Þessi grein er meira en ársgömul.

Hörmungartíð

Það er sannarlega mikill fengur að bókinni því spænska veikin hefur alltof lengi legið eins og milli stafs og hurðar í sögulegri vitund okkar.

Gagnrýni Jólabókaflóðið 2020

19. desember 2020 14:00

Illugi Jökulsson

skrifar

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Mest lesið

FréttirEigin konur

„Ég sá bara veikan einstakling“

Maður sem var misnotaður af bróður sínum um árabil lýsir því í viðtali við Eddu Falak hvað það var vont að missa stjórn á aðstæðum eftir að málið komst upp.

Viðtal

Túlkur Gorbatsjevs: „Hvernig á að forðast þriðju heimsstyrjöld“

Pavel Palazhchenko, sem var sovéskur og síðar rússneskur diplómati og túlkur Gorbatsjevs á leiðtogafundinum í Reykjavík árið 1986, segir að stöðva eigi hernaðaraðgerðir í Úkraínu eins fljótt og auðið er. 36 árum eftir fundinn í Höfða er Palazhchenko aftur kominn í stutta heimsókn til Reykjavíkur og féllst á að ræða við Andrei Menshenin blaðamann um leiðtogafundinn og þær breytingar sem urðu í kjölfar hans, kjarnorkuvopn og stríðið í Úkraínu. Hann segir að engar allsherjarviðræður um öryggismál hafi orðið milli Rússlands og Evrópu eftir hrun Sovétríkjanna.

Fréttir

Katrín Jakobsdóttir „hefur ekkert gert fyrir umhverfið“

Tónlistarkonan Björk Guðmundsdóttir segir forsætisráðherra hafa svikið loforð sem hún gaf um aðgerðir í loftslagsmálum.

Fréttir

Sorgarsaga Söngva Satans

Bresk-indverski rithöfundurinn Salman Rushdie særðist illa í morðtilræði þegar hann steig á svið til að halda ræðu í New York á dögunum. Svo virðist sem árásarmaðurinn, sem er af líbönskum ættum, hafi ætlað sér að uppfylla trúarlega tilskipun leiðtoga Írans frá 1989 sem sagði Rushdie réttdræpan fyrir guðlast í bók sinni Söngvar Satans. Málið á sér langa og sorglega sögu sem er samofin málfrelsi, trúarofstæki og valdatafli í Mið-Austurlöndum.

Pistill

Illugi Jökulsson

Sorgleg svör Katrínar við orðum Bjarkar

Blaðamaður The Guardian, Chal Ravens, segir að Björk hafi „nánast hrækt“ í reiði sinni þegar hún lýsti svikum þeim sem henni fannst hún hafa upplilfað af hendi Katrínar Jakobsdóttur.

Aðsent

Björn Leví Gunnarsson

Fólk - og framlög til stjórnmálaflokka

Stjórnmálaflokkar eiga ekki að þurfa fjármagn sem dugar til að keyra gríðarlegar auglýsingaherferðir.

Flækjusagan

Fyrsti Rómarbiskup brenndur á krossi?

Páfinn situr enn í Róm, 1

Stundin #158

Ágúst 2022

Það þarf ekkert að orðlengja það: Spænska veikin eftir Gunnar Þór Bjarnason er geysifróðlegt og oft magnað yfirlit yfir skelfilegan tíma í sögu Íslands. Frásögnin er einkar aðgengileg og textinn mjög lipur, í jákvæðustu merkingu þess orðs. Þótt lýst sé miklum hörmungum og dauða, þá er bókin nefnilega skemmtileg aflestrar – ég leyfi mér að segja það. Og það er sannarlega mikill fengur að bókinni því spænska veikin hefur alltof lengi legið eins og milli stafs og hurðar í sögulegri vitund okkar.

Og reyndar ekki bara okkar Íslendinga, því eins og Gunnar Þór segir frá í bókinni hefur furðu lítið verið um hana fjallað í sagnfræði Vesturlanda yfirleitt.

