Þessi grein er rúmlega 9 mánaða gömul.

Fjölskyldufyrirtækið sem teygir sig um allan heim

Sam­herji er eitt stærsta fyr­ir­tæki Ís­lands og einnig eitt af stærstu út­gerð­ar­fé­lög­um Evr­ópu. Er­lend starf­semi er rúm 55% af heild­ar­starf­semi fé­lags­ins og fé­lag­ið á nær 16 pró­sent af öll­um út­gefn­um kvóta á Ís­landi.

Úttekt Samherjaskjölin

Sam­herji er eitt stærsta fyr­ir­tæki Ís­lands og einnig eitt af stærstu út­gerð­ar­fé­lög­um Evr­ópu. Er­lend starf­semi er rúm 55% af heild­ar­starf­semi fé­lags­ins og fé­lag­ið á nær 16 pró­sent af öll­um út­gefn­um kvóta á Ís­landi.

Úttekt Samherjaskjölin
Steindór Grétar Jónsson
steindor@stundin.is
Efnisorð

Uppljóstranir úr Samherjaskjölunum hafa sýnt mútugreiðslur sjávarútvegsrisans Samherja til að komast yfir fiskveiðikvóta í Namibíu, kortlagt greiðslur í gegnum félög í skattaskjólum í Kyrrahafi og Indlandshafi og vakið grun um peningaþvætti í Noregi. Samherji hefur á undanförnum áratugum ekki aðeins teygt starfsemi sína inn á ýmis svið atvinnulífsins á Íslandi heldur einnig út um allan heim.

Umfjöllun Stundarinnar, Kveiks, Wikileaks og Al Jazeera hefur valdið því að víðfeðm umsvif Samherja eru nú undir stækkunargleri. Fyrirtækið sætir rannsókn héraðssaksóknara og skattrannsóknarstjóra og mál þess eru til skoðunar hjá fjármálafyrirtækjum, auk þess sem fyrirtækið sjálft hefur ráðið alþjóðlegu lögmannsstofuna Wikborg Rein í Noregi til að rannsaka starfsemina í Namibíu. Forstjórinn Þorsteinn Már Baldvinsson hefur stigið til hliðar tímabundið og sagt sig úr stjórnum félaga sem tengjast starfseminni.

Samherji hefur vaxið gríðarlega á undanförnum árum. Fyrirtækjasamstæðan hagnaðist um tæpa 12 milljarða króna á síðasta ári og rúma 14 milljarða hvort árið 2017 og ...

Skráðu þig inn til að lesa

Þú færð 4 greinar fríar í mánuði. Þú hefur síðan val um að styrkja óháða blaðamennsku með áskrift á hagstæðu verði, frá aðeins 1.990 krónum á mánuði.
Leiðbeiningar má nálgast á stundin.is/leidbeiningar.
Efnisorð

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Stundin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Samherjaskjölin

Stundaði Samherji arðrán í Namibíu? Mútur og greiðslur í skattaskjól tvöfalt hærri en bókfært tap
GreiningSamherjaskjölin

Stund­aði Sam­herji arð­rán í Namib­íu? Mút­ur og greiðsl­ur í skatta­skjól tvö­falt hærri en bók­fært tap

Sam­herji og Morg­un­blað­ið full­yrða að „ekk­ert arð­án“ hafi átt sér stað í rekstri Sam­herja í Namib­íu. Þetta er nið­ur­staða þess­ara að­ila þeg­ar ein­göngu er horft á rekst­ur dótt­ur­fé­laga Sam­herja í Namib­íu. Þeg­ar horft er rekst­ur­inn í stærra sam­hengi flæk­ist mynd­in.
Samherji gengst við „gagnrýniverðri“ háttsemi í Namibíu en varpar ábyrgðinni á millistjórnendur
FréttirSamherjaskjölin

Sam­herji gengst við „gagn­rýni­verðri“ hátt­semi í Namib­íu en varp­ar ábyrgð­inni á mill­i­stjórn­end­ur

