Ef við kjósum Davíð Oddsson sem forseta Íslands munum við hafa kosið mann sem segir skemmtilegar sögur, svarar vel fyrir sig og hefur mikla reynslu af því að víla og díla og sannfæra fólk.
Davíð virðist eiga raunverulega möguleika á því að vera kjörinn forseti Íslands í næsta mánuði.
Í könnun Stundarinnar í lok febrúar var hann þriðji vinsælastur af 27 aðilum sem höfðu verið nefndir í samhengi við forsetaframboð. Þeir tveir sem mældust fyrir ofan hann hafa ekki boðað framboð. Eftir að hann tilkynnti framboðið sitt í morgun sýndu innhringjendur í Helgarútgáfunni á Rás 2 mikinn stuðning við hann.
„Mikill maður“
„Mér finnst nú leiðinlegt að heyra hvað fólk er með mikla sleggjudóma. Ég fagna því að Davíð sé kominn í slaginn,“ sagði ein kona sem hringdi inn í Helgarútgáfuna. „Ég tek þessu fagnandi, með hann Davíð. Þetta er fagnaðarefni,“ sagði önnur.
„Ég fagna þessu með Davíð,“ sagði þriðji.
„Ég ætla bara að láta vita að ég held með Davíð, þetta er flottur maður. Ég er búin að vera að bíða eftir því að það komi einhver með viti fram, þannig að ég kýs hann,“ sagði sú fjórða.
„Mér finnst bara leiðinlegt að heyra hvað fólk getur hatað. Það hafa allir sinn rétt til að bjóða sig fram. Það er lýðræði í landinu og fólk hefur sinn rétt,“ sagði fimmta. „Hann er líka sterkur karakter. Hann gerði góða hluti í borginni og hefur sterkar skoðanir. Mér finnst hann mikill maður, hann Davíð,“ sagði hún.
Það sem fylgir ákvörðun okkar
Óháð því hversu margir styðja Davíð og hvað hann sannfærir okkur um getum við ekki horft fram hjá því sem fylgir ákvörðuninni, og hvernig sjálft upphafið að forsetaframboði Davíðs ber með sér einkenni þess sem er hættulegt við það.
- Við munum hafa kosið mann sem tímaritið Time taldi upp sem einn af 25 mönnum sem báru mesta ábyrgð á efnahagskreppunni 2008.
- Við munum líka hafa kosið mann sem útgerðarvaldið réð til starfa sem ritstjóra yfir einn stærsta fjölmiðil landsins, vitandi að hann styður hagsmuni þeirra.
- Við kusum þá mann sem taldi sig mikilvægan til að standa vaktina vegna reynslu sinnar og getu, en þegar hann stóð vaktina í Seðlabankanum fór bankinn á hausinn. Eftir bankahrunið, þremur árum eftir að hann tók við stöðunni, stökk hann með stýrivextina fram og til baka, snarlækkaði þá úr 15,5% í 12% en hækkaði þá aftur um 6 prósentustig á tveggja vikna tímabili. Hann tilkynnti líka um 620 milljarða króna lán frá Rússlandi eftir samskipti við Vladimir Pútín, en lánið stóðst síðan ekki, líklega sem betur fer, því hver vill skulda Pútín 620 milljarða? Það er að segja annar en Davíð, sem reyndi það fyrir okkar hönd, og gagnrýnir svo fyrri ríkisstjórn fyrir að reyna að semja um skuldir við breska og hollenska sparifjáreigendur.
- Við kusum mann sem baðst ekki afsökunar á því að seðlabanki þjóðarinnar fór í þrot þegar hann bar ábyrgð á honum - heldur fór í staðinn að endurskrifa söguna, gagnrýna aðra og bauð sig síðan fram sem forseti.
- Við kusum mann sem kallaði rithöfund á teppið í Stjórnarráðinu fyrir að gagnrýna Sjálfstæðisflokkinn og ógnaði starfsöryggi föður hans.
- Við kusum mann forseta sem er studdur af formanni Sjálfstæðisflokksins.
- Við kusum mann sem mun hafa vald til að setja saman ríkisstjórn - vitandi að hann er helsti gamli valdamaðurinn í einum flokknum og því ekki óháður.
