Repúblikanar á Bandaríkjaþingi ætla að greiða atkvæði um nýjan hæstaréttardómara um leið og Donald Tump forseti opinberar tilnefningu sína og gæti það gerst á allra næstu dögum. Heimildarmaður innan Hvíta hússin segir að forsetinn „slefi af tilhlökkun“ við að koma íhaldsömum dómara að og breyta þannig öllu lagaumhverfi Bandaríkjanna næstu áratugi. Vegna nýrra lagabreytinga eiga Demókratar nánast engan möguleika á að stöðva tilnefningu Trumps fyrir kosningar.

Ruth Bader GinsburgEinn mesti áhrifavaldurinn í réttindum minnihlutahópa í Bandaríkjunum er fallinn frá. Donald Trump vill velja eftirmann hennar.

Mynd: JIM WATSON / AFP

Ruth Bader Ginsburg, sem hafði verið einn helsti málsvari frjálslyndis við hæstarétt Bandaríkjanna í 27 ár, lést á sjúkrahúsi í fyrrakvöld. Aðeins liðu nokkrar mínútur frá því að tilkynnt var um fráfall hennar þangað til Repúblikanar gáfu það út að þeir myndu sækjast eftir því af öllu kappi að skipa íhaldsmann í hennar stað innan sex vikna. Það er sá litli tími sem er til kosninga, eða 45 dagar. Aldrei í sögu Bandaríkjanna hefur dómari við hæstarétt verið skipaður með svo litlum fyrirvara. 

Óttast margir að réttindabarátta kvenna og minnihlutahópa verði fyrir ómældum skaða ef Trump stjórnin fær sínu framgengt. Lög um fóstureyðingar og réttindi hinsegin fólks byggja nánast alfarið á túlkun hæstaréttar og verði hann þéttskipaður íhaldsmönnum í fyrsta sinn á síðustu áratugum er líklegt að það breyti lagaumhverfi Bandaríkjanna í heila kynslóð, enda eru hæstaréttardómarar skipaðir til æviloka. 

Gangi öfgakennstu spár eftir verða íhaldsmenn með slíka yfirburði við hæstarétt í fyrirsjáanlegri framtíð (búist er við að Trump skipi dómara í yngri kantinum) að réttindi kvenna til fóstureyðinga eru í uppnámi auk þess sem hjónabönd samkynhneigðra og öll áunnin réttindi transfólks og minnihlutahópa almennt gætu gufað upp með einu pennastriki. 

Fyrir nokkrum árum hefði verið óhugsandi fyrir einn flokk að keyra í gegn tilnefningu nýs dómara með svo skömmum fyrirvara, einfaldur meirihluti dugði ekki til og var hægt að beita málþófi til að tefja slík mál mánuðum saman. Það er nákvæmlega það sem Repúblikanar gerðu á síðasta kjörtímabili, árið 2016, þegar Barack Obama ætlaði að skipa nýjan dómara við hæstarétt en hann átti þá 11 mánuði eftir í embætti. 

Mitch McConnellNeitaði að staðfesta val Baracks Obama á dómara í Hæstarétt árið 2016, vegna þess að Obama átti aðeins tæpt ár eftir á forsetastóli. Nú þegar einn og hálfur mánuður er í forsetakosningar telur hann að Trump eigi heimtingu á að velja dómara.

Mynd: CHIP SOMODEVILLA / GETTY IMAGES NORTH AMERICA / GETTY IMAGES VIA AFP

Mitch McConnell, leiðtogi Repúblikana í öldungadeildinni, braut hins vegar blað í sögunni með því að neita að samþykkja nýjan dómara þar sem Obama ætti minna en eitt ár eftir í embætti. McConnell er núna í fremstu röð þeirra sem vilja samþykkja nýjan dómara Trumps aðeins sex vikum fyrir kosningar og er hann sakaður um hræsni á þeim forsendum. Hann svaraði því hins vegar til í dag að Obama hafi ekki átt möguleika á endurkjöri, ólíkt Trump, og því gildi ekki sömu lögmál.

Repúblikanar hafa auk þess komið í veg fyrir að Demókratar geti tafið tilnefninguna með því að nota notað styrk sinn á þingi og í Hvíta húsinu á þessu kjörtímabili til að breyta lögunum um málþóf og aukinn meirihluta. Repúblikanar hafa því afnumið lögin sem þeir sjálfir beittu til að tefja tilnefningu Obama í heilt ár. Svo virðist sem þeir hafi nú öll spil á hendi hvað varðar skipun næsta dómara við hæstarétt.

Fréttastöðin CNN hefur eftir heimildamanni í Hvíta húsinu að Trump hafi „slefað af tilhlökkun“ við að fá að skipa íhaldsmann í stað Ginsburg, jafnvel áður en hann vissi að hún væri látin. Hún var 87 ára gömul og glímdi við erfið veikindi árum saman, því má ætla að Trump sé nú þegar tilbúinn með sér þóknanlegan dómara til að tilnefna og hafi aðeins verið að bíða eftir að hún félli frá. Sama heimild CNN segir að Trump stjórnin ætli sér að keyra tilnefninguna í gegn á methraða um leið og forsetinn hafi greint sínum innsta hring frá því hver verði fyrir valinu.

Forsetakosningar í Bandaríkjunum verða haldnar þriðjudaginn 3. nóvember næstkomandi. Samkvæmt kosningaspá FiveThirtyEight eru taldar 77% líkur á sigri Joes Biden.