Fjölskyldufyrirtækið sem teygir sig um allan heim

Sam­herji er eitt stærsta fyr­ir­tæki Ís­lands og einnig eitt af stærstu út­gerð­ar­fé­lög­um Evr­ópu. Er­lend starf­semi er rúm 55% af heild­ar­starf­semi fé­lags­ins og fé­lag­ið á nær 16 pró­sent af öll­um út­gefn­um kvóta á Ís­landi.

Úttekt Samherjaskjölin
Steindór Grétar Jónsson
steindor@stundin.is
Efnisorð

Uppljóstranir úr Samherjaskjölunum hafa sýnt mútugreiðslur sjávarútvegsrisans Samherja til að komast yfir fiskveiðikvóta í Namibíu, kortlagt greiðslur í gegnum félög í skattaskjólum í Kyrrahafi og Indlandshafi og vakið grun um peningaþvætti í Noregi. Samherji hefur á undanförnum áratugum ekki aðeins teygt starfsemi sína inn á ýmis svið atvinnulífsins á Íslandi heldur einnig út um allan heim.

Umfjöllun Stundarinnar, Kveiks, Wikileaks og Al Jazeera hefur valdið því að víðfeðm umsvif Samherja eru nú undir stækkunargleri. Fyrirtækið sætir rannsókn héraðssaksóknara og skattrannsóknarstjóra og mál þess eru til skoðunar hjá fjármálafyrirtækjum, auk þess sem fyrirtækið sjálft hefur ráðið alþjóðlegu lögmannsstofuna Wikborg Rein í Noregi til að rannsaka starfsemina í Namibíu. Forstjórinn Þorsteinn Már Baldvinsson hefur stigið til hliðar tímabundið og sagt sig úr stjórnum félaga sem tengjast starfseminni.

Samherji hefur vaxið gríðarlega á undanförnum árum. Fyrirtækjasamstæðan hagnaðist um tæpa 12 milljarða króna á síðasta ári og rúma 14 milljarða hvort árið 2017 og ...

Skráðu þig inn til að lesa

Þú færð 4 greinar fríar í mánuði. Þú hefur síðan val um að styrkja óháða blaðamennsku með áskrift á hagstæðu verði, frá aðeins 1.990 krónum á mánuði.
Leiðbeiningar má nálgast á stundin.is/leidbeiningar.
Efnisorð

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Stundin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Samherjaskjölin

Meðferð Samherjamálsins tefst hjá ákæruvaldinu út af COVID-faraldrinum
FréttirSamherjaskjölin

Með­ferð Sam­herja­máls­ins tefst hjá ákæru­vald­inu út af COVID-far­aldr­in­um

Ólaf­ur Þór Hauks­son hér­aðssak­sókn­ari seg­ir að með­ferð allra mála tefj­ist hjá embætt­inu út af COVID-far­aldr­in­um. Með­al þess­ara mála er Sam­herja­mál­ið, rann­sókn á mútu­greiðsl­um Sam­herja í Namib­íu upp á vel á ann­an millj­arð króna. Þor­steinn Már Bald­vins­son hef­ur ekki ver­ið yf­ir­heyrð­ur enn sem kom­ið er.
Samherji lokar skrifstofu sinni í Namibíu á þriðjudaginn í kjölfar mútumálsins
FréttirSamherjaskjölin

Sam­herji lok­ar skrif­stofu sinni í Namib­íu á þriðju­dag­inn í kjöl­far mútu­máls­ins

Sam­herji komst að sam­komu­lagi við verka­lýðs­fé­lag í Namib­íu og yf­ir­gef­ur land­ið í næstu viku. Ástæð­an er mútu­mál Sam­herja í Namib­íu sem nú er til rann­sókn­ar í að minnsta kosti þrem­ur lönd­um, Namib­íu, Ís­landi og Nor­egi.
Samherji hyggst yfirtaka Eimskip með félagi sem á Kýpurfélagið sem greiddi mútur
FréttirSamherjaskjölin

Sam­herji hyggst yf­ir­taka Eim­skip með fé­lagi sem á Kýp­ur­fé­lag­ið sem greiddi mút­ur

Út­gerð­ar­fé­lag­ið Sam­herji gæti orð­ið eini eig­andi Eim­skipa­fé­lags­ins ef aðr­ir hlut­haf­ar sam­þykkja lög­bund­ið yf­ir­töku­til­boð fé­lags­ins. Fyr­ir­tæk­ið sem Sam­herji not­ar til að halda ut­an um hluta­bréf­um í Eim­skip­um á einnig fé­lög á Kýp­ur sem halda ut­an um út­gerð Sam­herja í Namib­íu og sem greitt hafa mút­ur. Inn­lend og er­lend starf­semi Sam­herja teng­ist með bein­um hætti í gegn­um um­rætt fé­lag.
Samherji segir enga mótsögn felast í yfirlýsingum um rannsókn Wikborg Rein
FréttirSamherjaskjölin