- Við kusum mann sem hefur sýnt sig fylgjandi samþjöppun valds - til dæmis með því að láta gera sjálfan sig að Seðlabankastjóra þannig að Seðlabankinn missti stöðu sína sem óháð aðhald við ríkjandi ríkisstjórn. Með því að kjósa hann forseta verður valdasamþjöppun sem er áður óþekkt á lýðveldistímanum.
- Við kusum mann forseta sem var ánægður með að forseti leyfði þjóðinni að kjósa um mál, nema þegar málið var lög sem hann setti saman vegna þess að hann var óánægður með umfjöllun fjölmiðla um sig. Hann afturkallaði síðan lögin til að koma í veg fyrir að almenningur myndi kjósa um þau, þótt hann segðist hafa trú á þeim.
- Við kusum mann sem birti norður-kóreska lofgjörð um sjálfan sig í blaðinu sem hann ritstýrir, eftir besta vin sinn, örfáum dögum áður en hann bauð sig fram. Í greininni var saga Davíðs endurskrifuð í sem fallegustu ljósi, varla minnst á allt það sem afvega fór, og talað um að þegar hann hafi þurft að hætta sem seðlabankastjóri með bankann gjaldþrota og rúinn trausti, hafi það bara verið vinstrimenn sem vildu flæma hann út úr bankanum til að hefna sín: „En þrátt fyrir alla sína sigra er Davíð enn sami upplitsdjarfi alþýðupilturinn og þegar hann lagði fyrst út á stjórnmálabrautina,“ skrifaði Hannes Hólmsteinn Gissurarson, æviráðni háskólaprófessorinn og vinur Davíðs, í blaði Davíðs.
- Við kusum mann sem þekkir ekki eða er sama um vanhæfi sitt. Sömu helgi og hann bauð sig fram skrifaði hann Reykjavíkurbréf í Morgunblaðið þar sem hann gagnrýndi vinsælustu forsetaframbjóðendurna og hæddist að þeim.
- Við kusum mann sem fór í „sumarfrí“ sem ritstjóri fjölmiðilsins á meðan hann fór í framboð og gerði þar með fjölmiðilinn vanhæfan til að fjalla um forsetakosningarnar - en hann mun samt fjalla um þær. Á mbl.is, sem Davíð ritstýrir, er vitnað í orð hans um að hann fari í „leyfi“, en sjálfur talar hann um sumarleyfi: „Ég mun hverfa í sumarleyfi fljótlega eftir að þessi ákvörðun var tekin.“
Davíð Oddsson flýr undan fréttamönnum seinast þegar hann stóð vaktina.
Davíð þegar 90% þjóðarinnar vildi að hann hætti sem seðlabankastjóri. Gagnrýnir kynningu viðtalsins, neitar að viðurkenna tilvist skoaðanakannana og iðrast einskis.
Upphafið að framboðinu
Það er ósamrýmanlegt framboði í háar stöður að vera ritstjóri fréttamiðils á sama tíma. Ritstjórinn Davíð hefur hins vegar reynst frambjóðandanum Davíð mjög vel í aðdraganda tilkynningar á framboðinu.
Í siðareglum íslenskra blaðamanna er tekið fram: „Blaðamaður varast að lenda í hagsmunaágreiningi, til dæmis með því að flytja fréttir eða frásagnir af fyrirtækjum eða hagsmunasamtökum þar sem hann á sjálfur aðild. Hann skal fyrst og síðast gæta hagsmuna lesenda og sóma blaðamannastéttarinnar í hverju því sem hann tekur sér fyrir hendur í nafni starfs síns.“
Að misnota aðstöðu sína í persónulega þágu með þeim hætti sem Davíð hefur gert á Morgunblaðinu fyrir forsetaframboð sitt er ákveðin birtingarmynd spillingar.
Kannski þarf ekki meira en fjórðung atkvæða til þess að verða forseti. Ef hluti þjóðarinnar verður þess valdandi að Davíð verði forseti Íslands, af því að hann á sinn rétt og er mikill maður, er rétt að horfa til þess sem fylgir slíkri mikilmennsku.
En tvennt er víst: a) Hann vill fá að standa vaktina fyrir okkur vegna getu sinnar og reynslu við að vera á vaktinni. b) Seinast þegar hann var á vaktinni fór allt mjög illa og hefði getað farið verr ef hann hefði ráðið meiru.
Athugasemdir