Slæðan sem margar múslimakonur ganga með hylur misjafnlega mikið af andliti þeirra og hári. Í Evrópu er algengast að sjá konur með hijab, sem hylur eyru, háls, axlir og hár þeirra, að fullu eða að hluta. Frá því árið 2013 hefur dagur slæðunnar, World Hijab Day, verið haldinn 1. febrúar ár hvert. Hann var fyrst haldinn að undirlagi baráttukonunnar Nazma Khan, sem ólst upp í Bronx í New York. Hún vildi með því sýna þeim milljónum kvenna um allan heim, sem ganga með hijab, samstöðu, auk þess að hvetja til aukins umburðarlyndis og skilnings. Það fannst henni tilvalið að gera með því að leyfa konum sem alla jafna ganga ekki með slæðu, og aðhyllast jafnvel önnur trúarbrögð, að máta hana. Eftir því sem fullyrt er á heimasíðu World Hijab Day er deginum nú fagnað árlega í 190 löndum um heim allan. „Við sem berum slæðu vitum margar hver tilfinningin er, bæði að ganga um göturnar með slæðuna og án hennar. Margir sem gagnrýna okkur fyrir að nota hijab hafa hins vegar aldrei prófað að ganga með slæðu. Mér finnst vit í því að prófa hlutina fyrst sjálf, áður en ég gagnrýni aðra vegna þeirra,“ segir Madhya Malik, 25 ára gömul kona af pakistönskum uppruna, sem er skipuleggjandi uppákomunnar hér á landi. 

Slæðurnar hafa lengi verið umdeildar og vakið upp deilur. Í Sádí-Arabíu og Íran er það skrifað í lög að konur megi ekki fara út úr húsi án slæðu og liggur refsing við broti á þeim. Í ýmsum öðrum löndum er slæðan litin hornauga og notkun hennar jafnvel bönnuð. Madhya er á móti því að yfirvöld leggi múslimakonum línurnar á þennan hátt. Það eigi að vera þeirra eigið val að ganga með eða ganga ekki með slæðu. „Innan íslam er engin refsing við því að ganga ekki með hijab. Það er enginn grundvöllur fyrir slíkri refsingu í Kóraninum. Engin ríkisstjórn hefur rétt á að þvinga konu til að ganga með hijab, né heldur að banna henni það,“ segir hún. 

Madhya er múslimi, er fædd í Þýskalandi þar sem hún bjó til tíu ára aldurs, þegar fjölskyldan flutti til London. Þegar hún var 19 ára giftist hún trúboðanum Mansoor Malik og hjónin fluttu saman til Íslands. Mansoor starfar hér á landi fyrir Samtök Ahmadi-múslima, friðsælum minnihlutahópi sem þau tilheyra bæði og á rætur að rekja til Pakistan. „Samfélag okkar er mjög lítið hér á landi, við erum ekki nema i kringum tíu manns,“ segir hún og tekur fram að markmið þeirra sé ekki að snúa fólki til íslam, heldur að fræða áhugasama um trúarbrögðin og hvað þau fela í sér í raun. „Við viljum sýna fólki að íslam geti vel samræmst vestrænum hefðum,“ segir hún. 

Sjálf lifði Mahdya lífi sínu án slæðu til sextán ára aldurs og segist því vel geta tengt við það að finnast skrýtið að hylja hár sitt á almannafæri. Hún hafi verið efins um hvort hún ætti að bera slæðuna og hún hafi í nokkur ár borið hana á öxlum sér, meðan hún var að komast að niðurstöðu. „Það ganga ekki allar múslimakonur með slæðu, heldur æfa þær sig í hógværð á einhvern annan hátt,“ segir hún og útskýrir að hógværðin sé bæði körlum og konum sem iðki íslam mikilvæg. „Svo prófaði ég það einn daginn, aftur þann næsta og áður en ég vissi af bar ég hana alla daga. Í dag líður mér eins og ég sé nakin án hennar,“ segir hún og fullyrðir að virðing fyrir henni hafi við það aukist á götum London. „Slæðan sendir ákveðin skilaboð, til dæmis um að ég vildi ekki að ókunnugir menn töluðu við mig úti á götu. Meira að segja stelpurnar í kringum mig urðu allt í einu vinalegri, eins og nú væri ég ekki lengur í samkeppni við þær,“ segir hún og bætir því við að í hennar tilviki sé slæðan hluti af hennar trúariðkun. Ástæðurnar fyrir því að nota hijab séu hins vegar margvíslegar. Margar konur geri það öðru fremur af menningarlegum ástæðum, til að undirstrika að þær tilheyri ákveðnum hópi fólks eða tilteknu landi. 

„Af hverju klæðist hún þessu?“

Að mati Madhyu eru miklar ranghugmyndir ríkjandi um hvað það þýðir að fylgja íslam, sem er ein af ástæðunum fyrir því að hún hefur áhuga á að taka þátt í degi slæðunnar. „Í raun snýst íslam um að vera góð manneskja. Íslam kennir okkur líka að sýna landi okkar virðingu og í því felst að við förum að íslenskum lögum, hugsum vel um nágranna okkar hér og sjá til þess að samfélagið sem við búum í njóti góðs af okkur. Að því leyti viljum við vera öðrum fyrirmynd, sem þýðir ekki endilega að við viljum að allir verði eins og við.“

En af hverju fannst henni ástæða til að vekja sérstaka athygli á slæðunni hér á Íslandi? „Múslimakonum fer fjölgandi á Íslandi, ég hef séð það sjálf á þessum fimm árum sem ég hef búið hér hvað þeim hefur fjölgað. Ég veit að oft þegar fólk sér mig og aðrar konur með slæðu úti á götu spyr það sjálft sig: „Af hverju klæðist hún þessu?“ Mér fannst þetta kjörið tækifæri til að svara þessu og nota tækifærið til að tala um múslimakonur, segja frá því að hvaða leyti við erum ólíkar hver annarri og hvað sameinar okkur. Við erum nefnilega alls ekki allar eins,“ segir Mahya. 

Að lokum segist Madhya vonast til þess að sem flestar konur, hverrar trúar sem þær eru, mæti í Gerðuberg á laugardaginn. Léttar veitingar verði á boðstólum, hún muni flytja stutt erindi og í kjölfarið gefist þeim sem vilja tækifæri til að skoða slæður og máta þær jafnvel líka. Dagskráin hefst klukkan 13.30 og lýkur um 15.