Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 7 árum.

Átta dæmi um ósannindi og villandi málflutning Bjarna Benediktssonar

Á und­an­förn­um ár­um hef­ur Bjarni Bene­dikts­son ít­rek­að ver­ið stað­inn að ósann­ind­um, sett fram full­yrð­ing­ar sem stand­ast ekki skoð­un og við­haft vill­andi mál­flutn­ing. Um leið hef­ur hann sjálf­ur sak­að aðra rang­lega um að halla réttu máli. Hér á eft­ir fara átta dæmi um slík­an mál­flutn­ing en list­inn er ekki tæm­andi. Þetta er brot úr ít­ar­legri um­fjöll­un Stund­ar­inn­ar um Bjarna Bene­dikts­son sem birt­ist í síð­asta tölu­blaði.

Átta dæmi um ósannindi og villandi málflutning Bjarna Benediktssonar

 

1.  Kenndi skattrannsóknarstjóra um tafirnar

Þann 4. febrúar 2015 gagnrýndi Bjarni Benediktsson embætti skattrannsóknarstjóra harðlega í viðtali RÚV. Sagði hann að kaup á gögnum um aflandseignir Íslendinga hefðu þvælst fyrir embættinu alltof lengi og að málið „strandaði svo sannarlega ekki á fjármálaráðuneytinu“. Skömmu síðar kom í ljós að þegar ráðherra lét þessi orð falla var skattrannsóknarstjóri í biðstöðu vegna skilyrða sem ráðuneyti Bjarna hafði sett embættinu. Skattrannsóknarstjóri hafði þá nýverið sent ráðuneytinu bréf sem ekki hafði verið svarað. Gögn sem Stundin fékk aðgang að á grundvelli upplýsingalaga í fyrra sýna að skattrannsóknarstjóri sendi fjármálaráðuneytinu tölvupóst í desember 2014 þar sem fram kom að svo virtist sem fjölmiðlaumræða væri að fara af stað á þá lund að tafir á kaupum gagnanna væru embættinu að kenna. Með ummælum sínum ýtti Bjarni undir að dregin væri upp slík villandi mynd af stöðu málsins. 

2. „Ekki nákvæm tímalína“

Í viðtali við RÚV þann 7. janúar síðastliðinn fullyrti Bjarni Benediktsson ítrekað að hann hefði ekki fengið skýrslu starfshóps um umfang aflandseigna Íslendinga inn í ráðuneyti sitt fyrr en eftir að þingi var slitið í október. Daginn eftir staðfesti ráðuneytisstjóri fjármála- og efnahagsráðuneytisins við fjölmiðla að umrædd skýrsla var afhent fjármála- og efnahagsráðuneytinu þann 13. september, þegar um mánuður var eftir af þingstörfum. Samdægurs fékk starfshópurinn tilkynningu frá ráðuneytinu um að störfum hans væri lokið og voru engar efnislegar breytingar gerðar á skýrslunni eftir þetta. Þingi var slitið þann 13. október, en þá hafði ráðuneytið ekki aðeins fengið skýrsluna afhenta heldur hafði ráðherra einnig fengið kynningu á efni hennar. Í sama viðtalinu sakaði Bjarni pólitíska andstæðinga um „þvætting“, „fyrirslátt“ og „pólitík“ en daginn eftir baðst hann afsökunar á ónákvæmni. „Þetta var kannski ekki nákvæm tímalína hjá mér og ég biðst nú velvirðingar á því,“ sagði hann. 

3.  Gaf villandi mynd
af stöðu lekamálsins

Þann 13. febrúar 2014 setti Bjarni Benediktsson fram rangar fullyrðingar um lekamálið og stöðu þess í réttarvörslukerfinu. Á þessum tíma hafði ríkissaksóknari mælt fyrir um sakamálarannsókn á starfsmönnum innanríkisráðuneytisins og staðfest þann skilning í svörum við fyrirspurnum DV og RÚV. Engu að síður fullyrti Bjarni á Alþingi að saksóknaraembættið hefði einungis sent málið til „viðeigandi meðferðar“ hjá lögreglu og allsendis óljóst væri hvort hafin yrði sakamálarannsókn. Um leið og hann fór sjálfur með rangt mál um stöðu málsins sakaði hann þingmenn stjórnarandstöðunnar um að halla réttu máli. „Menn verða að halda sig á sporinu þegar kemur að hugtakanotkun og því sem rétt er varðandi formlegan farveg málsins,“ sagði hann. Í sömu vikunni dró Bjarni upp þá mynd í fjölmiðlum að lekamálið snerist um hefðbundið kærumál innan stjórnsýslunnar þegar raunin var sú að um var að ræða fordæmalausa sakamálarannsókn sem beindist sérstaklega að ráðuneytisstarfsmönnum og varðaði brot á almennum hegningarlögum. Nokkrum mánuðum síðar fullyrti Bjarni að aldrei hefði komið neitt fram sem sýndi að Hanna Birna Kristjánsdóttir, þáverandi innanríkisráðherra og varaformaður Sjálfstæðisflokksins, hefði sagt ósatt. Þá höfðu DV og fleiri fjölmiðlar fjallað ítarlega um ítrekuð ósannindi ráðherrans.

