Þetta var 2006. Bandaríkjastjórn hafði gengið svo fram af miklum fjölda fólks um allan heim, einnig vinum og bandamönnum, að brezki háðfuglinn Sacha Baron Cohen fór á stúfana til að þakka fyrir sig. Þið munið hvernig þetta byrjaði. Í forsetakjörinu 2000 var George W. Bush að því kominn að tapa talningu atkvæða í Flórída þar sem bróðir hans var ríkisstjóri....
Veirutíðindi
Nú er fjöldi dauðsfalla af völdum veirufaraldursins í Bandaríkjunum kominn upp fyrir 200.000. Talan jafngildir gervöllum íbúafjölda Íslands 1967. Tíu þúsund dauðsföll eða þar um bil bætast við í hverri viku. Því má reikna með að fjöldi fallinna verði kominn upp í eða upp fyrir 250.000 á kjördag þar vestra 3. nóvember – og þá erum við komin til...
Trump og Ísland
Ástandið í Bandaríkjunum nú á sér engan líka í sögu landsins. Aldrei áður hefur það gerzt að fv. forseti – og ekki bara hann! – saki sitjandi forseta um að ógna lýðræðinu í landinu. Fræðimenn og aðrir hafa allar götur frá 2017 sent frá sér viðvaranir um skríðandi fasisma í boði Trumps forseta. Sjálfur hef ég birt
Veiran í tveim víddum
Sum fyrirbæri mannlífsins eru þannig vaxin að ein mæling dugir, a.m.k. til hversdagsnota. Hversu há er Esjan? Hver var hitinn í Reykjavík í hádeginu? Hvað sagði vigtin í morgun? Önnur fyrirbæri þarf að skoða í tveim víddum eða fleiri. Þetta á við meðal annars um ástand og horfur í heimsfaraldrinum. Fjöldi greindra og skráðra smita hrekkur skammt í samanburði milli...
Kannski löglegt en klárlega siðlaust
Alþingi verður sér til æ frekari minnkunar með hverri nýrri viðbót við frumvarp formanna stjórnmálaflokkanna til nýrrar stjórnarskrár. Kjarni málsins er þessi: Alþingi setti löngu tímabæra endurskoðun stjórnarskrárinnar í heilbrigðan og viðeigandi farveg 2009 með því að fela þjóðkjörnu og þingskipuðu stjórnlagaráði að vinna verkið 2011 og leggja afraksturinn í dóm kjósenda 2012. Allt gekk þetta eins og í sögu,...
Veiran afhjúpar muninn á Bandaríkjunum og Evrópu
Veiran æðir áfram. Fjöldi greindra smita um heiminn nálgast nú 11 milljónir og fjöldi dauðsfalla nálgast 520.000. Bandaríkjamenn telja aðeins um 4% af íbúafjölda heimsins en greind smit og dauðsföll þar vestra eru samt um fjórðungur greindra smita og dauðsfalla um heiminn allan. Nánar tiltekið eru 131.000 manns fallin í valinn af völdum veirunnar í Bandríkjunum. Smitum og dauðsföllum fer...
Dauðsföll og dvalarheimili
Svíþjóð hefur vakið heimsathygli fyrir þá staðreynd að þar hafa greinzt mun fleiri smit af völdum kórónuveirunnar en í Danmörku, Finnlandi, Íslandi og Noregi og langflestir hafa látizt af völdum veirunnar í Svíþjóð. Hverju sætir þetta? Hagfræðingar í háskólanum í Tel Aviv í Ísrael telja sig geta svarað spurningunni að hluta. Byrjum sunnar í álfunni. Grikkland og Spánn eru um...
Frekari fróðleikur um faraldurinn
Kórónuveiran æðir áfram úti í heimi en ekki lengur hér heima. Héðan virðist hún vera svo að segja horfin en þó kannski ekki alveg því um 800 manns eru enn í sóttkví. Veiran hefur einnig dregið úr umsvifum sínum í Evrópu og sums staðar í Bandaríkjunum. Þess vegna eru menn þar nú teknir að fikra sig áfram í átt að...
Milli skers og báru
Mongólía liggur klemmd milli tveggja stórvelda, Kína og Rússlands, en er eigi að síður lýðræðisríki. Stundum er sagt að dragi hver dám af sínum sessunauti, en það á ekki við um Mongólíu, strjálbýlasta land heims ef Grænland eitt er undanskilið. Kommúnistaflokkur Kína sýnir þessa dagana sitt rétta andlit með yfirgangi sínum gagnvart íbúum Hong Kong í blóra...
Umsögn um ríkistunguákvæði
Tilburðir þingflokka við endurskoðun stjórnarskrárinnar afhjúpa fyrirlitlega spillingu Alþingis eina ferðina enn. Fyrst var auðlindaákvæði sem 83% kjósenda lýstu sig fylgjandi í þjóðaratkvæðagreiðslunni 20. október 2012 úrbeinað í þeim auðsæja tilgangi að festa í sessi óbreytt ástand fiskveiðistjórnarinnar til að tryggja hag útvegsmanna og erindreka þeirra meðal stjórnmálamanna gegn vilja fólksins í landinu. Þá voru umhverfisverndarákvæðin í frumvarpi Stjórnlagaráðs frá...
Ferskir fróðleiksmolar um faraldurinn
Færeyingar eiga nú aftur metið: þeir hafa nú prófað kórónuveirusmit í hærra hlutfalli heimamanna en gert hefur verið í nokkru öðru landi eða 18% mannfjöldans. Í Færeyjum (mannfjöldi 49 þús.) hafa greinzt 187 smit borið saman við 185 fyrir þrem vikum og enginn hefur látizt af völdum veirunnar. Annað sætið á listanum með næstflest smitpróf miðað við...
Sex fróðleiksmolar um faraldurinn
Íslendingar eiga metið: við höfum nú prófað kórónuveirusmit í hærra hlutfalli landsmanna en gert hefur verið í nokkru öðru landi. Einkafyrirtækið Íslensk erfðagreining hefur gert meiri hluta prófanna, en flest smitin hafa fundizt í prófum Landspítala Háskólasjúkrahúss þar eð þeir sem finna fyrir einkennum leita helzt þangað. Prófin eru ókeypis. Færeyingar skipuðu efsta sæti listans þar til í...
Þríeykið er á réttri leið
Í gær gerðist það að Bandaríkin urðu þungamiðja covid-19 veirufaraldursins í þeim skilningi að þar eru nú flest skráð smit, fleiri en í Kína þar sem faraldurinn hófst og hefur að því er virðist verið stöðvaður að mestu sé kínversku tölunum treystandi. Bandarísku smitin eru einnig orðin fleiri en á Ítalíu þar sem hægt hefur á faraldrinum þótt hann...
Traust á tímum veirunnar
Þegar farsótt herjar á fólk og æðir yfir löndin og bóluefni, skilvirk lyf og jafnvel skimun eru ekki í boði og heilbrigðisþjónustan á fullt í fangi með að sinna þeim sem sýkjast, þá skiptir miklu að réttar upplýsingar um vána berist almenningi hratt og vel. Samkvæmar, trúverðugar og réttar upplýsingar eru þá áhrifaríkasta vörn almannavaldsins og almennings gegn vánni. Reynslan...
„Mitt er mitt, við semjum um hitt“
Á fyrri tíð þegar hlutfall hæstu og lægstu launa var mun lægra en það er nú brutust átök um kaup og kjör eigi að síður út annað veifið á vinnumarkaði. Kveikjan að slíkum átökum var iðulega viðleitni verklýðsfélaga til að lyfta kjörum þeirra sem báru minnst úr býtum. Þegar það tókst fóru aðrir launþegar yfirleitt fram á hliðstæðar kjarabætur í...
Þverrandi traust og virðing
Trump Bandaríkjaforseti flutti í gærkvöldi árvissa ræðu forsetans í þinginu. Ræða hans var í venjulegum öfugmælastíl. Hann sagði meðal annars að Bandaríkin njóti nú aftur virðingar („highly respected again“). Forseti fulltrúadeildar þingsins, Nancy Pelosi, kallaði ræðuna ósannindaávarp („manifesto of mistruths“) og reif hana í tætlur í augsýn þingheims og athugulla sjónvarpsvéla. Stöldrum hér við þetta tiltekna atriði: að Bandaríkin njóti...
Almenningur hefur viðhaldið Stundinni með áskriftum og styrkjum frá febrúar 2015. Með því að kaupa áskrift styrkir þú sjálfstæða rannsóknarblaðamennsku.
