Vinsælt er að gera lista undir lok hvers ár eða velja karl og konu ársins, tæki ársins … en það er einnig hægt að velja þjóðgildi ársins. Jafnrétti árið 2015 Árið 2015 var jafnrétti þjóðgildið sem mest bar á. Árið var 100 ára afmælisár kosningaréttar kvenna á Íslandi en öflugar byltingar spruttu einnig fram. Árið reyndist mikil vitundarvakning í jafnréttisbaráttu,...

Ef til vill er fólk alveg að missa áhugann á myndun næstu ríkisstjórnar, hver verður hún og hvernig hún mun starfa? Fólkið í landinu kaus persónur sem það treysti til að starfa sem alþingismenn næstu fjögur árin. Það treystir því enn og óskar því heilla. Fólkið fól þessum fulltrúum valdið og þau hafa tekið verkefnið alvarlega og vilja vanda verkið....

Hvernig væri að næsta ríkisstjórn setti sér gildi fyrir stjórnartíð sína? Hún gæti til dæmis valið 12 gildi fyrir tímabilið. Það gæti verið lýðræði, jöfnuður, mannréttindi, frelsi, friðsemd, sjálfbærni, traust, jafnrétti, réttlæti, virðing, heiðarleiki og réttlæti. Lýðræði og jöfnuður eru dýrmætið sem aldrei má glatast því þau fela í sér vald almenning og visku. Jöfnuður er megingildið á næstu árum...

Það er ekki nóg að telja atkvæði, gera skoðanakannanir, rétta upp hönd og velja. Lýðræði er aðferð til að laða fram visku eða vilja fjöldans. Lýðræði er samræða þar sem leitað er heillavænlegra leiða fyrir alla til að halda áfram. Mannréttindi og lýðræði haldast í hendur, stjórnarfarið á að mótast af jafnræði og jafnrétti borgaranna. Lýðræði krefst sterkrar vitundar borgaranna...

Á árinu verða bæði forsetakosningar og alþingiskosningar. Það er því tækifæri til að hleypa að nýjum tíðaranda, kveðja þann gamla og heilsa þeim næsta. Hvaða þjóðgildi geymir næsti tíðarandi? Nýr tíðarandi hefur vissulega eflst á liðnum árum á Íslandi en sá gamli tekur hart á móti. Græðgi, hroki, spilling, agaleysi, yfirburðatrú, einstaklingshyggja, einsleitni og stjórnlaus framsækni vilja ekki...

Í atvinnuauglýsingum er oft auglýst eftir heiðarleika – og þá í bland við aðra kosti. Hæfniskröfur geta verið snyrtimennska, heiðarleiki og stundvísi, eða að samviskusemi, heiðarleiki og góð nærvera séu áskilin. Óskað er eftir hreinu sakavottorði og heiðarleika, eða heiðarleika, dugnaði, góðri framkomu og þjónustulund. Heiðarleiki er ekki tæknilegur kostur eins og stundvísi eða þjónustulund. Hann er eitthvað dýpra og...

Hvernig bregst hópur við nýjum valkostum, hópur sem þekkir aðeins einn kost vel? Ef þekking og reynsla takmarkast af einum sið og venju, hvað getur þá hvatt fólk til að opna hug sinn fyrir nýjum siðum og hugmyndum? Ef til vill ábending um réttlæti og að engin ástæða sé til þess að óttast lýðræðið. Fegurðin við lýðræðið Hópur sem venst...

Hvort er meira ögrandi að ganga inn í herbergi þar sem allt er á rúi og stúi eða herbergi þar sem allt er í röð og reglu? Ef til vill er það jafn spennandi, það fer eftir því hverju er leitað að og hvert sjónarhornið er. Verkefnið í herbergi óreiðunnar er að skapa reglu og verkefnið í herbergi reglunnar að...

