eigendurnir hafa tekið á þriðja milljarð króna út úr rekstrinum með því að selja fasteignir og lóðir og lækka hlutafé fyrirtækisins. Allur reksturinn byggir hins vegar á umdeildum samningi við íslenska ríkið sem gerður var árið 2000.

Rannsókn

Risar í landbúnaði orðnir að fríríki og geta stýrt verði eins og þeim sýnist

Lagabreyting sem var fyrir einu og hálfu ári kölluð „aðför að neytendum“ var samþykkt á Alþingi í lok síðustu viku með atkvæðum minnihluta þingmanna. Um er að ræða afnám á ólögmætu samráði stærstu landbúnaðarfyrirtækja landsins. Lagabreytingunni var laumað inn í frumvarp á lokametrum afgreiðslu þess með mikilli aðkomu þeirra sem mest græða á henni.

Fréttir

Íbúð í miðbænum gerð út fyrir 700 þúsund krónur á mánuði

Í vikunni voru fimm herbergi í íbúð í miðbænum auglýst til leigu fyrir samtals 700.000 krónur á mánuði. Mikil aðsókn hefur verið í þau að sögn leigusalans. En hann segist hafa miðað verðið við markaðinn. Formaður leigjendasamtakanna segir þetta grimmilega og miskunnarlausa sjálftöku.

FréttirForsetakosningar 2024

Halla nú ósammála mörgu sem hún beitti sér fyrir sem framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs

Árið 2007 mælti Halla Tómasdóttir, sem þá var framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs, fyrir breytingum til þess að Ísland gæti orðið „best í heimi.“ Þar á meðal var að setja á flata og lága skatta, einkavæða háskóla og heilbrigðiskerfi, einkavæða náttúruauðlindir og stórauka enskukennslu. Heimildin kannaði hver viðhorf Höllu væru til málaflokkanna í dag.