Um allt þetta má segja eftirfarandi:
Sigurður Ingi lætur skammarleg og rasísk orð falla á einhverri samkomu Framsóknarflokksins og Bændasamtakanna.
(Hvaða samkoma var þetta? Hver borgaði brennivínið?)
Orð hans um „þessa svörtu“ (eða hvað hann sagði nákvæmlega) voru ekki „saklaus“ og þau voru ekki „slys“, heldur sýna þau rasískt hugarfar ráðherra í ríkisstjórn Íslands.
Í fyrsta lagi: Auðvitað vissi Sigurður Ingi hvað Vigdís Häsler heitir.
Hún er framkvæmdastjóri Bændasamtakanna og fyrrverandi aðstoðarmaður ráðherra. Þessi ráðherra í ríkisstjórn Íslands og formaður í næststærsta stjórnmálaflokki landsins tók meðvitaða ákvörðun um að niðurlægja hana með því að þykjast ekki muna hvað hún heitir.
Þetta hefði Sigurður Ingi aldrei gert ef framkvæmdastjóri Bændasamtakanna hefði verið kall af Skeiðunum.
Og í öðru lagi, þá er Vigdís Häsler augljóslega ekki „svört“ á hörund. Með því að vísa til hennar sem „svartrar“ tekur Sigurður Ingi aðra meðvitaða ákvörðun um að setja hana á bás þess sem er „framandi“, „öðruvísi en VIГ.
Og þar með er í lagi að flokka hana og skilgreina eftir húðlit!
Vigdís er vissulega borin og barnfædd Íslendingur en ráðherra í ríkisstjórn Íslands kallar hana „svarta“ af því hann telur hana „öðruvísi“ en hann er sjálfur.
Þetta er rasismi á svo mörgum sviðum að Sigurður Ingi þyrfti að fara í langa meðferð til að gera honum þetta ljóst.
Og á meðan á hann auðvitað ekki að gegna ráðherraembætti.
Er honum til dæmis treystandi til að sækja veislur erlendis fyrir okkar hönd?
Hvað getur dottið upp úr honum þar, fyrst hugarfarið er svona?
En svo er fleira.
Þessi undarlega samkoma var haldin á fimmtudagskvöld.
Þegar fer að spyrjast út að þar hafi eitthvað verulega óþægilegt gerst, þá gerir Sigurður Ingi ekki neitt.
Hann hringir EKKI í Vigdísi Häsler til að biðja hana afsökunar.
Hann ansar ekki fyrirspurnum fjölmiðla sem vilja spyrja hann um málið.
Á laugardaginn etur hann aðstoðarmanni sínum á foraðið.
Ingveldur Sæmundsdóttir birtist í viðtali við DV.is og segir aðspurð um það hvort rasísk ummæli hafi verið látin falla:
„Þetta er algjört bull.“
Og svona lýsir DV.is framhaldi orða Ingveldar:
„Hún segist ekki hafa neytt áfengis þetta kvöld og staðið við hlið Sigurðar Inga þegar til stóð að taka mynd þar sem viðstaddir ætluðu að halda á Vigdísi í einskonar planka. Segir Ingveldur að Sigurði Inga hafi ekki litist vel á hugmyndina og þá látið þau orð falla að hann vildi ekki halda á Sjálfstæðismanni.“
Þetta er augljós og bláköld lygi frá upphafi til enda, enda kom það greiðlega í ljós daginn eftir þegar Vigdís birti sína yfirlýsingu og Sigurður Ingi viðurkenndi svo seint og um síðir að hafa viðhaft „óviðurkvæmileg orð“.
Athugið að Ingveldur hefur auðvitað ekki farið í viðtalið við DV.is án þess að hafa samráð við Sigurð Inga fyrst.
Það er beinlínis í starfslýsingu aðstoðarmanna ráðherra að gera EKKERT sem snertir mál ráðherrans nema í 100 prósent samráði við hann.
Sigurður Ingi hefur sem sé sjálfur stungið upp á eða altént lagt blessun sína yfir hina hjákátlegu lygi um að „hann vildi ekki halda á Sjálfstæðismanni“.
