Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 2 árum.

Tíu metra langt sæskrímsli finnst inni í miðju Englandi

Tíu metra langt sæskrímsli finnst inni í miðju Englandi
Maður og hvaleðla

Inni í miðju Englandi er Rutland-sýsla, spölkorn austan við borgina Leicester. Þetta er ein allra smæsta sýsla Bretlands, svo smá að þar er ekkert þorp fjölmennara en Oakham, þar sem búa tíu þúsund manns.

Rauði bletturinn sýnir Rutland —langt frá sjó.

Árið 1975 hófust framkvæmdir við að virkja tvær ár sem falla um Rutland og búa til uppistöðulón til að sjá nágrannasveitunum fyrir nægu og jöfnu vatni.

Uppistöðulónið kallast nú Rutland Water og er um tíu ferkílómetrar að flatarmáli.

Fyrir rétt tæpu ári síðan eða í febrúar 2021 var verkstjórinn Joe Davis að annast framkvæmdir við að hleypa vatni af hluta eyjar í lóninu, en slíkt mun vera gert reglulega.

Þá þóttist hann sjá nokkrar leirpípur mara í vatnsborðinu.

„Einhverjar gamlar pípulagnir,“ hugsaði hann með sér. Undir vatnsborði Rutland Water eru víða hús og götur sem fóru undir vatnið 1975. 

En svo fannst Davis eitthvað aðeins of „lífrænt“ við þessar „pípur“. Hann fór þess vegna og vakti athygli yfirmanns síns, Paul Trevors, á þessu. Væri ekki ástæða til að kanna hvað þetta væri?

Hvaleðlum svipaði töluvert til höfrunga í útlitien voru alveg óskyldar þeim.

Og nú á dögunum voru niðurstöður kynntar. Eftir að fornleifafræðingar hafa grafið varlega kringum „leirpípurnar“ sem Davis taldi sig sjá, þá er nú komið í ljós að þarna liggur steingervingur tíu metra langrar hvaleðlu, sem kölluð er.

Á latínu kallast dýrin ichthyosaurus og svipaði í helst til þeirra hugmynda sem menn gerðu sér um sæskrímsli fyrr á tímum. 

Og dýrið sem fannst í Rutland var í hópi þeirra allra stærstu sem menn hafa rekist á, þótt þess séu reyndar dæmi að fundist hafi bein hvaleðlu sem náð hefur 20 metra lengd.

Það merkilega er að leifar hvaleðlunnar er nú að finna í nærri 70 kílómetra fjarlægð frá sjónum, þar sem hún bjó. Svæðið umhverfis Rutland hefur verið á kafi í sjó þegar þessi tiltekna hvaleðla dó af einhverjum óþekktum ástæðum og hræ hennar huldist fljótt jurtaleifum og gruggi á sjávarbotninum þáverandi, svo beinin steingerðust á endanum.

Stærstu hvaleðlurnar voru ógnvænleg rándýr

Vísindamennirnir sem þeir Davis og Trevor kölluðu á staðinn hafa nú aldursgreint leifarnar og þær reyndust 180 milljón ára gamlar.

Þá var risaheimsálfa, sem við köllum nú Pangaea, að byrja að brotna upp. Nyrðri hlutinn (Laurasia) var farinn að fjarlægjast þann syðri (Gondwanaland). Um leið var Norður-Atlantshafið farið að opnast milli þeirra hluta Laurasiu sem við nefnum nú annars vegar Norður-Ameríku og hins vegar Evrópu/Asíu.

Og á löngum tímabilum — stundum milljónum ára í senn — hefur svæðið, þar sem nú er Bretland, verið meirog minna undir sjó í þeim átökum öllum.

(Ísland var alls ekki orðið til, svo það sé nú sagt.)

Íbúar í Rutland eru hinir hróðugustu yfir fundi hvaleðlunnar og vonast til að utan um hræ hennar verði byggt myndarlegt safn, svo sem flestir fái að njóta þess að virða það fyrir sér.

Jörðin fyrir 180 milljónum áraRauði bletturinn er þar sem Bretland er nú, stundum neðansjávar, stundum ekki.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.
Tengdar greinar

Flækjusagan

Ótrúleg hegðun Asíufíla: Grafa dána unga með mikilli viðhöfn
Flækjusagan

Ótrú­leg hegð­un Asíufíla: Grafa dána unga með mik­illi við­höfn

Fíl­ar á Indlandi grafa dauða unga sína. Þessi ótrú­lega stað­reynd hef­ur kom­ið fram í dags­ljós­ið eft­ir að ind­versk­ir vís­inda­menn birtu fyr­ir ör­fá­um dægr­um nið­ur­stöð­ur rann­sókn­ar sem þeir gerðu á fimm hræj­um fílsunga. Vís­inda­menn­irn­ir fylgd­ust með fíla­hjörð­um draga lík sumra ung­anna um lang­an veg — lengsta ferð­in tók tvo sól­ar­hringa — þang­að til fíl­arn­ir fundu nógu mjúk­an jarð­veg sem þeir grófu...

