Á þessu skólaári hef ég verið þeirrar gæfu njótandi að stunda vettvangsnám í kennslu við Hagaskóla í vesturbæ Reykjavíkur.
Í Hagaskóla er unnið magnað starf og skólinn er stoltur Réttindaskóli UNICEF. Nemendur í Hagaskóla hafa oft tekið málin í sínar hendur svo eftir hefur verið tekið. Til dæmis þegar þeir börðust fyrir réttindum stúlku frá Afganistan í nemendahópnum sem stóð til að vísa úr landi. Barátta nemenda í Hagaskóla lét engan ósnortinn.
Dapurleg staða
Mér finnst því viðeigandi að gerast nú sjálf aktívisti fyrir hönd nemenda og krefjast betri aðstöðu og aðbúnaðar fyrir þau.
Umræða um skólabyggingar og aðbúnað barna hefur verið hávær í vetur og ekki að ástæðulausu. Skólabyggingar hafa fengið ófullnægjandi viðhald og fjármagni til þess naumt skammtað. Undanfarin ár hefur ítrekað verið fjallað um bæði rakaskemmdir og loftgæðavandamál í grunnskólum borgarinnar. Þetta er dapurleg staða enda er yfirvöldum skylt samkvæmt lögum að tryggja að skólahúsnæði og allur aðbúnaðir taki mið af öryggi og vellíðan nemenda.
Tæplega 30 nemendur í 50 fermetrum
Í reglugerð um gerð og búnað grunnskólahúsnæðis og skólalóða er gert ráð fyrir því að kennslustofa með 22-28 nemendum sé að minnsta kosti 60 fermetrar. Í elsta hluta Hagaskóla eru átta kennslustofur, hver þeirra mælist 47 fermetrar. Í bekknum sem ég kenndi nokkrum sinnum í vetur voru 27-28 nemendur.
Það segir sig sjálft að þetta eru algjörlega óboðlegar aðstæður.
Bæði nemendur og kennarar fundu fyrir vondri líðan, til dæmis ógleði og þreytu
Hávaði, slæm loftgæði og þrengsli hafa vond áhrif á líðan nemenda og minnka verulega möguleika á fjölbreyttum kennsluháttum í skólastarfi. Eftir því sem líður á kennslustundina hækkar hitastigið og móða myndast á glugga.
Þetta eru engar ýkjur. Árið 2019 þurfti að ráðast í sérstakar úrbætur til að bæta loftgæði í átta kennslustofum skólans. Magn koltvísýrings mældist of hátt og bæði nemendur og kennarar fundu fyrir vondri líðan, til dæmis ógleði og þreytu.
Loftræstingin var víst löguð og þar við látið sitja. Stofurnar hafa ekkert breyst og fjöldinn í þeim er sá sami. Nú þegar ég rifja þetta hallæri allt saman upp velti ég því augljósa fyrir mér. Hvers vegna er það ásættanlegt að hafa svona marga nemendur í bekk í litlum rýmum?
Við erum því miður farin að sætta okkur við fyrirkomulag sem er augljóslega vont fyrir börn og bitnar á námi þeirra og lífsgæðum. Við verðum að komast út úr þessum hugsunarhætti sem einkennist af vanrækslu.
Hugsum þetta upp á nýtt
Í heimsfaraldrinum gafst okkur öllum tækifæri til að horfa á hversdagslífið frá öðru sjónarhorni. Mörg okkar fóru að skilja betur lífsgæðin sem eru fólgin í því að búa vel, í vel byggðum og loftræstum húsum og því að hafa aðgang að gróðri og náttúru. Ég tók fyrir örfáum árum viðtal við Massimo Santanicchia arkitekt um mikilvægi góðrar hönnunar og arkitektúrs í Reykjavík. Hann minnti mig á að arkitektúr er pólitískur. Með hönnun byggingar breyti arkitektar heiminum lítið eitt. Hönnun bygginga getur haft áhrif á líf fólks, til hins betra. Eða til hins verra.
Þetta er rétt hjá Massimo og það er augljóst að það fyrirkomulagið í dag hefur áhrif á líf barna til hins verra. Hættum að gera okkur það að góðu að lagfæra vont skipulag og hugsum þetta upp á nýtt. Við eigum ekki að gera kröfu til barna um að starfa í umhverfi sem við sjálf myndum ekki láta bjóða okkur.
Athugasemdir