Út­gerð­ar­fé­lag­ið Sam­herji varp­ar ábyrgð­inni á því „gagn­rýni­verða“ sem gerð­ist í rekstri fé­lags­ins í Namib­íu yf­ir á mill­i­stjórn­end­ur fyr­ir­tæk­is­ins í norsk­um fjöl­miðl­um. Vörn Sam­herja bygg­ir á því að yf­ir­stjórn fyr­ir­tæk­is­ins á Ís­landi hafi ekk­ert kom­ið að mútu­greiðsl­un­um í Namib­íu held­ur al­far­ið stjórn­end­urn­ir í Afr­íku.
Banki sagði Samherja tengjast félagi í skattaskjóli sem útgerðin sver af sér
GreiningSamherjaskjölin

Banki sagði Sam­herja tengj­ast fé­lagi í skatta­skjóli sem út­gerð­in sver af sér

Sam­herji sver af sér tengsl við eign­ar­halds­fé­lag í skatta­skjól­inu Mars­hall-eyj­um sem not­að var til að greiða laun starfs­manna út­gerð­ar­inn­ar í Afr­íku. Gögn frá DNB-bank­an­um sýna hins veg­ar að fjár­mála­stjóri hjá Sam­herja hafði rétt­indi til að stýra banka­reikn­ingi fé­lags­ins og að bank­inn taldi fé­lag­ið lúta stjórn Sam­herja.
Lögmannsstofa Samherja reynir að fá Jóhannes í viðtal um Namibíumálið
FréttirSamherjaskjölin

Lög­manns­stofa Sam­herja reyn­ir að fá Jó­hann­es í við­tal um Namib­íu­mál­ið

Eva Joly, lög­mað­ur upp­ljóstr­ar­ans Jó­hann­ess­ar Stef­áns­son­ar, hef­ur hafn­að beiðni Wik­borg Rein um við­tal á þeim for­send­um að einka­fyr­ir­tæk­ið, sem vinn­ur fyr­ir Sam­herja sé ekki op­in­ber að­ili og hafi enga lög­sögu í mál­inu.
Meðferð Samherjamálsins tefst hjá ákæruvaldinu út af COVID-faraldrinum
FréttirSamherjaskjölin

Með­ferð Sam­herja­máls­ins tefst hjá ákæru­vald­inu út af COVID-far­aldr­in­um

Ólaf­ur Þór Hauks­son hér­aðssak­sókn­ari seg­ir að með­ferð allra mála tefj­ist hjá embætt­inu út af COVID-far­aldr­in­um. Með­al þess­ara mála er Sam­herja­mál­ið, rann­sókn á mútu­greiðsl­um Sam­herja í Namib­íu upp á vel á ann­an millj­arð króna. Þor­steinn Már Bald­vins­son hef­ur ekki ver­ið yf­ir­heyrð­ur enn sem kom­ið er.
Samherji lokar skrifstofu sinni í Namibíu á þriðjudaginn í kjölfar mútumálsins
FréttirSamherjaskjölin

Sam­herji lok­ar skrif­stofu sinni í Namib­íu á þriðju­dag­inn í kjöl­far mútu­máls­ins

Sam­herji komst að sam­komu­lagi við verka­lýðs­fé­lag í Namib­íu og yf­ir­gef­ur land­ið í næstu viku. Ástæð­an er mútu­mál Sam­herja í Namib­íu sem nú er til rann­sókn­ar í að minnsta kosti þrem­ur lönd­um, Namib­íu, Ís­landi og Nor­egi.

Nýtt á Stundinni

„Rannsóknarlögreglumaður Samherja“ álitsgjafi í þætti útgerðarinnar um Helga Seljan
FréttirSamherjaskjölin

„Rann­sókn­ar­lög­reglu­mað­ur Sam­herja“ álits­gjafi í þætti út­gerð­ar­inn­ar um Helga Selj­an

