Það kemur út skýrsla um spillingu á Íslandi. Þar kemur fram að spilling hér á landi virðist hafa aukist verulega. Stofnunin Transparency International lætur gera svona skýrslur reglulega og síðast var Ísland í 11. sæti yfir spillingu en hendist núna niður í 17. sæti.
Og það er ekki gott. Það er vægast sagt alveg ömurlegt.
Rétt er að hafa í huga að það sem mælt er eru í rauninni áhyggjur manna og trú á að spilling þrífist, fremur en áþreifanleg dæmi. Niðurstaðan er þó alls ekki út í loftið, enda eru skýrslur Transparency International teknar grafalvarlega úti í hinum stóra heimi.
Skýrslurnar byggjast á áliti „sérfræðinga og aðila í viðskiptalífinu“. Athugið það. Þetta eru ekki skoðanir „virkra í athugasemdum“ eða óbreyttra álitsgjafa eða þeirra sem nöldra á Facebook. Þetta er álit þeirra sem lifa og hrærast í þeim heimi þar sem spillingin á sér stað.
Ég hugsa til dæmis að Bjarni Benediktsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, þekki persónulega flestalla þá íslensku „sérfræðinga og aðila í viðskiptalífinu“ sem gefa Transparency International álit um ástand mála hér á landi.
Þeir sem VITA
Flestir þeirra hefðu ugglaust mætt í fimmtugsafmælið hans í fyrra, ef það hefði ekki verið blásið af vegna veðurs.
Þetta er sem sagt álit þeirra sem VITA hvernig kaupin gerast á eyrinni á Íslandi.
Ekki þeirra sem giska, halda, ímynda sér, fabúlera.
Nei, þeir VITA.
Og það þarf ekki að taka fram að þar sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur verið ráðandi afl í íslensku samfélagi í áratugi, og alveg sérstaklega lagt sig í framkróka við að hafa viðskipta- og fjármálalíf og stjórnsýslu undir sínum ægishjálmi, þá getur Sjálfstæðisflokkurinn ekki fríað sig á nokkurn hátt ábyrgð á því hvernig komið er fyrir spillingu í landinu.
Um það þarf ekki að fjölyrða.
Eigi að síður kemur fjármálaráðherra Íslands upp í ræðustól á Alþingi Íslendinga, þegar hann er spurður um þessa hryggilegu niðurstöðu Transparency International, og gerir lítið úr henni.
Dæmin sem nefnd eru í hinni alþjóðlegu skýrslu, sem byggð er á áliti íslenskra sérfræðinga, þau eru „léttvæg“.
Æ, þetta er bara spurning um hvort „glasið sé hálftómt eða hálffullt“.
Við þurfum að skoða þetta með „jákvæðara hugarfari“.
Mælikvarði Transparency International – stofnunar sem nýtur mjög virðingar á alþjóðavettvangi, athugið það – hann er „ekkert algildur [...] eða fullkominn á nokkurn hátt“.
Fullyrðingar skýrslunnar eru bara „tilfinning [...] einhver svona óljós tilfinning“.
Og þegar stjórnmálamenn tala um spillingu þá „versnar [hún]“.
Við skulum þess vegna ekki tala um spillingu á Íslandi, hún gæti versnað.
Við skulum miklu frekar tala um gengi Samfylkingarinnar í skoðanakönnunum, það kemur málinu verulega mikið við.
Allt eru þetta tilvitnanir í mál fjármálaráðherra á Alþingi þegar Logi Einarsson, formaður Samfylkingar, spurði hann um spillingarskýrsluna. Fjármálaráðherra fór í alvörunni að þylja tölur, en það voru EKKI tölur um spillingu á Íslandi, heldur tölur um gengi Samfylkingarinnar í skoðanakönnunum!
Hversu lágt er hægt að leggjast til að reyna að dreifa umræðunni?
Bláköld lygi
En það er skiljanlegt að fjármálaráðherra hafi viljað gera lítið úr tali um spillingu á Íslandi því hún hittir alltaf Sjálfstæðisflokkinn verst fyrir, og það vill svo til að þökk sé Katrínu Jakobsdóttur og Svandísi Svavarsdóttur, þá eru fjármálaráðherra og formaður Sjálfstæðisflokksins einn og sami maðurinn.
Það er svo enn eitt dæmi um út í hvaða ógöngur spillingarumræða á Íslandi fer alltaf að eitt af helstu dæmunum sem Transparency International nefnir um spillingarmál Íslandi – Panamaskýrslurnar – hittir líka beint fyrir þann hinn sama Bjarna Benediktsson.
Það er kannski ekki skrýtið þótt Bjarna sé illa við skýrslur – hann varð jú uppvís að því að ljúga blákalt um að minnsta kosti tvær skýrslur fyrir kosningar hér um árið. Það var lygi sem í öðrum löndum hefði afleiðingar, en við gerum ekkert með.
Enda er svo dæmalaust gott að vinna með Bjarna Benediktssyni, eins og Katrín Jakobsdóttir segir.
Óhæfa
En í alvöru talað: Getum við virkilega ekki verið sammála um að það sé óhæfa að fjármálaráðherra í landi geri lítið úr alvarlegri skýrslu um spillingarmál í sama landi?
Getum við ekki verið sammála um að það sé óhæfa að formaður í þeim flokki, sem er með allt niðrum sig í spillingarmálum, skuli vera fjármálaráðherra og stundum forsætisráðherra á landi voru Íslandi?
Og komi svo í ræðustól með hótfyndni um fylgi Samfylkingar þegar á að ræða grafalvarleg mál?
Kannski ætti ég ekki að spyrja Bjarna hversu lágt sé hægt að leggjast.
Kannski ætti ég að spyrja okkur öll.
Já, hversu lágt getum við lagst áður en við tökum í taumana?
Athugasemdir