Mest lesið

Risar í landbúnaði orðnir að fríríki og geta stýrt verði eins og þeim sýnist
2
Rannsókn

Ris­ar í land­bún­aði orðn­ir að fríríki og geta stýrt verði eins og þeim sýn­ist

Laga­breyt­ing sem var fyr­ir einu og hálfu ári köll­uð „að­för að neyt­end­um“ var sam­þykkt á Al­þingi í lok síð­ustu viku með at­kvæð­um minni­hluta þing­manna. Um er að ræða af­nám á ólög­mætu sam­ráði stærstu land­bún­að­ar­fyr­ir­tækja lands­ins. Laga­breyt­ing­unni var laum­að inn í frum­varp á loka­metr­um af­greiðslu þess með mik­illi að­komu þeirra sem mest græða á henni.
Eina leiðin til að halda lífinu áfram var að koma út
3
ViðtalForsetakosningar 2024

Eina leið­in til að halda líf­inu áfram var að koma út

Bald­ur Þór­halls­son bældi nið­ur eig­in kyn­hneigð frá barns­aldri og fannst hann ekki geta ver­ið hann sjálf­ur. Fyr­ir 28 ár­um tók hann ákvörð­un um að koma út úr skápn­um, það var ekki ann­að í boði ef hann ætl­aði að halda áfram með líf­ið. Nú stefna þeir Fel­ix Bergs­son á Bessastaði. „Við eig­um 28 ára ást­ríkt sam­band að baki og höf­um ekk­ert að fela,“ seg­ir Fel­ix.
Óheyrilegar verðhækkanir á leigumarkaði: „Þeir eru eins og óðir hanar í mannaskít“
4
NeytendurLeigumarkaðurinn

Óheyri­leg­ar verð­hækk­an­ir á leigu­mark­aði: „Þeir eru eins og óð­ir han­ar í manna­skít“

Aug­lýs­ing sem birt­ist á fast­eigna­vefn­um Igloo hef­ur vak­ið mikla at­hygli og um­ræðu. Þar er fjög­urra her­bergja íbúð í Reykja­vík aug­lýst til leigu fyr­ir 550.000 krón­ur á mán­uði. Guð­mund­ur Hrafn Arn­gríms­son, formað­ur Leigj­enda­sam­tak­anna, seg­ir stöð­una vera grafal­var­lega. Hann seg­ir mörg heim­ili á leigu­mark­aði búi í dag við grimmi­lega og kerf­is­bundna fjár­kúg­un.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Nýjar ógnir blasa við Íslendingum
1
Úttekt

Nýj­ar ógn­ir blasa við Ís­lend­ing­um

Ís­land get­ur orð­ið skot­mark í styrj­öld sem veik­asti hlekk­ur­inn í varn­ar­keðju Vest­ur­landa. Don­ald Trump hafn­ar skuld­bind­ingu Banda­ríkj­anna til að verja NATO-ríki sem borga ekki sinn skerf, en Ís­land er lengst frá því af öll­um. Ingi­björg Sól­rún Gísla­dótt­ir, fyrr­ver­andi ut­an­rík­is­ráð­herra, seg­ir varn­ar­samn­ing­inn við Banda­rík­in hafa „af­skap­lega tak­mark­að gildi“.
Halla nú ósammála mörgu sem hún beitti sér fyrir sem framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs
3
FréttirForsetakosningar 2024

Halla nú ósam­mála mörgu sem hún beitti sér fyr­ir sem fram­kvæmda­stjóri Við­skipta­ráðs

Ár­ið 2007 mælti Halla Tóm­as­dótt­ir, sem þá var fram­kvæmda­stjóri Við­skipta­ráðs, fyr­ir breyt­ing­um til þess að Ís­land gæti orð­ið „best í heimi.“ Þar á með­al var að setja á flata og lága skatta, einka­væða há­skóla og heil­brigðis­kerfi, einka­væða nátt­úru­auð­lind­ir og stór­auka ensku­kennslu. Heim­ild­in kann­aði hver við­horf Höllu væru til mála­flokk­anna í dag.
Risar í landbúnaði orðnir að fríríki og geta stýrt verði eins og þeim sýnist
8
Rannsókn

Ris­ar í land­bún­aði orðn­ir að fríríki og geta stýrt verði eins og þeim sýn­ist

Laga­breyt­ing sem var fyr­ir einu og hálfu ári köll­uð „að­för að neyt­end­um“ var sam­þykkt á Al­þingi í lok síð­ustu viku með at­kvæð­um minni­hluta þing­manna. Um er að ræða af­nám á ólög­mætu sam­ráði stærstu land­bún­að­ar­fyr­ir­tækja lands­ins. Laga­breyt­ing­unni var laum­að inn í frum­varp á loka­metr­um af­greiðslu þess með mik­illi að­komu þeirra sem mest græða á henni.
Eina leiðin til að halda lífinu áfram var að koma út
10
ViðtalForsetakosningar 2024

Eina leið­in til að halda líf­inu áfram var að koma út

Bald­ur Þór­halls­son bældi nið­ur eig­in kyn­hneigð frá barns­aldri og fannst hann ekki geta ver­ið hann sjálf­ur. Fyr­ir 28 ár­um tók hann ákvörð­un um að koma út úr skápn­um, það var ekki ann­að í boði ef hann ætl­aði að halda áfram með líf­ið. Nú stefna þeir Fel­ix Bergs­son á Bessastaði. „Við eig­um 28 ára ást­ríkt sam­band að baki og höf­um ekk­ert að fela,“ seg­ir Fel­ix.

