Þessi færsla er meira en 10 ára gömul.

Skemmri vinnutími hluti nýrrar þjóðarsáttar?

Hluti hátíðarhalda gærdagsins voru ræður, að vanda. Í að minnsta kosti einni þessar var rætt um að efna til nýrrar þjóðarsáttar, en að þjóðarsátt sú ætti að hverfast um stöðugleika í hagkerfinu og aukinn kaupmátt.

 

Aukinn kaupmáttur er nauðsynlegur fyrir tekjulægstu hópa samfélagsins, um það verður ekki deilt. Hins vegar ber að íhuga mjög alvarlega hvort launahækkanir séu gott og rétt skref fyrir ýmsa aðra hópa í samfélaginu.

 

Staðreyndin er sú að lífskjör á Íslandi eru að jafnaði með miklum ágætum, lífskjör hér á landi eru mjög mikil í samanburði við önnur samfélög. Má þar nefna til dæmis lífskjaravísitölu Sameinuðu Þjóðanna, þar sem Ísland er ár eftir ár í toppsætunum. Í grófum dráttum þýðir það að lífskjör okkar, sem samfélags, séu með þeim bestu í heimi þegar kemur að tekjum, lífslíkum, menntun og almennum aðbúnaði – við erum efnað samfélag. Þetta þýðir þó ekki að allir í samfélaginu hafi sömu tækifæri til þessara lífskjara, þeim er misskipt.

 

Rannsóknir hafa sýnt að aukin lífsgæði í efnuðum samfélögum, fást ekki með því að auka tekjur almennt. Hins vegar er full ástæða til að bæta lífskjör, t.d. varðandi frítíma og fjölskyldulíf. Rannsóknir sýna nefnilega að á Íslandi er vinnutími langur og að hann truflar heimilislíf mjög mikið.

 

Í nýrri þjóðarsátt er því nauðsynlegt að huga að öðrum úrræðum til að auka lífsgæði, en bara að auka tekjur. Verkalýðshreyfingin þarf að huga að aðferðum eins og til dæmis styttingu vinnutíma, sem myndi hafa bein áhrif á lífsgæði vinnandi fólks. Stytting vinnutíma er gamalkunnugt viðfangefni stéttarfélaganna, enda er það þeim að þakka að vinnutíminn er þó ekki lengri en hann er í dag. Hins vegar hefur stéttarfélögunum ekki tekist að stytta vinnutímann undanfarna þrjá áratugi (sjá mynd), þótt einhver þeirra hafi reynt, og hefur þar mögulega vantað upp á samtakamáttinn.

 Myndin sýnir hvernig vinnutími á Íslandi styttist á árunum 1960 til um 1980, á sama tíma og laun hækkuðu. Eftir 1980 hefur orðið stöðnun á vinnutíma.

Mörg dæmi eru til um styttingu vinnutíma hér á landi, frá ýmsum tímabilum tuttugustu aldar. Hér skulu nefnd þrjú: Árið 1909 styttist vinnuvika prentara um eina stund, án þess að laun lækkuðu. Árið 1956 fengu prentarar 44 stunda vinnuviku í apríl, maí og september (48 stundir voru venjan þá), en jafnframt launahækkun. Árin 1966 til 1972 fór vinnuvika prentara í 40 stundir allt árið um kring, án þess að laun þeirra lækkuðu – raunar hækkuðu þau sum árin.

 

Stytting vinnutíma er bæði nauðsynleg og gagnleg aðgerð, öllu vinnandi fólki til heilla.

***

Þessi pistill birtist áður á bloggsíðu höfundar á DV.is

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri færslur frá höfundi

Kjarasamningar: Um vetrarfrí, styttingu vinnutímans og framfarir

Kjara­samn­ing­ar: Um vetr­ar­frí, stytt­ingu vinnu­tím­ans og fram­far­ir

Nú á næstu mán­uð­um losna flest­ir kjara­samn­ing­ar á ís­lensk­um vinnu­mark­aði og semja þarf um kaup og kjör í mjög mik­illi óvissu um fram­tíð­ina. Verð­bólga er mik­il og efna­hags­ástand­ið í heim­in­um er um margt ótryggt. Þá er okk­ur á marg­an hátt eðl­is­lægt að reyna að­eins að verja það sem hef­ur áunn­ist, frem­ur en að stuðla að fram­förum. En það væri mis­ráð­ið:...
Nokkur orð um misheppnaða bankasölu og samfélagsbanka