4. Sagði fréttakonu hafa rangt fyrir sér

Þann 23. september 2016 sakaði Bjarni Benediktsson Sigríði Hagalín Björnsdóttur, umsjónarmann leiðtogaumræðna Ríkisútvarpsins, um rangfærslu þegar hún benti á að hann hefði ekki staðið við loforð sem hann gaf öldruðum um afnám tekjutengingar ellilífeyris í aðdraganda þingkosninganna 2013. Sigríður vísaði þar til bréfs Bjarna til eldri borgara þar sem fram kom að Sjálfstæðisflokkurinn ætlaði að „afturkalla kjaraskerðingu ellilífeyrisþega, sem komið var á árið 2009“ en jafnframt að flokkurinn myndi „afnema tekjutengingar ellilífeyris“. Bjarni svaraði: „Þetta er bara alrangt hjá þér. Við þessi loforð var staðið.“ Hið rétta er að tekjutenging ellilífeyris er ennþá hluti af lífeyriskerfi Tryggingastofnunar og grunnlífeyrir lífeyristrygginga skerðist ennþá vegna atvinnutekna. Síðar í sama þætti viðurkenndi Bjarni að vinnu við efndir þessara kosningaloforða væri ólokið.

5. Sagðist ekki
eiga aflandsfélag

Þann 11. febrúar 2015 sagði Bjarni Benediktsson í Kastljóssviðtali að hann hefði aldrei átt eignir í skattaskjólum eða stundað viðskipti í gegnum þau. Nokkrum mánuðum síðar kom í ljós að Bjarni hafði geymt 40 milljónir í aflandsfélagi á Seychelles-eyjum án þess að greina frá því í hagsmunaskrá þingmanna. Bjarni hefur gefið þá skýringu að hann hafi haldið að félagið væri skráð í Lúxemborg og einnig viðurkennt að hafa gefið íslenskum skattayfirvöldum þær röngu upplýsingar þegar hann skilaði skattskýrslum. Þegar Reykjavik Media spurði Bjarna um málið í fyrra sagði hann að tilgangur félagsins hafi verið að halda utan um eign á einni íbúð í Dúbaí. Í svörum hans til Süddeutsche Zeitung kom hins vegar fram að íbúðirnar væru fjórar talsins og var það staðfest af verktakanum í Dúbaí. 

6. Gaf kolranga mynd af uppboðsleiðinni

Í Forystusætinu á RÚV þann 11. október 2016 gaf Bjarni Benediktsson villandi mynd af uppboði Færeyinga á fiskveiðiheimildum til að rökstyðja þá skoðun sína að óæskilegt væri fyrir Íslendinga að fara slíka leið. Þegar spyrill minntist á reynslu Færeyinga svaraði Bjarni: „Þú ert að tala um heimildirnar sem voru seldar útlendingunum, sem fóru til eins fyrirtækis.“ Hið rétta er að fiskveiðiheimildirnar í Færeyjum voru ekki seldar einu fyrirtæki heldur mörgum. Þá gátu aðeins færeysk fyrirtæki, það er félög í meirihlutaeigu Færeyinga, tekið þátt í uppboðinu. Auk þess sagði Bjarni: „Eru menn í alvörunni að tala um það að við eigum núna að taka þessa fiskveiðiauðlind sem skapar störf úti um allt land og bjóða hana til útlendinga?“ Raunin er hins vegar sú að á Íslandi eru í gildi lög um fjárfestingu erlendra aðila í atvinnurekstri sem setja aðkomu útlendinga að fiskveiðum og vinnslu sjávarafurða mjög þröngar skorður. Enginn sem talar fyrir uppboðsleið á Íslandi hefur mælst til þess að þessar reglur verði afnumdar eða að fiskveiðiauðlindin verði sérstaklega boðin útlendingum. 

