Stórvirkar vinnuvélar eru á eldgosasvæðinu við Geldingadali á sama tíma og hraun rennur í fossum niður hlíðina niður í Nátthaga. Hraunfossarnir eru sýnilegir frá Suðurstrandarvegi og flæðir hraunið í átt að veginum. Hraunið hefur kaffært stíflu sem reist var við austurjaðar til að hindra að það rynni niður í Nátthaga, þangað sem það fossar nú. 

Ríkisstjórnin ákvað að 20 milljónir króna yrðu lagðir í að reisa varnargarða ofan við Nátthaga, en jarðfræðingur sagði í kjölfarið að það væri „út í hött“. 

Nú er í skoðun að reisa fleiri stíflur.

Í samtali við RÚV segir Hörn Hrafnsdóttir umhverfis- og byggingaverkfræðingur hjá Verkís, sem stóð að því að reisa fyrri garðana, að vinna verði hratt til að klára aðgerðir til að verja innviði. „Hvort það verði nýjar stíflur, eða betri einangrun við Mílu-strenginn“ segir hún ekki ljóst. „Þetta er að gerast sæmilega rólega þannig að við höfum alveg vikur til stefnu,“ segir hún. 

„Til þess að stöðva hraun að fullu þyrftum við heilt fjall. Þannig að það þarf aðeins að skoða þetta betur og meta betur hve langt eigi að ganga og hvort skoða eigi einhverjar aðgerðir við Suðurstrandarveginn. Það er líka í umræðunni.“ 

Valtari við hraunfossanaHraunið sést flæða niður í Nátthaga.

Mynd: Jón Trausti Reynisson

Jarðýtur á vettvangiFramkvæmdasjóður ferðamannastaða lagði 10 milljónir króna til lagningar á stíg og annarra verkefna á eldgosasvæðinu. Hér eru jarðýtur skammt frá vestari varnargarðinum við fossana sem renna úr Nafnlausadal í Nátthaga.

Mynd: Jón Trausti Reynisson

Eystri varnargarðarnirTilkynnt var um helgina að hraun hefði runnið yfir varnargarðana. Hægra megin á myndinni sést glitta í það sem enn stendur upp úr af þeim.

Mynd: Jón Trausti Reynisson

Vestari varnargarðarÞótt garðarnir hefðu verið hækkaðir í 8 metra hefur hraunflæðið náð yfir þá.

Mynd: Jón Trausti Reynisson

Eftir að Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra tilkynnti að 20 milljónir króna yrðu lagðar í að reisa varnargarða eftir ráðgjöf verkfræðinga til að freista þess að hindra flæði í Nátthaga sagði Páll Einarsson jarðfræðingur í samtali við Stöð 2 að það væri sóun. 

„Eins og málið lítur út í dag þá virðist þessi framkvæmd vera út í hött. Það hraun sem er að renna þarna það ætlar ekkert að fara þá leið sem menn vilja að það fari,“ sagði hann og taldi lítinn skaða af hraunrennsli yfir veginn. „Þetta er kannski spurning um hvort það verður teppt umferð um Suðurstrandarveg í einhverjar vikur.“

Þá hefur komið fram í máli verkfræðinga og almannavarna að um sé að ræða dýrmæta þekkingarsköpun. Hins vegar kom fram í tilkynningu almannavarna á föstudag að reynsla væri af gerð slíkra garða á Hawaii og Ítalíu. 

Flæðið ofan í NátthagaHér sést hraunflæðið. Lengst til vinstri er vestari varnargarðurinn en hrunrennslið liggur yfir þann austari og niður dalinn.

Mynd: Jón Trausti Reynisson

FossbrúninHraunið rennur hér úr Nafnlausadal niður bratta hlíð. Í gær svifu þar krummar yfir krunkandi svo bergmálaði milli fjallanna yfir hraunstreyminu.

Mynd: Jón Trausti Reynisson

FossarnirHraunið rennur á auknum hraða niður hlíðina í átt til sjávar.

Mynd: Jón Trausti Reynisson

Hraunið í NátthagaSýn ofan af Langahrygg.

Mynd: Jón Trausti Reynisson

Skríður inn í NátthagaHrauntungan teygir sig langt inn í Nátthaga og virðist ekki hafa lokið sér af ef marka má stöðugt flæði niður hlíðina úr Nafnlausa dalnum.

Mynd: Jón Trausti Reynisson

Nálgast veginnUm tveir kílómetrar eru frá hrauntungunni að Suðurstrandarveginum.

Mynd: Jón Trausti Reynisson

Leiðin til sjávarUm kvöldmatarleytið í gær hafði hraunið teygt sig langt inn í Nátthagann og í átt til Suðurstrandarvegar og sjávar.

Mynd: Jón Trausti Reynisson

Stór hrauntjörn teygir sig frá gígnum

Risastór hrauntjörn hefur myndast austan við stóra gosgíginn, sem fræðimenn kalla gíg 5a. Með þessu hefur hraunið myndað sitt eigið miðlunarlón.

Þessu er lýst í færslu frá Eldfjallafræði- og náttúruvárhópi Háskóla Íslands: „Staðsetning tjarnarinnar er slík að hún getur veitt hrauni, í opnum sem og lokuðum flutningsrásum, niður í Meradali, inn í Geldingadali og niður í Nafnlausadal. Jafnframt, þá vellur gjarnan yfir barmana tjarnarinna í mestu kvikustrókahrinunum.“

Slík hrauntjörn er forsendan fyrir því að hraunskjöldur, eða dyngja, myndist.

Þorvaldur Þórðarson, prófessor í eldfjallafræði við Háskóla Íslands, segir þetta einkenni um að hraunið gæti varað lengur, að því leytinu til að hrauntjörnin hindri varmatap. „Ég býst nú við því að þetta fari þannig að lónið byggi sig upp og hækki og þannig myndi það smátt og smátt kæfa gíg­inn og þá minnk­ar hitatapið jafn­vel ennþá meira,“ segir hann í samtali við mbl.is í dag, þar sem hann spáir því að kvikustrókavirkni minnki í kjölfarið.

Séð af „pallinum“Hraunið vellur úr risastórri tjörn.

Mynd: Jón Trausti Reynisson

Andardráttur gígsinsUm átta mínútur biðu á milli stróka í gígnum 5a í gær.

Mynd: Jón Trausti Reynisson

HrauntjörninHrauntraðir hafa byggst upp og halda hrauntjörn sem flæðir jafnt og þétt til austurs, þaðan sem hraunið rennur síðan niður Nátthaga til suðurs. Hér rofnaði skarð eftir kröftuga skvettu úr gígnum.

Mynd: Jón Trausti Reynisson

Margt um manninnStöðugt flæði fólks er á gosstöðvarnar. Hér er útsýnið af svokölluðum palli, hæð sem liggur nánast umvafin hrauni milli Geldingadala og Merardala.

Mynd: Jón Trausti Reynisson

Flæðið jókstEðlisbreyting varð á eldgosinu í Geldingadölum þegar virknin færðist yfir í lotubundna stróka, sem eru mun mikilfenglegri en gosvirknin var í upphafi.

Mynd: Jón Trausti Reynisson