Mest lesið í mánuðinum

Heilbrigðiseftirlitið lét henda gömlum rækjum á WokOn - „Okkur blöskrar“
4
FréttirRannsóknin á Davíð og Pho Vietnam

Heil­brigðis­eft­ir­lit­ið lét henda göml­um rækj­um á Wo­kOn - „Okk­ur blöskr­ar“

Heil­brigðis­eft­ir­lit Reykja­vík­ur lét henda núðl­um, hrís­grjón­um og rækj­um á veit­inga­stað Wok On í Krón­unni á Fiskislóð í des­em­ber. Stað­ur­inn fékk fall­ein­kunn hjá eft­ir­lit­inu í byrj­un des­em­ber og var starf­sem­in stöðv­uð að hluta. „Við tök­um þetta mjög al­var­lega,“ seg­ir fram­kvæmda­stjóri Krón­unn­ar. Henni finnst að nið­ur­stöð­ur eft­ir­lits­ins ættu að vera að­gengi­legri.
Bankasýslan getur ekki gert grein fyrir tug milljóna kaupum á þjónustu
6
Viðskipti

Banka­sýsl­an get­ur ekki gert grein fyr­ir tug millj­óna kaup­um á þjón­ustu

Frá því að til­kynnt var að leggja ætti nið­ur Banka­sýslu rík­is­ins og fram að síð­ustu ára­mót­um þá keypti stofn­un­in þjón­ustu fyr­ir 57,4 millj­ón­ir króna. Hún get­ur ekki svar­að því nema að hluta af hverj­um hún keypti þessa þjón­ustu. Mest af því sem stofn­un­in get­ur gert grein fyr­ir fór til Logos, eða alls 15,3 millj­ón­ir króna á átta mán­uð­um í fyrra.
Friðrik keypti varðskip gegnum Ríkiskaup og græddi 40 milljónir við söluna
8
Fréttir

Frið­rik keypti varð­skip gegn­um Rík­is­kaup og græddi 40 millj­ón­ir við söl­una

Frið­rik Arn­gríms­son, fyrr­ver­andi fram­kvæmda­stjóri LÍÚ, sem heit­ir SFS í dag, keypti tvö varð­skip af ís­lenska rík­inu eft­ir út­boð hjá Rík­is­kaup­um og seldi þau til Tyrk­lands fyr­ir tæp­lega 40 millj­ón­um krón­um meira en hann greiddi fyr­ir þau. Hann var á sama tíma formað­ur nefnd­ar sem starf­aði með Rík­is­kaup­um um smíði nýs rann­sókna­skips fyr­ir Haf­rann­sókna­stofn­un.
Þorsteinn Már og Helga eiga rúmlega 71 milljarð og skulda nánast ekki neitt
9
Greining

Þor­steinn Már og Helga eiga rúm­lega 71 millj­arð og skulda nán­ast ekki neitt

Mikl­ar breyt­ing­ar hafa ver­ið gerð­ar á Sam­herja­sam­stæð­unni á síð­ustu ár­um og eign­ar­hald á henni að stóru leyti fært yf­ir til barna stofn­enda fyr­ir­tæk­is­ins. Fé­lag í eigu barna Þor­steins Más Bald­vins­son­ar sem fékk selj­endalán frá for­eldr­um sín­um til að kaupa hlut þeirra í Sam­herja hef­ur ein­ung­is greitt vexti af lán­inu og hagn­ast alls um 16 millj­arða króna á þrem­ur ár­um.
Nýjar ógnir blasa við Íslendingum
10
Úttekt

Nýj­ar ógn­ir blasa við Ís­lend­ing­um

Ís­land get­ur orð­ið skot­mark í styrj­öld sem veik­asti hlekk­ur­inn í varn­ar­keðju Vest­ur­landa. Don­ald Trump hafn­ar skuld­bind­ingu Banda­ríkj­anna til að verja NATO-ríki sem borga ekki sinn skerf, en Ís­land er lengst frá því af öll­um. Ingi­björg Sól­rún Gísla­dótt­ir, fyrr­ver­andi ut­an­rík­is­ráð­herra, seg­ir varn­ar­samn­ing­inn við Banda­rík­in hafa „af­skap­lega tak­mark­að gildi“.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár