Þessi færsla er meira en 7 ára gömul.

Lygin um Helguvík

 

Ballið byrjar

 Glæný kísilmálmverksmiðja United Silicon í Helguvík  hafði ekki verið starfrækt nema í örfáa daga þegar mengunarballið byrjaði. Yfir Reykjanesbæ lagði megna, súra brunalykt. Sumir bæjarbúar tala um sviða í augum og óþægindi í öndunarfærum. Fann þetta sjálfur í gærkvöldi þegar ég ætlaði að leggjast í heitan pottinn á pallinum. Samt bý ég í 2,9km fjarlægð í beinni loftlínu frá verksmiðjunni, sem er talsvert langt utan skilgreinds þynningarsvæðis. Og þetta er bara frá einum ofninum af þeim fjórum sem fyrirhugað er að koma í gagnið. Og bara ein verksmiðja af tveimur eða jafnvel þremur ef þær fara allar í gang.  Ballið er bara rétt að byrja.

Sjá frétt hér: http://www.vf.is/frettir/sur-brunalykt-fra-kisilveri-pirrar-baejarbua-i-reykjanesbae/71897

 
Þessi mynd birtist á Facebook í vikunni og sýnir strókinn frá verksmiðjunni þrátt fyrir mengunarvarnir „samkvæmt bestu fáanlegu tækni".

Lygin um „bestu fáanlegu tæknina“.

 Og þetta gerist þrátt fyrir að verksmiðjan eigi að vera búin mengunarvarnarbúnaði „samkvæmt bestu fáanlegu tækni“ eins og það er gjarnan orðað í matsskýrslum. Við kynningu á stóriðjuverkefnum er gjarnan tönnlast á þessari klisju og með því gefið í skyn að mengunarvarnarbúnaðurinn sé fullkominn. Mengun verði hverfandi lítil eða nánast engin. Því fer víðsfjarri, eins og íbúar Reykjanesbæjar eru að kynnast núna. „Besta fáanlega tækni“ þýðir eingöngu að verið er að nota það besta sem er í boði en það þýðir engan veginn að tæknin sé nógu góð.

 

Lygin um sýnileikann

Sýnileikinn eða öllu heldur sjónmengunin af þessum verksmiðjum er svo önnur lygi.  Samkvæmt teikningum sem notaðar voru til að kynna verkefnið átti verksmiðja United Silicon í Helguvík að vera lítt áberandi með lágreistum byggingum ofan við gryfjuna næst höfninni. Í matsskýrslu var fullyrt að verksmiðjan myndi verða lítið áberandi og sjónræn áhrif óveruleg. Reyndin varð hins vegar allt önnur og mörgum brá í brún þegar verksmiðjan hafði risið.  
„Átti þetta að vera svona helvíti stórt?“ spurðu margir.  Verksmiðjuhúsin blasa við víðsvegar af Faxaflóasvæðinu. Og allir kokgleyptu lygina: Sveitastjórnarfólk, Umhverfisstofnun, Skipulagsstofnun, íbúar og fjölmiðlar.

 Lygin kemur glögglega í ljós ef skoðaðar eru afstöðumyndir í matsskýrslunni. Þeim ber engan veginn saman við þann veruleika sem nú blasir við íbúum Reykjanesbæjar, sjá bls 53 – 54 í matsskýrslu:
http://www.skipulag.is/media/attachments/Umhverfismat/601/Matsskyrsla08-08-08.pdf

 Og svona var þetta kynnt í fjölmiðlum:
http://www.visir.is/framkvaemdir-vid-kisilver-i-helguvik-hefjast-a-morgun/article/2014140529002

 
Efri myndin sýnir teikningu af verksmiðjunni eins og hún var kynnt upphaflega. Samkvæmt henni átti verksmiðjan að vera lítt áberandi með lágreistum byggingum ofan við gryfjuna. Reyndin varð hins vegar allt önnur eins og neðri myndin sýnir.

Og hvað svo?

Kísilmálmverksmiðja Thorsil er í farvatninu og mun rísa á næstu lóð við hliðina á verksmiðju United Silicon. Sú verksmiðja verður öllu stærri með 50 metra háum strompum. Hæsti punktur á verksmiðju United Silicon er þó ekki nema 27 metrar og finnst mörgum samt nóg um.