Hvílík reisn yfir einum ráðherra! — að vera berja saman svona lygaþvælu með aðstoðarmanni sínum.
(Jafnvel þó svo við reynum að trúa því að Ingveldur hafi ákveðið og soðið saman lygina ein og sjálf — sem ég trúi vissulega ekki — þá væri sök Sigurðar Inga samt algjör, því þá hefði hann átt að hafa strax samband við DV.is til að leiðrétta lygi aðstoðarmannsins. Það gerði hann ekki. Hann beið og vonaði að þessi lygi dygði.)
Ingveldur reyndi svo að krafsa yfir lygi sína, þegar allt komst upp, með því að segjast aðeins hafa lýst því sem hún „varð vitni að“ þótt áður hefði hún sagst hafa verið viðstödd og gefið til kynna að það hefði verið allan tímann.
Ó hve aumleg er lygin — þegar upp um hana kemst!
Alla helgina eru blaðamenn að reyna að ná í Sigurð Inga en hann fer í felur.
Eftir að Vigdís hafði birt sína sterku yfirlýsingu á sunnudag — þegar Sigurður Ingi hafði vel að merkja enn ekki haft samband við hana og beðist fyrirgefningar — þá lúpast hann loks úr holu sinni í gær og birtir daginn eftir (!) afsökunarbeiðni.
Nærri fjórum sólarhringum eftir veisluna með Bændasamtökunum.
Það var sá tími sem það tók hann að viðurkenna að hann yrði að bregðast við, og sá tími sem það tók aðstoðarmennina og PR-gengið að reyna að finna honum leið út úr horninu sem hann hafði málað sig út í.
Sigurður Ingi skrifaði afsökunarbeiðnina auðvitað ekki sjálfur. Að minnsta kosti seinni hluti textans — sem Sigurður Ingi birti á Facebook af því hann þorði ekki í viðtal við fjölmiðla um málið, þessi skörungur! — ber býsna sterk höfundareinkenni sem eru ekki Sigurðar Inga.
En alla vega — hvað sagði hann?
„Ég er alinn upp við það og það er mín lífsskoðun að allir séu jafnir. Þess vegna hef ég tamið mér að koma jafnt fram við alla. En mér verður á eins og öðrum.“
Þarna dettur Sigurður Ingi um fyrstu hindrun. Vissulega „verður öllum á“. En „allir“ eða „aðrir“ opinbera ekki rasískar skoðanir og viðhorf þótt þeim „verði á“.
Með því að jafna sínum rasísku skoðunum við það sem „öðrum verður á“, þá hefur Sigurður Ingi strax gert lítið úr öllu saman og öll afsökunarbeiðnin er í rauninni marklaust plagg upp frá því.
Tala nú ekki um af því Sigurður Ingi hafði fengið aðstoðarmann sinn til að ljúga til um það sem gerðist.
Aftur gerir Sigurður Ingi lítið úr rasisma sínum í lok yfirlýsingarinnar, þegar hann — eða höfundur textans — skrifar:
„Í lífinu er maður alltaf að læra á sjálfan sig. Sárt er þó að sá lærdómur bitni á tilfinningum annarra.“
Kannski hefur Sigurði Inga og höfundinum þótt þetta voða smart og einlægt hjá sér. Því þarna segir hann í raun:
„Æ, afsakið mig, ég er nú soldið klaufskur, en góður kall samt, ég vona að hún Vigdís sé ekki voða sár, en það getur öllum orðið á, þið vitið, það er svo erfitt að átta sig á tilfinningum annars fólks, ha?“
Hann átti auðvitað ekki fyrst og fremst að biðjast afsökunar á að hafa sært tilfinningar Vgidísar Häsler.
Hann átti að biðjast afsökunar á þeim rasisma sem í orðum hans birtist.
Og svo átti hann að segja af sér.
Því það sem gerðist í veislunni var ekki að einum góðum kalli varð pínlítið á og móðgaði soldið eina konu.
Það sem gerðist var að ráðherra í ríkisstjórn Íslands opinberaði rasískar skoðanir og viðhorf sem geta dúkkað upp hvenær sem er, og svo reyndi hann að ljúga sig út úr því og fær aðra til þess að ljúga líka fyrir sig.