Sam­herji seg­ir enga mót­sögn fel­ast í yf­ir­lýs­ing­um um rann­sókn Wik­borg Rein

Sam­herji sagði í nóv­em­ber að nið­ur­stöð­ur rann­sókn­ar Wik­borg Rein á starf­sem­inni í Namib­íu yrðu birt­ar op­in­ber­lega. Nú seg­ir for­stjóri Sam­herja að þetta liggi ekki fyr­ir en jafn­framt að þetta sé ekki í mót­sögn við fyrri yf­ir­lýs­ing­ar.
Samherjamálið: Ekki skilyrði að menn séu dæmdir til að hægt sé að tala um mútugreiðslur
GreiningSamherjaskjölin

Sam­herja­mál­ið: Ekki skil­yrði að menn séu dæmd­ir til að hægt sé að tala um mútu­greiðsl­ur

Björgólf­ur Jó­hanns­son, for­stjóri Sam­herja, held­ur því fram að ekki sé hægt að segja að Sam­herji hafi greitt mút­ur af því eng­inn starfs­mað­ur fyr­ir­tæk­is­ins hafi ver­ið ákærð­ur og dæmd­ur fyr­ir þetta. Sænsk­ur mút­u­sér­fræð­ing­ur, Na­tali Phá­len, seg­ir að oft sé það þannig í mútu­mál­um fyr­ir­tækja að eng­inn sé dæmd­ur fyr­ir mút­urn­ar en að þær telj­ist þó sann­að­ar.
Norski DNB bankinn segir upp viðskiptum við Samherja
FréttirSamherjaskjölin

Norski DNB bank­inn seg­ir upp við­skipt­um við Sam­herja

Norski bank­inn DNB hef­ur sagt upp við­skipta­sam­bandi sínu við ùt­gerð­ar­fé­lag­ið Sam­herja. Sam­herji hafði ver­ið við­skipta­vin­ur bank­ans frá ár­inu 2008.

Nýtt á Stundinni

Kapítalisma fylgir rasismi, fátækt, atvinnuleysi, glæpir, og ofbeldi
Andri Sigurðsson
Blogg

Andri Sigurðsson

Kapí­tal­isma fylg­ir ras­ismi, fá­tækt, at­vinnu­leysi, glæp­ir, og of­beldi

Eft­ir­farna­di er þýð­ing á skrif­um leik­stjór­ans Boots Riley sem hann setti fram á Twitter fyr­ir skömmu í tengsl­um við morð­ið á Geor­ge Floyd. Rót vand­ands er efna­hags­kerf­ið sem býr til skil­yrð­in sem leið­ta til þess of­beld­is sem lög­regl­an sýn­ir fólki. Hann sýn­ir fram á hvernig at­vinnu­leys­ið, sem kapí­tal­ism­inn þarfn­ast og við­held­ur, leið­ir til fá­tækt­ar sem svo leið­ir fólk á...
Samfélög og markaðir
Kolbeinn Hólmar Stefánsson
Pistill

Kolbeinn Hólmar Stefánsson

Sam­fé­lög og mark­að­ir

Spurn­ing­ar vakna um grunn­virkni sam­fé­lags­ins. Hvar liggja mörk gagn­semi mark­að­ar­ins?
Tólf kaflar og tólf kvæði um samtímann
Menning

Tólf kafl­ar og tólf kvæði um sam­tím­ann

Ný bók eft­ir pró­fess­or í heim­speki fjall­ar bæði um hvers­dags­leik­ann og stór­ar áskor­an­ir.
Heima er bezt
Vettvangur

Heima er bezt

Þeg­ar mað­ur hef­ur haft lifi­brauð af því að ferð­ast um og mynda ís­lenska nátt­úru fyr­ir bæk­ur og tíma­rit í hátt í fjöru­tíu ár, hljóta auð­vit­að ein­hverj­ir stað­ir að standa upp úr. Stað­ir sem kalla á mann aft­ur og aft­ur og eru sí­breyti­leg­ir eft­ir árs­tíð­um og birtu. Hér kem­ur lít­ill listi til að hjálpa okk­ur að ferð­ast heima í sum­ar.
Villingur í hjarta
Viðtal

Vill­ing­ur í hjarta

Ugla Hauks­dótt­ir, leik­stjóri og hand­rits­höf­und­ur, hef­ur á ör­fá­um ár­um sýnt sig og sann­að. Hún hlaut með­al ann­ars verð­laun Leik­stjóra­sam­bands Banda­ríkj­anna, Director's Guild of America, fyr­ir stutt­mynd sína við út­skrift frá há­skóla og í vor fékk hún inn­göngu í þessi sömu sam­tök, fyrst ís­lenskra kven­leik­stjóra. Hún er þar með kom­in í hóp við­ur­kennd­ustu Hollywood-leik­stjór­anna að­eins þrí­tug að aldri.
Spurningaþraut 36: Fjögur flugvélamóðurskip, tvær konur, einn staður
Þrautir10 af öllu tagi

Spurn­inga­þraut 36: Fjög­ur flug­véla­móð­ur­skip, tvær kon­ur, einn stað­ur

Þá eru hér spurn­ing­ar: Auka­spurn­ing­arn­ar eru þess­ar: Á efri mynd­inni er karl nokk­ur í hlut­verki trans­konu í ný­legri sjón­varps­seríu. Áð­ur hafði karl­inn gert garð­inn fræg­an í langri röð sjón­varps­mynda þar sem hann lék lög­reglu­mann nokk­urn. Hvað hét sú per­sóna? Og hver er kon­an á neðri mynd­inni? Að­al­spurn­ing­arn­ar tíu eru þess­ar: 1.    Hversu langt er frá Gróttu­vita á Seltjarn­ar­nesi í...
Zorro kóngur og Pollyanna drottning
Illugi Jökulsson
Flækjusagan

Illugi Jökulsson

Zorro kóng­ur og Pollyanna drottn­ing

Skær­ustu stjörn­ur þöglu mynd­anna í Banda­ríkj­un­um skinu skært ár­ið 1920 en eng­ar þó skær­ar en Douglas Fair­banks og Mary Pickford.
Síðasta veiðiferðin
Bíó Tvíó#178

Síð­asta veiði­ferð­in

Andrea og Stein­dór ræða gam­an­mynd­ina Síð­ustu veiði­ferð­ina sem kom út í ár.
Skála fyrir íslensku smjöri
Uppskrift

Skála fyr­ir ís­lensku smjöri

Vin­irn­ir og bak­ar­arn­ir Kjart­an og Guð­mund­ur hafa opn­að nýtt bakarí á göml­um grunni á Sel­fossi en í hús­inu hef­ur ver­ið rek­ið bakarí í ein 40 ár. Smjör­deig er í miklu upp­á­haldi hjá þeim fé­lög­um og hafa þeir próf­að sig áfram með ýms­ar nýj­ar teg­und­ir af góm­sætu bakk­elsi úr slíku til að setja í ofn­inn.
Sjarmatröllin
Kristín I. Pálsdóttir
Blogg

Kristín I. Pálsdóttir

Sjarmatröll­in

Höf­und­ar: Guð­rún Ebba Ólafs­dótt­ir og Krist­ín I. Páls­dótt­ir Til sjarmatrölla telj­ast þau sem leyf­ist meira en venju­legu fólki af því að þau er sjarmer­andi, skemmti­leg, óút­reikn­an­leg og það sem skipt­ir mestu máli skipt­ir eru með völd. Til hag­ræð­ing­ar skul­um við tala um sjarmatröll í karl­kyni fleir­tölu. Þau fyr­ir­finn­ast vissu­lega í kven­kyni en ekki í sama mæli, kon­ur hafa nefni­lega ekki...
„Mitt líf hefur snúist um sauðfé og rekavið“
Myndir

„Mitt líf hef­ur snú­ist um sauð­fé og reka­við“

Siggi er með­al síð­ustu sauð­fjár­bænd­anna í Ár­nes­hreppi á Strönd­um. Hann er 81 árs og býr í hús­inu þar sem hann ólst upp. Hann hef­ur alltaf bú­ið þar, fyr­ir ut­an tvo vet­ur. Heiða Helga­dótt­ir ljós­mynd­ari fylgd­ist með sauð­burði hjá Sigga.
Bleikur himinn
Melkorka Ólafsdóttir
Pistill

Melkorka Ólafsdóttir

Bleik­ur him­inn

Mel­korka Ólafs­dótt­ir þræddi öld­ur­hús­in með vin­kon­um sín­um á lang­þráð­um laug­ar­degi eft­ir sam­komu­bann.