7. Röng lýsing á aflandsskýrslu

Þann 6. febrúar fullyrti Bjarni Benediktsson á Alþingi að í skýrslunni um aflandseignir Íslendinga væri „ekkert sérstakt sem skýrslan bendir á að stjórnvöld hafi látið undir höfuð leggjast að gera“. Ummælin standast ekki skoðun, enda er sérstaklega fundið að því í skýrslunni að stjórnvöld hafi, á árunum fyrir hrun, hunsað ráðleggingar sérfræðinga um að innleiða svokallaða CFC-löggjöf á Íslandi. Leitt er líkum að því að með lögfestingu slíkra reglna hefði mátt koma í veg fyrir að aflandsvæðingin sem átti sér stað á útrásarárunum yrði jafn umfangsmikil og raun ber vitni. Síðar í sama mánuði fór Bjarni aftur með rangt mál um efnisatriði skýrslunnar og sagði höfunda hennar hafa komist að þeirri niðurstöðu að Íslendingar hefðu verið „í fararbroddi“ þegar kom að því að „breyta lagalega umhverfinu í tengslum við skattaskjól“. Hið rétta er að starfshópurinn gagnrýnir einmitt íslensk stjórnvöld fyrir að hafa verið eftirbátur nágrannaríkjanna að þessu leyti. Í skýrslunni er vakin athygli á því að umfang aflandsvæðingar íslensks efnahagslífs var „einstakt í heiminum“ á útrásarárunum og þetta sérstaklega rakið til þess hve seint lagaumhverfinu á Íslandi var breytt. 

8. Röng fullyrðing um greiðendur tekjuskatts

Þann 27. október síðastliðinn fullyrti Bjarni Benediktsson ranglega í stöðuuppfærslu á Facebook að einungis tekjuhæstu 30 prósent framteljenda stæðu undir tekjum ríkissjóðs af tekjuskattskerfinu. Gunnar Jörgen Viggósson, pistlahöfundur á Stundinni, hrakti ummælin og sýndi fram á að raunin er sú að a.m.k. tekjuhæstu 50 prósent framteljenda standa undir kerfinu. Þannig kom í ljós að með ummælum sínum hafði Bjarni haldið því ranglega fram að drjúgur hluti vinnandi fólks í landinu greiddi í raun og veru ekki tekjuskatt. Þessi röngu ummæli Bjarna, sem kunna að hafa sprottið af misskilningi, voru nær eina framlag hans til umræðunnar um misskiptingaráhrif skattastefnu þáverandi ríkisstjórnar í aðdraganda síðustu þingkosninga. Fjórir nýkjörnir þingmenn Sjálfstæðisflokksins deildu rangfærslunni á samfélagsmiðlum og tóku þannig þátt í að dreifa villandi upplýsingum til kjósenda.  

 

Listinn er hluti af ítarlegri umfjöllun Stundarinnar um Bjarna Benediktsson sem birtist í síðasta tölublaði. 

Kjósa
10
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

ACD-ríkisstjórnin

Unnu náið með hæsta­réttar­dómurunum meðan þeir dæmdu Arn­fríðar­mál
Fréttir

Unnu ná­ið með hæsta­rétt­ar­dómur­un­um með­an þeir dæmdu Arn­fríð­ar­mál

Arn­fríð­ur Ein­ars­dótt­ir lands­rétt­ar­dóm­ari starf­aði sjálf sem vara­dóm­ari með tveim­ur þeirra hæsta­rétt­ar­dóm­ara sem tóku af­stöðu um hæfi henn­ar og bærni til að kveða upp dóma á sama tíma og mál­ið var til með­ferð­ar. Hinir þrír sem vald­ir voru í Lands­rétt í trássi við stjórn­sýslu­lög störf­uðu einnig ná­ið með hæsta­rétt­ar­dómur­un­um með­an Hæstirétt­ur tók fyr­ir mál sem hefði getað sett dóm­ara­störf fjór­menn­ing­anna í upp­nám.

Mest lesið

Risar í landbúnaði orðnir að fríríki og geta stýrt verði eins og þeim sýnist
2
Rannsókn

Ris­ar í land­bún­aði orðn­ir að fríríki og geta stýrt verði eins og þeim sýn­ist

Laga­breyt­ing sem var fyr­ir einu og hálfu ári köll­uð „að­för að neyt­end­um“ var sam­þykkt á Al­þingi í lok síð­ustu viku með at­kvæð­um minni­hluta þing­manna. Um er að ræða af­nám á ólög­mætu sam­ráði stærstu land­bún­að­ar­fyr­ir­tækja lands­ins. Laga­breyt­ing­unni var laum­að inn í frum­varp á loka­metr­um af­greiðslu þess með mik­illi að­komu þeirra sem mest græða á henni.
Eina leiðin til að halda lífinu áfram var að koma út
3
ViðtalForsetakosningar 2024