En nú gerir hann þessa fínu og löngu tímabæru bragarbót þar á. Hér er lýst gangi veikinnar, baráttunni gegn henni …

Skráðu þig inn til að lesa

Þú færð tvær fríar áskriftargreinar í mánuði. Þú hefur síðan val um að styrkja óháða blaðamennsku með áskrift á hagstæðu verði, frá aðeins 2.390 krónum á mánuði.

Leiðbeiningar má nálgast á stundin.is/leidbeiningar.

Deila

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Stundin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Tengdar greinar

Jólabókaflóðið 2020

GagnrýniJólabókaflóðið 2020

Baráttusögur

Um bókina Konur sem kjósa; aldar_saga

MenningJólabókaflóðið 2020

Saga gerð úr tárum

Bók Elísabetar Jökulsdóttur Aprílsólarkuldi spratt fram á nokkrum vikum en hún hafði verið búin að reyna að skrifa hana í tíu ár. Sagan er um föðurmissi, ást, geðveiki og huggun. Elísabet segist vera búin að bera föðursorgina með sér í fjörutíu ár en með nýju bókinni hafi hún hnýtt endahnútinn. Henni hafi verið gefin þessi sorg til að skrifa um hana. Sorgin sé gjöf.

GagnrýniJólabókaflóðið 2020

Þríleikurinn sem brotlenti

Bókin er vel skrifuð og svipmyndir af þessum heimi eru oft skemmtilega súrealískar, en uppbyggingin kemur í veg fyrir að maður njóti þess almennilega.

MenningJólabókaflóðið 2020

Nútímaafinn hlustar á Fræbbblana og Q4U

Gerður Kristný segir að það sé gaman að vera íslenskur rithöfundur vegna þess að við sitjum hér að bókmenntaþjóð. Hún segir að sér hætti til að yrkja mjög dramatíska ljóðabálka og að það sé mikil hvíld í því að semja léttar, skemmtilegar en raunsæjar barnabækur eins og nýjustu bókina, Iðunn og afi pönk. Gerður segir að líta eigi á lestur barna eins og hvert annað frístundastarf.

GagnrýniJólabókaflóðið 2020

Hamlet fer á EM í fótbolta

Sumar bækur ná manni strax í fyrstu málsgrein – og sleppa aldrei. Bróðir er ein af þeim. Hún heldur manni svo ekki bara af því hún er spennandi, heldur ekki síður út af mergjuðum stílnum, heimspekilegum pælingum og innsæinu.

MenningJólabókaflóðið 2020

Konan sem elskaði fossinn

Sigríður Tómasdóttir frá Brattholti var mikið náttúrubarn og dýravinur en átti erfitt með mannleg samskipti. Sigríður er þekktust fyrir baráttu sína gegn áformum um að virkja Gullfoss og gekk svo langt að hóta að enda líf sitt með því að kasta sér í fossinn ef hann fengi ekki að vera í friði. Konan sem elskaði fossinn er söguleg skáldsaga eftir Eyrúnu Ingadóttur sem skrifaði fyrst um Siggu frá Brattholti fyrir þrjátíu árum. Hún segir mikilvægt að vekja athygli á baráttukonum fyrri tíma.

Mest lesið

FréttirEigin konur

„Ég sá bara veikan einstakling“

Maður sem var misnotaður af bróður sínum um árabil lýsir því í viðtali við Eddu Falak hvað það var vont að missa stjórn á aðstæðum eftir að málið komst upp.

Viðtal

Túlkur Gorbatsjevs: „Hvernig á að forðast þriðju heimsstyrjöld“

Fréttir

Katrín Jakobsdóttir „hefur ekkert gert fyrir umhverfið“

Tónlistarkonan Björk Guðmundsdóttir segir forsætisráðherra hafa svikið loforð sem hún gaf um aðgerðir í loftslagsmálum.