Hugtakið og lösturinn undirgefni á erindi við okkur um þessar mundir. Það er ómaksins vert að gefa undirgefni gaum eftir lestur á nýustu bók Michel Houellebecq. „Það er undirgefnin,“ sagði Rediger lágt. „Sú sláandi og einfalda hugmynd hafði aldrei áður verið sett fram af slíkum krafti, að hámark mannlegrar hamingju felist í algerri og skilyrðislausri undirgefni.“ (Undirgefni. 2015, bls. 238)....

Alþjóðadagur hamingjunnar á vegum Sameinuðu þjóðanna er í dag, 20. mars og eru viðburðir víða um heim í tilefni dagsins. Markmiðið er að skapa hamingjustundir. Í Reykjavík er a.m.k. einn viðburður í tilefni dagsins. Að yrkja hamingjuna. Reykjavík Bókmenntaborg UNESCO og Embætti landlæknis hafa tekið höndum saman um að fagna deginum í Hannesarholti kl. 16 með ljóðum, tónlist og hugvekjum...

Mannshugurinn er líkur alheiminum. Sérhver persóna fær hann að gjöf án þess að gera sér grein fyrir hversu dýrmæt gjöfin er. Líking birtist á hugartjaldinu: Stök manneskja liggur í hengirúmi milli trjáa undir berum himni. Hún sefur, hún vakir, það er skýjað og fuglar og flugvélar fara hjá. Hún sefur og vakir á víxl og virðir fyrir sér himinhnetti, sólarlag...

Ein aðferðin til að varpa ljósi á lesti og galla sem greina má í samfélaginu er að semja lýsingar á manngerðum í anda forngríska heimspekingsins Þeófrastosar sem nam í Akademíu (háskóli) Platóns og varð fyrsti skólastjóri Lýkeion (menntaskóli) Aristótelasar í Aþenu. Hann ritaði bókina Manngerðir um þrjátíu ámælisverð sérkenni í háttum manna, t.d. smjaður, óskammfeilni, málæði, nísku, óþokkaskap, meinfýsni og...

Heilsan er hátt skrifuð í hugum Íslendinga og er jafnan nefnd sem höfuðgildi í lífinu. Læknisfræðin lítur gjarnan á huga og líkama sem aðskilin fyrirbæri en hvað segja önnur vísindi og heimspekin? Getur til að mynda vonglaður hugur haft heilsusamleg áhrif á starfsemi líkamans? Spáum í það: Hryggðarefnin eru óendanlega mörg og áhyggjur hafa tilhneigingu til að vaxa – en...

Sá sem fær það sem hann sækist eftir, öðlast ekki nauðsynlega neitt. Sá sem fær ekki það sem hann sækist eftir, tapar ekki endilega neinu. Allt verkið og vegurinn er framundan hjá báðum. Þetta getur verið speki dagsins - ef maður vill, annars ekki/gh

Á örlagastund þegar öll sund virðast lokuð, þegar öllum lögum og reglugerðum hefur verið fylgt út í ystu æsar og engin undanþága er veitt, þegar stofnanir beita frávísun og ráðherrar eru ráðalausir, getur aðeins samkennd þjóðarinnar bjargað. Við búum til og búum við lög og reglugerðir, löggjafar,- dóms- og framkvæmdavald en það koma stundir þegar kerfið og regluverkið og skynsemin...

Vetrarsólstöður 22. desember 2015. Sólin er syðst á himni, lengst suður af miðbaug himins. Segja má að þetta séu tímamót á Íslandi af náttúrunnar hendi. Vetrarsólstöður eru góð tímamót til að endurskoða. Kjörið tækifæri til að setja sér markmið, til að bæta sjálfan sig, samskiptin við aðra, samfélagið, umheiminn, Jörðina og til að byrja á einhverju nýju með hækkandi sól....