Sam­herji kynn­ir fyrsta þátt vefseríu með við­mæl­anda sem kom að Namib­íu­starf­semi fé­lags­ins þar sem ásak­an­ir á hend­ur RÚV og Seðla­bank­an­um virð­ast við­fangs­efn­ið. Fyr­ir­tæk­ið hef­ur áð­ur keypt ein­hliða um­fjöll­un um mál­ið sem sjón­varps­stöð­in Hring­braut var sekt­uð fyr­ir.
Forstjórinn svarar ekki spurningum: Nærri 3/4 hlutar kaupverðs Íslenskrar orkumiðlunar er 600 milljóna viðskiptavild
FréttirFestismálið og fjárfestingar lífeyrissjóðanna

For­stjór­inn svar­ar ekki spurn­ing­um: Nærri 3/4 hlut­ar kaup­verðs Ís­lenskr­ar orkumiðl­un­ar er 600 millj­óna við­skipta­vild

Al­menn­ings­hluta­fé­lag­ið Festi, sem er í meiri­hluta­eigu líf­eyr­is­sjóða, keypti þriggja ára gam­alt raf­orku­sölu­fyr­ir­tæki með tvo starfs­menn á 850 millj­ón­ir króna. Stofn­andi og stærsti hlut­hafi fyr­ir­tæk­is­ins er Bjarni Ár­manns­son sem teng­ist for­stjóra Fest­is, Eggerti Þór Kristó­fers­syni, og stjórn­ar­for­mann­in­um, Þórði Má Jó­hann­es­syni, nán­um bönd­um.
Skattayfirvöld á Spáni rannsaka söluna á Afríkúútgerð Sjólaskipa
Fréttir

Skatta­yf­ir­völd á Spáni rann­saka söl­una á Afr­íkúút­gerð Sjó­la­skipa

Skatta­yf­ir­völd á Spáni hafa dreg­ist inn á rann­sókn á skatt­skil­um ís­lenskra út­gerð­ar­manna í Afr­íku. Um er að ræða at­hug­un á sölu Sjó­la­skipa á Afr­íku­út­gerð sinni í Sam­herja ár­ið 2007.
Fékk óhugnanleg skilaboð um að hún stundaði vændi
Fréttir

Fékk óhugn­an­leg skila­boð um að hún stund­aði vændi

Al­ex­andra Jur­kovičová seg­ir lög­reglu ekk­ert að­haf­ast eft­ir að hún til­kynnti um sta­f­rænt kyn­ferð­isof­beldi. Kær­asti henn­ar fékk sent skjá­skot með per­sónu­upp­lýs­ing­um og verð­lista þar sem lát­ið var líta út fyr­ir að hún seldi vænd­is­þjón­ustu í Reykja­vík. Hún seg­ir aug­ljóst hver söku­dólg­ur­inn sé.
106. spurningaþraut: Hvar á Jörðinni leynist 3,5 kílómetra hár foss?
Þrautir10 af öllu tagi

106. spurn­inga­þraut: Hvar á Jörð­inni leyn­ist 3,5 kíló­metra hár foss?

Hér er 105. þraut­in frá í gær. Auka­spurn­ing­ar: Á efri mynd­inni, hver er mað­ur­inn sem ávarp­ar þarna auð­an stól? Og á neðri mynd­inni: Hver er kon­an? En að­al­spurn­ing­ar koma hér: 1.   Í til­efni af mynd­inni af mann­in­um að ávarpa stól, þá ger­ist það í einu leik­riti Shakespeares að mað­ur ávarp­ar stól af því hann tel­ur sig sjá í stóln­um draug...
Bandaríska sovétið
Þorvaldur Gylfason
Pistill

Þorvaldur Gylfason

Banda­ríska sov­ét­ið

Þor­vald­ur Gylfa­son skrif­ar um hnign­un Banda­ríkj­anna og síð­ustu daga Sov­ét­ríkj­anna.
Sigur í þrístökki fyrir utan Óperukjallarann – og kannski eitthvað alvarlegra: Önnur mynd af Steingrími Joð
Nærmynd

Sig­ur í þrístökki fyr­ir ut­an Óperukjall­ar­ann – og kannski eitt­hvað al­var­legra: Önn­ur mynd af Stein­grími Joð

Í ann­arri grein um Stein­grím J. Sig­fús­son drep­ur Karl Th. Birg­is­son nið­ur fæti í tveim­ur bók­um sem hann hef­ur skrif­að. Og end­ar á fylle­ríi fyr­ir fram­an Óperukjall­ar­ann í Stokk­hólmi.
105. spurningaþraut: Hver réði tæplega helmingi af öllu gulli sögunnar á 14. öld?
Þrautir10 af öllu tagi

105. spurn­inga­þraut: Hver réði tæp­lega helm­ingi af öllu gulli sög­unn­ar á 14. öld?

