Elísabet I varð drottning Englands árið 1558 og sat í hásætinu til dauðadags 1603. Hún var og er í miklum metum á Englandi, enda er hægðarleikur að færa rök að því að það hafi verið á hennar dögum sem Englendingar tóku að stíga þau skref til stórveldis sem enduðu með að ríki þeirra varð sannkallað heimsveldi.
Um Elísabetu hefur því sjaldan verið talað nema vel á Englandi.
Nú hefur rithöfundurinn John Guy hins vegar skrifað bók um síðustu 10-15 árin í lífi drottningar, þar sem dregin er upp heldur óviðkunnanleg mynd af henni. Honum mun hafa þótt sem ævisagnahöfundar væru helstil gjarnan á að einbeita sér að fyrstu áratugunum í lífi Elísabetar, þegar hún var að koma undir sig fótunum, sigrast á Spánverjum og senda landkönnuði út um heiminn.
En minna væri fjallað um síðustu árin þegar Elísabet hafi verið orðin bitur og helstil grimm í skapi.
Til dæmis hafi aðdáendur Elísabetar alltof oft litið framhjá öllum þeim aftökum og grimmilegu pyntingum sem kaþólikkar máttu sæta á síðusta áratug sextándu aldar.
Þá voru við lýði opinberir pyntingameistarar ríkisins, eins og Richard nokkur Topcliffe sem hafði sérstakt pyntingaherbergi í húsi sínu í Westminster þar sem hann píndi kaþólikka. Lýsingar sem til eru gefa til kynna að Topcliffe hafi gengið til verka af einskærum sadisma - þótt reyndar væru viðurstyggilegar pyntingar alsiða í þá daga.
Því hefur yfirleitt verið haldið fram að Elísabet hafi lítið sem ekkert vitað um af hve mikilli hörku var gengið fram gegn kaþólikkum. Nú hefur John Guy hins vegar leitt rök að því að Topcliffe hafi verið persónulega kunnugur drottningu og hann hefur fundið bréf þar sem Topcliffe spyr Elísabetu hvort honum sé heimilt að pynta Jesúíta nokkurn sem handtekinn hafði verið og sakaður um villutrú.
Topcliffe tilgreinir í bréfinu hvernig hann hyggist pynta Jesúítann, sem Robert hét Southwell. Svarbréf frá drottningu hefur ekki varðveist, en þar eð Topcliffe lét síðan pynta Southwell einmitt á þann hátt sem hann hafði lýst fyrir Elísabetu, þá telur Guy enga ástæðu til að efast um að drottning hafi persónulega gefið pyntingameistara sínum leyfi til sinna ógeðslegu athafna.
Og þegar Soutwell var svo dæmdur til dauða og færður á aftökustað árið 1595, þá skipaði Elísabet persónulega svo fyrir að honum skyldi gert að þola sérstaklega miklar þjáningar á banastundinni. Hann skyldi hengdur en síðan skorinn niður úr snörunni áður en hann missti meðvitund, og síðan aðlimaður lifandi.
Um það bil áratug fyrr hafði Elísabet gefið mjög áþekka skipun þegar William nokkur Perry var tekinn af lífi en hann mun hafa ætlað að ráða drottninguna af dögum. Elísabet lét skera Perry niður eftir að hann hafði dinglað einu sinni í snörunni. Sjálfsagt hélt hann að nú ætti að náða hann, en þá gekk böðull Elísabetar fram með mikla kjötöxi og skar úr Perry hjartað og síðan önnur innyfli. Hann lifði auðvitað ekki lengi eftir það, en svo var hann sundurlimaður og höfuð hans og líkamspartar festir upp á Lundúnabrú öðrum til viðvörunar.
Athugasemdir