 Ímynd Reykjanesbæjar, við innganginn í landið, verður á pari við sóðalegan, rússneskan námubæ með ásýnd 19. aldar iðnvæðingar. Þá erum við bara að tala um ásýndina. Mengunin eru svo annar þáttur. Umhverfisstofnun auglýsir núna nýtt starfsleyfi fyrir Thorsil og hægt er að skila inn athugasemdum fyrir 2. janúar á vef stofnunarinnar. Bæjarbúar hafa því tækifæri til að láta í ljós sitt álit og mótmæla útgáfu starfsleyfisins í ljósi þess sem þeir eru að upplifa núna, sjá hér:
http://www.ust.is/einstaklingar/frettir/frett/2016/11/03/Starfsleyfistillaga-fyrir-Thorsil-ehf/

Að lokum: Stephen Hawking sagði nýlega í viðtali við Larry King að stærstu ógnirnar við mannkynið væru mengun og mannleg heimska. Í samfélagsfræði framtíðarinnar verður Helguvík notuð sem skólabókardæmi um þetta tvennt.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri færslur frá höfundi

Eld­vörp: Jarð­ýt­urn­ar eru mætt­ar

Eyði­legg­ing­in er haf­in í Eld­vörp­um á Reykja­nesi, í boði er­lenda orku­fyr­ir­tæk­is­ins HS Orku og bæj­ar­yf­ir­valda í Grinda­vík. Jarð­ýt­urn­ar eru mætt­ar á svæð­ið, þrátt fyr­ir mikla and­stöðu í sam­fé­lag­inu gegn fyr­ir­hugð­um rann­sókn­ar­bor­un­um al­veg við hina ein­stöku gígaröð Eld­varpa, sem mynd­að­ist í Reykja­neseld­um á 13. öld. Ein­mitt þess­ir tveir að­il­ar – Grinda­vík­ur­bær og HS Orka – stofn­uðu jarð­vang­inn Reykja­nes Geopark. Yf­ir­lýst­ur til­gang­ur...
Af fölsuðu umhverfismati

Af föls­uðu um­hverf­is­mati

Hörm­unga­sögu United Silicon í Helgu­vík er óþarfi að rekja. Hana þekkja orð­ið all­ir. Von­andi er saga þessi bráð­um öll. Af henni má margt læra en hvort vilji er til þess hjá þeim sem fara með völd og bera ábyrgð á svo eft­ir að koma í ljós. Satt best að segja er ég ekki mjög trú­að­ur á það, svona í ljósi...
Að búa við ofbeldi

Að búa við of­beldi

Síð­ast­liðna sjö mán­uði hef ég bú­ið við of­beldi. Gerend­ur of­beld­is­ins, um­hverf­is­hrott­arn­ir í Helgu­vík,  hafa nú feng­ið í lið með sér þann að­ila sem átti að gæta mín, þ.e. Um­hverf­is­stofn­un.  Þar sem of­beldi þrífst er með­virkni  nefni­lega oft­ast fylgi­fisk­ur.  Ég hélt á tíma­bili að ég væri laus við of­beld­ið og gæti and­að létt­ar (í orðs­ins fyllstu merk­ingu) en þá greip með­virkn­in...
United Silicon - fúsk og fals

United Silicon - fúsk og fals

Frétta­stofa RUV grein­ir frá því í kvöld að bygg­ingu, sem er helm­ing­ur af hæð Hall­gríms­kirkju, var bætt inn á lóð United Silicon í Helgu­vík eft­ir að skýrsla um um­hverf­is­mat var kynnt. Skipu­lags­stofn­un var ekki til­kynnt um þessa við­bót og hef­ur kraf­ið bæj­ar­yf­ir­völd í Reykja­nes­bæ skýr­inga.  Á þetta var reynd­ar bent fyr­ir löngu síð­an en það er ekki fyrr en...

Mest lesið á blogginu

Nýtt efni

Send í megrunarklúbb 12 ára gömul
ÚttektStríðið um líkamann

Send í megr­un­ar­klúbb 12 ára göm­ul

Sól­veig Sig­urð­ar­dótt­ir, formað­ur Sam­taka fólks með offitu, seg­ir að fólk með offitu verði fyr­ir stöð­ugu áreiti og for­dóm­um. Sjálf hafi hún þurft að þola for­dóma frá barns­aldri og í kjöl­far­ið þró­að með sér átrösk­un. Hún var send í megr­un­ar­klúbb þar sem hún var vigt­uð einu sinni í viku. Klapp­að var ef hún hafði lést, pú­að ef hún hafði þyngst.
Öryrkjar borga fyrir kjarasamninga og tugir milljarða settir í borgarlínu
GreiningFjármálaáætlun 2025-2029

Ör­yrkj­ar borga fyr­ir kjara­samn­inga og tug­ir millj­arða sett­ir í borg­ar­línu

Rík­is­sjóð­ur verð­ur rek­inn í halla í næst­um ára­tug sam­fleytt áð­ur en við­snún­ing­ur næst. Til að fjár­magna tug­millj­arða króna út­gjöld vegna Grinda­vík­ur og kjara­samn­inga á með­al ann­ars að fresta greiðsl­um til ör­orku­líf­eyri­s­kerf­is­ins, selja eign­ir fyr­ir tugi millj­arða króna og lækka fram­lög í vara­sjóð. Fram­kvæmd­um sem áð­ur hef­ur ver­ið frest­að er frest­að á ný en pen­ing­ar sett­ir í nýja þjóð­ar­höll og tug­ir millj­arða króna verða til­tæk­ir í borg­ar­línu og tengd verk­efni. Vaxta­byrð­in á rík­is­sjóði verð­ur þó þung. Á næsta ári mun hann borga 121 millj­arð króna í slíka.
Ráðning stjórnanda til MAST vekur athygli: „Ég er fagmaður"
FréttirLaxeldi