Hugtakið mannréttindi hefur tvær stefnur, annars vegar að forðast og hins vegar að sækjast eftir. Mannréttindi verða ekki öflug nema með linnulausum lærdómi og reynslu. Mannréttindi virðast ekki vera eðlisleg viðbrögð heldur fremur margar lærðar dyggðir. 1. Mannréttindi felast í því að læra að forðast illsku, kúgun og ofbeldi og temja sér að vinna gegn þessari grimmd hvenær og hvar...

Ég er femínisti, ég er karlmaður, ég er karlfemínisti. Hvaða máli skiptir það? Engu. Hvað er svona merkilegt við það? Ekkert. Hver einstaklingur getur verið lýðræðissinni, friðarsinni, jafnréttissinni, náttúruverndarsinni og hvaðeina annað og kosið, valið og mótmælt án þess að kynið komi fram. Þetta merkir þó ekki að kyn skipti engu máli. Kyn er eldfim pólitísk breyta og viðbrögð geta...

Hugtakið friður er viðamikið og felur í sér tilfinningar og dyggðir. Friður er mennska sem borgarar rækta með sér. Friðarmenning er ekki vopnahlé eða skyndiákvörðun heldur margskonar starfsemi sem lýtur sama markmiði: að rækta líf, særa engan og virða aðra. Friður er seinvirkur en eflir kærleika. Hatur eða kærleikur Í völundarhúsi mannssálarinnar er margt að finna, þar er...

Að brjóta odd af oflæti sínu, það er þroskamerki. Að teygja sig til annarra og beygja sig fyrir þeim, það er kærleikur. Getur Ísland gefið öðrum meira en það gerir, og ef svo er, hvað þá helst? Einstaklingar gefa, hópar, félög, sveitarfélög og heilu þjóðirnar gefa öðrum. Gildi gjafarinnar er þó oft verulega vanmetið. Jafnframt er það hulið fyrir mörgum...

Ég missi áhugann um leið og ég skil hlutinn, ég hef mestan áhuga á efni áður en það kemst í endanlegt form. Heimkynni mín eru á milli veraldarinnar og ímyndunaraflsins. Í þeim heimi sem ég skapa er guð, ég trúi á hann þar, en ekki í raunveruleikanum,“ sagði Nick Cave tónlistarmaður í kvikmyndinni 20,000 Days on Earth (2014) Af öllu...

Ein mikilvægasta aðgerðin til að draga úr skaðlegum áhrifum og vandamálum tengdum neyslu áfengis og annarra vímugjafa er að takmarka aðgengi. Það er meðal annars gert með aðhaldsaðgerðum varðandi sölufyrirkomulag áfengis," segir velferðarráðuneytið í Stefnu í áfengis- og vímuvörnum til ársins 2020 og í aðgerðaráætlun um að takmarka aðgengi að áfengi og öðrum vímugjöfum. Þetta er skýr niðurstaða rannsókna...

Hvert liggur leið? Oft er sagt að allir leiti leynt eða ljóst að hamingju en ef til vill væri betra að segja að allir leiti að svari. Nokkrir telja sig finna svarið og hanga í því eins og það væri haldreipi tilverunnar. Aðrir efast um allt og festa ekki hönd á neinu. En hvert er svarið? Á örlagastundum sprettur...

Friðarsinni er sú og sá sem skilur að ofbeldi er ævinlega og alltaf röng aðferð og beitir því aðeins heillavænlegum aðferðum til að leysa ágreining. Friðarsinni dregur sig ekki í hlé heldur stígur fram og mótmælir óréttlæti. Friðsemd er ekki byggð á ótta, hugleysi eða hugarórum. Hún sprettur af hugrekki, hugsjón og virðingu fyrir lífinu. Hún verður til með því...

Umskipti milli tíðaranda eru vandasöm og viðkvæm og tíminn er skrykkjóttur. Vorið ætti að bruma og sumarið að blómstra en veturinn vill ekki víkja. Það er þolinmæðisverk að vinna að nýjum tíðaranda því hann er seinn til, jafnvel þótt búið sé að plægja moldina og sá og vökva. Hann er ekki líkur því sem er og ekki heldur því sem...