Nokk­ur orð um mis­heppn­aða banka­sölu og sam­fé­lags­banka

Und­an­farn­ar vik­ur hef­ur mik­ið ver­ið rætt um einka­væð­ingu Ís­lands­banka og efnt til mót­mæla í sex skipti vegna henn­ar. Um­ræð­an og mót­mæl­in eru bæði skilj­an­leg og eðli­leg, enda er einka­væð­ing­in mis­heppn­uð því traust al­menn­ings gagn­vart henni er nú guf­að upp. Fátt gref­ur jafn hratt und­an trausti eins og vafa­sam­ir við­skipta­hætt­ir og sér­hygli. Ef einka­væð­ing á að geta tal­ist vel heppn­uð verð­ur...
Tilraunaverkefni um fjögurra daga vinnuviku - líka á Íslandi

Til­rauna­verk­efni um fjög­urra daga vinnu­viku - líka á Ís­landi

Á und­an­förn­um ára­tug á Ís­landi hef­ur mik­ið ver­ið rætt um og tek­ist á um stytt­ingu vinnu­vik­unn­ar, en þökk sé mik­illi um­ræðu og bar­áttu stétt­ar­fé­laga og annarra sam­taka fyr­ir mál­efn­inu tókst að semja um styttri vinnu­viku í kjara­samn­ing­um. Hér léku til­rauna­verk­efni BSRB um styttri vinnu­viku hjá Reykja­vík­ur­borg og rík­inu lyk­il­hlut­verk, en með þeim jókst skiln­ing­ur á því hvernig mætti út­færa...
Framtíðarsýn óskast: Um vinstri stjórnmál og hugveitur

Fram­tíð­ar­sýn óskast: Um vinstri stjórn­mál og hug­veit­ur

Lýð­ræð­ið er í krísu, efna­hags­kerf­ið í krísu og um­hverf­is­mál­in eru í krísu, jöfn­uði er ým­ist ógn­að eða mjög úr hon­um dreg­ið, klofn­ing­ur fer víða vax­andi. Þessi vanda­mál eru til stað­ar víða um heim, en eru misal­var­leg eft­ir ríkj­um og land­svæð­um. Þau eru öll tengd og sam­tvinn­uð á ýmsa vegu. Ís­land er ekki und­an­skil­ið. Það er of langt mál að skoða...

Mest lesið á blogginu

Nýtt efni

Ráðning stjórnanda til MAST vekur athygli: „Ég er fagmaður"
FréttirLaxeldi

Ráðn­ing stjórn­anda til MAST vek­ur at­hygli: „Ég er fag­mað­ur"

MAST til­kynnti starfs­mönn­um sín­um um það á mið­viku­dag­inn að bú­ið væri að ráða Þor­leif Ág­ústs­son sem nýj­an sviðs­stjóra yf­ir með­al ann­ars fisk­eld­is­deild­ina hjá stofn­un­ina. Þor­leif­ur hef­ur skrif­að grein­ar þar sem hann tal­ar fyr­ir lax­eldi í sjókví­um. Þor­leif­ur seg­ist vera vís­inda­mað­ur og að hann taki ekki af­stöðu. For­stjóri MAST, Hrönn Jó­hann­es­dótt­ir vill ekki ræða um ráðn­ing­una þeg­ar eft­ir því er leit­að.
Ríkisstjórnin vill gefa kvótann í laxeldinu um aldur og ævi
FréttirLaxeldi

Rík­is­stjórn­in vill gefa kvót­ann í lax­eld­inu um ald­ur og ævi

Í frum­varpi mat­væla­ráð­herra um lagar­eldi er kveð­ið á um að lax­eld­is­fyr­ir­tæk­in í land­inu hafi „ótíma­bund­in“ rekstr­ar­leyfi til að stunda sjókvía­eldi í ís­lensk­um fjörð­um. Hing­að til hafa rekstr­ar­leyf­in ver­ið tíma­bund­in í 16 ár. Með þessu ákvæði munu stjórn­völd á Ís­landi ekki geta bann­að sjókvía­eldi án þess að baka sér skaða­bóta­skyldu gagn­vart lax­eld­is­fyr­ir­tækj­un­um.
Barist í bökkum velferðarsamfélags
Pressa#20

Bar­ist í bökk­um vel­ferð­ar­sam­fé­lags

Í 20. þætti af Pressu verð­ur fjall­að um versn­andi fjár­hags­stöðu fjölda heim­ila á Ís­landi og hvað sé til ráða. Ýms­ar kann­an­ir hafa að und­an­förnu sýnt að byrð­ar fjölda fólks hafa þyngst. Þannig eiga fjög­ur af hverj­um tíu sem eru á vinnu­mark­aði erfitt með að ná end­um sam­an og tveir af hverj­um tíu ör­yrkj­um búa við veru­leg­an efn­is­leg­an skort eða sára­fá­tækt.
Þórður Snær Júlíusson
Leiðari

Þórður Snær Júlíusson

Hand­bók um leið­ir til að þykj­ast sið­leg­ur ráð­herra

Á Ís­landi er við lýði reglu­verk sem á að koma í veg fyr­ir spill­ingu ráð­herra og auka traust á stjórn­sýslu. Ný­lega var gef­in út hand­bók með út­skýr­ing­um á regl­un­um með raun­hæf­um dæm­um. Raun­veru­leik­inn sýn­ir hins veg­ar að ráð­herr­ar láta þetta ekki hafa áhrif á hegð­un sína. Regl­urn­ar gilda bara þeg­ar það reyn­ir ekki á þær.
Kostnaður við árshátíð fram úr skattfrelsi: „Ekki einhver trylltur glamúr“
Viðskipti

Kostn­að­ur við árs­há­tíð fram úr skatt­frelsi: „Ekki ein­hver tryllt­ur glamúr“

Kostn­að­ur á hvern starfs­mann við árs­há­tíð Lands­virkj­un­ar fór fram úr skatt­frjáls­um kostn­aði um 34 til 230 þús­und á mann, eft­ir því hvernig á það er lit­ið, og gæti starfs­fólk­ið því þurft að greiða skatt af þeim krón­um. Lands­virkj­un ætl­ar, að sögn upp­lýs­inga­full­trúa, að fara að lög­um og regl­um um skatt­skil en gef­ur ekki uppi hvernig upp­gjör­inu er hátt­að gagn­vart starfs­fólk­inu.
Barist í bökkum velferðarsamfélags
FréttirPressa

Bar­ist í bökk­um vel­ferð­ar­sam­fé­lags

Í Pressu verð­ur fjall­að um versn­andi fjár­hags­stöðu fjölda heim­ila á Ís­landi og hvað sé til ráða. Ýms­ar kann­an­ir hafa að und­an­förnu sýnt að byrð­ar fjölda fólks hafa þyngst. Þannig eiga fjög­ur af hverj­um tíu sem eru á vinnu­mark­aði erfitt með að ná end­um sam­an og tveir af hverj­um tíu ör­yrkj­um búa við veru­leg­an efn­is­leg­an skort eða sára­fá­tækt.
Spyr ráðherra um eftirlit Sjúkratrygginga með einkarekstri í heilbrigðiskerfinu
FréttirEinkarekstur í heilbrigðiskerfinu

Spyr ráð­herra um eft­ir­lit Sjúkra­trygg­inga með einka­rekstri í heil­brigðis­kerf­inu

Will­um Þór Þórs­son heil­brigð­is­ráð­herra hef­ur stað­ið fyr­ir stór­auk­inni einka­væð­ingu í heil­brigðis­kerf­inu frá því að hann tók við starf­inu. Eft­ir­lit með þeim fjár­mun­um sem fara frá rík­inu til einka­að­ila hef­ur sam­hliða því ekki ver­ið auk­ið. Will­um Þór svar­aði spurn­ing­um um með­al ann­ars á Al­þingi um miðj­an mán­uð­inn.
Loka auglýsingu