Eina leið­in til að halda líf­inu áfram var að koma út

Bald­ur Þór­halls­son bældi nið­ur eig­in kyn­hneigð frá barns­aldri og fannst hann ekki geta ver­ið hann sjálf­ur. Fyr­ir 28 ár­um tók hann ákvörð­un um að koma út úr skápn­um, það var ekki ann­að í boði ef hann ætl­aði að halda áfram með líf­ið. Nú stefna þeir Fel­ix Bergs­son á Bessastaði. „Við eig­um 28 ára ást­ríkt sam­band að baki og höf­um ekk­ert að fela,“ seg­ir Fel­ix.
Óheyrilegar verðhækkanir á leigumarkaði: „Þeir eru eins og óðir hanar í mannaskít“
4
NeytendurLeigumarkaðurinn

Óheyri­leg­ar verð­hækk­an­ir á leigu­mark­aði: „Þeir eru eins og óð­ir han­ar í manna­skít“

Aug­lýs­ing sem birt­ist á fast­eigna­vefn­um Igloo hef­ur vak­ið mikla at­hygli og um­ræðu. Þar er fjög­urra her­bergja íbúð í Reykja­vík aug­lýst til leigu fyr­ir 550.000 krón­ur á mán­uði. Guð­mund­ur Hrafn Arn­gríms­son, formað­ur Leigj­enda­sam­tak­anna, seg­ir stöð­una vera grafal­var­lega. Hann seg­ir mörg heim­ili á leigu­mark­aði búi í dag við grimmi­lega og kerf­is­bundna fjár­kúg­un.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Nýjar ógnir blasa við Íslendingum
1
Úttekt

Nýj­ar ógn­ir blasa við Ís­lend­ing­um

Ís­land get­ur orð­ið skot­mark í styrj­öld sem veik­asti hlekk­ur­inn í varn­ar­keðju Vest­ur­landa. Don­ald Trump hafn­ar skuld­bind­ingu Banda­ríkj­anna til að verja NATO-ríki sem borga ekki sinn skerf, en Ís­land er lengst frá því af öll­um. Ingi­björg Sól­rún Gísla­dótt­ir, fyrr­ver­andi ut­an­rík­is­ráð­herra, seg­ir varn­ar­samn­ing­inn við Banda­rík­in hafa „af­skap­lega tak­mark­að gildi“.
Halla nú ósammála mörgu sem hún beitti sér fyrir sem framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs
3
FréttirForsetakosningar 2024

Halla nú ósam­mála mörgu sem hún beitti sér fyr­ir sem fram­kvæmda­stjóri Við­skipta­ráðs

Ár­ið 2007 mælti Halla Tóm­as­dótt­ir, sem þá var fram­kvæmda­stjóri Við­skipta­ráðs, fyr­ir breyt­ing­um til þess að Ís­land gæti orð­ið „best í heimi.“ Þar á með­al var að setja á flata og lága skatta, einka­væða há­skóla og heil­brigðis­kerfi, einka­væða nátt­úru­auð­lind­ir og stór­auka ensku­kennslu. Heim­ild­in kann­aði hver við­horf Höllu væru til mála­flokk­anna í dag.
Greiddi 450 þúsund krónur fyrir bílastæði í miðbænum á síðasta ári
4
Fréttir

Greiddi 450 þús­und krón­ur fyr­ir bíla­stæði í mið­bæn­um á síð­asta ári

„Ekki refsa fólki sem vinn­ur í mið­bæ Reykja­vík­ur,“ seg­ir Hall­dór Jóns­son, yf­ir­þjónn á Mat­ar­kjall­ar­an­um. Á síð­asta ári greiddi hann næst­um hálfa millj­ón króna bara í bíla­stæða­kostn­að. Hann sótti um áskrift í bíla­stæða­hús­inu á Vest­ur­götu fyr­ir tveim­ur ár­um en veit ekki hvort eða hvenær hann fái þá áskrift.
Risar í landbúnaði orðnir að fríríki og geta stýrt verði eins og þeim sýnist
9
Rannsókn

Ris­ar í land­bún­aði orðn­ir að fríríki og geta stýrt verði eins og þeim sýn­ist

Laga­breyt­ing sem var fyr­ir einu og hálfu ári köll­uð „að­för að neyt­end­um“ var sam­þykkt á Al­þingi í lok síð­ustu viku með at­kvæð­um minni­hluta þing­manna. Um er að ræða af­nám á ólög­mætu sam­ráði stærstu land­bún­að­ar­fyr­ir­tækja lands­ins. Laga­breyt­ing­unni var laum­að inn í frum­varp á loka­metr­um af­greiðslu þess með mik­illi að­komu þeirra sem mest græða á henni.

Mest lesið í mánuðinum

Heilbrigðiseftirlitið lét henda gömlum rækjum á WokOn - „Okkur blöskrar“
4
FréttirRannsóknin á Davíð og Pho Vietnam

Heil­brigðis­eft­ir­lit­ið lét henda göml­um rækj­um á Wo­kOn - „Okk­ur blöskr­ar“

Heil­brigðis­eft­ir­lit Reykja­vík­ur lét henda núðl­um, hrís­grjón­um og rækj­um á veit­inga­stað Wok On í Krón­unni á Fiskislóð í des­em­ber. Stað­ur­inn fékk fall­ein­kunn hjá eft­ir­lit­inu í byrj­un des­em­ber og var starf­sem­in stöðv­uð að hluta. „Við tök­um þetta mjög al­var­lega,“ seg­ir fram­kvæmda­stjóri Krón­unn­ar. Henni finnst að nið­ur­stöð­ur eft­ir­lits­ins ættu að vera að­gengi­legri.
Bankasýslan getur ekki gert grein fyrir tug milljóna kaupum á þjónustu
6
Viðskipti

Banka­sýsl­an get­ur ekki gert grein fyr­ir tug millj­óna kaup­um á þjón­ustu

Frá því að til­kynnt var að leggja ætti nið­ur Banka­sýslu rík­is­ins og fram að síð­ustu ára­mót­um þá keypti stofn­un­in þjón­ustu fyr­ir 57,4 millj­ón­ir króna. Hún get­ur ekki svar­að því nema að hluta af hverj­um hún keypti þessa þjón­ustu. Mest af því sem stofn­un­in get­ur gert grein fyr­ir fór til Logos, eða alls 15,3 millj­ón­ir króna á átta mán­uð­um í fyrra.
Friðrik keypti varðskip gegnum Ríkiskaup og græddi 40 milljónir við söluna
8
Fréttir

Frið­rik keypti varð­skip gegn­um Rík­is­kaup og græddi 40 millj­ón­ir við söl­una

Frið­rik Arn­gríms­son, fyrr­ver­andi fram­kvæmda­stjóri LÍÚ, sem heit­ir SFS í dag, keypti tvö varð­skip af ís­lenska rík­inu eft­ir út­boð hjá Rík­is­kaup­um og seldi þau til Tyrk­lands fyr­ir tæp­lega 40 millj­ón­um krón­um meira en hann greiddi fyr­ir þau. Hann var á sama tíma formað­ur nefnd­ar sem starf­aði með Rík­is­kaup­um um smíði nýs rann­sókna­skips fyr­ir Haf­rann­sókna­stofn­un.
Þorsteinn Már og Helga eiga rúmlega 71 milljarð og skulda nánast ekki neitt
9
Greining

Þor­steinn Már og Helga eiga rúm­lega 71 millj­arð og skulda nán­ast ekki neitt

Mikl­ar breyt­ing­ar hafa ver­ið gerð­ar á Sam­herja­sam­stæð­unni á síð­ustu ár­um og eign­ar­hald á henni að stóru leyti fært yf­ir til barna stofn­enda fyr­ir­tæk­is­ins. Fé­lag í eigu barna Þor­steins Más Bald­vins­son­ar sem fékk selj­endalán frá for­eldr­um sín­um til að kaupa hlut þeirra í Sam­herja hef­ur ein­ung­is greitt vexti af lán­inu og hagn­ast alls um 16 millj­arða króna á þrem­ur ár­um.
Nýjar ógnir blasa við Íslendingum
10
Úttekt

Nýj­ar ógn­ir blasa við Ís­lend­ing­um

Ís­land get­ur orð­ið skot­mark í styrj­öld sem veik­asti hlekk­ur­inn í varn­ar­keðju Vest­ur­landa. Don­ald Trump hafn­ar skuld­bind­ingu Banda­ríkj­anna til að verja NATO-ríki sem borga ekki sinn skerf, en Ís­land er lengst frá því af öll­um. Ingi­björg Sól­rún Gísla­dótt­ir, fyrr­ver­andi ut­an­rík­is­ráð­herra, seg­ir varn­ar­samn­ing­inn við Banda­rík­in hafa „af­skap­lega tak­mark­að gildi“.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár