Síða 1 af 15
Næsta síða »
Stefán Snævarr
Svíþjóð og kosningarnar
Ég bjó í Svíþjóð einn vetur fyrir tæpri hálfri öld. Eitt sinn var íslenskur læknir, sem lengi hafði búið með sænskum, í heimsókn hjá foreldrum mínum. Talið barst að umræðuhefð Svía. Læknirinn sagði „sænskir þátttakendur í umræðu eru eins og læmingjahjörð, allir hlaupa í sömu áttina“. Eins og ég hef sagt í fyrri færslum er hneigð til þrúgandi sáttamenningar í...
Stefán Snævarr
1968: Vor í Prag, innrás í ágúst
Í gær voru fimmtíu ár liðin frá því að herir Sovétríkjanna og fylgiríkja þeirra réðust inn í Tékkóslóvakíu og bundu með því enda á umbótatilraunir Alexanders Dubcek, aðalritara kommúnistaflokksins. Ég man vorið í Prag vel, man hrifningu mína af umbótastarfinu, man sjokkið þegar ég frétti um innrásina, man mig standa á mótmælafundi fyrir framan sovéska sendiráðið þá tæpra fimmtán ára....
Stefán Snævarr
Trója, þrælflækt saga
Svo orti meginskáldið Ezra Pound í Canto IV: „Palace in smoky light, Troy but a heap of smouldering boundary stones,…“ Löngu áður en ég las kvæði Pounds las ég sígildra söguheftið um Ilíonskviður upp til agna, barnungur. Mörgum árum seinna las ég sjálfa Ilíonskviðu Hómers: „Kveð þú, gyðja, um hina fársfullu heiftarreiði Akkils Peleifssonar, þá er olli Akkea ótölulegum mannraunum,…“...
Stefán Snævarr
Trumptín, ræningjahöfðingi?
Glöggir lesendur hafa örugglega séð að „Trumptín“ er blanda af nöfnum Trumps og Pútíns en hnífurinn virðist ekki ganga á milli þeirra félaga. Trump sýndi Pútín fádæma undirlægjusemi á Helsinkifundinum og virðist ekki hafa gagnrýnt hann fyrir eitt né neitt, hvorki innlimun Krímskaga né mögulega aðild að Skripalmálinu. Trump þykist að vísu hafa gagnrýnt hann fyrir afskipti af ameriskum kosningum...
Stefán Snævarr
Skáldið frá Hamri
Friedrich Nietzche vildi stunda heimspeki með hamrinum, slá með honum á skurðgoðin, athuga hvort holur hljómur væri í þeim, mölva þau ef svo væri. Þannig skyldi endurmeta öll verðmæti. Orti Þorsteinn frá Hamri með hamrinum? Sé svo þá notaði hann hamarinn með varfærni, mölvaði fátt, þótt vissrar vinstriróttækni gæti í fyrstu bókum hans. Alltént heyrðist honum holur hljómur vera í...
Stefán Snævarr
Jordan Peterson og einstaklingshyggjan
Ekki hef ég orðið svo frægur að heyra Jordan Peterson fyrirlesa, ekki hef ég heldur lesið hina umdeildu bók hans. En hann mun hafa sagt í Hörpufyrirlestri að ástæðan fyrir fjöldamorðum og alræði sovéskra kommúnista og þýskra nasista hafi verið heildarhyggja þessara þjóða. Einstaklingshyggju-þjóðir fremji ekki slík voðaverk og mun hann hafa nefnt Kanadamenn, Norðmenn og Bandaríkjamenn sem dæmi....
Stefán Snævarr
Píp Trumps um viðskipahalla og fleira
Trump fer mikinn þessa dagana að vanda, úthúðar viðskiptaþjóðum Bandaríkjanna og setur stórtolla á innflutning frá þeim. Þjóðir eru ekki fyrirtæki Hann skilur ekki að þjóðir eru ekki fyrirtæki. Löngu fyrir forsetatíð hans skrifaði nóbelshagfræðingurinn Paul Krugman grein þar sem hann benti á að samkeppni þjóða er gagnólík samkeppni fyrirtækja. En viðskiptamenn haldi ranglega að þjóðir keppi um...
Stefán Snævarr
Bergman 100 ára
Desember 1968, aldimmt, alsnjóa og ískalt. Ég og skólabróðir minn biðum hrollkaldir eftir Hafnarfjarðarstrætó, of kalt til að tala saman að ráði. Loksins kom vagninn og skrölti með okkur áleiðis í Fjörðin. Hvert var erindi þessara fimmtán ára strákpjakka? Að fara í Bæjarbíó að sjá nýjustu mynd sænska kvikmyndaleikstjórans Ingmars Bergman, Stund úlfsins. Myrk og draumkennd, súrrealísk og Kafkakennd, ég...
Stefán Snævarr
Reykjavík = Svifryksvík?
Ég hef löngum kvartað yfir þeirri áráttu íslenskra álitsgjafa að einblína á Ísland, halda að hin og þessi alþjóðlegu vandamál séu séríslensk fyrirbæri. Í ljós kemur að svifryksmengun er ekki sérreykvískur vandi, í apríl var slík mengun svo mikil í Ósló að hún var í ellefu daga samfleytt yfir hættumörkum. Ástandið var litlu betra í ýmsum bæjum austanfjalls í...
Stefán Snævarr
Nussbaum um bókvit og aska
Bandaríski heimspekingurinn Martha Nussbaum er einn fárra nútímaheimspekinga sem beinir máli sínu almennings, ekki bara starfssystkin sinna. Enda liggur henni mikið á hjarta, hún lætur sér ekki nægja að skilja heiminn heldur vill hún bæta hann. Hún hefur skrifað athyglisverðar bækur um siðferði og skáldsögur, að hennar hyggju geta skáldsögur haft mikla siðferðilega þýðingu. Góðar skáldssögur geta eflt skilning okkar...
Stefán Snævarr
Marx 200 ára (f. 5 maí 1818)
Karl Heinrich Marx (1818-1883) var byltingarsinnaður hugsuður. Heimspekingarnir hafi hingað til aðeins reynt að skýra heiminn: „Það sem máli skiptir er að breyta honum“ (Marx (1968a): 328). Kenningar hans áttu ekki bara að lýsa heiminum, heldur líka vera tæki til að breyta honum með því að bylta samfélaginu. Virkni og vinna Maðurinn væri virkur í eðli sínu, í lífi sínu...
Stefán Snævarr
Maí 1968
„the time is right for fighting in the street“ Rolling Stones: Street fighting man Í marsmánuði árið 1968 las ég skáldssögu John Steinbecks, Hundadagastjórn Pippíns konungs. Hún fjallaði um óeirðir í Frakklandi sem leiddu til þess að komið var aftur á konungsstjórn í landinu. Afkomandi hinnar eldfornu konungsættar Merovinga var krýndur konungur, sér til armæðu og leiðinda. En svo urðu...
Stefán Snævarr
Skapar einkageirinn allan auð?
Viðskiptaráð er harla yfirlýsingarglaður félagsskapur. Samkvæmt nýjustu yfirlýsingunni skapar einkaframtakið allan auð, ríkisvaldið engan. En þessi staðhæfing er sannarlega röng. Ég mun sýna fram á að svo sé og nota aðallega efnivið úr bók minni Kreddu í kreppu. Ríkið og tæknin Hið mjög svo auðskapandi Net var að miklu leyti uppfinning ríkisvaldsins, nánar tiltekið bandaríska hersins (Stiglitz 2002: 217-222...
Stefán Snævarr
Magnús Freyr og markaðurinn
Magnús Freyr Erlingsson skrifaði fyrir allnokkru forvitnilega ádrepu í Kjarnanum og ber hún heitið "Siðferðileg sjónarmið í fákeppnissamfélagi" (birt 25/2). Þar staðhæfir hann s að hvað eftir annað hafi íslensk fyrirtæki gerst brotleg við samkeppnislög, stundað fákeppni og látið neytandann borga brúsann. Lausn á vandanum sé aukin kennsla í viðskiptasiðferði og frjálsari samkeppni. Fákeppni Hann virðist telja að fákeppni eigi...
Stefán Snævarr
Lyfin og læknarnir
Enn vitna ég í gamlan dægurlagatexta: „Á spítölum kvelur mig læknanna lið með lamstri og sprautum svo ég þoli ekki við“. Bandarískir læknar eru ekki alsaklausir af þeim dópdauðafaraldri sem nú gengur yfir Bandaríkin. Þeir ávísa alltof mikið af morfínlíkum verkjalyfjum (e. opoids) en 75% þeirra sem ánetjast heróní vestanhafs verða fyrst háðir slíkum lyfjum. Íslenskir læknar eru litlu skárri,...
Síða 1 af 15
Næsta síða »