Fréttir

Sorgarsaga Söngva Satans

Pistill

Illugi Jökulsson

Sorgleg svör Katrínar við orðum Bjarkar

Aðsent

Björn Leví Gunnarsson

Fólk - og framlög til stjórnmálaflokka

Stjórnmálaflokkar eiga ekki að þurfa fjármagn sem dugar til að keyra gríðarlegar auglýsingaherferðir.

Flækjusagan

Fyrsti Rómarbiskup brenndur á krossi?

Páfinn situr enn í Róm, 1

Mest deilt

Fréttir

Katrín Jakobsdóttir „hefur ekkert gert fyrir umhverfið“

Tónlistarkonan Björk Guðmundsdóttir segir forsætisráðherra hafa svikið loforð sem hún gaf um aðgerðir í loftslagsmálum.

FréttirPanamaskjölin

Panama-uppljóstrarinn John Doe: „Án ábyrgðar getur samfélag ekki virkað“

Nafnlausi uppljóstrarinn sem hrinti af stað atburðarásinni sem leiddi til afsagnar Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar forsætisráðherra með lekanum á Panamaskjölunum veitir sitt fyrsta viðtal í Der Spiegel. Hann lýsir vonbrigðum með stjórnvöld víða um heim og segir Rússa vilja sig feigan.

Fréttir

Drífa Snædal segir af sér sem forseti Alþýðusambands Íslands

Drífa Snædal hefur sagt af sér sem forseti Alþýðusambands Íslands. Samskipti við kjörna fulltrúa innan verkalýðshreyfingarinnar og blokkamyndun er ástæðan. Í yfirlýsingu segir hún átök innan hreyfingarinnar verið óbærileg og dregið úr vinnugleði og baráttuanda.

Greining

Ekki bara pest að kjósa Framsókn

Framsóknarflokkurinn er óvænt orðin heitasta lumma íslenskra stjórnmála. Ungt fólk, sérstaklega ungar konur, virðast laðast að flokknum. Spillingarstimpillinn sem loddi við hann eins og fluga við skít, virðist horfinn. Hvað gerðist? Gengur vofa bæjarradikalanna ljósum logum í flokknum?

Fólkið í borginni

Snýst ekki um trú að hafa þekkingu á Biblíunni

Arnaldur Sigurðsson, bókavörður á Landsbókasafninu, telur klassískar bókmenntir, einkum Biblíuna, grundvöll að læsi.

Viðtal

Í vöku og draumi

Ýr Þrastardóttir fatahönnuður hefur vakið athygli fyrir hönnun sína sem oft má líkja við listaverk og fyrr á þessu ári opnaði hún ásamt tveimur öðrum hönnuðum verslunina Apotek Atelie. Hún venti kvæði sínu í kross í hittifyrra og hóf nám við Kvikmyndaskóla Íslands og útskrifaðist í vor. Ýr var greind með ADHD fyrir um einu og hálfu ári og segist nú skilja hvernig hún hefur fúnkerað í gegnum árin.

Fréttir

Sólveig segir afsögn Drífu tímabæra

„Drífa veit sjálf að það er langt um liðið síðan grafa fór undan trúverðugleika hennar og stuðningi í baklandi verkalýðshreyfingarinnar,“ segir Sólveig Anna Jónsdóttir, formaður Eflingar, um afsögn forseta ASÍ.

Mest lesið í vikunni

Fréttir

Tugmilljóna barátta um toppsæti Sjálfstæðisfólks

Hildur Björnsdóttir varði 9,3 milljónum í baráttu sína fyrir oddvitasæti Sjálfstæðisflokksins fyrir síðustu borgarstjórnarkosningar. Keppinautur hennar um sætið, Ragnhildur Alda Vilhjálmsdóttir, eyddi 8,8 milljónum. Framboð oddvitans skilaði hagnaði.

Fólkið í borginni

Snýst ekki um trú að hafa þekkingu á Biblíunni

Arnaldur Sigurðsson, bókavörður á Landsbókasafninu, telur klassískar bókmenntir, einkum Biblíuna, grundvöll að læsi.

FréttirEigin konur

„Ég sá bara veikan einstakling“

Maður sem var misnotaður af bróður sínum um árabil lýsir því í viðtali við Eddu Falak hvað það var vont að missa stjórn á aðstæðum eftir að málið komst upp.

MenningHús & Hillbilly

Brák og Þórir í Freyjulundi lifa með árstíðunum

Hillbilly hitti Brák Jónsdóttur myndlistarkonu og Þóri Hermann Óskarsson tónlistarmann í byrjun sumars til að ræða listalífið á Norðurlandi.

Viðtal

Í vöku og draumi

Viðtal

Túlkur Gorbatsjevs: „Hvernig á að forðast þriðju heimsstyrjöld“

Fréttir

Katrín Jakobsdóttir „hefur ekkert gert fyrir umhverfið“

Tónlistarkonan Björk Guðmundsdóttir segir forsætisráðherra hafa svikið loforð sem hún gaf um aðgerðir í loftslagsmálum.

Mest lesið í mánuðinum

Leiðari

Helgi Seljan

Í landi hinna ótengdu aðila

Á Íslandi eru allir skyldir öllum, nema Samherja.

ViðtalEin í heiminum

„Rosalegt álag“ að vera einhverf úti í samfélaginu

Elísabet Guðrúnar og Jónsdóttir segir að geðræn veikindi sem hún hafi þjáðst af frá barnæsku séu afleiðing álags sem fylgi því að vera einhverf án þess að vita það. Stöðugt hafi verið gert lítið úr upplifun hennar og tilfinningum. Hún hætti því alfarið að treysta eigin dómgreind sem leiddi meðal annars til þess að hún varð útsett fyrir ofbeldi.

ReynslaEigin konur

Fékk símtal um barnsföður sinn sem var upphaf að áralangri raun

Freyja Huld fékk símtal um nótt með upplýsingum um að sambýlismaður hennar og barnsfaðir væri að sækja í unglingsstúlkur. Síðar var hann handtekinn fyrir skelfilegt brot. Enn þarf hún að eiga í samskiptum við hann sem barnsföður og veita honum umgengni.

FréttirEldgos við Fagradalsfjall

Þetta er gönguleiðin að nýja eldgosinu

Besta gönguleið til að nálgast eldgosið í Meradölum liggur vestan megin hraunsins og eftir upphaflegu gosgönguleiðinni. Gengið er frá bílastæði við Suðurstrandarveg. Björgunarsveitin Þorbjörn sendir kort af gönguleiðinni.

Afhjúpun

Sigmundur Davíð á ráðstefnu með sænskum þjóðernisöfgamönnum

Gyðingahatarar, nýnasistar, stuðningsmenn við innrás Rússa í Úkraínu og Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, fyrrverandi forsætisráðherra, verða meðal ræðumanna á ráðstefnu í Svíþjóð sem skipulögð er af neti hægriöfgahópa.

Viðtal

Ísland með augum úkraínskrar flóttakonu

Tania Korolenko er ein þeirra rúmlega þúsund einstaklinga sem komið hafa til Íslands í leit að skjóli undan sprengjuregni rússneska innrásarhersins eftir innrásina í Úkraínu. Heima starfrækti hún sumarbúðir fyrir úkraínsk börn, kenndi ensku og gaf fyrir ekki margt löngu út smásagnasafn. Hún hefur haldið dagbók um komu sína og dvöl á Íslandi og ætlar að leyfa lesendum Stundarinnar að fylgjast með kynnum flóttakonu af landi og þjóð.

Pistill

Þolandi 1639

Verður þú með geranda mínum um verslunarmannahelgina?

Rétt eins og þú er hann eflaust að skipuleggja verslunarmannahelgina sína, því hann er alveg jafn frjáls og hann var áður en hann var fundinn sekur um eitt svívirðilegasta brotið í mannlegu samfélagi.