Og svo stendur hann við ráðherrabústaðinn í dag eins og hann hafi fengið framan í sig hundaskít og „neitar að tjá sig frekar“.
Hann getur auðvitað ekki lengur sent aðstoðarmennina í viðtal til að ljúga fyrir sig.
Og svo talar Katrín Jakobsdóttir um „heilindi“ Sigurðar Inga!
Sem er auðvitað Katrín sem ennþá leikur Heiðu litlu með lambið og spilar "öll dýrin í skóginum eru vinir og "fyrirgefðu" er alveg nóg ábyrgð... en er það þeir forráðamenn þjóðarinnar sem við viljum hafa ?
Auðvitað stígur Sigurður Ingi ekki til hliðar... viðhorf ráðamanna til heiðurs, sanngirni, ábyrgðar osf. er því miður ansi teygjanlegt.
Katrín er ábyrg... án hennar eru ekki rasistar né spákaupmenn í ríkisstjórnum... engir leyniinnherjar né gjafagerningar osf.
Ég er fimmtugur maður sem ólst upp í íhaldsömu bændasamfélagi í kaupstað fyrir norðan. Við vorum samt aðflutt. Samfélagið var fordómafullt út í allt og alla sem voru öðruvísi á einhvern hátt. Faðir minn var menntaður og hann var þar með "öðruvísi". Móðir mín var lítið menntuð sveitakona og passaði betur inn í þetta samfélag. Fordómar gagnvart samkynhneigðu fólk voru miklir og framkoman við þau mjög slæm. Einnig gagnvart öðrum menningarheimum og eins og víða þá er fordómarnir meiri eftir því því hvað fólkið er ólíkara okkur sjálfum. Mestu fordómarnir voru gagnvart þeldökku fólki frá Afríku sem sum hver enduðu sem þrælar hjá hvítu ofbeldisfullu, fégráðugu og valdasjúkum einstaklingum. Allt afleiðing af hugmyndfræði evrópskra spekinga og kirkjunnar mönnum. Sumar verur voru æðri og gátu þar með drottnað yfir þeim óæðri. Við þekkjum öll söguna okkar, sögu hins vestræna heims. Þetta átti samt allt eftir að breytast til betri vega en það tók tíma sem tifar enn.
Það tekur tíma að losna undan þessari innrætingu sem hinn vestræni heimur skóp sjálfum sér í hundruðir ára. Ég lít á sjálfan mig sem nútímalegan og opin mann sem fagnar fjölbreytileikanum laus við alla fordóma en... Það er nefnilega þetta litla óþægilega "en" sem skoppar upp á yfirborðið hvernig sem ég reyni að þurrka það út úr sjálfinu eða bæla niður. Það eymir enn af hugmyndafræði miðalda í kollinum á okkur. Þannig vorum við alin upp, þannig var innrætingin, skólinn, samfélagið, allt. Þeir sem mótmæltu þessari hugmyndafræði urðu sjálfir "öðruvísi".
Ég man eftir þessum viðhorfum og á tímabili sem unglingur hef ég eflaust tekið þátt í þeim þó ég þykist ekki muna það. Ég man að ég velti því fyrir mér hvers vegna fólk talaði svona illa um náungann, sérstaklega fólk sem það þekkti ekki neitt. Sú manneskja hafði ekki gert mér neitt. Hvers vegna á ég að tala illa um hana? Líklegasta skýringin er "aþþíbara"! Af því að þannig var bara talað.
Í samtölum við fólk á mínum aldri koma fram öðruvísi viðhorf heldur en hjá yngra fólki sem hefur orðið fyrir minni áhrifum af slíkri innrætingu. Það er framför og við sem samfélag erum enn að vinna í þessu. Þannig að ef tungan hnýtur á röngum orðum eftir langan dag og mikla gleði þarf það ekki að endurspegla raunverulegar skoðanir manns heldur getur einfaldlega verið dreggjar af innrætingu síðustu alda. Batnandi manni er best að lifa.
Höfundur er listamaður, ljósmyndari og að mestu leiti lukkunnar pamfíll.