Ráðn­ing stjórn­anda til MAST vek­ur at­hygli: „Ég er fag­mað­ur"

MAST til­kynnti starfs­mönn­um sín­um um það á mið­viku­dag­inn að bú­ið væri að ráða Þor­leif Ág­ústs­son sem nýj­an sviðs­stjóra yf­ir með­al ann­ars fisk­eld­is­deild­ina hjá stofn­un­ina. Þor­leif­ur hef­ur skrif­að grein­ar þar sem hann tal­ar fyr­ir lax­eldi í sjókví­um. Þor­leif­ur seg­ist vera vís­inda­mað­ur og að hann taki ekki af­stöðu. For­stjóri MAST, Hrönn Jó­hann­es­dótt­ir vill ekki ræða um ráðn­ing­una þeg­ar eft­ir því er leit­að.
Ríkisstjórnin vill gefa kvótann í laxeldinu um aldur og ævi
FréttirLaxeldi

Rík­is­stjórn­in vill gefa kvót­ann í lax­eld­inu um ald­ur og ævi

Í frum­varpi mat­væla­ráð­herra um lagar­eldi er kveð­ið á um að lax­eld­is­fyr­ir­tæk­in í land­inu hafi „ótíma­bund­in“ rekstr­ar­leyfi til að stunda sjókvía­eldi í ís­lensk­um fjörð­um. Hing­að til hafa rekstr­ar­leyf­in ver­ið tíma­bund­in í 16 ár. Með þessu ákvæði munu stjórn­völd á Ís­landi ekki geta bann­að sjókvía­eldi án þess að baka sér skaða­bóta­skyldu gagn­vart lax­eld­is­fyr­ir­tækj­un­um.
Barist í bökkum velferðarsamfélags
Pressa#20

Bar­ist í bökk­um vel­ferð­ar­sam­fé­lags

Í 20. þætti af Pressu verð­ur fjall­að um versn­andi fjár­hags­stöðu fjölda heim­ila á Ís­landi og hvað sé til ráða. Ýms­ar kann­an­ir hafa að und­an­förnu sýnt að byrð­ar fjölda fólks hafa þyngst. Þannig eiga fjög­ur af hverj­um tíu sem eru á vinnu­mark­aði erfitt með að ná end­um sam­an og tveir af hverj­um tíu ör­yrkj­um búa við veru­leg­an efn­is­leg­an skort eða sára­fá­tækt.
Þórður Snær Júlíusson
Leiðari

Þórður Snær Júlíusson

Hand­bók um leið­ir til að þykj­ast sið­leg­ur ráð­herra

Á Ís­landi er við lýði reglu­verk sem á að koma í veg fyr­ir spill­ingu ráð­herra og auka traust á stjórn­sýslu. Ný­lega var gef­in út hand­bók með út­skýr­ing­um á regl­un­um með raun­hæf­um dæm­um. Raun­veru­leik­inn sýn­ir hins veg­ar að ráð­herr­ar láta þetta ekki hafa áhrif á hegð­un sína. Regl­urn­ar gilda bara þeg­ar það reyn­ir ekki á þær.
Kostnaður við árshátíð fram úr skattfrelsi: „Ekki einhver trylltur glamúr“
Viðskipti

Kostn­að­ur við árs­há­tíð fram úr skatt­frelsi: „Ekki ein­hver tryllt­ur glamúr“

Kostn­að­ur á hvern starfs­mann við árs­há­tíð Lands­virkj­un­ar fór fram úr skatt­frjáls­um kostn­aði um 34 til 230 þús­und á mann, eft­ir því hvernig á það er lit­ið, og gæti starfs­fólk­ið því þurft að greiða skatt af þeim krón­um. Lands­virkj­un ætl­ar, að sögn upp­lýs­inga­full­trúa, að fara að lög­um og regl­um um skatt­skil en gef­ur ekki uppi hvernig upp­gjör­inu er hátt­að gagn­vart starfs­fólk­inu.
Barist í bökkum velferðarsamfélags
FréttirPressa

Bar­ist í bökk­um vel­ferð­ar­sam­fé­lags

Í Pressu verð­ur fjall­að um versn­andi fjár­hags­stöðu fjölda heim­ila á Ís­landi og hvað sé til ráða. Ýms­ar kann­an­ir hafa að und­an­förnu sýnt að byrð­ar fjölda fólks hafa þyngst. Þannig eiga fjög­ur af hverj­um tíu sem eru á vinnu­mark­aði erfitt með að ná end­um sam­an og tveir af hverj­um tíu ör­yrkj­um búa við veru­leg­an efn­is­leg­an skort eða sára­fá­tækt.