Hér er þraut­in frá í gær. Auka­spurn­ing­ar: Í hvaða borg er mynd­in hér að of­an tek­in? En á neðri mynd­inni, hvert þess­ara ung­menna varð heims­frægt? En hér eru að­al­spurn­ing­arn­ar: 1.   Hvaða fót­boltalið hef­ur oft­ast unn­ið skoska meist­ara­titil­inn í karla­flokki? 2.   Man­sa Músa var kon­ung­ur í ríki einu í byrj­un 14. ald­ar. Hann er tal­inn hafa ver­ið einn rík­asti kóng­ur sög­unn­ar...
Generation Beta
Steindór Grétar Jónsson
Pistill

Steindór Grétar Jónsson

Generati­on Beta

Þús­ald­ar­barn­ið Stein­dór Grét­ar Jóns­son spá­ir í spil­in fyr­ir ár­ið 2375.
Þeirri þjóð er vorkunn
Greining

Þeirri þjóð er vorkunn

Líb­anska þjóð­in stend­ur á kross­göt­um en á litla von um að bjart­ari fram­tíð sé á næsta leyti að mati frétta­skýrenda. Hörm­ung­arn­ar í Beirút á dög­un­um und­ir­strika getu­leysi yf­ir­valda, sem hafa af veik­um mætti reynt að halda þjóð­inni sam­an eft­ir að borg­ara­styrj­öld­inni lauk. Mót­mæl­end­ur tak­ast nu á við óeirð­ar­lög­reglu í höf­uð­borg­inni eft­ir spreng­ing­una og krefjast rót­tækra breyt­inga á stjórn­kerf­inu.
Vantreystir lögreglu vegna framgöngu eftir slys við forgangsakstur
Fréttir

Vantreyst­ir lög­reglu vegna fram­göngu eft­ir slys við for­gangsakst­ur

Krist­ín Geirs­dótt­ir má þakka fyr­ir að sleppa lif­andi eft­ir al­var­legt um­ferð­ar­lsys ár­ið 2016. Lög­reglu­bif­hjól í for­gangsakstri keyrði þá inn í hlið­ina á bíl Krist­ín­ar á ofsa­hraða. Nið­ur­staða hér­aðssak­sókn­ara var að hún bæri ábyrgð á slys­inu, þótt ákveð­ið hafi ver­ið að kæra hana ekki fyr­ir vik­ið. Nefnd um eft­ir­lit með lög­reglu hef­ur hins veg­ar gert marg­vís­leg­ar at­huga­semd­ir við rann­sókn máls­ins og sett spurn­ing­ar­merki við hvort þörf hafi ver­ið á for­gangsakstr­in­um.
104. spurningaþraut: „Þeir eru til sem telja að landsvæðið og þó einkum nágrenni þess sé einstaklega hættulegt.“
Þrautir10 af öllu tagi

104. spurn­inga­þraut: „Þeir eru til sem telja að land­svæð­ið og þó einkum ná­grenni þess sé ein­stak­lega hættu­legt.“

Hér er þraut­in frá í gær! Auka­spurn­ing­ar: Á efri mynd­inni má sjá svo­nefnt Is­ht­ar-hlið (eða Bláa hlið­ið) sem eitt sinn var í borg­ar­múr­un­um um­hverf­is kon­ungs­höll­ina í Babýlon, en var í upp­hafi 20. ald­ar flutt til annarr­ar borg­ar og er þar til sýn­is. Hvar? Og hver er mað­ur­inn á neðri mynd­inni? +++ 1.   Hvað heita fjöll­in með um­lykja rúm­ensk/ung­versku slétt­una í...